एभरेस्ट इन्जिनियरिङ कलेजको आकर्षण
एभरेस्ट इन्जिनियरिङ कलेज मुलुककै अग्रणी कलेज हो। पठनपाठन तथा सिकाइलाई चाहिने मुख्य संरचनाको विकास र प्रयोगमा कलेजले यथेष्ट ध्यान दिँदै आएको छ। पूर्णकालीन शिक्षकले अध्यापन गर्दै आएका छन्। कलेजले उत्पादन गरेका गुणस्तरीय इन्जिनियरले देश तथा विदेशमा पेसागत दक्षताका साथ योगदान गर्दै आएका छन्।
कस्तो छान्ने ?
माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (एसईई) पूरा गरेका विद्यार्थीका लागि कक्षा ११ मा विषय छनोट सबैभन्दा चुनौतीपूर्ण हुने गर्छ । सही विषय छनोट गर्न नसक्दा भविष्य समस्याग्रस्त हुने भएकाले यसलाई गम्भीर रूपमा लिइनु पनि पर्छ । वर्तमान पाठ्यक्रम प्रणालीअनुसार कक्षा ९ देखि नै विषय छनोटको व्यवस्था छ । हुनुपर्ने त्यही हो । तथापि हामीले पुरानै परम्परालाई कायम राखेका छौँ । अर्थात् विज्ञान, व्यवस्थापन, मानविकी आदि सङ्कायगत रूपमा पढ्न खोज्छौँ । त्यही पढाइ रहेका छौँ ।
भर्ना मापदण्ड विद्यार्थीकै
माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (एसईई) भनेको कक्षा १० को परीक्षा हो तर यसलाई अचेल किन यति धेरै हाउगुजी बनाइएको छ, अचम्म लागेको छ । कक्षा १२ को स्कुल भएपछि, कक्षा १० लाई ‘टर्मिनेटिङ’ परीक्षा भन्नुपर्ने हो । हाम्रा निम्ति कक्षा १२ भनेको विश्वविद्यालयमा भर्ना हुने जग मात्र हो । जुन जग रसियामा कक्षा १० लाई मानिन्छ, चीनमा कक्षा ११ र अमेरिकामा कक्षा १२ लाई मानिन्छ । भारतमा पनि त्यही होे ।
विज्ञान किन पढ्ने ?
राष्ट्रिय पाठ्यक्रम प्रारूप–२०७६ अनुसार माध्यमिक तह अर्थात् कक्षा ११ र १२ मा विज्ञान सङ्काय छैन । व्यवस्थापन वा शिक्षा वा मानविकी वा कानुन वा अन्य सङ्काय पनि छैन । पाठ्यक्रमको नयाँ संरचनाअनुसार एकलपथीय भनिएको छ । एकलपथीयमा विषय वा सङ्काय भन्ने हुँदैन । विभिन्न विषयको संयोजन रहन्छ । समाजमा अझै पनि विज्ञान कि अरू धार भन्ने चलन छ । चलनचल्तीमा त्यही मान्यता रहँदै आएको छ । भर्खरै एकलपथीय पद्धति अवलम्बन गरिएकाले त्यसमा अझै हामी अभ्यस्त हुन सकेका छैनौँ । अझै पनि हामीले विज्ञान वा व्यवस्थापन वा मानविकी विषय भन्ने गरेका छौँ । लामो समयदेखि यसलाई बोकेकाले यसो भन्नु स्वाभाविक पनि हो । विज्ञान पढ्न भौतिकशास्त्र, जीवशास्त्र, रसायनशास्त्र र गणितको संयोजन गरिन्छ अथवा विज्ञान नलिनेले आआफ्ना विषयको संयोजन गरिन्छ । अहिले पनि त्यो चलन यथावत् छ । व्यवहारमा एकलपथीयमा अझैसम्म गइएको छैन । जस्तो ए लेभलमा गरिएको छ । त्यहाँ विषय छनोट गरिन्छ तर यहाँ विषय छनोट छैन ।
