वायु प्रदूषणले निम्त्याएको सकस
स्वच्छ वातावरण मानवीय आवश्यकता र चाहना मात्रै होइन, नेपालको संविधानको दिएको संवैधानिक हक र स्वास्थ्यसँग जोडिएको विषय पनि हो । पछिल्ला हप्तामा देशभर कहिले विश्वमै पहिलो त कहिले दोस्रो प्रदूषित सहरका रूपमा काठमाडाैँ दर्ज भइरहे ।
पत्रकार महासंंघ गोरखामा निर्विरोध नेतृत्व
गुणबहादुर रोकासुलीकोट, वैशाख ८ गते । नेपाल पत्रकार महासङ्घ गोरखाको नयाँ नेतृत्व निर्विरोध चयन भएको छ । जिल्लामा पुस २८ गते हुनु पर्ने निर्वाचन सदस्यबिचको असमझदारीले केही महिनादेखि रोकिएकोमा क्रियाशील सञ्चार सम्बद्ध सङ्घ सङ्गठनबिच भएको सहमति अनुसार भएको निर्वाचनमा सबै पदमा एकल उम्मेदवारी दर्ता भएपछि नरेन्द्र ढकाल सहितको जिल्ला कार्यसमिति निर्विरोध निर्वाचित भएको हो । आइतबार साँझ उम्मेदवारी दर्तासंगै उम्मेदवार माथि दाबी विरोधका लागि दिएको समयमा कुनै पनि उम्मेदवार प्रति उजुरी नपरेपछि निर्वाचन समितिले निबिरोध निर्वाचित भएको घोषण गरेको हो ।जस अनुसार महासङ्घ गोरखा शाखाको उपाध्यक्षमा विकास मरहठ्ठ, समाबेशी उपाध्यक्षमा अस्मिता सिम्खडा, सचिवमा सुजन न्यौपाने, सहसचिवमा मोहसिन मिया, समाबेशी सहसचिवमा दान बहादुर गुरुङ र कोषध्यक्षमा गुणराज रोका निर्विरोध निर्वाचित हुनु भएको मुख्य निर्वाचन अधिकृत स्थानेश्वर दुवाडीले जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार सदस्यमा राजेश पौडेल, बिमल श्रेष्ठ, संगिता चेपाङ, मेलिना बराम, बिभर गुरुङ र सुदिप श्रेष्ठ, चयन हुनुभएको छ । त्यस्तै गरी राष्ट्रिय परिषद सदस्यमा नरहरि सापकोटा र किरण कुमार लोहनी चयन हुनु भएको छ । गत मंसिर २८ गते हुने भनिएको निर्वाचन सदस्य बिबाद भएपछि झन्डै साँढे ४ महिना पत्रकार महासङ्घ गोरखा शाखाको निर्वाचन स्थगित हुँदै आएको थियो । निर्विरोध निर्वाचित जिल्ला शाखाका पत्रकारहरूलाई धन्यवाद दिँदै पत्रकार महासङ्घका केन्द्रीय प्रतिनिधि तथा नेपाल पत्रकार महासङ्घ गण्डकी प्रदेशका अध्यक्ष रमेश पौडेलले पत्रकारिताको क्षमता अभिवृद्धि गर्न आग्रह गर्दै सरकारले गरेका गलत कार्यलाई खबरदारी गर्नुपर्ने पत्रकारको धर्म भएको पनि बताउनुभयो ।
आर्थिक सुधारको ऊर्जा
कुनै एक पटक तय गरिएका नीतिनियम सधैँका निम्ति उपयोगी हुन सक्दैनन् ।
बौद्धिक पुनर्जागरणको आवश्यकता
पुनर्जागरण फ्रान्सेली शब्द हो ।
च्यारिटीमा अल्झिएको गुरुङ सिनेमा
‘प्ये म्हस्याँ छ्या म्हमु, छ्या म्हस्याँ ल्हु म्हमु, ल्हु म्हस्याँ म्हि म्हमु’ यो श्लोक गुरुङ (तमु) समुदायमा अति प्रचलित छ तर तमु समुदायमा मात्र प्रचलित भए पनि यसको महत्व अन्य समुदायमा पनि उत्तिकै छ । विशेषतः यसको ‘अर्थशास्त्र हराए संस्कार हराउँछ, संस्कार हराए संस्कृति हराउँछ, संस्कृति हराए मानव अस्तित्व (पहिचान) नै हराउँछ’ भन्ने हो ।
