व्यावसायिक किट विकास कार्यक्रम कार्यान्वयनमा
कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयले रेसम किरा पालन, च्याउ खेती र मौरीपालनका कार्यक्रम सञ्चालनका लागि व्यावसायिक किट विकास कार्यक्रम कार्यान्वयन कार्यविधि २०८० कार्यान्वयनमा ल्याएको छ । कृषि मन्त्रालयको मन्त्रीस्तरीय निर्णयबाट कार्यविधिलाई स्वीकृत गरी कार्यान्वयनमा ल्याएको हो ।
डोटीमा प्याजखेतीप्रति बढ्दो आकर्षण
डोटीमा प्याजखेतीप्रति किसानको आकर्षण बढ्न थालेको छ । जिल्लाका विभिन्न स्थानका किसानले मा प्याजखेती गरिरहेका छन् । शिखर नगरपालिका–३ सालाखर्कस्थित तुलसीगण्यानीमा सोही ठाउँका सकराम महराले २० रोपनी जमिनमा प्याजखेती गर्नुभएको छ ।
मकैमा दाना नलागेपछि किसान मारमा
मकैको घोगामा दाना नलागेपछि सर्लाहीको बागमती र बरहथवा नगरपालिकाका किसान मारमा परेका छन् । ‘मकै जोन’ अन्तर्गत पर्ने यी दुई पालिकाका अधिकांश किसानले यो वर्ष भारतीय बिउ उत्पादक कम्पनी ‘नुजिभिडु सिड्स’ ले उत्पादन गरेको ८३५२ जातको हाइब्रिड मकै रोपेका थिए । गाउँकै सहकारी र विभिन्न एग्रोभेट पसलबाट मकैको बिउ ल्याएर रोपेका किसान अहिले दाना नै नभएको ‘थोते घोगा’ लागेपछि मारमा परेका हुन् ।
रायो खेतीमा व्यस्त मजुवा (फोटो फिचर)
धनकुटाको छथर जोपाटी गाउँपालिका ६ स्थित मुजवा गाउँका कृषक अहिले रायो खेतीमा व्यस्त छन्। केही महिना पहिले बारीमा लगाएको रायो अहिले आम्दानी लिने चरणमा छ। यो क्षेत्रका कृषक अहिले दैनिक रायो टिप्ने पानी लगाउन तथा बिक्री वितरण गर्ने कार्यमा व्यस्त हुने गरेका छन् ।
बाजुराका महिलाको आकर्षण आलु खेतीमा
पछिल्लो समय बाजुराका अधिकांश महिलाको आलु खेतीमा आकर्षण बढ्दै गएको छ।
चैते धान रोप्ने क्षेत्रफल घट्दै
ल्मीमा चैते धान रोप्ने क्षेत्रफल हरेक वर्ष घट्दै गएको छ। कृषि ज्ञान केन्द्र गुल्मीको पछिल्लो तीन वर्षको तथ्याङ्कअनुसार जिल्लामा चैते धान रोप्ने क्षेत्रफल घट्दै गएको हो।
बारीमा तरकारी, घरमै रोजगारी
बाँकेको राप्ती सोनारी गाउँपालिका-५ बिनौना ललहीका ४५ वर्षीय टेकराज थारुको दैनिकी तरकारी गोडमेल र स्याहारसुसारमै बित्ने गर्दछ । उहाँको आम्दानीको स्रोत नै खेतबारी हो ।
कफीखेती विस्तार गर्दै महाभारत गाउँपालिका
जिल्लाको दक्षिणी क्षेत्रमा अवस्थित दुर्गम महाभारत गाउँपालिकाले कफीखेती विस्तारका लागि ‘पकेट क्षेत्र’ थपेको छ । चालु आर्थिक वर्षमा गाउँपालिकाले थप दुई वडामा पकेट क्षेत्र बढाएको हो ।हाल यो गाउँपालिकाका सबै वडामा कफीखेती हुँदै आएको छ ।
