काठमाडौँ, असार २३ गते । पौष्टिक खानाले शारीरिक तथा मानसिक रूपमा स्वस्थ रहन मद्दत गर्ने चिकित्सकहरूको भनाइ छ । विभिन्न अध्ययनले स्वथ्यकर खानेकुराले शारीरिक मात्र नभई मानसिक स्वास्थ्यमा सकारात्मक प्रभाव पार्ने देखाएको छ ।
जनस्वास्थ्यविद् डा. अरुणा उप्रेतीले मानसिक तथा शारीरिक रूपमा स्वस्थ रहन स्वस्थकर खानेकुरा खान आग्रह गर्नुभयो । उहाँका अनुसार पेट सफा भए मात्र शारीरिक तथा मानसिक रूपमा स्वस्थ रहन सकिन्छ ।
पेट सफा राख्न पोषणयुक्त स्वस्थकर खानेकुरा आवश्यक पर्ने उहाँको भनाइ छ । उहाँले भन्नुभयो, “पेट, मानसिक र शारीरिक स्वास्थ्य एकापसमा सम्बन्धित हुन्छन् । पेट स्वस्थ भएमा विभिन्न मानसिक, नसर्ने तथा सरुवा रोगबाट बच्न सकिन्छ ।”
पेट अस्वस्थ भएमा मस्तिष्क अस्वस्थ हुने उहाँको तर्क छ । उहाँका अनुसार दिमागमा आनन्द दिने तत्त्व पेटबाट निस्कने गर्छ । उहाँ भन्नुहुन्छ, “वैज्ञानिक अनुसन्धानले मस्तिष्कमा आनन्दको अनुभूति प्रदान गराउने सेराटोनिन भन्ने तत्त्व ८० देखि ९० प्रतिशतसम्म पेटबाट निस्कने पुष्टि गरेको छ । त्यसैले पेट स्वस्थ भए मात्र मानसिक स्वास्थ्य राम्रो हुन्छ ।”
पेट स्वस्थ भएमा विभिन्न मानसिक, नसर्ने तथा सरुवा रोगबाट बच्न सकिन्छ ।
दालभात तरकारी, अचार, मही, दही, ढिँडो, भटमास, चनाको सातु, कागतीपानी जस्ता स्वास्थ्यकर खानेकुरा खाँदा पेट स्वस्थ हुने उहाँको भनाइ छ । त्यस्तै उहाँले बालबालिकालाई पनि सानैबाट घरमा नै बनाएका स्वस्थकर खानेकुरा खुवाएर शारीरिक र मानसिक रूपमा तन्दुरुस्त बनाउन आग्रह गर्नुभयो ।
चाउचाउ, बिस्कुट, पाउरोटी, चिजबल, बट्टाका जुसजस्ता अस्वस्थकर खानेकुरामा रेसादार तत्त्व र सूक्ष्म पोषण तत्त्व कम हुने हुँदा पेटका जीवाणु अस्वस्थ भई बालबालिकाहरू सर्ने तथा नसर्ने रोगका सिकार हुने उहाँको भनाइ छ ।
यस्ता खाना एकछिन स्वादिलो भए पनि आन्द्रा, मुटु, कलेजो खराब गर्ने उहाँ बताउनुहुन्छ । सानो बच्चालाई बजारमा पाउने सेरेलेक खुवाउनुभन्दा घरमा नै बनाएको लिटो, जाउलो खुवाउन उहाँको सुझाव छ ।
खानाले कसरी मानसिक तथा शारीरिक स्वास्थ्यमा सकारात्मक प्रभाव पार्छ भन्ने विषयमा केन्द्रित भई जनस्वास्थ्यविद् डा. अरुणा उप्रेतीसँग गोरखापत्र अनलाइनका लागि तयार पारिएको भिडियो संवादः
भिडियो : मनोजरत्न शाही/ केशब गुरुङ