सभ्य राजनीतिक अभ्यास
नेपालको वर्तमान राजनीति लोकतान्त्रिक मूल्य र मान्यता अनुरूप व्यवहारमा मिलेको देखिँदैन । लोकतन्त्र भनेको निर्वाचन हो, अङ्कको हिसाब हो, अल्पमत र बहुमतको अभ्यास हो तर त्यति मात्र लोकतन्त्रको पूर्णता भने होइन । लोकतन्त्रमा जिम्मेवारी, जवाफदेहिता र दायित्वका सवाल पनि सँगसँगै जोडिएर आउँछन् । साथै विश्वका सबै देश भूमण्डलीकरणको प्रक्रियामा जोडिएका छन् । विश्वव्यापी रूपमा उठेका सवाल र चासोसँग बेवास्ता, अप्रभावित र निरपेक्ष भएर रहन पनि सकिँदैन ।
कांग्रेससँग जोडिएको भविष्य
नेपाली कांग्रेस नेपालको सबैभन्दा पुरानो प्रजातान्त्रिक पार्टी हो । नेपालको हरेक परिवर्तनमा उसैले नेतृत्व गर्दै आएको छ । राणाविरोधी आन्दोलनको नेतृत्व गरेर प्रजातन्त्र स्थापना गरेदेखि पछिल्लो गणतन्त्र स्थापनापछि संविधान सभाबाट संविधान जारीसम्मको नेतृत्व कांग्रेसले गरेको छ । आन्दोलनको नेतृत्व मात्रै होइन सबैभन्दा बढी शासनसत्ता सम्हाल्ने अवसर पनि उसैले पाएको छ । लामो समय सत्तामा बसेकै कारण कांग्रेसका कमीकमजोरी नभएका होइनन् । प्रजातान्त्रिक संस्कारको जगमा हुर्किएकाले आलोचनाको संस्कृतिलाई सम्मान गर्दै आएको छ । यो उसको महत्वपूर्ण पुँजी हो । पछिल्लो पटक संसद्को ठुलो दल भएर पनि प्रतिपक्षी बेन्चमा बस्न बाध्य छ ।
जलवायु जोखिम बेहोरिरहेका देशलाई क्षतिपूर्ति आवश्यक
सर्वप्रथम यो सम्मेलनको पूर्ण सफलताका लागि मैले विश्वको सर्वोच्च शिखर सगरमाथा एवं शान्तिका प्रतीक गौतम बुद्धको जन्मभूमिबाट नेपाली जनताको अभिवादन र शुभेच्छा साथै लिएर आएको कुरा व्यक्त गर्दछु । त्यसै गरी सामाजिक न्यायका लागि विश्वव्यापी गठबन्धन निर्माण भई यसको कार्यान्वयन प्रारम्भ भएकोमा म अन्तर्राष्ट्रिय श्रम सङ्गठनसँग सम्बद्ध सबैलाई हार्दिक बधाई दिन चाहन्छु । यस सम्मेलनलाई सम्बोधन गर्न मलाई विशेष अतिथिका रूपमा आमन्त्रण गर्नुभएकोमा म अन्तर्राष्ट्रिय श्रम सङ्गठनका महानिर्देशकलाई धन्यवाद व्यक्त गर्दछु । यस अन्तर्राष्ट्रिय श्रम संसद्लाई सम्बोधन गर्न पाउँदा मैले आफू सम्मानित भएको महसुस गरेको छु ।
सङ्घीयता सुधारका क्षेत्र
विविधता व्यवस्थापनको दृष्टिले नेपालको सङ्घीयता शासकीय आयाम अभिवृद्धिमा महत्वपूर्ण साबित हुने अपेक्षा गरिएको छ । राजनीतिक भाषामा सुशासन र समृद्धिको मार्गमा यसको अवलम्बन फलदायी हुने दलहरूको निचोड हो । यस तथ्यलाई संविधानले नै स्वीकार गरेको छ । समाजमा विद्यमान सामाजिक, आर्थिक, भौगोलिकलगायतका असमानता न्यूनीकरण गरी देशको विकासमा नयाँ आयाम भित्र्याउनु यस शासकीय शैली अवलम्बनको मूल अभीष्ट हो । क्षेत्रीय, समाजि
ताप्लेजुङमा पहिरोले पुरिएर एकै परिवारका चारको मृत्यु
