निर्यात वृद्धि गर्न नीतिगत कमजोरी
नेपालको निर्यात क्षमता विस्तार र यसको सदुपयोग गर्न सरकारको भूमिका नै कमजोर रहेको निर्यात व्यवसायीले औँल्याएका छन् । नेपाल आर्थिक पत्रकार सङ्घ (नाफिज)ले बुधबार राजधानीमा आयोजना गरेको ‘विदेशी मुद्रा आर्जनमा निर्यात उद्योगको भूमिका’ विषयक संवाद कार्यक्रमका वक्ताहरूले स्वदेशी उत्पादन प्रवद्र्धन र निर्यातका लागि उचित नीति र समसामयिक सक्रियताको अभाव रहेकोे बताउनुभयो ।
नेप्से परिसूचकको गिरावट जारी
नेपाल स्टक एक्सचेञ्जका अनुसार नेप्से परिसूचक ३१.७६ अङ्कले ओरालो लागेर दुई हजार २७५.६८ मा पुगेको छ । यस्तै, ठूला कम्पनीको शेयर कारोबार मापन गर्ने सेन्सेटिभ परिसूचक ४.९० अङ्कले ओरालो लागेर ४३६.८८ मा ओर्लेको छ ।
इसेवाको अध्यक्षमा परशुराम कुँवर क्षेत्री नियुक्त
नेपालको पहिलो तथा अग्रणी भुक्तानी सेवा प्रदायक कम्पनी इसेवा प्रा.लि.को अध्यक्ष पदमा परशुराम कुँवर क्षेत्री नियुक्त हुनुभएको छ । कुवँरलाई सञ्चालक समितिले कम्पनीको अध्यक्ष पदमा नियुक्त गरेको हो ।
‘लक्ष्यमा दुई अङ्कको वृद्धि’
अर्थमन्त्री जनार्दन शर्माले सरकार र निजी क्षेत्र दुवैको सोच आत्मनिर्भर अर्थतन्त्र निर्माण रहेको बताउनुभएको छ । “हाम्रो सोचमा एकरूपता छ, हामीले सङ्कट र विगतका अनुभवबाट पाठ सिक्दै नेपाललाई आत्मनिर्भर अर्थतन्त्र बनाउनेतर्फको सोच राखेर काम गर्छौं,” नेपाल उद्योग परिसङ्घले आगामी बजेटका लागि दिएको सुझाव ग्रहण गर्दै उहाँले भन्नुभयो ।
इन्टरनेट बन्द नहुने
आगामी हप्तादेखि इन्टरनेट बन्द गर्ने चेतावनी दिएका इन्टरनेट सेवाप्रदायकले इन्टरनेट नरोक्ने भएका छन् । इन्टरनेट ब्यान्डविथ आयातका लागि विदेशी मुद्रा सिफारिस गर्न सरकार सकारात्मक भएपछि इन्टरनेट नरोक्ने निर्णयमा सेवाप्रदायक पुगेका हुन् ।
-original-thumb.jpg)
चुनावले बढायो पेट्रोेलियम पदार्थको माग
स्थानीय निर्वाचनको चहलपहल बढ्न थालेसँगै पेट्रोेलियम पदार्थको माग बढेको छ । पछिल्लो १५ दिनमा करिब १० प्रतिशत माग बढेको नेपाल आयल निगमले जनाएको छ । स्थानीय तहमा चुनावी चहलपहल र राजनीतिक दलका प्रसारप्रसार तीव्र हुँदा डिजेल पेट्रोलको माग बढेको हो । नेपाल आयल निगमका अनुसार हाल पेट्रोल दैनिक दुई हजार किलोलिटर बिक्री वितरण भइरहेको छ भने डिजेल दैनिक पाँच हजार किलोलिटर माग छ । एलपी ग्यास दैनिक एक लाख १० हजार सिलिन्डरको माग छ । यसअघि एलपी ग्यास दैनिक एक लाख सिलिन्डरको माग थियो ।
श्रम समझदारी प्रभावकारी बनाइने
