खानेपानी मन्त्री उमाकान्त चौधरीले अस्थायी रुपमा भए पनि काठमाडौंवासीलाई १२ महिना नै पानी खुवाउने प्रतिबद्धता जनाउनुभएको छ ।
निजी क्षेत्रको छाता सङ्गठन म्याग्दीको उद्योग वाणिज्य सङ्घको आयोजनामा बेनीमा आगामी पौषको अन्तिम सातादेखि सातौँ म्याग्दी महोत्सवको आयोजना गरिने भएको छ । जिल्लाको पर्यटन प्रवर्द्धन र स्थानीय उत्पादनको बजारीकरणका लागि महोत्सव आयोजना गर्न लागिएको हो । कोरोनाका कारण थला परेको आर्थिक क्षेत्रलाई महोत्सवले राहत मिल्ने अपेक्षा आयोजकले राखेका छन् ।
भाइबहिनी हो तिमीहरूलाई अनुशासन भनेको के हो ? थाहा छ, धेरैलाई त थाहा छ होला है । आज हामी यही अनुशासनका बारेमा केही जानकारी हासिल गर्ने छौंँ । भाइबहिनी हो अनुशासन भनेको जे गर्नुपर्ने हो त्यो गर्नु र जे नगर्नुपर्ने त्यो नगर्नु हो । मानवजीवनका लागि गाँस, बास र कपासको जति आवश्यकता पर्दछ त्यति नै जीवनलाई सही मार्गमा डो¥याउनका लागि अनुशासनको पनि थप आवश्यकता पर्दछ । जन्मेदेखि नमरुञ्जेलसम्म सबैको जीवनमा अनुशासनले गहन भूमिका खेलेको हुन्छ ।
एउटा ठूलो राज्य थियो मुगल । त्यहाँका जनता खुसीसाथ रहन्थे । त्यस राज्यका राजा निकै नै दयालु र असल स्वभावका थिए । उनी आफ्ना जनतालाई निकै नै माया गर्थे । राज्य चलाउन सहयोगका लागि उनले मन्त्री चयन गर्ने विचार गरे । उनले महिम नामको एक असल मान्छेलाई मन्त्री छाने । असल मानिस मन्त्री छानिएको कुरा सुनेर जनता देशमा केही परिवर्तन हुन्छ कि भन्ने कुरा ठान्थे । दिनहरू बित्दै गए महिम मन्त्री बनेपछि पहिलो २४ महिना राम्रा काम गरे । विस्तारै मन्त्रीको मनमा लोभ लाग्न थाल्यो ।
रुँदै रुँदै यस धर्तीमा टेक्यौ आफ्नो पाइला दुष्ट पापी धन्दा गरे बस्छ जीवनमा मैला
मेलम्चीको पानी वितरण सुरु भएको छ । तेस्रो पटक उपत्यकाका धारामा खानेपानी मन्त्री उमाकान्त चौधरीले शुक्रवार विहानदेखि पानी वितरण सुरु भएको हो ।
दिनदिनै म विद्यालय गएर पढेको जस्तै, दिनदिनै मेरी ममीले विद्यालयमा गएर पढाएको जस्तै मेरा बाबा पनि दिनदिनै कार्यालय जानुहुन्छ । म त विद्यालय गएर पढ्छु तर बाबाचाहिँ कार्यालय गएर के के गर्नुहुन्छ होला ? कार्यालय किन जानुहुन्छ होला भन्ने प्रश्न मेरो मनमा बसिरहन्थ्यो । एकदिन त मलाई पनि बाबाको कार्यालयमा जाउँ जाउँ लाग्यो । मेरो विद्यालयमा छुट्टी थियो । मैले बाबा र ममीलाई नै आपूm बाबाको कार्यालयमा जान चाहेको कुरा भनेँ । यस कुरामा बाबा र ममी नै सहमत हुनुभयो तर अब भने मलाई डर पो लाग्न लाग्यो । ‘बाबाको कार्यालयमा के पो होला ? गएर के गर्ने होला ? को कोसँग भेट हुने होला’ यस्तो पो मनमा खेल्न लाग्यो । बाबासँगै बाबाको कार्यालयमा काम गर्ने अङ्कलहरूसँग त कहिलेकाहीँ मैले भेटेको थिएँ । उहाँहरूसँग थोरै थोरै कुरा पनि गरेको
स्वतन्त्र थियौँ र छौँ हामी एकताबद्ध भई बाँच्न सिकेका छौँ । नेपालमा जन्मियौँ हामी नेपाली भनेर चिनियौँ ।
