गोरखापत्र अनलाइन
कुलो नबन्दा मार्सी रोपाइँ अन्योलमा
असोज महिनामा आएको बाढीपहिरोले क्षतिग्रस्त भएको कुलो निर्माण हुन नसक्दा यस पटक धेरैजसो किसानलाई मार्सीको बिउ राख्न कठिन भएको छ। कुलो नहुँदा हिमा गाउँपालिका–१, देवारगाउँ र बड्की गाउँका धेरै किसानले यस पटक बिउ राख्न सकेनन्।
साबुन उद्योग सञ्चालन
पाँचथरको फालेलुङ गाउँपालिकाका एक युवकले २५ लाख रुपियाँ लगानी गरेर गाउँमै साबुन उद्योग सञ्चालनमा ल्याएका छन् । पाँच वर्षसम्म मलेसियामा रोजगारी गरेर फर्किनुभएका फालेलुङ–३, ताङ्लेपाका प्रयास केरुङले दैनिक दुई सयवटा साबुन उत्पादन गर्न सक्ने क्षमताको उद्योग सञ्चालनमा ल्याउनुभएको हो ।
कृषि उत्पादनको निःशुल्क ढुवानी
यहाँको छत्रदेव गाउँपालिकाले किसानले उत्पादन गरेको वस्तु बजारसम्म पु-याउन निःशुल्क ढुवानीको व्यवस्था गर्ने भएको छ । गाउँपालिकाभर पायक पर्ने तीन स्थानबाट रुट मिलाई निःशुल्क बुटवल बजारसम्म पु-याउने भएको हो । किसानले उत्पादन गरेको गुन्द्रुक, तितौरा, चुक, तरकारीलगायत कृषि तथा खाद्य वस्तु बुटवलमा बिक्री हुँदै आएको छ । किसानले आफ्नो उत्पादन एक्लाएक्लै बजारसम्म लैजाँदा ढुवानी लागत बढी पर्ने भएकाले महँगो हुने गरेको छ ।
आजदेखि फ्लोरा एक्स्पो
काठमाडौँमा २४औँ फ्लोरा एक्स्पो शुक्रबारदेखि सुरु हुँदै छ । फ्लोरिकल्चर एसोसिएसन नेपालले यही चैत १७ गतेदेखि २० गतेसम्म काठमाडौँको भृकुटीमण्डपमा २४औँ फ्लोरा एक्स्पो गर्ने भएको हो । एसोसिएसनका अध्यक्ष मीनबहादुर तामाङले पुष्प व्यवसायको
पत्ता लाग्दैनन् क्षयरोगका बिरामी
दोलखामा शङ्कास्पद क्षयरोगीमध्ये ५० प्रतिशत बिरामी पत्ता लगाउन नसकिएको पाइएको छ। रोग पत्ता लगाउन नसकेकै कारण जिल्लामा दिनानुदिन क्षयरोगको बिरामी बढ्दै गएको तथ्याङ्कले देखाएको छ। आर्थिक वर्ष २०७९/८० को अर्धवार्षिक प्रतिवेदनअनुसार दोलखामा क्षयरोगका ४८ जना नयाँ बिरामी फेलापरेका छन्। क्षयरोगकै कारण हालसम्म मृत्यु नभए पनि क्षयरोगीको भने बढ्दो अवस्थामा छ।
दाउरा प्रयोग घटेपछि जङ्गल हराभरा
जिल्लाको कमलामाई नगरपालिका–४, मल्लागाउँनिवासी तुलसा दाहालले खाना पकाउँदा तथा घरको अन्य कामका लागि दाउरा प्रयोग गर्न छाड्नुभएको पाँच वर्षभन्दा बढी भयो। उहाँले दाउराको विकल्पमा ग्यास चुलो प्रयोग गर्दै आउनुभएको छ। प्रविधि विकाससँगै सजिलो हुने भएकाले दाउराको विकल्पमा ग्यास चुलो प्रयोग गरेको उहाँले सुनाउनुभयो। उहाँले भन्नुभयो, “दाउरा प्रयोग गर्दा निस्किने धुवाँले घर पनि फोहोर हुन्छ। धुवाँले श्वासप्रश्वास, दमलगायतका रोग निम्तिने पनि उत्तिकै समस्या हुन्छ।” अहिले गाउँमा ग्यास चुलो प्रयोग बढ्दै र पशुपालन गर्ने किसानको सङ्ख्या घट्दै गएपछि दाउरा, स्याउला उपयोगमा कमी आउँदा वन–जङ्गल फँडानी रोकिएर हराभरा बन्दै गएको उहाँले सुनाउनुभयो।