चार वर्षअघि नेपाल र मलेसियाबीच भएको द्विपक्षीय श्रम सम्झदारीपत्रलाई थप प्रभावकारी रूपमा कार्यान्वयन गर्ने सहमति भएको छ । श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षामन्त्री कृष्णकुमार श्रेष्ठ र मन्त्रालयका सचिव एकनारायण अर्यालसहितको टोलीले मलेसियाका मानव संसाधनमन्त्री सेरी एम सराभनन, गृहमन्त्री हम्जाह बिन जैनुदिन र त्यहाँको सामाजिक सुरक्षा सङ्गठनका महासचिवसँग भएको उच्चस्तरीय बैठकमा सो विषयमा सहमति भएको हो । श्रम मन्त्रालयका अनुसार मलेसियाको श्र
श्रमिकको तलब वृद्धि
मलेसियामा काम गर्ने आप्रवासी श्रमिकको आधारभूत तलब (बेसिक स्यालरी) एक हजार पाँच सय रिङ्गिट तोकेको छ । योभन्दा पहिले मलेसियामा काम गर्ने विदेशी श्रमिकको आधारभूत तलब एक हजार दुई सय रिङ्गिट थियो । मलेसियास्थित नेपाली दूतावासका अनुसार मलेसिया सरकारले मे १ अर्थात् अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक दिवसका दिनदेखि लागू हुने गरी आप्रवासी कामदारको आधारभूत तलब बढाएको हो ।
आलु उत्पादन वृद्धि
बारामा एक लाख १८ हजार ७२० मेट्रिक टन आलु उत्पादन भएको छ । यस वर्ष किसानले सात हजार ४२० हेक्टर क्षेत्रफलमा विभिन्न जातका आलु खेती गरेका छन् । त्यसबाट प्रतिहेक्टर करिब १६ मेट्रिक टन उत्पादन हुँदा कुल एक लाख १८ हजार ७२० मेट्रिक टन आलु उत्पादन गरेको कृषि ज्ञान केन्द्र बारा कलैयाका प्रमुख जितेन्द्र यादवले जानकारी दिनुभयो ।
निर्यात प्रवद्र्धन गर्न दीर्घकालीन नीति आवश्यक
आयात घटाउन र निर्यात बढाउन दीर्घकालीन नीति आवश्यक रहेको सरोकारवालाले बताएका छन् । नेपाल चेम्बर अफ कमर्सको भातृसंस्था युथ चेम्बरले राजधानीमा मङ्गलबार आयोजना गरेको ‘नेपालको विद्यमान आर्थिक अवस्था र चुनौती र समाधान विषयक’ कार्यक्रमका सहभागीले निर्यात प्रवद्र्धन र आयातलाई व्यवस्थित बनाउनुपर्नेमा जोड दिनुुभएको हो ।
निगमको आम्दानी वृद्धि
नेपाल वायुसेवा निगमले चालू आर्थिक वर्षको प्रथम आठ महिनामा आठ अर्ब ३९ करोड रुपियाँ आम्दानी गरेको छ । यो अघिल्लो वर्षको सोही अवधिको तुलनामा ४७ प्रतिशतले वृद्धि हो । अघिल्लो आर्थिक वर्षको साउनदेखि फागुनसम्ममा निगमले पाँच अर्ब ७० करोड रुपियाँ आम्दानी गरेको थियो ।
तेह्र वर्षदेखि आयोजना अलपत्र
सन् २००९ मा चिनियाँ ठेकेदार कम्पनी झोङडिङ इन्टरनेशन कम्पनी लिमिटेड र त्यसको पेटी ठेकेदारका रुपमा रहेको हुलास स्टिल प्रालीले तोकिएको समयमा काम नगर्दा हेटौंडा–भरतपुर–बर्दघाट २२० केभी प्रसारण लाइनको काम अलपत्र परेको छ ।
सुनको मूल्य प्रतितोला एक हजारले घट्यो
सुनचाँदी बजारमा मङ्गलबार छापावाल सुनको मूल्य प्रतितोला एक हजारले घटेर ९७ हजार दुई सय तोकिएको छ । पहेंलो धातु अघिल्लो दिन प्रतितोला ९८ हजार दुई सयमा कारोबार भएको थियो ।
बढेर आयो पेट्रोलियम पदार्थको मूल्य
