गोरखापत्र अनलाइन
पहिरोले पुरिँदा बालकको मृत्यु
भेरी नगरपालिका–४ इवरमा पहिरोले पुरिँदा पाँच वर्षीय प्रिन्स विकको निधन भएको छ भने उनका बुबा रमेश घाइते भएका छन् ।
निःशुल्क शिविर कुर्नुपर्ने बाध्यतामा नरैनापुरवासी
बाँकेको दुर्गम र अति नै पिछडिएको मानिने नरैनापुर गाउँपालिकाका अधिकांश जनताले अझै पनि राम्रो उपचार सेवा पाउन निःशुल्क स्वास्थ्य शिविर नै कुरेर बस्नुपर्ने बाध्यता छ । गाउँपालिकामा रहेको अस्पताल र स्वास्थ्य केन्द्रहरूले स्तरीय सेवा नदिँदा पालिकाका अधिकांश जनताले कि त रोग लुकाएर बस्नुपरेको छ कि बेला बेलामा सञ्चालन गरिने निःशुल्क स्वास्थ्य शिविरहरू कुरेर बस्नुपर्ने बाध्यता रहेको उनीहरूको गुनासो छ ।
बोलबम मन्दिर नयाँ स्वरूपमा
पश्चिम नेपालको पशुपतिनाथ भनेर परिचित रुपन्देहीको सैनामैना नगरपालिका–१ मा रहेको ऐतिहासिक पर्रोहा परमेश्वर बोलबम धाम मन्दिरले नयाँ स्वरूप पाएको छ । मन्दिरको पहिलो चरणको पुनर्निर्माणको काम सम्पन्न भएसँगै मन्दिर मनमोहक र आकर्षक देखिएको छ । सङ्घीय सरकार र सैनामैना नगरपालिकाको पहलमा पर्रोहा परमेश्वर बोलबम धामलाई लुम्बिनी प्रदेशकै प्रमुख धार्मिक पर्यटकीय स्थलका रूपमा विकास गर्ने गरी पहिलो चरणको पुनर्निर्माणको काम सम्पन्न भएको हो । मन्दिर व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष रामबली चौधरीले मन्दिरको गुरुयोजना बनाएर पहिलो चरणको काम सम्पन्न भएको बताउनुभयो ।
हराउँदै रोपाइँको मौलिकता
असारको दोस्रो साता बितिसकेको छ । मानो रोपेर मुरी फलाउने असार महिनामा यतिखेर किसानहरू खेतमा व्यस्त देखिएका छन् । दर्के झरी र चर्को घामको परबाह नगरी नवलपुरका ग्रामीण क्षेत्रमा किसानले रोपाइँ गरिरहेका छन् । आकासे पानी पर्याप्त नभए पनि बोरिङ, कुलोको पानी पट्याएर धान रोपाइँ सुरु गरेको कृषकले बताएका छन् । किसान रोपाइँमा व्यस्त भए पनि रोपाइँको मौलिकता भने हराउँदै गएको छ । कृषिमा यान्त्रिकीकरण र प्रविधिको प्रयोग बढ्दै गएपछि रैथाने प्रविधि लोप हुँदै गएका छन् । हलो, जुवा र गोरुको ठाउँ ट्याक्टरले लिएको छ भने असारे गीत पनि सुनिन छाडेको छ ।
चन्द्रागिरिले बालबालिकाको नाममा पाँच हजार रकम जम्मा गरिदिने
चन्द्रागिरि नगरपालिकाले आगामी साउन १ गतेदेखि बालबालिकाको नाममा रु पाँच हजार सङ्कलन गरिदिने भएको छ । नगरभित्रका बालबालिकाको शैक्षिक, आर्थिक एवं सामाजिक सुरक्षाका लागि नगरपालिकाले पहिलोपटक यस्तो कार्यक्रम कार्यान्वयनमा ल्याउन लागेको हो ।
शिक्षक सरुवाको असर एसइईमा
रास्कोट नगरपालिकाले गरेको मनपरी शिक्षक सरुवाको असर एसइई परीक्षमा परेको छ । नगरप्रमुख धर्मराज शाहीले मनोमानी ढङ्गले शिक्षकको काज सरुवा गर्दा २०८० सालको एसइई परीक्षाको नतिजा कमजोर भएको आरोप स्थानीय नगरवासीको छ । आफ्नो पार्टीलाई समर्थन गर्ने शिक्षकलाई विद्यालय प्रशासनको जिम्मेवारी दिने गरिएको, नियमविपरीत शिक्षक सरुवालगायत विभिन्न कारणले एसइई नतिजामा प्रत्यक्ष असर परेको बताइन्छ ।ल सो नगरपालिकाका चार वटा माध्यमिक विद्यालयमध्ये तीन वटा विद्यालयको नतिजा कमजोर देखिएको छ । नगरप्रमुख शाहीकै गाउँमा रहेको कालासिल्ला माध्यमिक विद्यालयबाट ३५ जना विद्यार्थीले परीक्षा दिएकामा तीन जना मात्रै पास भएका छन् ।