युग व्यवस्थापनको
विषयमा उच्च शिक्षामा व्यवस्थापन विषय अध्ययन गर्न चाहने विद्यार्थीले कक्षा ११ देखि नै व्यवस्थापन समूहभित्र निर्धारण गरिएका विषय अध्ययन गर्नुपर्ने हुन्छ । व्यवस्थापन क्षेत्रमा काम गर्न चाहने, औद्योगिक क्षेत्रमा काम गर्न चाहने, बैङ्किङ क्षेत्रमा लाग्न चाहने, सीए भएर व्यवस्थापकीय नेतृत्वमा रहेर काम गर्न चाहने विद्यार्थीको लागि व्यवस्थापन धार महत्त्वपूर्ण रहन्छ । कक्षा १२ पूरा गर्नेमध्ये ६० प्रतिशत विद्यार्थी नेपालका शिक्षण संस्थामा स्नातक तहमा भर्ना हुने गरेका छन् । कक्षा १२ पूरा गरेकामध्ये ६० प्रतिशत विद्यार्थी व्यवस्थापनमा भर्ना हुने गर्छन् । त्यसैले पनि व्यवस्थापन विषयको महत्त्व बढी छ । विश्वव्यापी रूपमा हेर्ने हो भने पनि अहिलेको युग व्यवस्थापनको छ । स्नातक तहमा सूचनाप्रविधिमैत्री शैक्षिक कार्यक्रम छन् । जसले गर्दा भोलि व्यवस्थापनकै विद्यार्थी पनि सूचना प्रविधिका क्षेत्रमा पनि रहेर काम गर्न सक्ने हुन्छन् । अरू क्षेत्रमा पनि काम गर्न सक्ने भएकाले व्यवस्थापन शिक्षा विशेष महत्त्वप रहेको छ । भोलि विद्यार्थीको विशेषज्ञताको कुरा प्रमुख रहन्छ । मार्केटिङमा काम गर्ने हो कि फिल्डमा गएर काम गर्ने हो कि अकाउन्टिङमा काम गर्ने हो कि फाइनान्स क्षेत्रमा काम गर्ने हो कि ? विशेषज्ञताको क्षेत्र पनि धेरै छ । विविधीकरण भएकाले व्यवस्थापन शिक्षा एकदमै महत्त्व मानिएको छ । एसईई पूरा गरेका विद्यार्थी अहिले के पढ्ने भन्ने द्विविधामा रहे
निर्णय सही समयमा
कक्षा १२ का विद्यार्थी रोमेन्द्र केसी । उनी व्यवस्थापनका विद्यार्थी । एकलपथीय शिक्षा पद्धतिका कारण व्यवस्थापन विषयका भन्न मिल्दैन तर चलनचल्तीमा यही अभ्यास छ । उनी विज्ञान विषय लिएर कक्षा ११ मा भर्ना भएका थिए । एसईईमा खासै उत्कृष्ट ग्रेड प्वाइन्ट एभरेज (जीपीए) प्राप्त गरेका थिएनन् । तर रहरले विज्ञानतर्फ आकर्षित ग-यो । भर्ना भए । पढ्न थाले । बल्ल उनले आफ्नो क्षमता बुझे । तत्काल विषय परिवर्तन गर्ने निर्णय गरे । उनले भने, “घरपरिवारबाट पनि दबाब थियो । स्कुलका सहपाठी पनि विज्ञानमा भर्ना भएका थिए । त्यसैले मैले पनि विज्ञान छनोट गरेँ । पढ्न थालेपछि मेरो क्षमताले भ्याउँदैन भन्ने लाग्यो र हत्तपत्त विषय परिवर्तन गरेँ ।”
प्राविधिकको आकर्षण
माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (एसईई) पछि शिक्षा लिन चाहने विद्यार्थीका लागि सामान्य धारपछि प्राविधिक धारको शिक्षा राम्रो विकल्प बन्ने गरेको छ । मुलुकमा बेरोजगार नागरिकको सङ्ख्यामा बर्सेनि वृद्धि हुँदै जाँदा गरिखाने शिक्षाका रूपमा प्राविधिक धारको शिक्षालाई लिने गरिएको छ । पढाइ सकिएपछि तत्काल रोजगारीमा जान सकिने हुनाले यस क्षेत्रतर्फ विद्यार्थी आकर्षण बढ्दो क्रममा छ ।
कक्षा ११ मा भर्नाको आधार
कक्षा ११ मा भर्ना हुनका लागि राष्ट्रिय परीक्षाबोर्डले मापदण्ड सार्वजनिक गरेको छ । माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (एसईई)मा समग्रमा १.६ ग्रेड प्वाइन्ट एभरेज (जीपीए) प्राप्त गर्ने विद्यार्थीले कक्षा ११ मा भर्ना हुन पाउँछन् ।
नमुना विद्यालयकै नतिजा कमजोर
सरकारले नमुना घोषणा गरेर थप लगानी गरेको काठमाडौँका सामुदायिक विद्यालयका परीक्षार्थीले माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (एसईई)मा भने कमजोर प्रदर्शन गरेका छन् । एसईईमा काठमाडौँका सामुदायिक र संस्थागतसमेत जोड्दा विद्यालयको औसत नतिजा २.९३ जीपीए रहेको छ । जसमध्ये सामुदायिक विद्यालयको औसत जीपीए २.३२ तथा संस्थागत विद्यालयको ३.५ रहेको छ ।
नियुक्ति खारेज गर्न नेपाल विद्यार्थी संघको माग
नेपाल विद्यार्थी संघ कृषि र पशु विज्ञान अध्ययन संस्थान रामपुर क्याम्पस चितवनले विभिन्न क्याम्पसमा रिक्त रहेको क्याम्पस प्रमुख पदमा गैरकानुनी रुपमा नियुक्त गरिएको भन्दै नियुक्ति खारेज गर्न माग गरेको छ ।
विद्यालयको रङले कस्तो प्रभाव पर्छ ?
बालबालिका पढ्ने, बुझ्ने र ऊर्जाशील बन्ने उमेर बाल्यकाल हो । भनिन्छ, स्कुले विद्यार्थी जीवन । विद्यार्थी जीवन एउटा रमाइलो, उत्साहित र बाल क्रियाकलाप पनि जीवनका लागि स्मरणीय अवस्थाका रूपमा लिइन्छ । यो समय मानिसको जीवन महत्त्वपूर्ण मानिन्छ । विद्यार्थी जीवनको अध्ययनले मानिसको भविष्यको दिशानिर्देश गरेको हुन्छ ।
कृविविलाई अनुसन्धान केन्द्रका रूपमा विकास गरिने
शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधिमन्त्री देवेन्द्र पौडेलले कृषि, वन तथा विज्ञान विश्वविद्यालयलाई अनुसन्धान केन्द्रका रूपमा विकास गर्नुपर्ने बताउनुभएको छ। कृषि, वन र पशुपन्छीको विषयमा अध्ययन, अध्यापन, अनुसन्धान र विस्तारको अधिकार पाएको चितवनको रामपुरमा केन्द्रीय कार्यालय रहेको उक्त विश्वविद्यालयको आगामी १० वर्षे रणनीतिक योजना निर्माणसम्बन्धी कार्यशालाको उद्घाटन गर्दै मन्त्री पौडेलले यस्तो बताउनुभएको हो। नेपाल सरकारले कृषिलाई पहिलो प्राथमिकतामा राखेको बताउँदै मन्त्री पौडेलले उक्त विश्वविद्यालयको पठनपाठन र अनुसन्धान उच्चस्तरको बनाउने र अन्तर्राष्ट्रिय आकर्षणको केन्द्र बनाउनुपर्ने उहाँको भनाइ थियो। उक्त विश्वविद्यालय नेपाली विद्यार्थीका लागि मात्र नभएर विदेशी विद्यार्थीलाई समेत आकर्षण गर्नुपर्ने बनाउन उहाँको आग्रह थियो।
