अरुण तेस्रो छाडेको २७ वर्षपछि विश्व बैंक माथिल्लो अरुणमा लगानी गर्न तयार
सरकारले अर्धजलाशययुक्त प्रकृतिको माथिल्लो अरुणलाई उच्च प्राथमिकतामा राखी अगाडि बढाउने भएको छ । सो आयोजनालाई सरकारले ‘गेम चेन्जर’ आयोजनाको रुपमा परिभाषित गरेको छ ।
बजेट तयारीमा महानगरपालिका : फोहोर व्यवस्थापन, पूर्वाधार र रोजगारीमा जोड
आगामी आर्थिक वर्षका लागि बजेट निर्माणमा स्थानीय तह व्यस्त छन् । असार १० गतेभित्रै आगामी आर्थिक वर्षको नीति तथा कार्यक्रम र बजेट ल्याउनुुपर्ने कानुनी व्यवस्थाअनुसार स्थानीय तह बजेट ल्याउने तयारीमा जुटेका हुन् । अन्तरसरकारी वित्त व्यवस्थापन ऐन २०७४ को दफा २१ (३) बमोजिम गाउँ कार्यपालिका र नगर कार्यपालिकाले प्रत्येक वर्ष असार महिनाको १० गतेभित्र आगामी आर्थिक वर्षको राजस्व र व्ययको अनुमान सम्बन्धित गाउँ वा नगर सभामा पेस गर्नुपर्ने व्यवस्था छ ।
सहज व्यवस्थापनका लागि मूल्य वृद्धि
उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्तिमन्त्री दिलेन्द्रप्रसाद बडूले आपूर्ति व्यवस्था सहज बनाइराख्न लागतअनुरूप पेट्रोलियम पदार्थमा मूल्य वृद्धि गरिएको जानकारी गराउनुभएको छ । पेट्रोलियम पदार्थमा हालै गरिएको मूल्य वृद्धिको विषयमा राष्ट्रिय सभाको बुधबारको बैठकमा जवाफ दिने क्रममा सो बताउनुुभएको हो ।
मोबाइल आयातमा लाग्यो ‘ब्रेक’
मोबाइलको आयात घटेको छ । यसअघि मासिक औसत दुई अर्ब रुपियाँभन्दा बढीको मोबाइल आयात भइरहेकामा पछिल्ला दुई महिनामा भने यसको आयात घटेको हो । भन्सार विभागका अनुसार जेठमा एक अर्ब १२ करोड ५४ लाख रुपियाँको मोबाइल आयात भएको छ । जब कि वैशाखमा एक अर्ब ९६ करोड १७ लाख रुपियाँको मोबाइल आयात भएको थियो ।
सुरक्षा कोषमा समेट्न गृहकार्य
सामाजिक सुरक्षा कोषले वैदेशिक रोजगारीमा गएका नेपालीलाई सामाजिक सुरक्षा कोषमा समेट्नका लागि गृहकार्य सुरु भएको जनाइएको छ । गैरआवासीय नेपाली सङ्घ (एनआरएनए) र सामाजिक सुरक्षा कोषका अधिकारीबीच बुधबार राजधानीमा भएको छलफलमा कोषले सोबारेमा जानकारी दिइएको हो ।
पानी नपर्दा धान रोपाइँमा ढिलाइ
पानी नपरेका कारण किसानलाई यस वर्ष धान रोपाइँमा ढिलाइ भएको छ । कतिपय बस्तीमा आकाशे पानीका भरमा रोपाइँ गर्नुपर्ने भएको हुँदा हालसम्म पानी नपरेपछि रोपाइँ ढिलाइ भएको हो । सर्केगाड गाउँपालिका–३, उनापानी गाउँका किसान दाने फडेराले हालसम्म रोपाइँ सम्पन्न हुनुपर्नेमा आधा पनि नसकिएको बताउनुभयो । उहाँले सिँचाइ सुविधा भएका खेत
व्यापार घाटा झन्डै १६ खर्ब
चालु आर्थिक वर्षको ११ महिनामा व्यापार घाटा बढेर करिब १६ खर्ब पुगेको छ । आयात बढ्दै गए पनि सो अनुपातमा निर्यात बढ्न नसक्दा व्यापार घाटा बढ्दै गएको हो । भन्सार विभागले मंगलबार सार्वजनिक गरेको तथ्याङ्कअनुसार चालू आर्थिक वर्षको साउनदेखि जेठ महिनासम्ममा व्यापार घाटा २५ प्रतिशतले बढेर १५ अर्ब ७७ अर्ब ३८ करोड ६० लाख ७८ हजार रुपियाँ पुगेको हो । अघिल्लो वर्ष सो अवधिमा व्यापार घाटा १२ खर्ब ६२ अर्ब ११ करोड ९ लाख ६५ हजार रुपियाँ रहेको थियो ।