टीकापुरमा असल करदातालाई सम्मान
कैलालीको टीकापुर नगरपालिकाले असल करदातालाई सम्मान गरेको छ । नगर प्रमुख रामलाल डगौरा थारुले समयमै नियमित कर बुझाउने नौवटै वडाका एक संस्था र २४ जनालाई सम्मान गर्नुभएको हो ।
सिकाइ उपलब्धि कमजोर
कर्णाली प्रदेशमा कक्षा ५, ८ र १० मा सिकाइ उपलब्धि कमजोर रहेको पाइएको छ । शैक्षिक गुणस्तर परीक्षण केन्द्र भक्तपुरले सार्वजनिक गरेको अध्ययन प्रतिवेदनमा विद्यार्थीका लागि कक्षागत तथा पारिवारिक सिकाइ उपलब्धि कमजोर रहेको देखाइएको हो । कक्षा १० को गणित, विज्ञान, नेपाली र अङ्ग्रेजी विषयमा ४० प्रतिशतभन्दा कम सिकाइ उपलब्धि भएको छ । गणितमा ३१, विज्ञानमा १८, नेपालीमा ३९ र अङ्ग्रेजीमा ३० प्रतिशत सिकाइ उपलब्धि हासिल भएको केन्द्रका अध्ययनकर्ता धनबहादुर ओलीले बताउनुभयो । सबै विषयमा ४० प्रतिशतभन्दा कम विद्यार्थीले न्यूनतम सिकाइ उपलब्धि हासिल गरेका पाइएको जानकारी उहाँले दिनुभयो । सिकाइ उपलब्धि हासिल भए पनि सामुदायिकभन्दा संस्थागत विद्यालयमा बढी प्रगति देखिएको छ ।
कालीगण्डकी नदी कटानले औद्योगिक ग्राम जोखिममा
बागलुङ नगरपालिकाले औद्योगिक ग्रामका लागि आवश्यक संरचना बनाउन नपाउँदै कालीगण्डकीले जमिन बगाउन थालेको छ । औद्योगिक ग्राम बनाउने भन्दै नगरपालिकाले चार वर्षअघि काम थालेको थियो ।
सिँचाइ नहुँदा रोपाइँमा ढिलाइ
कर्णालीका अधिकांश जिल्लामा यस पटक फाट्टफुट्ट मात्रै रोपाइँ भएको छ । मध्य असार भइसक्दा पनि यसपालि न्यून क्षेत्रमा धान रोपिएको छ । पर्याप्त वर्षा हुन नसक्दा रोपाइँ सुरु हुन नसकेको वीरेन्द्रनगर नगरपालिका–१० का कृषक रामप्रसाद ढकालले बताउनुभयो । केही दिनअघिदेखि हल्का पानी परे पनि रोपाइँका लागि पर्याप्त हुन नसकेको ढकालको भनाइ छ । गत वर्ष यो समयमा आधा रोपाइँ गरिसकेको भए पनि यो वर्ष रोपाइँ सुरु हुन सकेको छैन । समयमै मल नपाउने समस्या भोग्दै आएका किसानले यस पटक धान पनि प्रतिकूल मौसमका कारण समयमै रोप्न पाएनन् । वीरेन्द्रनगर–३ का कृषक सबिन थापाले विगतका वर्षमा यतिबेला रोपाइँ सके पनि यो वर्ष सुरु नभएको बताउनुभयो ।
भूमिगत सिँचाइ बिग्रँदा रोपाइँ गर्न समस्या
सुदूरपश्चिम प्रदेशमा पर्याप्त वर्षा नहुँदा अधिकांश खेत बाँझै रहेका छन् । असार १५ गतेसम्म ८० प्रतिशत रोपाइँ हुने डडेलधुरामा यस वर्ष भने करिब ३५ प्रतिशत मात्र रोपाइँ भएको कृषि ज्ञान केन्द्रले जनाएको छ । केन्द्रका प्रमुख खेमराज पनेरूले खाद्य उत्पादनको भण्डार मानिने भित्रि मधेश जोगबुडाको कटाल गाउँमा निर्माण गरिएको भूमिगत सिँचाइ योजना बिग्रँदा किसानले रोपाइँ गर्न नपाएको बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “पर्याप्त वर्षा भएकै छैन । पाँच वर्षअघि निर्माण गरिएको भूमिगत सिँचाइ योजना बिग्रँदा किसानले रोपाइँ गर्न पाएका छैनन् ।” भूमिगत सिँचाइको पानी तान्न जमिनभित्र गाडिएको पाइपमा लगाइएको मोटर बिग्रँदा योजना अलपत्र परेको स्थानीयको गुनासो छ ।