इन्डियन आयल कर्पाेरेसन (आईओसी)ले इन्धनको मूल्य बढाएर पठाएको छ । अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा मूल्य बढेर आएको भन्दै आईओसीले नेपाल आयल निगमलाई डिजल, पेट्रोल, हवाई इन्धन र ग्यासको मूल्य बढाएर पठाएको हो । नेपाल आयल निगमका अनुसार आईओसीले पठाएको नयाँ मूल्यअनुसार पेट्रोल प्रतिलिटर पाँच रुपियाँ १८ पैसा, डिजल १० रुपियाँ १८ पैसा र हवाई इन्धन सात रुपियाँ १२ पैसाले बढेर आएको छ । यस्तै ग्यासमा प्रतिसिलिन्डर ११८ रुपियाँ बढेर आएको निगमले जनाएको छ । आईओसीले प्रत्येक महिनाको १ र १६ तारिखका नयाँ मूल्य पठाउने गर्छ । निगमका अनुसार मूल्य बढेर आएकाले घाटा पनि बढ्नेछ । प्रतिलिटर पेट्रोल
रुग्ण उद्योग अध्ययन गर्न कार्यदल गठन
लामो समयदेखि बन्द रहेका उद्योग सञ्चालन गर्ने विषयमा अध्ययन गर्न कार्यदल गठन भएको छ । उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयका सहसचिव बाबुराम गौतमको संयोजकत्वमा ‘रुग्ण उद्योग सञ्चालन तथा व्यवस्थापनसम्बन्धी’ कार्यदल गठन भएको हो । कार्यदलले अध्ययन गर्न एक महिनाको समय पाएको छ ।
कर्णाली नदीमा -याफ्टिङ
कालीकोट जिल्लाको पलाँता र पचालझरना गाउँपालिकामा -याफ्टिङ सञ्चालन भएको छ । र्यटन प्रवद्र्धनका लागि यी दुई गाउँपालिकाले कर्णाली नदीमा -याफ्टिङ सञ्चालनका लागि सम्भाव्यता अध्ययन गरेपछि -याफ्टिङ सुरु गरिएको हो । पलाँता गाउँपालिकाको घाटाचौरदेखि पचालझरना गाउँपालिकाको लाफा पडेक्षासम्म चार किलोमिटरमा -याफ्टिङ सञ्चालन गरिएको छ । एक कार्यक्रममा कर्णाली प्रदेशका पूर्वमुख्यमन्त्री महेन्द्रबहादर शाही, रास्कोट नगरपालिका प्रमुख काशीचन्द्र बराल, पचालझरना गाउँपालिकाका अध्यक्ष खड्गराज सेजुवाल, पलाँता गाउँपालिका अध्यक्ष लक्ष्मणबहादुर बम र सान्नित्रिवेणी गाउँपालिकाका अध्यक्ष डम्मर शाहीलगायतको टोलीले चार किलोमिटर -याफ्टिङ गरेको छ ।
राजस्व छल्नेविरुद्ध मुद्दा दायर
राजस्व अनुसन्धान विभागले गलत तरिकाले मूल्य अभिवृद्धि कर बिजक खरिद गरी राजस्व चुहावट गरेको अभियोगमा दुई व्यावसायिक फर्मविरुद्ध उच्च अदालत पाटनमा मुद्दा दायर गरेको छ ।अनुसार भक्तपुर सूर्यविनायक नगरपालिका–१०, देउजागाउँ स्थायी बसोबास भएका एभरेस्ट यती इन्टरनेसनलका सञ्चालक दीपकुमार देउजा र अचला थापा देउजाविरुद्ध सोमबार उच्च अदालतमा मुद्दा दायर गरिएको हो ।
कृषि सामग्री वितरण
कृषि उत्पादन बढाउन रुकुम पश्चिमका किसानलाई कृषि सामग्री वितरण गरिएको छ । रुकुम पश्चिमको सानीभेरी गाउँपालिकाका २८ जना किसानलाई आधुनिक कृषि सामग्री वितरण गरिएको हो । कृषि विकास कार्यालयको ताजा तरकारी ब्लक कार्यक्रमअन्तर्गत तीनवटा मिनी ट्रिलर, १५ थान प्लास्टिक टनेल, १५ वटा स्प्रे ट्याङ्की, १५ वटा हजारी वितरण गरिएको हो ।