जीर्ण भवनभित्र क्याम्पसको पठनपाठन
नेपालगञ्जस्थित महेन्द्र बहुमुखी क्याम्पसको अधिकांश भवन जीर्ण अवस्थामा रहेको छ । करिब ५० बर्षअघि निर्माण गरिएको भवन जीर्ण भएर भत्किने अवस्थामा रहेको क्याम्पस प्रमुख लालमणी आचार्यले जानकारी दिनुभयो । भवन जीर्ण भए पनि त्यही भवनमा पठनपाठनको काम हुँदैआएको छ ।
प्रा.डा. सुवेदीलाई हल विश्वविद्यालयको महाविद्यावारिधि
बेलायतको हल विश्वविद्यालयले प्रा.डा. सूर्यप्रसाद सुवेदीलाई प्राज्ञिक क्षेत्रको सर्वाेच्च उपाधि मानार्थ महाविद्यावारिधि प्रदान गरेको छ । हल विश्वविद्यालयमा भएको भव्य दीक्षान्त समारोहबीच विश्वविद्यालयले प्रा.डा. सुवेदीलाई उपाधि प्रदान गरेको हो ।
सात वर्षमा पनि बनेन विद्यालय भवन
स्थानीय सरकारलगायत सरोकारवाला निकायले ध्यान नदिँदा रामेछाप नगरपालिकास्थित कालिका ईश्वरी आधारभूत विद्यायल विगत सात वर्षदेखि अलपत्र अवस्थामा छ। नगरपालिका तथा सरोकारवाला निकायले वास्ता नगर्दा रामेछाप नगरपालिका–३, साँघुटार बाँकीमैरीमा सात वर्षअघि निर्माण सुरु भएको सो विद्यायलको भवन निर्माण अलपत्र बनेको हो। विद्यालय भवन नबन्दा बालबालिका भूकम्पले भत्किएको ट्रसमा पढ्न बाध्य भएको स्थानीय अभिभावक हरिबहादुर प्रधानले बताउनुभयो। उहाँका अनुसार यो विद्यालय भवन निर्माणका लागि अहिलेसम्म भूकम्पपछिको पुनर्निर्माणका लागि नेपाल सरकारले उपलब्ध गराएको ३६ लाख, वडा कार्यालयको दुई पटक गरी दस लाख र स्थानीय रमेश प्रधानले सहयोगस्वरूप प्रदान गरेको ५० हजार रुपियाँ गरी ४६ लाख ५० हजार रुपियाँभन्दा बढी खर्च भइसकेको छ।
मापसे गरी स्कूल बस चलाउने नौ चालकलाई कारबाही
आठ दिनमा नियम विपरित स्कुल बस चलाउने नौ जना चालक कारबाहीमा परेका छन् । मादक पदार्थ सेवन गरी सिट क्षमताभन्दा धेरै विद्यार्थी चढाएर विहानैदेखि गाडी चलाउने स्कुल बसका आठ जना चालकहरु कारबाही परेका हुन् ।
शिक्षामा काठमाडौं विश्वविद्यालयको भूमिका महत्वपूर्ण : शिक्षामन्त्री पौडेल
शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधिमन्त्री देवेन्द्र पौडेलले काठमाडौं विश्वविद्यालयले मुलकुको उच्च शिक्षामा खेलेको भूमिका महत्वपूर्ण रहेको बताउनुभएको छ ।
पाँच दिन विद्यालय बन्द
