पर्यटन प्रवर्धनका नाममा मास्दै सिमसारको सौन्दर्य
पर्यटन प्रवर्धनका नाममा पूर्वाधार विकास तथा सर्वसाधारणको बाक्लो चहलपहलका कारण सिमसार क्षेत्रको प्राकृतिक सौन्दर्य र स्वरूप नासिँदै गएको छ । यसले पर्यावरणमा पनि असर पारिरहेको विज्ञको भनाइ छ । रामसार सूचीमा सूचीकृत कैलालीको घोडाघोडी ताल जैविक विविधताले महत्वपूर्ण भए पनि अव्यवस्थित पूर्वाधार तथा विकास निर्माणले प्राकृतिक स्वरूप बदलिएको छ ।
बलियाले नदेखेका हलियाका समस्या
हलिया मुक्त भएको १५ वर्ष बितिसक्दा पनि मीना भुलले गाँस, बास पाउन सक्नुभएको छैन । उहाँ धुलाम्मे सडक किनारमा गिट्टी कुटेर छाक टार्दै आउनुभएको छ । बिहान उज्यालो नहुँदै सडक किनारमा आइपुग्ने अर्का मुक्त हलिया केशे भुल दिनभर कुटेको गिट्टी प्रतिकट्टा ८० रुपियाँमा पनि बिक्री नहुँदा छाक टार्न समस्या भएको बताउनुहुन्छ ।
मुख्यमन्त्री शाहले आज विश्वासको मत लिने
सुदूरपश्चिम प्रदेशका मुख्यमन्त्री कमलबहादुर शाहले आज प्रदेश सभाबाट विश्वासको मत लिदैं हुनुहुन्छ । तत्कालीन सहयात्री दलहरूले साथ छोडेपछि आफ्नो पक्षमा बहुमत जुटाउन उहाँले विश्वासको मत लिन लाग्नु भएको हो ।
धनगढी–दिपायल द्रुतमार्ग धमाधम कालोपत्र हुँदै
सडक निर्माणका लागि चालु आर्थिक वर्षमा सङ्घीय सरकारले रु. २५ करोड बजेट विनियोजन गरेपछि कालोपत्रको काम पनि प्रारम्भ गरिएको सडक आयोजना कार्यालयका इन्जिनियर दिनेश रैखोलाले बताउनुभयो । उक्त सडकखण्ड एक महिनाभित्रै कालोपत्र सम्पन्न हुने गरी धमाधम काम भइरहेको उहाँले जानकारी दिनुभयो ।
रैथाने प्याजको प्रमाणीकरण
घरायसी उपभोगका लागि प्रयोग हुने बैतडी जिल्लाको रैथाने प्याजलाई राष्ट्रिय कृषि आनुवांशिक स्रोत केन्द्र (नार्क) ले प्रमाणीकरण गरेको छ । ठुलो गाना, सेतो र हरियो धर्सा भएको रैथाने प्याजलाई ‘बैतडी स्थानीय प्याज’ नाम दिइएको छ । नार्कले बैतडीको प्याजलाई मान्यता दिएसँगै दशरथ चन्द नगरपालिका–२, थलालगाउँका महिला किसानले बिउका लागि सामूहिक प्याज खेती नै सुरु गरेका छन् । २४ रोपनीमा सामूहिक प्याज खेती गरेर बिउ उत्पादन सुरु गरिएको छ । त्यस्तै जिल्लाबाहिर र भित्र प्याजको बिउ बिक्री गरेर थलालगाउँका महिला किसानले २० लाख रुपियाँ भित्र्याएका छन् । बैतडीको प्याजको बिउ प्रतिकिलो पाँचदेखि छ हजार रुपियाँसम्म बिक्री हुन थालेको छ ।
बैङ्कले कर्जा नदिँदा समस्या