बिजुलीको तार गाडीमा खस्दा आगलागी : चार जनाको मृत्यु, दुई घाइते
प्रसिद्ध तीर्थस्थल पाथीभरा जाने क्रममा बोलेरो गाडी माथि बिजुलीको तार खसेर आगोलागि हुँदा चार जनाको मृत्यु भएको छ ।
जितु र केकी उत्कृष्ट कलाकार
‘चौथो नेपाल ग्रामीण चलचित्र महोत्सव’ मा अभिनेता जितु नेपालले चलचित्र ‘ज्वाइँसाब’ बाट उत्कृष्ट अभिनेता बन्नुभएको छ । कार्यक्रममा केकी अधिकारी चलचित्र ‘बोक्सीको घर’ बाट उत्कृष्ट अभिनेतृ घोषित हुनुभयो ।
‘महाभोज’ को पोस्टर सार्वजनिक
चलचित्र ‘महाभोज’ को दुई नयाँ पोस्टर सार्वजनिक गरेको छ । सार्वजनिक गरिएका पोस्टरमध्ये एक पोस्टरमा चलचित्रका प्रमुख छ कलाकार आर्यन सिग्देल, दयाहाङ राई, खगेन्द्र लामिछाने, अञ्जना बराइली, गौमाया गुरुङ र मलिका महतलाई समावेश गरिएको छ । पोस्टरको पृष्ठभूमिमा पैसा देखाइएकाले पोस्टरले चलचित्रमा राजनीतिक र सामाजिक प्रतिविम्ब रहेको सङ्केत गर्छ ।
ट्याक्टर दुर्घटनामा चार जनाको मृत्यु
कालीकोट जिल्लाको पलाँतामा ट्याक्टर दुर्घटना भएको छ । गए राती भएको ट्याक्टर दुर्घटनामा चालक सहित चार जनाको मृत्यु भएको छ ।
मधेशमा डिडिसीको साझेदारी पसल
दुग्ध विकास संस्थान (डिडिसी) ले मधेश प्रदेशमा पहिलो पटक साझेदारी पसल सञ्चालनमा ल्याएको छ ।
मकै नङ्ग्याउन र छोडाउन मेसिन
आधुनिक कृषियन्त्रको उपलब्धता र प्रयोगले मकै खेती गर्ने किसानलाई ठुलो राहत पुगेको छ ।
आजबाट सामुदायिक विद्यालय सञ्चालन गर्न निर्देशन
सन्तोष दहितदाङ, वैशाख ८ गते । घोराही उपमहानगरपालिकाले आजदेखि नियमित रुपमा सामुदायिक तथा संस्थागत विद्यालयहरूलाई सञ्चालन गर्न निर्देशन दिएको छ । आइतबार उपमहानगरको नगरप्रमुख नरुलाल चौधरीको अध्यक्षतामा बसेको बैठकले शैक्षिक क्यालेन्डर अनुसार वैशाख ८ गतेदेखि नियमित रूपमा विद्यालय सञ्चालन गर्न निर्देशन दिएको शिक्षा महाशाखाका प्रमुख नारायण पौडेलले जानकारी दिनुभयो ।उहाँले एक सूचना जारी गरेर वैशाख ८ गते देखि शैक्षिक क्यालेन्डर अनुसार विद्यालय नियमित सञ्चालन गर्न सामुदायिक तथा संस्थागत विद्यालयहरूलाई निर्देशन दिएको दिनुभएको छ । वैशाख ८ गते देखि अनिवार्य विद्यालय सञ्चालन गर्न र सो को अनुगमन समेत हुने उहाँले सूचना मार्फत जानकारी दिनुभएको हो ।