गाउँगाउँका सामुदायिक विद्यालयमा विद्यार्थीको सङ्ख्या साह्रै न्यून छ। अभिभावकले सामुदायिक विद्यालयको गुणस्तरमाथि प्रश्न उठाउँदै ऋणधन गरेरै निजी विद्यालयमा छोराछोरी पढाउन थालेका छन्। विद्यार्थी घट्दै गएपछि म्याग्दीका केही पालिका विद्यालय समायोजन गर्ने तयारीमा छन्।
तनहुँमा भाइरल ज्वरो र अन्य सङ्क्रमणका बिरामी बढेका छन्। बिरामीको चाप धेरै भएकाले सरकारी तथा निजी स्वास्थ्य संस्थामा भिडभाड भएको छ। जिल्लाभर ज्वरो आउने, रुघाखोकी लाग्ने, टाउको तथा घाँटी दुख्ने समस्या भएका बिरामी बढिरहेका छन्। सदरमुकाम दमौलीका अतिरिक्त डुम्रे, आँबुखैरेनी, भिमाद, खैरेनीटार, दुलगौँडाका स्वास्थ्य संस्थामा बिरामी बढेका हुन्। अहिले पहिलेभन्दा झन्डै दोब्बर बिरामी उपचारका लागि आउने गरेको दमौली अस्पतालका निमित्त मेडिकल सुपरिन्टेन्डेन्ट डा. दिवस ढकालले जानकारी दिनुभयो।
तनहुँको व्यास नगरपालिका –१० बीपी भञ्ज्याङ्ग निवासी २० वर्षीया राममाया विक र उहाँको ४ वर्षको छोरा लप्सन विक १५ दिनदेखि बेपत्ता हुनुभएको छ । बेपत्ता भएको लामो समयसम्म सम्पर्कमा नआएपछि परिवारजनले खोजीका लागि हारगुहार गरेका छन् ।
आज १३४औँ मे दिवस अर्थात् मजदुर दिवस । श्रमिक आन्दोलनको उपलब्धि संस्थागत गर्ने उद्देश्यले आजको दिनलाई विश्वभर मजदुर दिवसका रूपमा मनाइन्छ । सिकागोको हेमाक्रेटामा सन् १८८६ मा मारिएका मजदुर र आममानिसको सम्झनामा मनाइने यो दिवसको मुख्य सन्देश नै अधिकार र जीवन सुरक्षाका लागि श्रमिक सङ्गठित हुनुपर्छ भन्ने हो
राज्यबाट मधेशप्रति उपेक्षा र विभेद भयो भनेर विगतमा पटक पटक आन्दोलन भए । एकाधिकार केन्द्रित प्रणालीले मधेशको शोषण, राजनीतिक सहभागिताबाट वञ्चित गरे, दोस्रो श्रेणीको नागरिकमा सीमित राखेजस्ता आरोप लगाए । यसका लागि मधेशकै नेताले विगतमा विभेदप्रति सङ्घर्ष गरे । सात सालमा जनक्रान्तिबाट प्राप्त प्रजातन्त्र लगतै तराई कांग्रेसको स्थापना भयो । यसले तराईलाई एउटा स्वतन्त्र प्रदेशको रूपमा मान्यता दिन सरकारसमक्ष प्रस्तुत भयो र तराईवासीलाई राज्यका प्र
आज अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक दिवस । हरेक वर्ष मे १ तारिखको दिनलाई विश्वभर अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक आन्दोलनको उत्सवका रूपमा मनाइन्छ । यो दिनले मालिक र श्रमिकबीच भेदभाव नहोस् भन्ने सन्देश पनि प्रवाह गर्छ । यो लेखको आशय संसद्ले पारित गरेको श्रम ऐन पूर्ण रूपमा कार्यान्वयनमा आओस् भन्ने हो ।
अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक दिवस । प्रत्येक वर्ष मे १ तारिखका दिन विश्वभरका श्रमिकले एकापसमा ऐक्यबद्धता आदानप्रदान गर्दै श्रमिक अधिकारको रक्षा र प्रवद्र्धनमा आवाज उठाउँदै आएका छन् । आर्थिक विकासमा श्रमिकको पसिनाको मूल्य गाँसिएको हुन्छ । त्यो पसिनाबाट आर्जित रकममा अनियमितता नहोस् भन्नेमा हामी सबै सतर्क र सजग हुन आवश्यक छ । त्यसो हुन सके मात्र समानतामा आधारित समाजवाद उन्मुख अर्थतन्त्र निर्माण गर्न सकिन्छ । मुलुकबाट भ्रष्टाचार कम गर्दै लैजान सकिन्छ ।
प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले सरकार ढल्छ भन्नू भ्रम भएको बताउनुभएको छ । प्रेस सेन्टर चितवनले आयोजना गरेको पत्रकारसँग प्रधानमन्त्री कार्यक्रममा बोल्दै उहाँले अहिले सरकार विघटन नहुने स्पष्ट पार्नुभयो ।
