मनोजरत्न शाही
काठमाडौंमा यस्तो देखियो थारू समुदायको माघी (फोटो फिचर)
थारू समुदायले आज माघ १ गतेलाई माघी पर्व एवम् नयाँ वर्षका रूपमा धुमधामका साथ मनाउँदै छन् । आज बिहानै स्नान, दान, खानपिन र रमाइलो गरेर माघी पर्व मनाइरहेका हुन् ।
मातृत्वको कथा ‘महासत्त्व’ (फोटो फिचर)
तत्कालीन पाञ्चाल राज्यका राजा महारथ र रानी सत्यवतीका तीन राजकुमारमध्ये कान्छा राजकुमार महासत्त्वको कथामा आधारित नाटक 'महासत्त्व' कौशी थिएटर टेकुमा मञ्चन भइरहेको छ।
सिसीमा कला (फोटो फिचर)
प्रतिष्ठानको समसामयिक चित्रकला विभाग तथा शिल्प–हस्तकला विभागद्वारा आयोजित प्रदर्शनीमा विभूषण ताम्राकारद्वारा निर्माण गरिएको सिसाका बोतलभित्र विभिन्न कलात्मक चित्र देख्न सकिन्छ ।
तस्बिरमा नेवा एकता दिवस
उपप्रधानमन्त्री एवम् सहरी विकास मन्त्री प्रकाशमान सिंहले आफ्नो कलासंस्कृतिको संरक्षण गर्नुपर्नेमा जोड दिनुभएको छ।बुधबार नेवाः देय्ः दबूयाले नेवा एकता दिवसको अवसरमा टोखामा आयोजना गरेको कार्यक्रममा बोल्दै उहाँले यस्तो बताउनुभएको हो।
आर्यावलोकितेश्वरको महास्नान (फोटो फिचर)
काठमाडौँ, पुस २३ गते। मंगलबार सेतो मच्छिन्द्रनाथ आर्यावलोकितेश्वरको महास्नान सम्पन्न भएको छ।काठमाडौँको केलटोलमा रहेको जनबहाल मन्दिरको प्राङ्गणको न्हवं दबूँ अर्थात् महास्नान गराउने मण्डपमा विराजमान गराइ विधिवत् रूपमा पूजा अर्चना गरेरमहास्नान गराइएको हो ।पोंहेलाथ्व अष्टमी अर्थात् पुस शुक्ल अष्टमी तिथिको दिन सेतो मछिन्द्रनाथको महास्नान हुन्छ।अघिल्लो दिन सप्तमीका दिन सम्बन्धित गुथियार तथा गुर्जुहरू बाजागाजाका साथ कलशमा जल लिन जाने परम्परा छ।महास्नानको लागि ढल्कोस्थित निर्मल तीर्थबाट कलशार्चन पूजा गरी त्यहाँबाट विभिन्न पाठ–स्तोत्र पढ्दै जल ल्याउने गरिन्छ।महास्नानको समयमा जिवितदेवीले अवलोकन गर्न आउने परम्परा छ ।९ वटा कलशमा जल लिएर फर्कँदा, ठाउँ–ठाउँमा पराल जम्मा गरी आगो तपाउने चलन पनि रहेको छ।यसरी आगो किन बालिन्छ भन्ने कुरामा यकिन तथ्य नभए तापनि, तत्कालीन समयमा नदीबाट फर्किदा चिसो हुने तथा रातको समय भएकोले जनावरहरू आउन सक्ने हुनाले ठाउँ– ठाउँमा परालको मुस्लो बाली ठुलो आगो बाल्ने गरेको जनश्रुति रहेको छ।महास्नान पश्चात् सेतो मछिन्द्रनाथको मूर्तिलाई सेतो कपडाले छोपेर अर्कै स्थानमा राखिन्छ र रंगरोगन तथा मर्मत गर्ने कार्य गरिन्छ। बुधबारदेखि पुन लोकेश्वरको मूर्तिलाई साजसज्जा गरिन्छ भने आउँदो पूर्णिमाको दिनमा दशकर्म विधि गरेर पुनः मन्दिरमा आर्यावतिलोकेश्वरलाई प्रतिस्थापन गरिन्छ।यो महास्नानको कुमारीले अवलोकन गर्ने चलन छ।उपत्यकामा रहेको चार करुणामयमध्ये एक मानिने श्री सेतो मछिन्द्रनाथलाई पितृको उद्धार गर्ने देवता तथा सुख शान्ति र रोगव्याधी निको पार्ने देवताको रूपमा पूजा गर्ने चलन छ।
माघे सङ्क्रान्ति : चाकु बनाउन भ्याइनभ्याइ (फोटो फिचर)
माघे सङ्क्रान्तिका लागि टोखाका व्यवसायी चाकु उत्पादनमा व्यस्त छन्। घ्यू र चाकु खाएर मनाइने माघे सङ्क्रान्ति पर्वका लागि बजारको माग अनुसार व्यवसायी चाकु उत्पादनमा व्यस्त बनेका हुन्।
सम्पदा र संस्कृतिको सङ्गम मध्यपुर महोत्सव (फोटो फिचर)
२६ वर्षपछि भएको तीनदिने ‘मध्यपुर महोत्सव’ले लक्ष्य अनुसार सफलता पाएको मूल समारोहका सदस्य न्हुच्छे रत्न मानन्धरले बताउनुभयो।
तस्बिरमा २१ औं ज्यापु दिवस
