इन्टरनेटबाट हुनसक्ने दुव्र्यवहार
पछिल्लो केही वर्षदेखि इन्टरनेटको मार्फतबाट हुने विभिन्न अपराधको शैली फरक–फरक स्वरूपमा बढिरहेको छ । अपराधीले विभिन्न माध्यमबाट अपराधजन्य काम गरिहरेको हुन्छ । समयमै यसबारे सही सूचना नपाउँदा पीडित झन् बढी पीडा भोग्नु पर्ने अवस्था आइरहेको छ । महिला र बालबालिका यस्ता खाले साइबर अपराधका घटनाबाट बढी पीडित भएको तथ्य छ । अपराधीले कुन कुन माध्यमबाट कसरी अपराधका शैली अपनाउँछन् भन्ने कुरा जानस् राखौँ है त ।
खेलप्रेमीको रोजाइ फुटसल
फुटबल खेलहरूको राजा हो यो त सबैलाई थाहा नै छ तर विश्वमा फुटबल खेल फरक संरचना र स्वरूपमा पनि खेलिन्छ भन्ने ज्ञात भने सायद सबैलाई नहुन सक्छ । हामीले प्रायः एक टिममा एघार–एघार जना खेलाडी सामेल फुटबल हेर्छौं तर पाँच–पाँच जनाबीच खेलिने फुटबल फाइभ ए साइड फुटसल पनि लोकप्रिय छ । नेपाल पनि यो निकै लोकप्रिय छ । फुटसल अहिले खेलाडीको मात्र होइन बच्चा, युवा, महिला अझ प्रौढहरूको पनि रोजाइ बनेको छ । अझ अहिले धेरै स्कुलले आफ्नै प्राङ्गणमा फुटसल मैदान बनाएका छन् सायद तिमीहरूमध्ये कसैको स्कुलमा पनि फुटसल छ होला । अहिले स्कुल स्तरमा नै धेरै फुटसल प्रतियोगिता हुने गर्दछ । काठमाडौँजस्ता सहरमा खेल्ने मैदानको अभाव छ । त्यसैले अहिले खोलिएका फुटसल मैदान फुटबल क्रेजीका लागि ठूलो प्लाटफर्म बनेको छ ।
मुस्कुराइरहेको नाम्चे
भित्ता कोपेर बनाएका घरहरू । घरको झ्यालबाटै हिमाल मुस्कुराइरहेको देखिने मनमोहक र रोमाञ्चक दृश्य । सबै घरमा प्रकृतिसँग मिल्ने हरियो रङको छाना । ढुङ्गा छापिएको सिनित्त गोरेटो बाटो । पानीले घुमाइरहेका माने र नयाँ नयाँ छोर्तेन । देख्दै अद्वितीय मनमोहक र आनन्दको अनुभूति हुन्छ । यो हो, सगरमाथाको प्रवेशद्वारअन्तर्गतको नाम्चे बजार । बजार देख्दा मन प्रफुल्ल हुन्छ ।आल्हादित बनाउँछ । यो हो चारैतिर अग्ला अग्ला हिमालले घेरिएर फेदीमा चिटिक्क परेका सुन्दर बस्ती । मनोरम वातावरणले लिएर जो कोहीलाई पनि स्वागत गर्दै बसेको सोलुखुम्बुको नाम्चे बजार । बाटोभरि रङ्गीचङ्गी
फोहोरमैला व्यवस्थापनमा बालबालिका
भाइबहिनीहरू, हाम्रो वरपर विभिन्न कामको लागि प्रयोग गरेर खेर गएका सामग्री हुन्छन् । जसलाई हामी फोहोरमैला भन्छौँ । कति फोहोर पुनः प्रयोग गर्न सकिने खालको पनि हुन्छन् कति प्रयोग गर्न मिल्दैनन् । यसको व्यवस्थापन कसरी गर्ने भन्ने महत्त्वपूर्ण कुरा हो । भाइबहिनीहरू तिमीहरू सानै भए पनि यस्ता कुरामा ध्यान दिएर आफ्नो घर तथा वरपरको वातावरण सफा राख्न मद्दत गर्न सक्छौँ । फोहोरमैला व्यवस्थापनको विवेचना गर्दा काठमाडौँ महानगरपालिकाको गर्नु उपयुक्त होला । काठमाडौँ उपत्यकाको फोहोरमैला नुवाकोटको सिसडोलमा बनाइएको ल्यान्डफिल साइटमा फोहोरमैला निष्काशन गर्न थालेको करिब १७ वर्ष पुगिसक्यो ।
शीर्षक के हो ?