चौध लाख रुपियाँसहित दुई जना पक्राउ
स्रोत नखुलेका १४ लाख नेपाली रुपियाँसहित धनुषा प्रहरीले दुई जनालाई पक्राउ गरेका छन् । जिल्लाको धनुषा धाम नगरपालिका–२, का ५५ वर्षीय जोगिन्द्र यादव र सोही ठाउँका १९ वर्षीय कृष्ण साहलाई पक्राउ गरिएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय धनुषाका प्रवक्ता तथा प्रहरी निरीक्षक वेदप्रसाद गौतमले बताउनुभयो ।
मेघ गर्जनसहित हल्का वर्षाको सम्भावना
हाल देशमा स्थानीय वायुसँगै पश्चिमी वायुको प्रभाव रहेको छ । यसका कारण देशभर सामान्यदेखि पूर्ण बदली रही केही स्थानमा मेघ गर्जन÷चट्याङ÷हावाहुरीसहित हल्कादेखि मध्यम वर्षाको सम्भावना छ ।
निःशुल्क टेलिमेडिसिन सेवा
वैश्विक तथा आन्तरिक कारणले मुलुुकको अर्थतन्त्र सङ्कटग्रस्त अवस्थाबाटै गुज्रिरहेको छ । कतिपयका विचारमा नेपालको आर्थिक अवस्था विगतको श्रीलङ्का जस्तै डामाडोलपूर्ण आर्थिक अवस्था हुन सक्ने आशङ्का पनि व्यक्त गरिएकै हुन् । विभिन्न कारणले मुलुक तथा मुलुकवासीले श्रीलङ्काको जस्तो विषम आर्थिक अवस्था भोग्नुपर्ने स्थिति आएन र सहज रूपमा मुलुकको अर्थतन्त्र अगाडि बढिरहेको भन्न सकिन्छ । यसो हुनुमा वैदेशिक रोजगारीमा कार्यरत लाखौँ नेपालीले पठाउने विप्रेषण ( रेमिट्यान्स) पनि एक प्रमुख कारण मान्न सकिन्छ । रेमिट्यान्सको सन्तुलित प्रवाहसँगै मुलुकको अर्थतन्त्र सम्हालिएर अगाडि बढिरहेको छ । यो समग्रमा खुसी तथा सन्तोषको विषय हो ।
स्थिरताको नवीन यात्रा
नेपाली राजनीतिमा देखापरेको अन्योल र अस्थिरताको एउटा चरणले विश्राम लिएको छ । गत मङ्सिर ४ गते सम्पन्न प्रतिनिधि सभा तथा प्रदेश सभा निर्वाचन परिणाम आएलगत्तै सत्ता समीकरणमा आएको फेरबदलपछि निम्तिएको अस्थिरता राष्ट्रपति निर्वाचनसँगै स्थिरतामा बदलिने सङ्केत देखिएको छ । यही चैत ६ गते प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ ले प्रतिनिधि सभामा दोस्रो पटक प्राप्त गर्नुभएको विश्वासको मतले चुनावी म्यान्डेटको सम्मान गरेको छ । पुुस १० गते भएको सहमतिबमोजिमको गठबन्धन अप्राकृतिक थियो । त्यसलाई सच्याउन नेताहरूले ठूलै मेहनत गर्नु प¥यो । अहिले भने निर्वाचनका बेलाकै गठबन्धन नै पुनः कायम भएको छ । निर्वाचनका बेला नेपाली कांग्रेस नेतृत्वको गठबन्धन बनेकोमा परिणाम आएलगत्तै नेकपा एमाले नेतृत्वको अर्काे गठबन्धन बनेको थियो । यो गठबन्धनलाई राजनीतिक वृत्तमा सहज मानिएको थिएन । यसका लागि नेपाली कांग्रेस बढी जिम्मेवार थियो । समयक्रममा सच्चिएको