हाइड्रोजन प्लान्ट निर्माणको गृहकार्य सुरु
सरकारले देशभित्रै हाइड्रोजन उत्पादन प्लान्ट स्थापना गर्न तदारुकता देखाएको छ । देशभित्रै एक सय मेगावाट जलविद्युत् खपत क्षमताको हाइड्रोजन प्लान्ट स्थापना गर्ने गरी अर्थमन्त्री जनार्दन शर्माले परामर्श सुरु गर्नुभएको छ । ग्रिन हाइड्रोजनबारे अध्ययन अनुसन्धान गरिरहेको काठमाडौँ विश्व विद्यालय मातहतको ग्रिन हाइड्रोजन ल्याबका पदाधिकारीलाई मङ्गलबार अर्थ मन्त्रालय बोलाएर यसबारे छलफल गर्नुभएको हो ।
कोरियाका लागि भाषा परीक्षा सम्पन्न
रोजगार अनुमति प्रणाली (ईपीएस) अन्तर्गत दक्षिण कोरिया जान लिइने कृषि तथा पशुपालनतर्फ पहिलो चरणको भाषा परीक्षा सम्पन्न भएको छ । सन् २०२२ मा कृषि तथा पशुुपालनतर्फ ईपीएसमार्फत रोजगारीका लागि दक्षिण कोरिया जानका निम्ति जेठ १९ गतेदेखि असार ३ सम्म सञ्चालनमा भएको भाषा परीक्षामा छ हजार १०६ जना सहभागी भएका हुुन् ।
चैते धान भित्र्याइँदै
बाँकेको खजुरा गाउँपालिका–१, राधापुरका किसान मगनसिंह थापालाई यतिबेला चैते धानभित्र्याउन भ्याइ नभ्याइ छ । फागुनमा रोपेको चैते धान पाकेपछि थापाले अहिले धान भित्र्याउने काममा आफूलाई व्यस्त बनाउनुभएको छ । थापा जस्तै यतिबेला बाँकेका
दुध बेचेरै दैनिक ७५ हजार रुपियाँ आम्दानी
रुपन्देहीको तिलोत्तमामा बासु भुसाल व्यवसायीक पशुपालन गरेर उदाहरणीय बन्नुभएको छ । पेशाले पूर्णकालिन ईलेक्ट्रीकल ईन्जीयर रहनुभएका भुसालले पशुपालन व्यवसायबाट मनग्य आम्दानी पनि गर्नुभएको छ ।
पेट्रोलियममा विकल्प खोजिँदै
सरकारले नेपाल आयल निगमलाई नियामक र कारोबार निकाय फरक फरक गर्नेतर्फको तयारी अघि बढाएको छ । उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्तिमन्त्री दिलेन्द्रप्रसाद बडूले प्रतिनिधि सभामा मङ्गलबार सार्वजनिक वक्तव्य दिँदै मन्त्रिपरिषद्बाट गठित कार्यदलको सुझाव आएपछि आवश्यक प्रक्रिया अघि बढाउने जानकारी दिनुभयो ।
दूधमा बढी योगदान, कार्यक्रम न्यून
नेपालमा कुल दूध उत्पादनमा ६० प्रतिशत योगदान भैँसीको छ तर त्यसमा सरकारको खासै लगानी र मिहिनेत देखिएको छैन । सरकारले गाईमा जति लगानी गरेको छ, त्यति लगानी भैँसीमा नगरेको विभिन्न अध्ययनले देखाएका छन् । त्यति मात्र होइन, कुल गार्हस्थ्य उत्पादनमा धानको पहिलो स्थान रहेको छ भने दोस्रो स्थान गाईको रहेको छ तैपनि सरकारको ध्यान त्यतातिर गएको छैन ।
नेप्से परिसूचकको पहिरो थामियो
धितोपत्र बजारमा शेयर कारोबार मापक नेप्से परिसूचक मङ्गलबार दोहोरो अङ्कले उकालो लागेको छ ।
डलर महँगिदा थपियो विदेशी ऋण भार
अमेरिकी डलरको विनिमय दर निरन्तर बढिरहँदा नेपालले तिर्नुपर्ने बाह्य ऋणमा १९ अर्ब ३७ करोड रुपियाँको दायित्व थपिएको छ । नेपालले बाह्य ऋणबापतको साँवा ब्याज डलरमै भुक्तानी गर्नुपर्ने भएकाले डलरको भाउ बढ्दा त्यसको असर ऋण भुक्तानीमा देखिएको हो । सार्वजनिक ऋण व्यवस्थापन कार्यालयका अनुसार चालू आर्थिक वर्षको तेस्रो त्रैमासिक (माघ–चैत)मा मात्रै नेपालले भुक्तानी गर्नुपर्ने ऋणको भार १९ अर्ब ३७ करोड रुपियाँले बढ्ने भएको हो ।