एकादेशमा ज्यामिरे नाम गरेको एक गाउँ थियो । त्यस गाउँमा मानबहादुर नाम गरेको एक मेहनती र असल किसान बस्थ्यो । उनको परिवारमा उनको श्रीमती, एक छोरा र एक छोरी बस्थे । उनी एक गरिब किसान थिए तर पनि जहिले पनि खुसी रहन्थे । उनी र उनको श्रीमतीले खेती किसानीमा धेरै रुचि राख्थे । उनले आफ्नो खेतमा धेरै प्रकारका फलफूल र तरकारीहरू लगाएका थिए । उनले आफूले उमारेको अनाजलाई आफूले खाइ र बाँकी भएको नजिकै बजारमा बेच्ने गर्थे ।
![सौभाग्यको जुक्ति [बालकथा]](https://gorkhapatraonline.com/storage/media/17236/conversions/manju-bhatta-original-thumb.jpg)
सौभाग्यको जुक्ति [बालकथा]
सौभाग्यको गाउँ जङ्गलले घेरिएको थियो । जङ्गली जनावरहरूले हैरान पारेपछि कतिपय गाउँले पहाड छोडेर तराई झरिसकेका थिए । गाउँ नजिकै जङ्गल बढदै जानुका कारण जङ्गली जनावरहरूको समेत बिगबिगी बढ्दै थियो । बेलाबेलामा गाउँ पस्ने बाँदहरूले समेत गाउँका अन्नबाली सखाप पार्थे ।
तुलसीको महिमा
तुलसी अथवा तुल्सी प्राकृतिक, पवित्र तथा बास्नादार वनस्पति हो । हिन्दु धर्मावलम्बीहरूको घरको आँगनमा सानो मन्दिर (मठ) बनाई तुलसी रोपिन्छ । वास्तवमा तुलसी भारतीय खण्डमा उत्पत्ति भएको मानिन्छ तर दक्षिण–पूर्व एसियाका प्रायः मुलुकहरूमा धार्मिक एवं परम्परागत रूपमा तुलसीको खेती गरी अर्चना गरिन्छ । तुलसीलाई विष्णुको अवतारका रूपमा लिइन्छ भने लक्ष्मीको प्रतिमूर्तिका रूपमा मानिन्छ । त्यसकारण तुलसीलाई सफा मन्दिर बनाई रोपेर पूजा गरिन्छ । तुलसी रोप्ने स्थान (सानो स्थल)लाई ‘मैरी’ वा ‘मठ’ पनि भनिन्छ । भगवान् हरि आषाढ शुक्ल पक्षको एकादशीका दिनदेखि शयन गर्ने हुँदा सोही दिनको शुभसाइतमा तुलसी रोपिन्छ भने कात्तिक शुक्ल पक्ष एकादशीका दिन भगवान् विष्णुसँग तुलसीको विवाह गरिन्छ ।
हराउँदै पुराना मौलिक सामान
भाइबहिनीहरु तिमीहरूले पुराना सामानहरू जस्तै ढिकी, जाँतो, कोल, घट्ट, ओखल, ठेकी, मदानीजस्ता सामान देखेका छौ कि छैनौ । कतिपयले त यस्ता नाम पनि सुनेका छैनौ होला । अहिले तिमीहरू डिपार्टमेन्ट स्टोर या कुनै पसलमा गएर जे जति खाद्यपदार्थ खरिद गर्छौ नि । ती सामान ४०–५० वर्ष अगाडि हाम्रा पूर्वजहरूले घरमै तयार गर्नुहुन्थ्यो ।
परदेश परिचय इरान
पहिले पहिले पर्सिया भनेर चिनिने इरान मध्यएसिया, दक्षिण एसिया र मध्यपूर्वका अरब राज्यहरूको चौबाटोमा अवस्थित छ । अत्यन्तै सामरिक ठाउँमा रहेको र पर्सियन खाडीमा पहुँचका कारण इरान इतिहासदेखि नै महत्त्वपूर्ण मुलुकका रूपमा छ । १६ लाख ४८ हजार १०५ वर्ग किलोमिटर क्षेत्रफल भएको यो मुलुकको जनसङ्ख्या आठ करोड ५० लाख हाराहारी छ । इरानको राजधानी तेहरान हो । इरानको राष्ट्रिय भाषा फार्सी हो । इरानको मुद्रालाई रियाल भनिन्छ ।