दार्चुलाको अपिहिमाल गाउँपालिका–४ मा रहेको खण्डेश्वरी माध्यमिक विद्यालयका विद्यार्थीमा अज्ञात रोग देखिएपछि पाँच दिनका लागि पठनपाठन बन्द गरिएको छ । साउन १२ गते बसेको शिक्षक तथा कर्मचारीको बैठकले पाँच दिनका लागि पठनपाठन बन्द गर्ने निर्णय गरेको हो ।
कक्षा ११ मा भर्ना हुन १.६ जीपीए अनिवार्य
माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (एसईई)मा १.६ जीपीए ल्याउने सबैले कक्षा ११ मा भर्ना हुन पाउने भएका छन्। पाठ्यक्रम विकास केन्द्रले निर्धारण गरेको विद्यार्थी भर्नासम्बन्धी आधारअनुसार कक्षा ११ मा भौतिकविज्ञान, रसायनविज्ञान, जीवविज्ञान र गणित विषय अध्ययन गर्न चाहनेले भने एसईईमा यी चारवटा विषयमा कम्तीमा ‘सी प्लस ग्रेड’ हासिल गरी समग्र नतिजामा न्यूनतम १.६ जीपीए प्राप्त गरेको हुनुपर्नेछ।
एसईईमा जिपिए चार ल्याउने गुल्मीकै एक्लो आशिष
सामुदायिक विद्यालयबाट जिपिए चार ल्याउने गुल्मी जिल्लामै एक्लो आशिष बस्नेत बन्नुभएको छ । रेसुङ्गा माध्यमिक विद्यालयमा अध्यनरत बस्नेतले जिल्लाकै सर्वोत्कृष्ट नतिजा ल्याउनु भएको छ ।
एसईईको नतिजामा चित्त नबुझे पुनर्योग गर्न पाइने
राष्ट्रिय परीक्षा बोर्ड, परीक्षा नियन्त्रण कार्यालय कक्षा–१० ले माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (एसईई)को परीक्षाको नतिजामा चित्त नबुझे पुनर्योग गर्न पाइने व्यवस्था गरेको छ । साउन २७ गतेसम्म निवेदन दिएर चित्त नबुझेको विषयको बारे पुनर्योग गर्न पाइने गरी बोर्ड शुक्रबार सूचना जारी गरेको छ ।
बिरानो बन्दै नेपाली भाषा
बहुसङ्ख्यक नेपालीले बोल्ने भाषा भए पनि माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (एसईई)मा नेपाली र सामाजिक शिक्षा विषयका परीक्षार्थीको नतिजा अत्यन्तै कमजोर देखिएको छ। यो अवस्थाले नेपाली नागरिककै लागि नेपाली भाषा बिस्तारै बिरानो बन्दै गएको देखिन्छ।
निजी विद्यालयको स्थलगत अनुगमन
निजी विद्यालयहरुले अत्यधिक शुल्क लिएको गुनासो आएपछि धरान उपमहानगरपालिकाले विद्यालयको स्थलगत अनुगमन गरेको छ । बुधबार उपमहानगरपालिकाका नगर प्रमुख हर्कराज राईसहित शिक्षा महाशाखाले तीन वटा विद्यालयको अनुगमन गरेको हो ।
३० औं पटकमा एसईई उत्तीर्ण
कैलालीका ५३ वर्षीय भागिराम चौधरीले ३० औं पटकमा माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (एसईई) उत्तीर्ण हुनुभएको छ।
६२ वर्षमा एसईई उत्तीर्ण गरेपछि खुसीले दंग
बेनीमा सञ्चालन भएको उज्यालो वैकल्पिक विद्यालयबाट एसर्ईई परिक्षामा सहभागि हुनुभएको ६२ वर्षीया रेणु मल्लले बुधवार सार्वजनिक भएको परिक्षाको नतिजामा १.८५ जिपिए ल्याएर पास हुनुभयो ।
