गोरखापत्र अनलाइन
बाल विकासमा अभिभावक शिक्षा
मानवको गर्भावस्थादेखि आठ वर्षसम्मको समय बालविकास उमेर हो। यो अवस्था मानव विकासको जग निर्माण हुने संवेदनशील र महत्त्वपूर्ण अवस्था हो। मानव जीवनका यी सुरुवाती वर्षमा बालबालिकाको मस्तिष्क निर्माण र बौद्धिक विकास तीव्र हुन्छ भन्ने तथ्य विभिन्न अध्ययन तथा अनुसन्धानले देखाएको छ। यो उमेरमा सिकेका र अनुभव गरेका आधारभूत ज्ञान, सीप, व्यवहार र बानी नै भावी जीवनका आधारशिलाका रूपमा स्थापित हुने गर्दछन्। व्यक्तित्व विकासको समग्र स्वरूप नै यही समयमा निर्धारण हुने भएकाले यस समयमा गरिने लगानी र पु¥याइने हेरविचार मानव जीवनका लागि महत्त्वपूर्ण तथा यसको प्रतिफल उच्च हुने कुरा प्रमाणित भइसकेको छ। त्यसैले यस अवस्थामा उपयुक्त वातावरण दिन सकेमा बालबालिकाको सर्वाङ्गीण विकास समुचित ढङ्गले हुन्छ। अनि मात्र हरेक अभिभावकले आफ्ना सन्ततिका बारेमा देखेको सपना साकार हुन सक्छ।
१० वटा ठेकेदार कम्पनी डेढ वर्षसम्म कालोसूचीमा
सरकारले १० वटा निर्माण कम्पनीलाई डेढ वर्षसम्म कालोसूचीमा राखेको छ । प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रीपरिषद्को कार्यालयले सोमबार सूचना प्रकाशन गर्दै कालोसूचीमा पर्ने १० वटा कम्पनी र ठेकेदारको नाम सार्वजनिक गरेको छ ।
‘विशेष पहल भइरहेको छ’
परराष्ट्रमन्त्री डा. नारायण खड्काले उत्तरी नाका खुला र सहज बनाउन विशेष पहल भइरहेको बताउनुभएको छ । मन्त्री खड्काले उत्तरी नाकाबाट चीन र तिब्बतसँग व्यापार गर्ने व्यापारी तथा सिन्धुपाल्चोकका जनप्रतिनिधिसँगको भेटमा आइतबार सो जानकारी गराउनुभएको हो । सो प्रतिनिधिमण्डलको ज्ञापनपत्र बुझ्दै मन्त्री खड्काले दुवै नाका पूर्ण रूपमा सञ्चालन गर्न चिनियाँ सरकारसँग छलफल भइरहेको जानकारी दिनुभयो । “दुवै नाकाबाट चाँडोभन्दा चाँडो आयात र निर्यात सहज बनाउन विशेष पहल गरिरहेको छु, दशैँअघि नै आपूर्ति सहज हुने हिसाबले चिनियाँ सरकारसँग सकारात्मक कुरा अगाडि बढेको छ,” परराष्ट्रमन्त्री खड्कालाई उद्धृत गर्दै सिन्धुपाल्चोक उद्योग वाणिज्य सङ्घका अध्यक्ष होमबहादुर बस्नेतले बताउनुभयो ।
कृपाको आवाजमा ‘तिमीसँग एक छिन’
‘सारेगमप लिटिल च्याम्स’ विजेता कृपा पौडेलको आवाजमा ’तिमीसँग एक छिन’ बोलको गीत सार्वजनिक भएको छ । रोमान्टिक शैलीको गीतमा मन्दिरा ढुंगेलको शब्द रहेको छ भने कल्याण सिंहले गीतको एरेन्ज गर्नुभएको छ ।
लगानी जुटाउन छलफल हुँदै
दिगो विकास लक्ष्य प्राप्तिका लागि हरित, उत्थानशील र समावेशी विकास हासिल गर्ने गरी पूर्वाधार संरचना निर्माण तथा लगानी प्रवद्र्धन गर्न उद्देश्यले लगानी बोर्ड नेपालले बृहत् छलफल गर्ने भएको छ । बुधबार काठमाडौँमा हुने उक्त ‘दिगो पूर्वाधार लगानी फोरम’मा लगानीकर्ता, निजी क्षेत्र, नीति निर्माता, विकास साझेदार, बैङ्क तथा वित्तीय संस्था, विज्ञ÷विशेषज्ञको सहभागिता रहने बोर्डले जनाएको छ ।