लागेछ असार
भाइबहिनीहरू ! तपाईंहरूलाई थाहा नै छ, साउन भदौलाई ऋतु चक्रानुसार वर्षा भनिन्छ तर पनि लोकजीवनले असारलाई नै वर्षा वा खेतीपातीका रूपमा लिएको पाइन्छ । खासगरी मनसुन सुरु भएपछि हाम्रा गाउँघरतिर किसानलाई खेतमा धान रोप्ने चटारो बढ्छ । कृषि प्रधान देश भएकाले यहाँ असारको ज्यादै महìव रहेको पाइन्छ ।
सानो मेरो नाति (बाल कविता)
सानो सानो मेरो नाति खोजी हिँड्छ साथी, खोजी खोजी जिस्की हिँड्छ हजुरबुवा जाति । घोची भाग्छ औँला कैले डँडुलोले कैले, भाक्क भुक्क पाक्क पुक्क पारी हिँड्छ जैले ।
दही चिउरा संस्कृति
गत वर्षजस्तै यो वर्ष पनि वर्षायाम सुरु भयो । खेतमा धान रोप्ने चटारो छ । वर्षायाम किसानको पर्व हो । असारमा मानो रोपेर मङ्सिरमा मुरी भित्र्याउने भनाइ नेपाली समाजमा छ । गाउँका भाइबहिनीलाई धान रोप्ने कुरा नौलो होइन । सहरका भाइबहिनीलाई भने धान रोप्ने चटारो हुँदैन । कुनै कुनै स्कुलले धान रोप्न खेतमा लैजान्छन् । त्यतिबेला भने हिलोमा रमाउनुभएको होला । केही वर्ष यता त असार १५ मा धान दिवससमेत मनाइने गरिएको छ । धान रोपे पनि नरोपे पनि, गाउँमा वा सहरमा जहाँ भए पनि असार पन्ध्रमा दही चिउरा भने सबैतिर खाइन्छ । दही चिउरा खाने हाम्रो संस्कृति नै हो । यही संस्कृतिबारे चर्चा गरौँ है ।
नेपाल आमा (कविता)
हाम्री नेपाल आमा विश्वभरिमै सुन्दर छिन्, प्रकृति कि अनुपम लालीले शृङ्गारिएकी छन् । हिमाल, पहाड, तराई घरमा बस्छौँ हामी मिलिजुली ।
के हो समाज अनि असामाजिक क्रियाकलाप
भाइबहिनीहरू, एकभन्दा धेरै मानिस जहाँ समुदायका रूपमा निश्चित र क्रमिक मूल्यमान्यताका साथ आआफ्नो संस्कृति, रहनसहन, व्यवस्था, धर्म आदि अँगालेर एकै स्थानमा बसोबास गर्ने गर्छन् । आदिम कालदेखि मानिसले आफ्नो सुुरक्षाका लागि आगो बालेर बस्ने र समूहमा बस्ने अनि एक अर्कोलाई सहयोग गर्ने प्रवृत्तिको विकास भएको हो । कालन्तरमा यस क्रमको विकास हुँदै आफ्ना आवश्यकताअनुसार चालचलन, कर्म, धर्म, संस्कृति र स्वव्यवहार अपनाउँदै समाजको विकास भएको हो । त्यस्ता मानिसको समूहलाई नै समाज भनिन्छ ।
आयो असार (कविता)
बाह्र महिनामध्ये मलाई असार महिना मनपर्छ । असारमा किसानहरू खेतमा काम गर्न जान्छन् । विशेष गरेर गाउँघरमा धेरै रमाइलो हुन्छ । महिलाहरू धन रोप्छन् । पुरुषहरू आली बाउसे गर्छन् । मैले धेरै बाउसे गरेको छु । आफ्नो मिल्ने साथीलाई हिलो छ्यापेर झन् रमाइलो पनि गरेको छु । असारमा सिमसिम पानी पर्ने भएकाले म घुम ओड्न पाउँछु । घुम ओडेर खेतमा काम गर्दा खुसी लाग्छ । खेतमै खाजा खान पाइन्छ । खेतमै बिहानदेखि