कैलाली बहुमुखी क्याम्पसले धनगढीमा प्राज्ञिक राष्ट्रिय सम्मेलन गर्ने
सुदूरपश्चिम विश्वविद्यालय अन्तर्गत रहेको कैलाली बहुमुखी क्याम्पस (केएमसी) ले धनगढीमा प्राज्ञिक राष्ट्रिय सम्मेलन गर्ने भएको छ ।
राष्ट्रपतीय पद्धतिको गरिमा
नेपाली कांग्रेसका त्यागी, सादगी र समाजवादी संस्कारमा हुर्किएका व्यक्तित्व रामचन्द्र पौडेल राष्ट्रपति बन्नुभयो । उहाँले कांग्रेसमा लागेर प्रजातन्त्र स्थापनाको सङ्घर्षमा छ दशक बिताउनुभएको छ । २०१७ साल पुस १ गते राजा महेन्द्रले निर्वाचित संसद् र सरकारलाई अपदस्थ गरी प्रधानमन्त्री बीपी कोइराला, सभामुख कृष्णप्रसाद भट्टराई तथा नेता गणेशमान सिंहलगायतलाई गिरफ्तार गरी जेल चलान गरेपछि पौडेल त्यसविरुद्ध प्रजातान्त्रिक आन्दोलनमा होमिनुभएको हो । २०२० सालमा भएको संस्कृत विद्यार्थी सङ्घको सचिव हुँदा उहाँ पक्राउ परी प्रहरी हिरासतमा बस्नु परेको थियो । पौडेल २०२७ सालमा गठन भएको नेपाल विद्यार्थी सङ्घको संस्थापक सदस्य हुनुहुन्थ्यो ।
सुरु भयो एसईई परीक्षा (फोटो फिचर)
आज (शुक्रवार) देश सुरु भएको माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (एसईई) सुरु भएको छ । राष्ट्रिय परीक्षा बोर्ड, परीक्षा नियन्त्रक (कक्षा १०) को तथ्याङकनुसार देशभरिका पाँच लाख १६ हजार ५७७ जनाले परीक्षामा सहभागिता जनाएका छन् । परीक्षा बिहान ८ बजेबाट सुरु भएको छ ।
जवाफदेहिताको बुझाइ र अभ्यास
हाम्रो पछौटेपनाको मुख्य समस्या भनेको जवाफदेहिता हो । यसको अर्थ यो बाहेकका अरू कमजोरी नै छैनन् भन्ने होइन । केही कमजोरी त जहाँ पनि हुन्छ किनकि कुनै पनि काम आफैँमा शतप्रतिशत पूर्ण विरलै हुन सक्छ । केही कमजोरीसहित नै भए पनि हामी विकास योजना बनाइरहेकै छौँ । यथेष्ट सरकारी निकाय स्थापना भएकै छन् । अझ भनौँ कतिपय निकाय–संस्थामा त चाहिनेभन्दा बढी नै जनशक्ति रहेको अवस्था छ ।
साक्षरताको निराशाजनक नतिजा
योजनाअनुसार काम भएको भए मुलुकबाट एक दशकअघि नै निरक्षरता उन्मूलन भइसक्थ्यो । आर्थिक वर्ष २०६५÷६६ को सरकारी नीति तथा कार्यक्रममा दुई वर्षको लक्ष्य लिएर सबै नागरिकलाई साक्षर बनाउने घोषणा गरिएको थियो । राष्ट्रिय कार्यक्रम नै बनाएर अभियानलाई सघन रूपमा सञ्चालन सुरु गरिएको १४ वर्ष बितिसकेको छ । सुरुका छ वर्षसम्म शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालयबाट साक्षरता अभियान सघन रूपमै सञ्चालन गरिएको थियो । लक्ष्य चुम्न नसके पनि त्यतिखेर अभियान बिस्तारै सार्थक बन्दै थियो ।