बैतडीको स्थानीय गड्डी जातका भैँसी खरी रोगका कारण सङ्कटमा परेको छ। सिगास गाउँपालिका–१ को वडा कार्यालय र स्थानीय सामुदायिक सिकाइ केन्द्रको समन्वयमा भेटेरिनरी अस्पताल तथा पशुसेवा विज्ञ केन्द्र बैतडीले गाउँमा हालै पशु स्वास्थ्य शिविर सञ्चालन गरेको थियो। सोहीक्रममा स्थानीय गड्डी जातको भैँसीमा खरी रोगको प्रभाव ज्यादा पाइएको हो।
कर्णाली प्रदेशलाई लैङ्गिक हिंसा र विभेदमुक्त बनाइने भएको छ। कर्णाली प्रदेश सरकार र स्थानीय तहका जनप्रतिनिधिको उपस्थितिमा लैङ्गिक हिंसा निवारण तथा सामाजिक समावेशीकरण कार्यक्रमपछि जारी २६ बुँदे कर्णाली घोषणामा सो प्रतिबद्धता जनाइएको हो। लैङ्गिक हिंसा एवं विभेदमुक्त स्थानीय तह घोषणा कार्यक्रमलाई अभियानका रूपमा सञ्चालन प्रतिबद्धता जनाइएको छ। घोषणापत्रमा प्रदेश एवं स्थानीय तहले कुल बजेटको १० प्रतिशत बजेट लैङ्गिक हिंसा एवं विभेद निवारण तथा सामाजिक समावेशीकरणमा विनियोजन गर्ने प्रतिबद्धता जनाइएको छ।
कर्णाली प्रदेशमा आर्थिक वर्ष २०७८/७९ मा सुत्केरी हुन नसकेर १७ जना महिलाको मृत्यु भएको छ। त्यसमध्ये पाँच जना २० वर्षमुनिका थिए। कर्णाली प्रदेशमा बालविवाहका कारण कलिलै उमेरमा आमा बन्दा ज्यान नै जोखिममा पर्ने गरेको तथ्याङ्क सार्वजनिक भएको छ। सामाजिक विकास मन्त्रालयअन्तर्गत जनस्वास्थ्य शाखाकी कम्युनिटी नर्सिङ अधिकृत कविता खत्रीले बालविवाहका कारण किशोरीको स्वास्थ्यमा ठूलो असर परेको बताउनुभयो। उहाँले भन्नुभयो, “कर्णालीको मातृ मृत्युको तथ्याङ्क हेर्ने हो भने डरलाग्दो छ। शारीरिक र मानसिक रूपमा परिपक्व नभई कलिलै उमेरमा विवाह गर्दा कर्णालीमा मातृ र शिशु मृत्युमा कमी आउन सकेको छैन।”
तानसेन–१० स्थित सुरुङ्तुङ खोलामा पक्की पुल नहुँदा स्थानीयवासी जोखिम मोलेर खोलामा यात्रा गर्न बाध्य छन्। यहाँका बासिन्दाले पक्की पुल बनाउन माग गरेको वर्षौ बिते पनि हालसम्म यस खोलामा पुल बनेको छैन। तानसेनको तेल्घा (आमडाँडा) र सुरुङ्तुङ (गडशाल) जोड्ने गरी सुरुङ्तुङ खोलामा पक्की पुल निर्माण गर्न स्थानीयवासीले वर्षौंदेखि माग गर्दै आएको उनीहरू बताउँछन् तर हालसम्म उक्त स्थानमा पक्की पुल बन्न नसकेको स्थानीय बासिन्दा मीना खाम्चाले गुनासो गर्नुभयो। “पुल नहुँदा जोखिम मोलेर तानसेन, बुटवल, प्रभास, गडशाल, तेल्घा, आमडाँडामा जानेआउने गर्नुपर्छ,” खाम्चाले भन्नुभयो, “पुलको माग गरेको वर्षौं बितिसकेको छ। पुलकै कारणले गाउँमा उ
व्यास नगरपालिका–५, पाटन क्षेत्रको मादी नदी कटानले गर्दा जोखिममा परेको बस्ती सुरक्षाका लागि व्यास नगरपालिकाको सक्रियतामा टेवा पर्खाल लगाउने कार्य सुरु भएको छ। कटानले असर पारेको क्षेत्रमा जालीमा ढुङ्गा भरेर पर्खाल लगाउने कार्य धमाधम भइरहेको छ। बस्तीको संरक्षण कार्यमा नगरपालिका जुटेपछि प्रभावित क्षेत्रका बासिन्दामा खुसी छाएको पाटन टोल विकास संस्थाका पूर्वअध्यक्ष कृष्णकुमार श्रेष्ठले बताउनुभयो।