देशभरका शिक्षकहरू आन्दोलनमा होमिदाँ सामुदायिक विद्यालयको भर्ना अभियान समेत अन्योल भएको छ । संस्थागत विद्यालयमा धमाधम भर्ना अभियान चलिरहेको बेला जिल्लाका अधिकांश सामुदायिक विद्यालयहरू भने सुनसानको अवस्थामा छ । वार्षिक परीक्षाको रिजल्ट आएको लामो समयसम्म सामुदायिक विद्यालयमा भर्ना अभियान नचलेपछि अभिभावकहरू रुष्ट बन्न थालेका छन् । पद्यमोदय पब्लिक नमुना माध्यमिक विद्यालय व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष विकास चौधरीले शिक्षकहरू आन्दोलनमा होमिदा प्राइभेट विद्यालयहरूले मौकाको फाइदा उठाइरहेका बताउनुभयो । अहिले सामुदायिक विद्यालयका शिक्षकहरू आन्दोलनमा हुनुहुन्छ, उहाँले भन्नुभयो, यता संस्थागत विद्यालयका शिक्षकहरू भने घरदैलो गरेर व्यापक रूपमा भर्ना अभियान सञ्चालन गरिरहनुभएको छ । यसले सामुदायिक विद्यालयमा भर्ना अभियानलाई कस्तो असर पर्ला ?यसै पनि शिक्षकहरूले आफ्ना छोराछोरिहरुलाई प्राइभेट स्कुलमा पढाउँछन् , आफूले पढाउने स्कुलकै शिक्षामा विश्वास गर्दैनन् भन्ने आरोप छ उहाँले भन्नुभयो, यी यस्ता आरोपहरूलाई चिर्न आन्दोलनको स्वरूप परिवर्तन गरी भर्ना अभियानमा फर्किने पो हो कि । या प्राइभेट स्कुलको भर्ना अभियान पनि रोक्ने हो, बेलैमा शिक्षामुर्तिहरुले सोचौँ । नत्र प्राइभेट स्कुल सङ्ग मिलेमतो गरेको आरोप लाग्न पनि सक्छ । उहाँले वर्षामा धान नरोपे हिउँद कसरी बाली स्यहार्नु भनेर समेत प्रश्न गर्नुभएको छ ।
सौर्य ऊर्जामा लगानी गर्न भारतीय लगानीकर्ता तयार
बाँके जिल्लामा विद्युत्को सबैभन्दा कम पहुँच भएको नरैनापुर गाउँपालिकामा नवीकरणीय सौर्य ऊर्जा उत्पादनका लागि भारतीय लगानीकर्ताले पहल गरेका छन् ।
गहुँ छिटो आयात गर्न आग्रह
भारतबाट प्राप्त हुने कोटाको गहुँ आयात गर्ने इजाजतपत्र पाएका २८ फर्म वा कम्पनीलाई सक्दो छिटो खरिद गर्न वाणिज्य, आपूर्ति तथा उपभोक्ता संरक्षण विभागले आग्रह गरेको छ ।
दुर्घटनामा एक जनाको मृत्यु, पाँच घाइते
रेखीराम रानातानसेन, वैशाख ८ गते । पाल्पाको बगनासकाली–४, बेल डाँडामा जिप दुर्घटना हुँदा एक जना किशोरीको मृत्यु भएको छ । मृत्यु हुनेमा स्याङ्जा जिल्ला कालीगण्डकी–३, बैघाकी १७ वर्षीया एलिजा सारु रहनुभएको छ । आइतबार बेलुकी ८ बजेतिर तानसेनबाट बगनासकाली खानीछाँप भालेबासका लागि छुटेको लु १ ज १७२४ नम्बरको जिप बगनासकाली गाउँपालिका वडा नं. ४ स्थित, बेल डाँडामा दुर्घटनामा परेको थियो । सो दुर्घटनामा परी सारूको घटनास्थलमै मृत्यु भएको प्रहरीले जनाएको छ । दुर्घटनामा परी अन्य पाँच जना घाइते भएका छन् । घाइतेमध्ये बगनासकाली–४, भालेबासकी ३५ वर्षीया निता दर्लामी गम्भीर घाइते हुनुभएको छ । घाइतेहरूको तानसेनस्थित लुम्बिनी मेडिकल कलेज प्रभासमा उपचार भइरहेको छ । दुर्घटनाबारे थप अनुसन्धान भइरहेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय पाल्पाका सूचना अधिकारी सुनिल मल्लले जानकारी दिनुभयो ।
याकचौँरीपालन सङ्कटमा