यःमरी पुन्हिका दिनमा मनाइँदै आइरहेको ज्यापू दिवस आज हर्षोल्लासका साथ मनाइयो । २१ औं ज्यापू दिवस नाथेश्वर छुट गुथि वटु टोलको संयोजकत्वमा वटु टोलबाट र्याली तथा परम्परागत झाँकीका साथ सुरु भएको थियो ।
पत्रकार महासङ्घको निर्वाचन जारी (फोटो फिचर)
नेपाल पत्रकार महासङ्घको २७ औं महाधिवेशनअन्तर्गत मतदान भइरहेको छ । शुक्रबार ९ बजेदेखि जिल्ला, प्रदेश र केन्द्रीय कार्यसमितिका लागि एकैचोटी मतदान भइरहेको हो । अपरान्ह ४ बजेसम्म मतदान गर्न पाइने निर्वाचन समितिले जनाएको छ ।
कीर्तिपुरमा सात गाउँ जात्रा (फोटो फिचर)
काठमाडौँको दक्षिण भेगका गाउँ अहिले जात्रामय भएका छन् । कीर्तिपुर, पाँगा, नगाउँ, सतुंगल, बोसिगाउँ, ल्होंखा र मच्छेगाउँ गरेर सात वटा गाउँ जात्रामय भएका हुन् ।
कीर्तिपुरमा उपनिर्वाचनका लागि मतदान (फोटो फिचर)
कीर्तिपुर नगरपालिकामा शान्तिपूर्ण रुपमा विहान ७ बजेदेखि मतदान जारी छ । प्रमुख तीन दलका उम्मेदवारविच मुख्य प्रतिस्पर्धा रहेको नगरपालिकाको उपनिर्वाचनलाई महत्वका साथ हेरिएको छ ।
सकारात्मक सन्देश प्रवाह गर्न एमालेको जागरणसभा (फोटो फिचर)
सत्तारुढ दल नेकपा (एमाले) ले सरकारको विरुद्धमा फैलाइएका गलत अफवाह चिर्न काठमाडौं दरवारमार्गमा जागरणसभा आयोजना गरेको छ । जागरणसभाका लागि भृकुटीमण्डपदेखि सहिदगेट, रत्नपार्क हुँदै र्याली दरवारमार्गमा पुगेर सभामा परिणत भएको छ ।
कात्तिक नाचमा प्रल्हाद उद्धार (फोटो फिचर)
काठमाडौं, कात्तिक ३० गते । हिरण्यकश्यपको वधसँगै पाटनको मङ्गलबजारको कात्तिक डबलीमा प्रदर्शन गरिएको कात्तिक नाचको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण अंश नरसिंह अवतार सकिएको छ । आफ्नो छोरा प्रल्हादलाई संहार गर्न खोजेपछि विष्णुले नरसिंह अवतार लिइ प्रल्हादको उद्धार गर्दछन् भने हिरण्यकश्यपको वध गरिदिन्छन् । बिहीबार राति कात्तिक नाचको नवौं दिनमा उक्त नाच प्रस्तुत गरिएको हो । यो नाच मल्लकालीन राजा सिद्धिनरसिंह मल्लले ३८३ वर्षअघि सुरु गर्नुभएको मान्निछ । विसं १६९७ मा पाटनका राजा सिद्धिनरसिंह मल्लले देश र जनताको कल्याणार्थ सो नाचको सुरुआत गरेको बताइन्छ । कात्तिक नाचको माध्यमद्वारा देशमा आउने बिघ्नबाधा हटी शान्त्ति र सुव्यवस्था कायम रहने विश्वास छ । कात्तिक महिनाभरि विभिन्न विधि र प्रकारका नृत्य प्रदर्शन गरिने भएकाले यस नाचलाई ‘कात्तिक नाच’ भनिएको हो । सत्ताइस दिनसम्म सो नाच प्रदर्शन गर्दा हरेक दिन विभिन्न विषयवस्तु तथा कथामा आधारित बेग्लाबेग्लै तरिकाले नृत्य मञ्चन गरिनु यसको विशेषता मानिन्छ । यस वर्षको कात्तिक नाच आज शुक्रबार वस्त्र हरणको प्रस्तुतिपछि सकिनेछ ।
कात्तिक नाचमा वराह र हिरण्याक्षको युद्ध
हिजो बुधबार द्वादशीका दिन कात्तिक नाचको क्रममा वराह अवतार नाच देखाइएको छ । प्रत्येक वर्ष ललितपुर दरबार क्षेत्रमा हुने कात्तिक नाचको बराह अवतारमा कृष्ण र इन्द्रको प्रस्तुती हुन्छ ।
धान सुकाउन व्यस्त किसान (फोटो फिचर)
काठमाडौँको कीर्तिपुरमा अहिले धान सुकाएर भित्र्याउनका लागि किसान व्यस्त बनेका छन् । विशेष गरेर किसान यस काममा व्यस्त बनेका छन् । पुरुषभन्दा कृषि कर्ममा महिला सक्रिय देखिन्छन् । देय् पुखुसी परिसरमा धान सुकाउने र त्यसको व्यवस्थापनमा व्यस्त बनेका किसानले अघिल्ला वर्षको तुलनामा अहिले धान सुकाउने घट्दै गएको बताउनुभयो । धान रोप्ने जमिन कम हुँदै गएपछि यस्तो भएको किसानको भनाइ छ । जग्गा धनीले बाँकी भएको जमिन भाडामा दिन थालेपछि धान रोपाइँ घटेको उनीहरूको बुझाइ छ ।