सरकारी जग्गा संरक्षण गरिँदै
पश्चिम नवलपरासीको पुरानो नगरपालिका रामग्राम नगरपालिका अहिले नगर क्षेत्रमा अतिक्रमणमा परेका सरकारी जमिनको संरक्षणमा जुटेको छ। नगरपालिकाको अधिकार क्षेत्रभित्र रहेको नगरपालिकाका विभिन्न वडामा अतिक्रमण भएका वा अतिक्रमणको सँघारमा रहेका पर्ती एवं सरकारी जग्गालाई रामग्राम नगरपालिकाले नापनक्सा गरी संरक्षणमा लागेको रामग्राम नगरपालिकाका प्रमुख धनपत यादवले बताउनुभएको छ।
बबईको पानी ल्याउन लिफ्टिङ
जुम्ल्याहा उपमहानगरपालिका घोराही र तुलसीपुरको खानेपानी समस्या समाधान गर्न बबई नदीको पानी लिफ्टिङ गरेर ल्याउने प्रक्रिया सुरु गरिएको छ। यी दुई उपमहानगरपालिकामा महाभारत पहाडबाट मुहानको पानीको धारा वितरण गरिँदै आइएको छ। सहरमा जनसङ्ख्या वृद्धि भएसँगै उपत्यकाको तल्लो तटीय क्षेत्र भएर बग्ने बबई नदीको पानीलाई उपयोगमा ल्याउन थालिएको हो। करिब ५० वर्षअघि तुलसीपुर बजार क्षेत्रमा साबिकको हलवार गाविस मूलकोटबाट खानेपानीको जोहो गरिएको थियो।
दाङ २ बाट महरा र पोखरेलको प्रतिस्पर्धा हुने निश्चित
मङ्शिर ४ गते हुने प्रतिनिधि सभा सदस्य निर्वाचनमा दाङको क्षेत्र नं २ बाट नेकपा (माओवादी केन्द्र) उपाध्यक्ष कृष्णबहादुर महरा र नेकपा (एमाले)का महासचिव शंकर पोखरेलको प्रतिस्पर्धा हुने निश्चित जस्तै भएको छ ।
सामुदायिकमा पहिला खोज्नु पर्दथ्यो, अहिले रोक्नुपर्छ
सामुदायिक विद्यालयमा आफ्ना नानीबाबुहरू पढाउन धेरै अभिभावकले रुचि राख्दैनन् । प्रायःजसो अभिभावकको रोजाइ निजी विद्यालय नै पर्दछ तर यहाँको एक सामुदायिक विद्यालयमा अभिभावकहरू बालबच्चालाई भर्ना गर्न हुरुक्कै हुन्छन् । बेनी बजारमा अवस्थित बेनी सामुदायिक विद्यालयको शैक्षिक गुणस्तर, विद्यार्थीमैत्री शैक्षिक वातावरण, पठनपाठन र सिकाइ तरिकाले विद्यार्थी आकर्षित भएका छन् ।
नागरिक भवनप्रति ज्येष्ठजन आकर्षित
दोलखाको भीमेश्वर नगरपालिका–५, पीपलबोट घुम्तीमा निर्मित ज्येष्ठ नागरिक भवनले यहाँका स्थानीय ज्येष्ठजनलाई आकर्षित बनाएको छ । मनका पिरमर्कालाई बिर्सिएर मन बहलाउने थलोका रूपमा विकसित हुनथालेपछि भवनप्रति ज्येष्ठजन आकर्षित हुनथालेका भन्दै ९१ वर्षीया विष्णुमाया खड्काले खुसी व्यक्त गर्नुभयो । “लक्का जवान माहिलो छोरो हराएर अहिलेसम्म पत्तो लागेको छैन । श्रीमान् पनि बितेपछि एक्लै भएको अनुभवले सताउँछ”, उहाँले भन्नुभयो, “जेठो र कान्छो छोराले राम्रै गरे पनि यो उमेरमा एक्लै हुनुपरेको दुखेसो यो भवनमा आएपछि बिर्सन्छु । मन बहलाएर मनोरञ्जन गर्न पाएकोमा धेरै खुसी छु । बाँचिरहे हरिया बुटा देख्न पाइन्छ भन्थे, हो रहेछ ।”
डेङ्गु सङ्क्रमण फैलिँदै