मुस्ताङ, वैशाख ८ गते । यहाँको थासाङ–२ घट्टेखोलास्थित हिमालयन याक नाकपालन उपसमितिका सदस्य एवं वडासदस्य भीमप्रसाद थकालीलाई पछिल्लो समय याकचौँरीका पाठापाठी हुर्काउन समस्या छ ।उहाँको करिव ७० वटा याकचौँरी छन् । पूख्र्यौली पेशा अङ्गाल्दै आउनुभएका थकालीले पछिल्लो समय याकचौँरीपालन व्यवसाय जोगाउनै गाह्रो परेको बताउनुभयो । सरकारले हिमाली क्षेत्रका याकचौँरीपालन व्यवसायलाई संरक्षण गर्न अनुकूलनका कार्यक्रम ल्याउन आवश्यक रहेको उहाँको भनाइ छ । “सरकारले हिमाली याकचौँरीपालन संरक्षणका लागि अहिलेसम्म ठोस कार्यक्रम ल्याउन सकिरहेको छैन,” उहाँले भन्नुभयो, “हिमालमा चरनक्षेत्रमा घाँस नहुने, वन्यजन्तुको जोखिम र सुख्खा खडेरीले पानीको अभाव हुँदा यो व्यवसायनै लोप हुने अवस्थामा पुगेको छ ।”जिल्लाका पाँच वटै स्थानीय तहमा करिब चार हजार ७०० बढी सङ्ख्यामा याकचौँरी छन् । याकचौँरीपालनको व्यावसायिक हकहित र उत्थानका लागि २०७६ सालमा हिमालयन याकचौँरी पालन तथा संरक्षण व्यवस्थापन समिति गठन भएको थियो । त्यसकै उपशाखा अन्तर्गत थासाङ–२ घट्टे खोलामा हिमालयन याक नाक पालन उपसमिति छ । थकाली जस्तै थासाङ–२ मा २२ घरधुरीले २२ वटा गोठ खडा गरी करिव ७०० बढी सङ्ख्यामा याक नाक पालन गर्दै आइरहेका छन् । पूख्र्यौली व्यवसाय याकचौँरीपालनबाट राम्रो आम्दानी हुने गरेको उनीहरुको भनाइ छ । याक नाकको दुधबाट घ्यू, छुर्पी र मासु उत्पादन हुने गर्छ । यसका अतिरिक्त याक नाकका रगत निकालेर सर्वसाधारणलाई बिक्री गरी बैकल्पिक आम्दानी लिने गरेका छन् ।थासाङमा हिउँद र बर्खायाममा अलगअलग गोठ स्थान्तरण गरेर याकचाँैरीको व्यवस्थापन गर्ने गरिएको छ । बर्खायामको चिसो मौसममा मुलीखर्क, मार्चे र बतासे डाँडा लगेर गोठ सारिन्छ । त्यसपछि बिस्तारै हिउँदयाम लागेपछि बस्ती नजिकको पट्के खर्क, छिप्लुङ खर्क, सेकुङ खर्क, खैक्यु खर्क र लुप्साङ खर्कलगायतका स्थानमा याकचौँरीको गोठ स्थान्तरण गरिने याकचाँैरी पालक गौतम शेरचनले जानकारी दिनुभयो । याकचौँरीपालन गर्दा गोठालालाई वार्षिक रु दुई लाख र खाने, बस्ने र लत्ताकपडाको व्यवस्थापन गरिदिने चलन छ । पछिल्लो समय हिमाली क्षेत्रमा याकचौँरीपालन सङ्कटमा पर्दै गएको हो । जलवायु परिवर्तनका कारण वातावरणीय क्षेत्रमा परेको असरले याकचौँरीपालन व्यवसाय समस्यामा परेको स्थानीयवासीको अनुमान छ ।हिमाली क्षेत्रमा समयमा हिउँ नपर्ने, बेमौसममा हिमपात हुने र कुनै वर्ष हिउँ पर्दै नपर्नेजस्ता प्राकृतिक विपद्ले हिमाली याकचौँरीका लागि आवश्यक चरन क्षेत्रमा घाँस पाइन छाडेको हो । हिमालयन याक नाक उपसमितिका याकचौँरीपालक किसानले याक नाकको रगत सर्वसाधारणलाई बिक्री गरेर बैकल्पिक आम्दानी गर्ने गरेका छन् । याकचौँरीको आलो रगत निकालेर बिक्री गर्ने हिमाली क्षेत्रको सदिँयौदेखिको सांस्कृतिक प्रचलन हो । प्राकृतिक उपचारका लागि याकचौँरीको आलो रगत