आलुले चिनिएको हेम्जा
पोखरा महानगरपालिका-२५ हेम्जा आलुका लागि प्रख्यात मानिन्छ । महानगरको कृषि महाशाखाका अनुसार हेम्जामा झन्डै तीन सय हेक्टरमा आलुखेती हुने गरेको छ ।
नगरपालिकाले बुझायो किसानको कृषि महसुल
सिराहाको लहान नगरपालिकाले नगरभित्रका किसानले सिँचाइका लागि प्रयोग गर्दा लागेको कृषि विद्युत महसुल बुझाएको छ ।
स्थानीय कृषकलाई सामग्री प्रयोगसम्बन्धी तालिम
प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकीकरण परियोजना स्थानीय कृषकलाई सामग्री प्रयोगसम्बन्धी एक दिने तालिम प्रदान गरिएको छ । परियोजना कार्यान्वयन इकाई तेह्रथुम सुन्तला जोन, धनकुटाले सुन्तला जात फलफुल बगैचा व्यावस्थापन कार्यक्रम अन्तर्गत सो तालिम प्रदान गरेको हो ।
जुम्लामा ८४ हजार भेडा
पछिल्लो समयमा जुम्लाका स्थानीय भेडा पालनमा आकर्षित हुन थालेका छन् । बजारमा भेडाको माग बढ्न थालेपछि स्थानीय भेडा पालनमा आकर्षित भएका हुन् । जिल्लास्थित पशु अस्पताल तथा पशुसेवा कार्यालयको तथ्याङ्कअनुसार जिल्लाभर अहिले ८४ हजार तीन सय ८८ भेडा छन् ।
नस्ल सुधारका लागि ल्याइएका याक दुब्लाउँदै
सोलुखुम्बुको याक आनुवांशिक स्रोत केन्द्र स्याङ्बोचेमा उत्पादन भएका शुद्ध नस्लका लागि मनाङ ल्याइएका नौवटा याक दुब्लाउँदै गएका छन् । हावापानी तथा भूगोल परिवर्तन हुँदा यिनीहरु राम्ररी फस्टाउन नसकेका गण्डकी प्रदेशको पशुपन्छी तथा मत्स्य विकास निर्देशनालयले जनाएको छ ।
खाद्य स्वच्छता तथा गुणस्तर ऐन पारित
खाद्य स्वच्छता तथा गुणस्तर विधेयक संसद्बाट पारित भएको छ । विधेयक खाद्य स्वच्छता तथा गुणस्तर ऐन, २०८० का रूपमा कार्यान्वयनमा आउने भएको छ । ऐनका रूपमा कार्यान्वयमा आएपछि खाद्य स्वच्छता तथा गुणस्तरमा थप सुधार आउने कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयले जनाएको छ । हालसम्म खाद्यको स्वच्छता तथा गुणस्तरको नियमन खाद्य ऐन, २०२३ ले गरिरहेको छ तर अहिलेको परिप्रेक्ष्यमा त्यो पर्याप्त नभएका कारण यो ऐन निर्माण गरिएको कृषिमन्त्री ज्वालाकुमारी साहले बताउनुभयो ।
घाँसको बीउ उत्पादनमा घट्दै कृषकको आकर्षण
बाँकेमा घाँसको बीउ उत्पादन गर्ने किसानहरूले बिस्तारै यो पेसा छोड्दै गएको देखिएको छ । वर्षौंदेखि व्यावसायिक रूपमा घाँसको बीउ उत्पादन गर्दैआएका किसानहरूको पछिल्लो समय यो पेसाप्रति आकर्षण घट्दैगएको पाइएको हो ।
च्याउ उत्पादनतर्फ महिलाको बढ्दो आकर्षण