वन अतिक्रमण हटाइयो
सामुदायिक वनको २५ रोपनी जग्गा अतिक्रमण गरी भोगचनल गर्दै आएको भेटिएपछि घर भत्काएर अतिक्रमण हटाइएकोे छ । मेलौली नगरपालिका–२, श्रीकृष्ण सामुदायिक वन अतिक्रमण गरेर बनाइएका घरटहरा भत्काइएको हो । प्रमुख जिल्ला अधिकारी भीमकान्त शर्मासहित वन र सुरक्षाकर्मीको टोलीले वन अतिक्रमण हटाएको हो । स्थानीय राम वडले सामुदायिक वनको जग्गा अतिक्रमण गरेर घर बनाई २५ रोपनी जग्गा भोगचलन गर्दै आएका थिए ।
शैक्षिक गुणस्तरमा बहस
मुलुकको वार्षिक बजेटको ठुलो हिस्सा शिक्षा क्षेत्रमा छुट्याएर समग्र शैक्षिक प्रणालीमा समयानुकूल परिवर्तन तथा परिमार्जन गरिँदै आएको छ । १० कक्षासम्मको शिक्षालाई विद्यालय शिक्षा मानेर यसभन्दा माथि अध्ययन गर्न कक्षा १० को अन्तिम परीक्षा उत्तीर्ण गर्नुपर्ने प्रावधानमा पनि समयानुकूल परिवर्तन गरिएको देखिन्छ । विसं १९९० देखि प्रारम्भ भएको विद्यालय उत्तीर्ण प्रमाणपत्र (एसएलसी) प्रणाली निकै कष्टसाध्य भएका कारण विद्यार्थीका लागि यो परीक्षालाई ‘फलामे ढोका’ को संज्ञा दिइन्थ्यो । विसं २०७२ सम्म लगातार ८३ वर्ष एसएलसी परीक्षा सञ्चालन गरियो । २०७२ सालदेखि भने अक्षराङ्क (लेटर ग्रेडिङ) प्रणाली प्रारम्भ भएको हो
पत्रकार महासङ्घको गन्तव्य
नेपाल पत्रकार महासङ्घको निर्वाचन दोस्रो मितिमा पनि नहुने निश्चित भएको छ । निर्वाचन समितिले केन्द्रीय समितिका लागि उम्मेदवारी दर्ता हुने दिन असार १५ गते मनोनयनको समयभन्दा १५ मिनेटअघि सूचना जारी गरेर तत्काल सृजित असहज वातावरणका कारण निर्वाचनका प्रक्रिया अगाडि बढ्न नसक्ने सूचना जारी गर्नु प¥यो । यसको अरू कुनै कारण थिएन, महासङ्घको सदस्यता टुङ्गो लगाउन महासङ्घ र यसको जिम्मेवारी लिएकाहरूको असक्षमता नै हो । सदस्यता विवाद टुङ्ग्याउनेभन्दा बल्झाउने प्रक्रियामा लगिएका कारण पत्रकार महासङ्घको निर्वाचन अनिश्चित बनेको हो । सदस्यता टुङ्ग्याउन विधानले प्रत्याभूत गरेको स्पष्ट अधिकारमाथि खेल्ने गरी विधान बाहिर गएर जुन खालको समिति बन्यो, चलखेल यहीँबाट प्रारम्भ भयो । यो नै त्रुटिपूर्ण थियो । निर्वाचनका मुखमा निर्वाचन जित्नका
एसइई नतिजाको सन्देश
परीक्षा नियन्त्रण कार्यालयले प्रकाशित गरेको २०८० सालको माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (एसइई) को नतिजा खासै उत्साहजनक रहेन । ग्रेडिङ प्रणाली अनुसार प्रकाशित नतिजामा ४७.८६ प्रतिशत विद्यार्थी मात्रै उत्तीर्ण भए । बाँकी ५२.१४ प्रतिशत परीक्षार्थी ननग्रेडेड भए । अर्थात् उनीहरू ११ कक्षामा भर्ना भएर पढ्न पाउँदैनन् । उनीहरूले ग्रेड वृद्धिको परी