बैङ्क तथा वित्तीय संस्थाले कर्जा नदिँदा व्यवसायी समस्यामा परेका छन् । स्थानीय तहमा दर्ता तथा नवीकरण भएका व्यवसायीलाई बैङ्क तथा वित्तीय संस्थाले कर्जा नदिँदा व्यवसायी समस्यामा परेका हुन् । बडीमालिका नगरपालिकाले व्यवसायी दर्ता, कार्यविधि र करसम्बन्धी गरेको छलफल कार्यक्रममा व्यवसायीले स्थानीय तहमा दर्ता तथा नवीकरण भएका व्यवसायीलाई बैङ्क तथा वित्तीय संस्थाले कर्जा नदिँदा समस्या भएको बताएका हुन् ।
कैलालीमा ट्रकमा आगलागी
कैलालीमा एक ट्रकमा आगलागी भएको छ। उखु बोकेर कञ्चनपुरबाट बर्दियाको राजापुरतर्फ गइरहेको ना ५ ख ४२६९ नम्बरको ट्रकमा आज आगलागी भएको हो।
उन्मुक्ति पार्टीको केन्द्र र प्रदेशमा फरक–फरक ह्विप
नागरिक उन्मुक्ति पार्टी (नाउपा) का अध्यक्ष रञ्जिता श्रेष्ठले पार्टी र दलका सदस्यलाई नियन्त्रण गर्न आक्रामक देखिनुभएको छ ।
नागरिक उन्मुक्ति पार्टीका अध्यक्षद्वारा मुख्यमन्त्रीलाई विश्वासको मत नदिन 'ह्विप'
नागरिक उन्मुक्ति पार्टीका अध्यक्ष रन्जिता श्रेष्ठ चौधरीले सुदूरपश्चिम प्रदेशका मुख्यमन्त्री कमलबहादुर शाहलाई विश्वासको मत नदिन 'ह्विप' जारी गर्नु भएको छ ।
रुखबाट लडेर महिलाको मृत्यु
भिरबाट लडेर एक महिलाको मृत्यु भएको छ । मृत्यु हुनेमा जिल्लाको हिमाली गाउँपालिका –५ रिठ्ठाकी आपसरी बुढथापा रहनुभएको छ ।
महाकाली सिँचाइ आयोजनाः असारसम्म दुई हजार हेक्टरमा सिँचाइ पुर्याउने लक्ष्य
महाकाली सिँचाइ आयोजनाको तेस्रो चरण अन्तर्गत आगामी साढे दुई महिनामा दुई हजार हेक्टर क्षेत्रफल सिँचाइ पुर्याउने लक्ष्यसहित काम अघि बढाइएको छ । राष्ट्रिय गौरवको आयोजना अन्तर्गतको यस आयोजनाको तेस्रो चरण अन्तर्गत हाल मूल नहरसँगै शाखा नहर निर्माण भइरहेको छ ।
-original-thumb.jpg)
सङ्कटमा भेडापालन
बाजुराको बुढीनन्दा नगरपालिका–१० का चीनबहादुर विष्ट गर्मी लागेसँगै भेडा लिएर औलबाट गाउँतिर फर्किंदै हुनुहुन्छ । गत कात्तिकमा लेकबाट औलतिर झरेका विष्ट अहिले लेकतिर फर्किन लाग्नुभएको हो । विष्टसँगै अन्य तीन परिवार पनि छिमेकी जिल्ला अछाममा चरिचरनका लागि लिएका भेडाबाख्रासहित बिच बिचमा बास बस्दै घर (लेकतिर) फर्किंदै छन् । चिसो मौसममा औलतिर झर्ने र गर्मीमा लेकतिर जाने भेडापालकको दैनिकी नै हो ।
धनगढीमा राष्ट्रिय खो खो हुने
नेपाल खो खो सङ्घको आयोजनामा चैत २४ देखि २७ गतेसम्म सुदूरपश्चिको धनगढीमा प्रथम यु–२१ राष्ट्रिय पुरुष तथा महिला खो खो प्रतियोगिता हुने भएको छ ।
सुदूरपश्चिमका मुख्यमन्त्री शाहले चैत २२ मा विश्वासको मत लिनुहुने
सुदूरपश्चिम प्रदेशका मुख्यमन्त्री कमलबहादुर शाहले चैत २२ गते विश्वासको मत लिनुहुने भएको छ ।
-original-thumb.jpg)
हिमाली घोरल संरक्षित वनमा
