ठुला चाडबाड सुरु भएसँगै कर्णाली प्रदेशको राजधानी वीरेन्द्रनगरका बजारमा चहलपहल बढेको छ । पछिल्लो केही दिनयता बजार क्षेत्रमा किनमेल गर्नेको भिड लाग्ने गरेको छ । अन्य समयको तुलनामा चाडबाडमा किनमेल गर्नेको सङ्ख्या बढी हुनाले व्यापार राम्रो हुने गरेको वीरेन्द्रनगरका व्यापारी धर्मदेव भट्टराईले बताउनुभयो । “चाडबाडमा मानिसको बजारमा ओहोरदोहोर बढेको छ, लत्ताकपडा तथा सामान किनमेल गर्ने हुनाले यो समयमा व्यापार राम्रै हुन्छ,” उहाँले भन्नुभयो तर गत वर्षको तुलनामा व्यापार घटेको उहाँको भनाइ छ । ५० प्रतिशतले व्यापार घटेको छ ।
कैलाली जिल्लाको घोडाघोडी नगरपालिका–४, जनकपुरका ७५ वर्षीय हरिकृष्ण न्यौपाने शव कहिले आउँछ भन्दै बारम्बार सोधिरहनुहुन्छ । प्यालेस्टिनी विद्रोही समूह हमासले इजरायलमा गरेको आक्रमणमा परी उहाँका छोरा नारायणको मृत्यु भएको दुई हप्ता बितिसकेको छ ।
बागमती प्रदेशका आर्थिक मामिला तथा योजना मन्त्री बहादुरसिं लामालाई कार्यवाहक मुख्यमन्त्रीको जिम्मेवारी दिइएको छ ।
कोटैकोटको जिल्लामा चिनिने स्याङ्जा जिल्लाको प्रसिद्ध तथा सबै भन्दा पुरानो कोट मध्येको एक कोट सतौँ (चण्डी स्थान) कोट हो । स्याङ्जामा आलमदेवी, गहौकोट जस्ता शक्ति पीठ रहेको पनि सतौकोट सबैभन्दा पुरानो हो ।
केही वर्ष अगाडिसम्म दसैँ नजिकिएसँगै गाउँमाथिका डाँडा र चौतारामा थुप्रै लिङ्गेपिङ देखिन्थे । बाँसका बाला र बाबियोको लुठो बाटेर पिङ बनाउने समूह पनि धेरै हुन्थे । पिङमा गाउँका आफन्त, इष्टमित्र र कुटुम्ब जम्मा भएर रमाइले गर्ने प्रचलन थियो । वर्षौंदेखि टाढा रहेका आफन्तलाई पिङ भेट गराउने माध्यम बन्थ्यो ।
जलस्रोतमा धनी देश नेपाल यही स्रोतको सदुपयोग गरी आर्थिक समृद्धि हासिल गर्न सक्छ भन्ने सम्भावनाको कथा अब वास्तविकतामा परिणत हुन थालेको छ । ११३ वर्षअघि फर्पिङमा पाँच सय किलोवाट क्षमताको चन्द्रज्योति हाइड्रोपावर स्टेसनको स्थापना हुँदा चीनमा विद्युत् उत्पादन सुरु नै भएको थिएन । त्यतिअगाडि विद्युत् उत्पादन सुरु भए पनि झन्डै एक शताब्दीसम्म नेपालको जलविद्युत् क्षमताका कुरा गरियो, विकासको गति एकदम सुस्त भयो । नेपालका नदी बगेर
८२ जना श्रमजीवी पत्रकारलाई जर्वजस्ती नियमविपरीत हटाएपछि कान्तिपुर मिडिया ग्रुपविरुद्ध आन्दोलन सुरु गरेको छ ।
राज्य प्रणालीको उद्देश्य जनतालाई खुसी बनाउनु हो । जनता खुसी हुनका लागि सेवा, सुविधा, विकास र सुरक्षाको दिगो प्रत्याभूति चाहिन्छ, जसलाई सेवा व्यवस्थापन भन्ने गरिन्छ । राज्यका नीति तथा साङ्गठनिक व्यवस्था सेवा व्यवस्थापनका लागि नै गरिएका हुन्छन् । जनता समस्याको समाधान मात्र खोज्दैनन्, आफ्ना अपेक्षाहरू पूरा हुन भन्ने चाहन्छन् । राज्यलाई जनता नजिक पु¥याएर उनीहरूका आवश्यकता र आकाङ्क्षा त्यहीबाट समाधान गर्न विकेन्द्रीकरणको रणनीति लिने गरिन्छ । नेपालमा सत्तरीको दशकदेखि प्रशासनिक विकेन्द्रीकरणका प्रयासहरू हुँदै आए । नब्बेको दशकबाट स्थानीय स्वायत्त शासनको अवधारणा अवलम्बन गरियो भने न
