.jpg)
गोरखापत्र नेपाल र नेपालीको गौरव : प्रधानमन्त्री प्रचण्ड (भिडियो)
प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ ले गोरखापत्रलाई आफ्नो प्रकाशनका सामग्रीको गुणस्तरीयता र विविधतामा ध्यान दिन जोड दिनुभएको छ ।
तस्बिर छाप्नै सात घण्टा !
गोरखापत्र संस्थानमा प्रेस फोटोग्राफरका रूपमा २०३० सालदेखि मैले सेवा सुरु गरेको थिएँ । त्यतिबेला गोविन्द प्रधान महाप्रबन्धक, गोपालप्रसाद भट्टराई गोरखापत्र दैनिकका प्रधान सम्पादक र वरुणशमशेर राणा राइजिङ नेपालको प्रधान सम्पादक हुनुहुन्थ्यो । गोरखापत्र संस्थानका प्रकाशनहरूमा तस्बिर छापिने कार्य त्यति
जनताको युगीन आवाज
प्रसिद्ध सञ्चार उद्यमी एवं प्रकाशक क्याथरिन ग्राहमको भनाइ छ, “समाचार त्यो हो, जुन कुरा कोही कसैले दबाउन चाहन्छ। अरू सबै विज्ञापन हो। लक्ष्य निर्धारण गर्नु निकै चुनौतीपूर्ण कुरा हो तर हामी के छाप्छौँ र के छाप्दैनौँ भन्ने कुरा सबैभन्दा महत्वपूर्ण हुन्छ।” झन्डै चार दशक लामो पत्रकारिताको अनुभवलाई अहिले ९५औँ वर्षको जीवनयात्रामा मिहिन ढङ्गले समीक्षा गर्दै नवीन आयाम थप्न अबको पुस्तालाई प्रेरणा मिलोस् भन्ने कामना गरिरहेको छु। ग्राहमको भनाइजस्तै पत्रकारितालाई कुन रूपमा प्रस्तुत गर्ने भन्ने विषय अहिलेको मुख्य चुनौती हो। सँगसँगै यसले महान् अवसर पनि सिर्जना गर्न सक्छ।
समाचारको बदला टाउकोमा गोली
डडेलधुरामा जन्मेको भए पनि मेरो परिवार २०२१ सालमा कञ्चनपुर बसाइँ स¥यो। मैले त्यही साल एसएलसी (अहिले एसईई) परीक्षा पनि डडेलधुराबाट नै उत्तीर्ण गरेँ। डडेलधुरामा एसएलसीको परीक्षा केन्द्र स्थापना भएको पनि त्यो पहिलो वर्ष थियो। म नेपाली कांग्रेसका सभापति तथा पूर्वप्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाभन्दा दुई वर्ष तल्लो कक्षा
भर्चुअल दुनियाँमा गोरखापत्र
दूरसञ्चार सेवा विस्तारले इन्टरनेट र स्मार्टफोनको पहुँच बढ्दा अनलाइनमा आधारित सामग्रीको प्रयोग व्यापक बनेको छ । सूचना, मनोरञ्जन, शिक्षा र कार्यालयको काममा समेत मोबाइल सेवाको प्रयोग अहिले सामान्य लाग्छ । खासगरी सूचना ग्रहणको परम्परागत शैलीलाई मोबाइलले अकल्पनीय परिवर्तन गराइदिएको छ ।
पण्डित अर्थात् सम्पादक
पण्डित नरदेव पाँडेले श्री ३ महाराजा देवशमशेरबाट विसं १९५८ मा गोर्खापत्र प्रकाशनको जिम्मेवारी पाउनुभयो । उहाँको व्यवस्थापनमा पशुपत छापाखानाबाट प्रकाशन भएको गोर्खापत्रको पहिलो अङ्कमा नै ‘एडिटर्को राय’ छापियो तर राय लेख्ने ‘एडिटर’ को थियो भन्ने खुल्दैन । गोर्खापत्रका पहिलो सम्पादकको खोजी गर्ने जो कोहीले यतिसम्म लेख्छ, भन्छ तर सम्पादक र ‘एडिटर’ को सम्बन्ध खोजेर त्यसको लेखाजोखा भएको देखिँदैन । त्यो ‘एडिटर्को राय’ अहिलेको जस्तो पत्रकारितामा प्रयोग हुने सम्पादकीय
त्यो बेलाको समाचार सङ्कलन