सेवन गर्नाले दीर्घरोगीलाई उपचारमा उपयोगी हुने जनविश्वास छ । विशेषगरी ग्याष्ट्रिक, गानोगोला, हाडजोर्नी दुख्ने तथा पेटसम्वन्धी समस्या भएका बिरामीलाई याकचौँरीको आलो रगतले फाइदा पुग्ने बताइन्छ । एक वयस्क याकचौँरीबाट २५ गिलासदेखि ४२ गिलाससम्म याकचौँरीको आलो रगत निकाल्न सकिने हिमालयन याक नाक पालन उपसमितिले जनाएको छ । याकचौँरीको रगत सेवन गर्न आउने सर्वसाधारणलाई प्रतिगिलास रु ३०० को दरमा बिक्री वितरण गरिन्छ ।
प्रशोधित खाने तेलले बढायो निर्यात
चालु आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को नौ महिनामा निर्यात ६५ प्रतिशतले बढेर झन्डै दुई खर्बनजिक पुगेको छ । प्रशोधित खाने तेलले निर्यात बढाएको हो ।
छुट्टै स्वास्थ्य सेवा ऐनको माग
स्वास्थ्य सेवामा क्रियाशील स्वास्थ्यकर्मी ट्रेड युनियनहरूले स्वास्थ्य सेवा ऐन छुट्टै जारी गर्नुपर्ने माग राखेका छन् । राज्य व्यवस्था तथा सुशासन समितिका सभापति रामहरि खतिवडालाई ध्यानाकर्षण पत्र बुझाउँदै स्वास्थ्य सेवामा छुट्टै ऐन जारी गर्नुपर्ने माग राखेका हुन् ।
एघार गते युवा उत्सव
नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (एमाले) ले वैशाख ११ गते लोकतन्त्र दिवसको अवसरमा काठमाडौँमा युवा उत्सव (सेलिब्रेसन) गर्ने भएको छ ।
पढ्ने वातावरण हनन नगर्न आग्रह
शिक्षकको निरन्तर आन्दोलनका विद्यार्थीहरू पढाइबाट वञ्चित भएको भन्दै विभिन्न संस्थाले विद्यार्थीको पढ्न पाउने अधिकार सुनिश्चित गर्न माग गरेका छन् ।
बन्दै छ सडक सुरक्षा नीति
सरकारले सडक दुर्घटनामा परेकाको उपचार राज्य कोषबाटै हुने गरी राष्ट्रिय सडक सुरक्षा नीति ल्याउन लागेको छ । सडक यातायात दुर्घटनालाई न्यूनीकरण गर्ने उद्देश्यले ल्याउन लागिएको सो नीतिको मसौदा तयार भइसकेको छ ।
गाउँ पुग्दा खुसी, घर पुग्दा पीडा
विराटनगरकी मीना काफ्ले नयाँ वर्षको अवसर पारेर धनकुटाको करुले पुग्नुभयो ।
इजरायली हवाई आक्रमणबाट गाजामा २५ जनाको मृत्यु
गाजाको नागरिक सुरक्षा निकायका अनुसार आइतबार बिहानदेखि भएका इजरायली हवाई आक्रमणमा परी गाजा पट्टीमा कम्तीमा २५ जनाको ज्यान गएको छ, जसमा महिला र बालबालिका पनि परेका छन् ।
बीपी प्रतिष्ठानको निमित्त उपकुलपतिमा प्राडा शर्मा
बीपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान धरानमा निमित्त उपकुलपतिमा प्रतिष्ठानकै शिक्षाध्यक्ष प्राडा सन्जिवकुमार शर्मालाई जिम्मेवारी दिइएको छ ।
अस्ट्रेलियाको तटमा ठूलो छालले डुबेर ६ जनाको मृत्यु
आइतबार सिड्नी नजिकै चट्टानबाट खसेपछि एक मछुवाको मृत्यु भएको छ । योसँगै इस्टर सप्ताहन्तमा अस्ट्रेलियाको पूर्वी तटमा विशाल छालहरूले प्रहार गर्दा डुबेर मृत्यु हुनेको सङ्ख्या छ पुगेको छ ।