वीरेन्द्रनगर नगरपालिका –१२ पिपिराचोकका ४७ वर्षीया बसन्ती अधिकारीले व्यावसायिक रूपमा च्याउखेती थालेको दशकभन्दा बढी समय भयो । सामान्य लेखपढ मात्र गर्नुभएकी उहाँ आफू एक्लै च्याउखेतीमा रमाउनु भएको छैन्, उद्योगमार्फत् अरुलाई रोजगारीसमेत दिनुभएको छ ।
अनुदानमा कृषकलाई गोलासहितको मौरीघार
कृषि विकास कार्यालय रुकुमपश्चिमले किसानलाई गोलासहितको मौरी घार वितरण गरेको छ । आर्थिक वर्ष २०८०-८१ को विनियोजित बजेटबाट ७० जना कृषकलाई गोलासहितको मौरी घार वितरण गरिएको हो ।
खुर्सानीखेतीमा सङ्क्रमणको समस्या
यहाँका किसानले लगाएको खुर्सानीखेतीमा थ्रिप्स पार्भिस्पिनस्को सङ्क्रमण देखिएको छ । यहाँ लगाइएको भेँडे खुर्सानीमा यो कीराको सङ्क्रमण देखिएको हो ।
धादिङका किसान रोपाइँमा व्यस्त
धादिङका किसान चैतेधान रोप्न व्यस्त भएका छन् । समयमा पर्याप्त वर्षा नभएपछि रोपाइँमा विलम्ब भएको हो । केही दिनअघि पानी परेपछि अहिले किसान खेतमा व्यस्त भएका हुन् ।
मकवानपुरमा सय साना सिँचाइ योजना सम्पन्न
बागमती प्रदेशको जलस्रोत तथा सिँचाइ डिभिजन कार्यालयले चालु आर्थिक वर्षमा एक सय ९१ वटा योजना पूरा गर्ने लक्ष्य रहेकामा गत फागुनसम्ममा एक सय एक योजना सम्पन्न भएका जनाएको छ ।
अण्डाको नयाँ बिक्री मूल्य निर्धारण
नेपाल लेयर्स कुखुरापालक संघले अण्डाको समर्थन बिक्री मूल्य निर्धारण गरेको छ । नयाँ समर्थन मूल्य चैत २२ गतेदेखि लागू हुनेछ ।
मुर्रा राँगाबाट वीर्य सङ्कलन सुरु
भारत सरकारले अनुदानमा दिएको उन्नत जातको मुर्रा राँगाबाट वीर्य सङ्कलन सुरु गरिएको छ । गत मङ्सिर महिनामा नेपाल ल्याइएका उन्नत जातका मुर्रा राँगाबाट बिर्य उत्पादन सुरु गरिएको हो ।
आलु उत्पादनमा अब्बल बन्दै बम्घाको टाहाटिम
यहाँका किसान व्यावसायिकरुपमा आलुखेती गरेर मनग्य आम्दानी गर्न थालेका छन् । जिल्लाको मुसिकोट नगरपालिका, रुरुक्षेत्र, मदाने, सत्यवती र मालिक गाउँपालिकाका किसान व्यावसायिक आलुखेतीमार्फत आत्मनिर्भर बनेका छन् ।
चैते धान रोपाइँमा व्यस्त कृषक (फोटो फिचर)
वर्षे धानको तुलनामा उपादन क्षमता बढी हुने भएकाले कृषकले चैते धान खेतीलाई निरन्तरता दिँदै आएका छन् ।
कृषिमा आधुनिकीकरण गर्नेगरी कृषि नीति बनाइने
कृषि तथा पशुपंक्षी विकासमन्त्री ज्वालाकुमारी साहले कृषिमा आधुनिकीकरण गर्नेगरी सरकारले कृषि नीति बनाइरहेको बताउनुभएको छ । बुधबार काठमाडौंमा आयोजित मकै सम्मेलनलाई सम्बोधन गर्नुहुँदै उहाँले यस्तो बताउनुभएको हो ।