मधेश प्रदेशका अर्थमन्त्री सञ्जयकुमार यादवले मधेश सरकारले कामकाजमा मैथिली, भोजपुरी र हिन्दी भाषालाई मान्यता दिने तयारी गरिरहेको बताउनुभएको छ। मधेश प्रज्ञा–प्रतिष्ठान मधेश प्रदेशले आइतबार आयोजना गरेको प्रदेशस्तरीय अन्तरसंवाद कार्यक्रममा बोल्दै उहाँले यस्तो बताउनुभएको हो। “अहिले प्रदेश सरकारको कामकाजको भाषा नेपाली रहेको छ,” उहाँले भन्नुभयो, “अब मैथिली, भोजपुरी, हिन्दीसहित मधेशमा बोलिने भाषालाई कामकाज भाषाको मान्यता दिने निर्णय गरिन्छ। मधेशमा बोलिने भाषाको संरक्षण, संवद्र्धन र प्रवद्र्धनमा प्रतिष्ठान अगाडि बढ्नुपर्छ।”
सामुदायिक विद्यालयका विद्यार्थीले यो वर्ष समयमै पाठ्यपुस्तक पाए पनि निजी (संस्थागत) विद्यालयका विद्यार्थीलाई पाठ्यपुस्तक पाउनेमा अझै अन्योल छ। सप्तरीका सबैजसो सामुदायिक विद्यालयका विद्यार्थीले पाठ्यपुस्तक पाइसकेका छन् तर वर्षैपिच्छे विभिन्न बहानामा किताब बदलिरहने, थरीथरीका पब्लिकेसन फेरिरहने निजी विद्यालयमा पढ्ने अधिकांश विद्यार्थीले अहिलेसम्म पाठ्यपुस्तक नपाएको राजविराज नगरपालिका–८ का अभिभावक लालकुमार यादवले बताउनुभयो।
सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्री रेखा शर्माले संविधानको पूर्ण कार्यान्वयनबाट श्रमिकको हक स्थापित गर्न सकिनेमा जोड दिनुभएको छ ।
सडक कालोपत्रे काममा ढिलासुस्ती भएको भन्दै ठेकेदारविरुद्ध सांसदको नेतृत्वमा चक्काजाम गरिएको छ। गाईघाट–दिक्तेल सगरमाथा राजमार्गअन्तर्गत खोटाङस्थित महुरे–फोक्सिङटार सडक कालोपत्रेको काम अलपत्र पारेको भन्दै कोशी प्रदेश सभा सदस्य पाँचकर्ण राईको नेतृत्वमा स्थानीय तहका जनप्रतिनिधि र स्थानीय बासिन्दाले आइतबार बिहान चक्काजाम गरेका हुन्।
मधेश प्रदेश सरकारका भूमि व्यवस्था, कृषि तथा सहकारीमन्त्री वसन्त कुशवाहाले सङ्घीय बजेटमा कृषि कार्यक्रम समावेश गराउनका लागि सङ्घको कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयलाई आग्रह गर्नुभएको छ । मन्त्री कुशवाहाले आइतबार कृषिमन्त्री डा. वेदुराम भुसाललाई भेटेर सङ्घीय बजेटमा प्रदेशका लागि करिब ६.७ अर्ब रुपियाँको कार्यक्रम समावेश गर्न परियोजनासहितको विवरण बुझाउनुभएको छ । आर्थिक वर्ष २०८०/८१ को नीति तथा कार्यक्रमबमोजिम कतिपय कार्यक्रम प्रदेश सरकारको बजेट सिलिङका कारण सङ्घीय कृषि मन्त्रालयको सहयोग आवश्यक रहेको मन्त्री कुशवाहाले बताउनुभयो । उहाँले करिब ६.७ अर्ब रुपियाँको कार्यक्रम सङ्घीय कृषि मन्त्रालयअन्तर्गत समावेश गर्न परियोजनाको विवरणसहित मन्त्री भुसाललाई बुझाएको बताउनुभयो ।
विश्वव्यापी समस्या बनेको जलवायु परिवर्तनको समस्या समाधानका लागि ऊर्जा रूपान्तरणमा जोड दिइएको छ। नवीकरणीय ऊर्जाको उत्पादन र उपयोग जलवायु परिवर्तनमा देखिएको समस्या समाधानमा सहयोगी हुने भन्दै ऊर्जा रूपान्तरणमा जोड दिइएको हो। बागमती प्रदेशको खानेपानी, ऊर्जा तथा सिँचाइ मन्त्रालयले प्रकृति रिसोर्सेज सेन्टर र डब्लूडब्लूएफको सहयोगमा आइतबार हेटौँडामा आयोजना गरेको नवीकरणीय ऊर्जासम्बन्धी प्रदेशस्तरीय कार्यशाला गोष्ठीमा खनिजजन्य इन्धनको बढ्दो प्रयोगबाट हरितगृह ग्यासको उत्सर्जनले जलवायु परिवर्तनमा प्रभाव पार्ने भन्दै नवीकरणीय ऊर्जाको प्रयोगलाई प्राथमिकता दिनुपर्ने सुझाइएको थियो।
रामेछाप जिल्लाका दुईवटा नगरपालिका रामेछाप र मन्थली बालमैत्री नगरपालिका बनाउने लक्ष्य लिएर अगाडि बढेका छन्। जिल्ला सदरमुकामसमेत रहेको मन्थली नगरपालिकाले २०८१ जेठसम्ममा र रामेछाप नगरपालिकाले २०८१ चैतसम्ममा बालमैत्री नगरपालिका घोषणा गर्ने लक्ष्य लिएका हुन्। बालमैत्री नगर घोषणा गर्ने लक्ष्यका साथ यी नगरपालिकाले ५१ वटा सूचक पूरा गर्न विभिन्न कार्यक्रम कार्यान्वयन गरिरहेका छन्।