धेरैलाई पत्यार नलाग्न सक्छ, मुलुकको जेठो अखबारमा आजभन्दा ३५ वर्षअघिसम्म आफ्नै समाचारदाताबाट समाचार सङ्कलन गर्ने चलन नै थिएन तर यो यथार्थ हो । त्यतिबेला गोरखापत्रका सम्पादकहरूले कहिलेकाहीँ समाचार बनाउँथे तर कार्यालयमै आएका विभिन्न मन्त्रालय, विभाग, संस्थानलगायत विभिन्न सङ्घसंस्थाबाट प्राप्त भएका विज्ञप्तिमा आधारित रहेर । त्यसैले होला, त्यस्ता समाचारमा कार्यालय प्रतिनिधि भनेर लेखिएको हुन्थ्यो । कहिलेकाहीँ राजाको सवारीमा, मन्त्री तथा प्रधानमन्त्रीको टोलीमा समावेश भएर स्वदेश वा विदेश भ्रमणमा जाने अवसर मिलेका बेला भने सँगै गएका सम्पादकहरूले हाम्रा प्रतिनिधि, विशेष प्रतिनिधि भनेर केहीमा समाचार लेख्नेको नाम (बाइलाइनमा)समेत भएका समाचार छापिन्थे ।
अँध्यारोमा एउटा दियो
प्रस्तुत कविता आजभन्दा १२२ वर्ष पहिले अर्थात् वि.सं. १९५८ वैशाख २४ गते प्रकाशित साप्ताहिक ‘गोर्खापत्र’ (गोप) को पहिलो अङ्कमा रहेको कविता हो । देशकै पहिलो समाचारपत्रका रूपमा गोप प्रकाशित गर्नुको उद्देश्य र औचित्य यस आठ पङ्क्तिको कवितात्मक रचनामा स्पष्ट गरिएको छ तर यसका रचनाकारको नाम उल्लेख छैन । यद्यपि गोरखापत्र (गोर्खापत्र) प्रकाशन गर्ने ऐतिहासिक जिम्मेवारी पाउनु भएका, त्यसअघि नै (वि.सं. १९५५ मा) स्वदेशबाट पहिलो पत्रिका ‘सुधासागर’ प्रकाशित गरी साहित्यिक पत्रकारिताको अनुभव प्राप्त गरिसक्नुभएका र ‘युवक कवि’ मोतीराम भट्टको निकट सङ्गतमा रहनुभएका नरदेव पाँडेले नै यसरी कवितात्मक शैलीमा गोरखापत्रको परिचय दिएको हुनुपर्छ भनी सहजै अनुमान गर्न सकिन्छ । पत्रकारिताका विद्वान् रामराज पौड्यालले आफ्नो पुस्तक ‘पत्रकारिता’ मा गोरखापत्रबारे
मेरो प्रथम सरस्वती
सानैछँदाको कुरो हो, पश्चिमपट्टि बागमती र पूर्वतर्फ मनमती (मनोहरा) तर्न पुल थिएन । पुल नभएपछि वर्षायाममा वारपार गर्न कठिनाइ हुन्थ्यो । त्यो बेलाको कोटेश्वर (हाल : काठमाडौँ महानगरपालिका वडा नम्बर ३२) राजधानीभित्रको अत्यन्त दुर्गम इलाका थियो । जन्म कोटेश्वरमा भए पनि कान्छी छोरी होमकुमारी (मिश्री नानी) को एक मात्र सन्तान भएका कारण मायाममता देखाइ बिहान दहीभात र बेलुका दूधढिंडो वा मोहीढिंडो राम्ररी खुवाउने वाचासहित मेरी हजुरआमा भुवनकुमारी अर्यालले मलाई कौशलटारस्थित
गोरखापत्र प्रकाशन सनदसम्बन्धी मिथ्या कथन
देशको जेठो र जीवित अखबार ‘गोर्खापत्र’ (गोरखापत्र) सँग गाँसिएका यी तीन यस्ता कथन हुन्, जुन पत्रकारितासँग सम्बन्धित पुस्तक तथा लेखहरूमा बेलाबखत प्रयोग हुने गरेको पाइन्छ । यीमध्ये गोरखापत्र प्रकाशनको प्रारम्भसम्बन्धी मिथ्या कथनको निप्टारा भइसकेको छ । प्रयोगमा भने यदाकदा गल्ती पनि हुने गरेकै पाइन्छ । ‘गोर्खापत्र’ को पहिलो अङ्कको ‘मास्ट
गोरखापत्रकाे १२३ औँ वार्षिकोत्सवको विशेष कार्यक्रम
गोरखापत्रकाे १२३ औँ वार्षिकोत्सवको विशेष कार्यक्रम
राजपत्र होइन गोरखापत्र