सिन्धुलीका नौवटा स्थानीय तहमध्ये शुक्रबारसम्ममा छवटामा डेङ्गु रोगको सङ्क्रमण देखिएको सिन्धुली अस्पतालले जनाएको छ । अस्पतालका चिकित्सक तथा कोभिड–१९ फोकल पर्सन डा. सागर देवकोटाका अनुसार हालसम्म जिल्लामा ९५ जनामा डेङ्गु रोग सङ्क्रमण पुष्टि भएको छ । तीमध्ये सबैभन्दा बढी कमलामाई नगरपालिकामा ७२ जना बिरामी रहेका छन् ।
अझै जस्ताको टहरामा पठनपाठन
कक्षा ४ मा अध्ययनरत समीक्षा जिरेल बिहान ८ बजे नै विद्यालय जान तयार हुनुहुन्छ । उहाँलाई विद्यालय पुग्न करिब डेढ घण्टा लाग्छ । बर्खायाममा दिउँसो कक्षा चलिरहेको बेला पानी पर्दा शिक्षकले पढाएको विद्यार्थीले नसुनेपछि आजभोलि दिनहुँजसो पढाइ रोकिने गरेको छ । २०७२ को भूकम्पपछि पठनपाठनका लागि जस्ताको अस्थायी टहरो बनाइएको थियो । नयाँ भवनको आशामा रहेका जिरी माविका विद्यार्थी अझै तिनै टहरामा बसेर पढ्न बाध्य छन् । भूकम्पले २०१७ सालमा बनेको जिरी नगरपालिका–६ स्थित जिरी माध्यमिक विद्यालयको भवन भत्किएको सात वर्ष बितिसक्दा पनि नयाँ भवन नबन्दा पढाइमा बाधा पुगिरहेको छ । कक्षा १२ सम्म पढाइ हुने सो विद्यालयमा ६६५ जना विद्यार्थी अध्ययनरत छन् ।
होमियोप्याथी चिकित्सा प्राथमिकतामा
स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्यामन्त्री भवानीप्रसाद खापुङले नेपालमा होमियोप्याथी चिकित्सा विकासलाई सरकारले प्राथमिकतामा राखेको बताउनुभएको छ । इन्डो नेपाल होमियोप्याथी सम्मेलनकोे आइतबार उद्घाटन गर्दै स्वास्थ्यमन्त्री खापुङले पछिल्लो समय नसर्ने रोगको प्रकोप बढ्दै गएको बेला होमियोप्याथी उपचार पद्धति सस्तो देखिएकाले यसलाई विकास गर्नुपर्ने बताउनुभयो ।
दलितको प्रतिनिधित्व सुनिश्चितता माग
प्रदेश र सङ्घीय निर्वाचनमा मधेशी दलितको प्रतिनिधित्व सुनिश्चितताको माग गरिएको छ। दलित सरोकार मञ्च नेपालले आइतबार निर्वाचन आयोगलाई ज्ञापनपत्र बुझाउँदै सो माग गरिएको हो। आयोगका प्रमुख आयुक्त दिनेशकुमार थपलियाले कानुनले प्रष्ट व्यवस्था नगरेको कारण मधेशी दलितको प्रतिनिधित्व कम भएको बताउनुभयो। उहाँले भन्नुभयो, “समानुपातिकतर्फ १३.८ प्रतिशत आरक्षण कोटामा एउटै जातिलाई सिफारिस गरेमा पनि हामी बदर गर्न सक्दैनौँ।” संविधानमा राज्यका सबै निकायमा दलितलाई समानुपातिक÷समावेशी सिद्धान्तका आधारमा सहभागी हुने हकको व्यवस्था छ।
बाढीपीडितलाई तत्काल राहत
केन्द्रीय सुरक्षा समितिको बैठकले दार्चुला जिल्लामा गएको बाढी पहिरोमा परी घाइते र विस्थापित भएकालाई उद्धार, राहत र पुनःस्थापना यथाशक्य गर्ने निर्णय गरेको छ। दार्चुलामा तीन दिनअघि बाढी पहिरो गएको थियो। गृहमन्त्री बालकृष्ण खाणको अध्यक्षतामा आइतबार गृह मन्त्रालयमा बसेको समितिको बैठकले सो निर्णय गरेको हो। विपद्बाट प्रभावितलाई खाद्यान्न सडकबाट पु¥याउन समस्या भएमा हेलिकोप्टरबाट भए पनि यथाशक्य पु-याउने निर्णयसमेत बैठकले गरेको छ।