चैते धानले बनाउँछ आत्मनिर्भर
धानको उत्पादन वृद्धि गर्न सरकारले चैते धान उत्पादनमा जोड दिएको छ । मुलुकभर हाल करिब एक लाख ५० हजार हेक्टरमा धानखेती हुँदै आएको छ । चैते धान खेती गर्ने क्षेत्रलाई तीन लाख हेक्टरसम्म विस्तार गर्दा मुलुक धानमा आत्मनिर्भर हुने विज्ञहरूको आकलन छ ।
नेप्से परिसूचकको पहिरो थामिएन
धितोपत्र बजारमा शेयर कारोबार मापक नेप्से परिसूचक आज पनि उच्च अङ्कले ओरालो लागेको छ ।
रोजाइ नेपाली ब्रान्ड
अहिले युवा पुस्तादेखि पाको उमेरका महिला–पुरुष आफूलाई फेसनेबल देखाउन लागिपरेका छन् । त्यसैले त धेरैको रोजाइमा पर्ने गर्छ राम्रो र नाम चलेका ब्रान्डका सामान । धेरैजसोमा ब्रान्डेड सामग्री नै खरिद गर्ने मनस्थिति विकसित भइरहेको छ । ब्रान्डेड सामानले आफ्नो व्यक्तित्व विकास गर्न‘का साथै टिकाउ तथा तथा फरक देखिने कारण मानिसहरू ब्रान्डेड सामानतर्फ आकर्षित भएका हुन् । राजधानीमा मात्र होइन मुलुकका अन्य प्रमुख सहरमा ब्रान्डेड सोरुमको सङ्ख्या बढ्दो छ ।
पहिलो पेट्रोल पम्प बन्दै
जिल्लामै पहिलो पेट्रोल पम्प निर्माण हुन थालेको छ । रुकुमपूर्वको भूमे गाउँपालिका–२, काँक्रीमा पेट्रोल पम्प निर्माण गर्न थालिएको हो । मध्यपहाडी लोकमार्गमा निर्माण हुने यो पेट्रोल पम्प निर्माणमा दुई करोड ५० लाख रुपियाँ लाग्ने बताइएको छ ।
उद्योगको क्षमता उपयोग ७१ प्रतिशत
उद्योगको क्षमता उपयोग सुधारोन्मुख रहेको पाइएको छ । निजी क्षेत्रको प्रतिनिधिमूलक संस्था नेपाल उद्योग परिसङ्घले सार्वजनिक गरेको औद्योगिक स्थिति अध्ययन प्रतिवेदनले उद्योगले आफ्नो कुल उत्पादन क्षमताको ७१ प्रतिशत क्षमता उपयोग गरेको देखाएको हो ।
थपिँदै विषादी परीक्षण प्रयोगशाला
तरकारी तथा फलफूलमा द्रुत विषादी अवशेष परीक्षण प्रयोगशाला थप आठ स्थानमा स्थापना गरिने भएको छ । खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभाग र कृषि केन्द्रीय प्रयोगशालाले आगामी साउनदेखि ती प्रयोगशाला स्थापना गर्ने तयारी गरेको हो । हाल देशका विभिन्न सात स्थानमा यस्ता प्रयोगशाला सञ्चालनमा छन् । विदेशबाट आयात हुने तरकारी र फलफूलको अनिवार्य विषादी परीक्षण गर्ने भन्दै सरकारले २०७६ असारमा राजपत्रमा प्रकाशित भएको थियो । नाकामा
नेपालको कुरिलो विदेश निर्यात
नेपालमा उत्पादित कुरिलो अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा समेत पुग्न थालेको छ । भरतपुर महानगरपालिका–२५ निवासी सुमन सुवेदीले उत्पादन गर्नुभएको कुरिलो अहिले दुबई र कतार पुगेको छ ।
फेरि बढ्यो इन्धनको मूल्य : पेट्रोल १९९ पुग्यो
नेपाल आयल निगमले आइतबार राति इन्धनको मूल्यमा भारी वृद्धि गरेको छ।
हेलिकप्टरमा दुई जना पाइलट अनिवार्य राख्नुपर्ने
नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणले हेलिकप्टरमा दुई जना पाइलट अनिवार्य राख्नुपर्ने निर्णय गरेको छ।