ग्वाल्लेक संरक्षित वनमा पहिलो पटक हिमाली घोरल बच्चा र भालेसहित देखा परेको छ । सो वन क्षेत्रमा यसअघि रतुवा मृग, जरायो, चितुवा, हिमाली भालुलगायत १६ वटा स्तनधारी जनावर सूचीकृत रहे पनि घोरल भने पहिलो पटक देखा परेको हो । दशरथचन्द नगरपालिका र मेलौली नगरपालिकाको मध्य भागमा रहेको ग्वाल्लेक संरक्षित वनको मेलौली नगरपालिका–४, तिताबै क्षेत्रमा तीन वटा हिमाली घोरल देखा परेको डिभिजन वन कार्यालयका प्रमुख दिलीपकुमार यादवले बताउनुभयो । शावक (बच्चा) सहित देखा परेको पोथी घोरल र अर्को भाले रहेको बताइएको छ । ग्वाल्लेक संरक्षित वननजिकैको तिताबैको बाँसपहिरोको गोद्याओराढनजिक अचम्मको जनावर देखिएपछि तस्बिर खिचेको स्थानीय मोहनबहादुर चन्दले बताउनुभयो । दृश्यमा कैद भएको पोथी घोरल र शावक शान्त देखिन्छन् । उक्त स्थानमा वन कार्यालयको टोली खटाइएको डिभिजन वन कार्यालयका प्रमुख यादवले जानकारी दिनुभयो ।
नदीमा आश्रित ओत संरक्षणमा जुट्दै
बर्दिया जिल्लाको राजापुर नगरपालिका–३, का पार्वती थारूको घरवरिपरि रहेको दुई कट्ठा जमिनमा लौका, काँक्रा, करेलालगायतका तरकारी लटरम्म फलेको देखिन्छ । तरकारी खेती गर्नुपूर्व अधिकांश समय कर्णाली नदीमा माछा मारेर बिताउने पार्वती तरकारी खेतीतर्फ लागेपछि माछा मार्न छाडेको बताउनुहुन्छ । उहाँ भन्नुहुन्छ, “पहिला धेरै जसो माछा मार्न जान्थेँ । तालिम लिएपछि थाहा पाएँ, ओत नामको वन्यजन्तुको आहारा माछा रहेछ । तरकारी खेतीतर्फ लागेपछि माछा मार्ने फुर्सद नै भएन । अब माछा होइन, तरकारी खेतीलाई नै निरन्तरता दिन्छु ।” सोही ठाउँका अर्की किसान दुखुनी थारूको दैनिकी ढकिया, हड्केस, चकटी बनाउनमै बित्छ । अधिकांश समय माछा मार्न कर्णाली नदीमा बिताउने दुखुनीले हस्तकलाबाट सामान बनाएर बिक्री गर्न थालेपछि मनग्गे आम्दानी हुन थालेको बताउनुभयो । दुखुनीले भन्नुभयो, “पहिला हप्तामा पाँच दिन माछा मार्न जान्थेँ । आफूले खाएर बचेको माछा बेच्ने गरिन्थ्यो । अहिले हस्तकलाका सामान बनाउन थालेपछि माछा मार्ने फुर्सदै हुँदैन ।”
व्यावसायिक च्याउखेतीबाट मनग्य आम्दानी
पैसा कमाउन जागिर गर्नैपर्छ वा विदेश जानुपर्छ भन्ने मान्यतालाई कैलालीको जानकी गाउँपालिका वडा नं ५ का उद्यमी एन्जिल चौधरीले गलत साबित गर्नुभएको छ । व्यावसायिक च्याउखेतीमा लाग्नुभएका चौधरीले गाउँमा नमुना किसानको परिचय बनाउनुभएको छ ।
थारू संस्कृतिको अपत्यारिलो पाटो : एक मृतकको चार ठाउँमा काजकिरिया