हिन्दु सभ्यताको मुख्य चाड बडादसैँ नेपालीहरूको घरआँगनमा आइसकेको छ । यो पर्व हिन्दुबाहेक अरू धर्मावलम्बीहरूले पनि उत्तिकै महìव दिने गरेका छन् । त्यसैले दसैँ पर्व एकताको पर्व पनि हो । यो पर्व हर्ष, उत्साह, र विजयको पर्व पनि हो । १९ औँ शताब्दीदेखि विश्वले सङ्ख्याले चिन्ने क्रिश्चियन र मुस्लिमपछिको तेस्रो प्रमुख धर्म हि
समाजवादमा सबै खाले शोषणको अन्त्य गरी सामाजिक न्याय स्थापित गर्ने, दिगो र फलदायी रोजगारीको प्रत्याभूति गर्ने, प्रतिव्यक्ति उच्च आय, सामाजिक सुरक्षाको प्रत्याभूतिसहित जीवनयापन गर्न पाउने, भौतिक विकासका पूर्वाधारको विकास र शिक्षा तथा स्वास्थ्य सेवाको सर्वसुलभ र निःशुल्क व्यवस्था, पूर्ण लोकतन्त्रसहित सुशासनयुक्त शासन प्रणालीको थालनी हुने हुनाले समृद्धि र सामाजिक न्यायका लागि समाजवादी व्यवस्थाको स्थापना अपरिहार्य हुन्छ ।
आर्थिक तथा सामाजिक विकास एवं व्यापारिक उन्नतिको दृष्टिकोणले सन् १९९० को दशक एक महत्वपूर्ण उपलब्धि भएको शताब्दीका रूपमा स्थापित हुन पुग्यो । यसै दशकमा नै प्रजातान्त्रिकीकरण, उदारीकरण, निजीकरण जस्ता कार्यको थालनी हुन गयो भने विश्व व्यापार सङ्गठनले पनि सन् १९९५ बाटै कार्य प्रारम्भ गर्न सफल रह्यो । यी कार्यको प्रतिविम्ब नेपालमा समेत परेको अवस्था रह्यो ।
दसैँ सुरु भएसँगै लुम्बिनी प्रदेशबाट विभिन्न कारण बाहिरिएकाहरू धमाधम घर फर्कन थालेपछि यहाँका गाउँघर र सहर बजारमा रौनक थपिन थालेको छ । साथै स्थानीय शक्तिपीठमा पनि भिड बढ्न थालेको छ । अम्बिकेश्वरी मन्दिर घोराही समाचारदाताका अनुसार दाङको प्रसिद्ध धार्मिक एवं ऐतिहासिक स्थल अम्बिकेश्वरी मन्दिरमा विशेष पूजापाठसँगै पशु बलि दिने गरिन्छ । घोराही उपमहानगरपालिका–१८ अम्बापुरमा रहेको अम्बिकेश्वरी मन्दिरमा ब्राह्मण वरनी गरी नौ दिनसम्म दुर्गा सप्तसती र चण्डी पाठ गरिन्छ । दसैँका अवसरमा मन्दिरमा पञ्च बलि दिने परम्परा छ । घोराही बजारबाट करिब १.५ किलोमिटर पूर्वमा पर्छ ।
दुर्गा पक्ष अर्थात् नवरात्रको छैटौँ दिन दसैघर वा पूजा कोठामा नौ दुर्गामध्येकी छैटौँ कात्यायनी देवीको विधिपूर्वक पूजा आराधना गरिँदै छ ।
‘जात्रा’ र ‘जात्रैजात्रा’ को सफलतापछि षट्कोण आर्ट्सको निर्माणमा बन्न लागेको तेस्रो शृङ्खला चलचित्र ‘महाजात्रा’ मा नयाँ कलाकार जोडिएका छन् । नयाँ शृङ्खलामा हरिवंश आचार्य जोडिएको खबर केही समयअगाडि नै सार्वजनिक भइसकेको छ भने दिव्यदेव पन्त, गौमाया गुरुङ र शिशिर बाङ्गदेलसमेत जोडिएका छन् ।