हावाहुरीका कारण ठूलो क्षति
शुक्रबार राति आएको हावाहुरीले इनरुवा नगरपालिकासहित दक्षिणवर्ती क्षेत्रको केरा र मकै बालीमा क्षति पु--याएको छ । सुनसरी जिल्लाको सदरमुकाम इनरुवाको डुम्राहा, मधेसा, चान्दबेला, बबिया र बलाहालगायतका बस्ती र गाउँमा केरा, तरकारी र मकै बाली नष्ट भएको
प्रतितोला आठ सयले घट्यो सुनको मूल्य
सुनचाँदी बजारमा सोमबार छापावाल सुनको मूल्य प्रतितोला आठ सयले घटेर ९८ हजार दुई सयले तोकिएको छ । पहेंलो धातु अघिल्लो दिन प्रतितोला ९९ हजारमा कारोबार भएको थियो ।
प्रदूषण शुल्क पन्ध्र अर्ब रुपियाँ सङ्कलन
पेट्रोलियम पदार्थमा लगाइएको प्रदूषण शुल्कबापत साढे १५ अर्ब रुपियाँ सङ्कलन भएको छ ।आव २०६५-६६ देखि सरकारले पेट्रोलियम पदार्थमा प्रदूषण शुल्क शीर्षकमा कर लगाउँदै आएको छ । सो अवधिदेखि हालसम्म १५ अर्ब ६३ करोड ७३ लाख ३६ हजार ९१८ रुपियाँ सङ्कलन भएको नेपाल आयल निगमले जनाएको छ ।
दुई दिन बिदा : पर्यटन व्यवसायी खुसी
सरकारले आगामी जेठ १ बाट लागू हुने गरी हप्तामा दुई दिन (शनिबार र आइतबार) सार्वजनिक बिदा दिने निर्णय गरेको छ । सो निर्णयबाट पोखराका पर्यटन व्यवसायी खुसी भएका छन् । आन्तरिक पर्यटन प्रवद्र्धनका लागि हप्तामा दुई दिन बिदा माग गर्दै आएका व्यवसायी सरकारको सो निर्णयले पर्यटन क्षेत्रमा सकारात्मक प्रभाव पार्ने अपेक्षा राखेका छन् ।
भुसा काट्ने मेसिनको प्रयोग बढ्दै
कपिलवस्तुमा स्ट्रारिपर (भुसा काटने मेसिन)को प्रयोग बढ्दै गएको छ । विगत वर्षमा कम्बाइन मेसिनले गहुँ र धान काटेपछि बाँकी रहेका ठुटालाई खेतमै छाडिने गरिन्थ्यो । त्यही ठुटालाई सफा गर्ने नाममा खेतमा आगो लगाउने गरिएको थियो तर स्ट्रारिपर मेसिनले खेतमा बाँकी रहेका गहुँ र धानको ठुटालाई भुस बनाई सङ्कलन गर्ने गरिएको छ । स्ट्रारिपरको प्रयोग गत वर्षदेखि कपिलवस्तुमा बढेको कृषि ज्ञान केन्द्रका प्रमुख डा. रवीन्द्रनाथ चौबेले बताउनुभयो ।
मूल्य नपाउँदा किसान चिन्तित
सर्लाहीको कृषि उपज थोक बजार लालबन्दीमा किसानले उत्पादन गरेर ल्याएको बोडीले मूल्य पाउन छाडेको छ । केही दिनअघिसम्म थोरै मात्र आउने बोडी विगत एक सातादेखि भने बजारमा अत्यधिक भित्रिन थालेको हो । बोडी उत्पादनको मुख्ययाममा मूल्य भने नपाउँदा किसान निराश छन् ।
शिक्षण छाडेर पशुपालन
रुपन्देहीको तिलोत्तमा गौतमप्रसाद चौधरी (थारू) कुनै समय शिक्षक हुनुहुन्थ्यो । उहाँले आफ्नो जीवनका महत्त्वपूर्ण १४ वर्ष तिलोत्तमा नगरपालिका–१३ मा रहेको नर्मदेश्वर आधारभूत विद्यालयका विद्यार्थीलाई कखरा सिकाएरै बिताउनुभयो । अहिले उनै शिक्षकको परिचय बदलिएको छ । उहाँले सो पेसा छाडेर कृषिकर्ममा रमाउन थालेपछि शिक्षकको परिचय किसानमा बदलिएको छ ।