मातापिताको निधन भएपछि छोराछोरी, भाइबन्धु एकै ठाउँमा भेला भएर काजकिरिया गर्ने चलन छ । तर टीकापुर नगरपालिका–१, वनगाउँकी कल्ठीदेवी चौधरीको मृत्युपछि उहाँका दुई छोरा र दुई पनातिले फरक फरक ठाउँमा काजकिरिया गरेका छन् । कल्ठीका माइला छोरा छिटकलाल, कान्छा छोरा छुकुन्वा चौधरी र जेठा छोरा जितबहादुरका नाति वसन्त टीकापुर नगरपालिका–१, वनगाउँ बिचपुरुवास्थित आआफ्नै घरमा काजकिरिया बस्नुभएको छ । अर्का नातेदार दिपेश चौधरी उत्तरपुरुवामा काजकिरियामा हुनुहुन्छ । कल्ठीका तीन छोरा २०४५ सालमा छुट्टिई भिन्न हुनुभएको थियो । अंशबन्डासँगै दाजुभाइ छुट्टिए र देउता पनि बाँडिए । अलग अलग देवता भइसकेपछि थारू समुदायको चलन अनुसार मृत्युकर्म पनि अलग अलग गर्नुपरेको गाउँका अगुवा मीनबहादुर चौधरी बताउनुहुन्छ ।
उखु पेलेर गुजारा
कञ्चनपुरको भीमदत्त नगरपालिका-१८ सालघारीका ३० वर्षीय निमबहादुर चौधरी उखु पेल्नमै व्यस्त हुनुहुन्छ । गर्मीयाम सुरु भएसँगै फागुन दोस्रो सातायता चौधरीको दैनिकी उखु पेल्ने मेसिनसँगै बित्छ । भीमदत्त-४ महेन्द्रनगरमा निमबहादुरले उखु पेल्ने काम थालेर मनग्य आम्दानी गरिरहनुभएको छ ।
घोडाघोडी तालक्षेत्रमा रामसार जानकारी अद्यावधिक कार्य सुरु
विश्वरामसार साइडमा सूचीकृत जैविक विविधताले महत्वपूर्ण कैलालीको घोडाघोडी तालमा विज्ञहरुको समुहद्धारा रामसार जानकारी अधावधिक कार्य हुँदैछ ।
पर्यटन प्रवर्द्धनका लागि ‘स्ट्रिट फुड फेस्टिभल’
लम्कीचुहा नगर उद्योग वाणिज्य सङ्घको आयोजनामा उत्सव हुन थालेको हो । सुदूरपश्चिम प्रदेशको प्रवेशद्वारा चिसापानीसँगै सुदूरपश्चिम प्रदेशको मौलिक खानाको प्रर्वद्धन गर्ने उद्धेश्यले 'स्ट्रिड फुड फेस्टिभलको' आयोजना गरिएकाे हाे ।
बझाङमा माओवादीबाट बुढा उम्मेदवार
नेकपा (माओवादी केन्द्र) ले बझाङको प्रदेश सभा क्षेत्र १ मा हुन लागेको उपनिर्वाचनका लागि पार्टीका सुदूरपश्चिम प्रदेश कमिटी सचिव जनक बुढालाई उम्मेदवार बनाउने घोषणा गरेको छ ।
सुदूरपश्चिममा आज सार्वजनिक बिदा
सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारले आज प्रदेशभर सार्वजनिक बिदा दिएको छ । तराईमा बसोबास गर्ने राना थारु समुदायको खखडेहरा पर्वको अवसरमा सरकारले प्रदेश भरी सार्वजनिक बिदा दिएको हो ।
सुदूरपश्चिममा कोरोना उकालो लाग्दै
सुदूरपश्चिममा कोरोना सङ्क्रमण उकालो लागेको छ । भारतबाट फर्किनेहरूमा कोरोना सङ्क्रमण बढेको देखिएको हो । कामको सिलसिलामा भारत पुगेकाहरू पछिल्लो समय बिसु पर्व मनाउनका लागि स्वदेश फर्किरहेका छन् ।
सञ्चार क्षेत्रका समस्या समाधानमा पहल गर्छु : प्रदेश प्रमुख मिया
सुदूरपश्चिम प्रदेश प्रमुख नाजिर मियाले सञ्चार क्षेत्रका समस्या समाधानका लागि आफूले पहल गर्ने बताउनुभएको छ ।