अखबारलाई इतिहासको पहिलो मसौदा मान्ने विश्वभरकै प्रचलन हो । अर्थात् छापा माध्यमलाई सर्वत्र नै ताजा समाचारको स्रोत मात्र होइन, इतिहासकारको पहुँचमा रहने अभिलेखालय समेत मानिन्छ । छिमेकी भारतका पत्रकार बी.जी.भर्गीज (सन् १९२७–२०१४) ले आफ्नो संस्मरणात्मक पुस्तकको नाम नै पहिलो मसौदा ‘फस्र्ट ड्राफ्ट’ राखेका थिए । बेलाइत, अमेरिका, अष्ट्रेलिया जस्ता देशहरूमा पनि त्यहाँका केही प्रमुख खबर कागजलाई घटनाहरूको अभिलेखको रूपमा चिनिन्छ । नेपाल
गोरखापत्रकाे १२३ औँ वार्षिकोत्सवको अवसरमा राष्ट्रपति, प्रधानमन्त्रीबाट शुभकामना
गोरखापत्रको प्रकाशन १२३ औँ वर्षमा प्रवेश गरेको छ । वि.सं. १९५८ वैशाख २४ मा गोरखापत्र प्रकाशनको प्रारम्भ भएको थियो । नेपालमा पत्रकारिताको शिलान्यास मात्र नभएर सञ्चारको विकासमा पनि एउटा फड्को मार्दै गोरखापत्रले सुरु गरेको प्रकाशनले शताब्दी पार गरेको हो ।
अविचलित यात्रा र अठोट
१२३ वर्षअघि आजैको दिन नेपाली समाजमा चेतनाको एउटा दियो बलेको थियो । तत्कालीन राणा प्रधानमन्त्री देवशमशेरको पहलमा १९५८ वैशाख २४ गते गोरखापत्र प्रकाशन सुरु भएको थियो। अनुदार शासन र पुरातनवादले जकडिएको त्यस्तो असहज परिवेशमा जनतालाई सूचना दिनुपर्छ भन्ने चेतना शासकको दिमागमा जागृत हुनु र राज्यस्तरबाटै पत्रिका प्रकाश
गोर्खाली पल्टनमा जसलाई गोरखापत्रले रुवायो
दसैं तिहारको बेलामा गोरखापत्रको एक दुईवटा पाना चोरेर मैले चङ्गा बनाउने गर्थेँ । चङ्गा उडाउने बानी परेको थियो ।
महासंघ प्रतिष्ठान शाखाले चार पत्रकारलाई पुरस्कृत गर्दै
नेपाल पत्रकार महासङ्घ, गोरखापत्र प्रतिष्ठान शाखाले ‘गोरखापत्र पत्रकारिता पुरस्कार’ गोरखापत्र दैनिकका निमित्त प्रधान सम्पादक शिवकुमार भट्टराईलाई प्रदान गर्ने निर्णय गरेको छ । यस्तै, ‘गोरखापत्र सक्रिय पत्रकारिता पुरस्कार’ गोरखापत्र दैनिकमा कार्यरत दीपक श्रेष्ठलाई प्रदान गरिने भएको छ । त्यस्तै, ‘सुमन भोम्जन स्मृति पत्रकारिता पुरस्कार’ दि राइजिङ नेपालमा कार्यरत अन्जन खड्का र गोरखापत्रकी यलु जोशीलाई संयुक्त रूपमा प्रदान गरिनेभएको छ ।
भट्टराई, तामाङ र थापालाई उत्कृष्ट पत्रकार–कर्मचारी सम्मान
गोरखापत्र प्रकाशनको १२३ औं वर्ष प्रवेश तथा संस्थानको ६१ औं वार्षिकोत्सवको अवसरमा १४ जना पत्रकार तथा कर्मचारीलाई सम्मान तथा पुरस्कार प्रदान गरिने भएको छ ।
प्रेमसागर कर्माचार्यले गर्नुभयो १७४ औं पटक रक्तदान
'रगतको महिमा अपरम्पार, रगत नै बुझ जीवनको आधार, आउ रक्तदान गरौं..’ रक्तदान सम्बन्धी जागरण गीतका रचनाकार प्रेमसागर कर्माचार्यले १७४ औं पटक रक्तदान गर्नुभएको छ।
संस्थानमा रक्तदान सुरु : रक्तदान, जीवन दान
नेपाली छापा पत्रकारिताको गौरवमय इतिहास बोकेको गोरखापत्र प्रकाशनको १२३ वर्ष प्रवेशको अवसरमा आज (बिहीबार) गोरखापत्र संस्थानमा रक्तदान कार्यक्रमको आयोजना गरिएको छ ।