ताप्लेजुङको फक्ताङ्लुङ गाउँपालिकामा बिहीबार राति पहिरोले पुरिएर एकै परिवारका चार जनाको मृत्यु भएको छ । निरन्तरको वर्षासँगै घर माथिदेखि झरेको पहिरोले पुरिएर फक्ताङ्लुङ गाउँपालिका–२ खेजेनिम तिङ्दुमा एकै परिवारका चार जनाको मृत्यु भएको हो ।
२८ जिल्लामा राष्ट्रिय परिचयपत्र अनिवार्य
राष्ट्रिय परिचयपत्र तथा पञ्जीकरण विभागले साउन १ गतेदेखि २८ जिल्लामा सामाजिक सुरक्षा भत्ता नवीकरण गर्न राष्ट्रिय परिचयपत्र अनिवार्य गरेको छ । राष्ट्रिय परिचयपत्र तथा पञ्जीकरण विभागले जारी गरेको सूचना अनुसार मन्त्रीपरिषद्को २०८१ जेठ २४ गतेको बैठकले गरेको निर्णयका आधारमा पहिलो चरणमा २८ जिल्लामा यो प्रावधान लागु गर्न लागिएको हो । मन्त्रीपरिषद्को निर्णय अनुसार सामाजिक सुरक्षा भत्ता प्राप्त गर्न तोकिएको जिल्लाका सेवाग्राहीले राष्ट्रिय परिचयपत्र बनाएकै हुनुपर्ने अनिवार्य व्यवस्था गरेको छ ।
नालामा पुरिएर तीन महिलाको मृत्यु
नवलपुर सदरमुकाम कावासोतीको फलफूल चोकमा नाला खन्ने क्रममा पुरिएर तीन जना महिला मजदुरको मृत्यु भएको छ ।
गतवर्षको भन्दा यो वर्ष वर्षा बढी हुने
यसवर्ष गतवर्षको तुलनामा बढी वर्षा हुने मौसमविद्ले पूर्वानुमान गरेका छन्।
मधेश प्रदेश सरकारको नीति कार्यक्रम सर्वसम्मत पारित
मधेश प्रदेश सरकारको नीति तथा कार्यक्रम सर्वसम्मत पारित गरिएको छ । मधेश प्रदेश सभाको बिहीबार बसेको तेस्रो अधिवेशनको सातौँ बैठकले अगामी आर्थिक वर्ष २०८१/०८२ को नीति तथा कार्यक्रम सर्वसम्मतले पारित गरिएको हो ।
बेनी-जोमसोम-कोरला सडकको म्याग्दी खण्डमा पहिरोको चुनौती
राष्ट्रिय गौरवको कालीगण्डकी करिडोरअन्तर्गत बेनी-जोमसोम-कोरला सडक निर्माण र यातायात सञ्चालनका लागि कालीगण्डकी र सहायक खोलामा आउने बाढी र कटान चुनौती बनेको छ ।
गर्मी अत्यधिक बढेपछि विद्यालय दुई दिन बन्द
अत्यधिक गर्मी बढेपछि नवलपुरका विद्यालयहरूमा थप दुई दिन बिदा दिइएको छ । मौसममा कुनै सुधार नआएपछि जिल्लाको गैँडाकोट नगरपालिका, कावासोती नगरपालिका र मध्यविन्दु नगरपालिकाले थप दुई दिन विद्यालयमा बिदा दिएका छन् ।
पानीको बहाव बढेसँगै अरुण नदीमा सञ्चालित फेरी बन्द
भोजपुरको उत्तरी क्षेत्र र सङ्खुवासभा जोड्ने अरुण नदीको सतिघाटमा सञ्चालित फेरी बिहीबारदेखि बन्द भएको छ । मनसुनसँगै अरुण नदीमा पानीको बहाव बढेकाले फेरी सञ्चालन बन्द गरिएको हो ।
‘तातो हावाको लहर ‘लू’ प्रतिकार्यमा जुटौँ’
रेडक्रस तथा रेडक्रिसेन्ट सोसाइटीको अन्तर्राष्ट्रिय महासङ्घ (आइएफआरसी)को आर्थिक एवम् प्राविधिक सहयोगमा नेपाल रेडक्रस सोसाइटीले बाँकेको नेपालगन्ज, रुपन्देहीको सिद्धार्थनगर, कैलालीको धनगढी र मोरङको विराटनगरमा तातो हावाको लहर ‘लू’ प्रतिकार्य कार्यक्रमका गतिविधिहरू सञ्चालन गरिरहेको छ ।
लगानी बोर्ड तत्काल खारेज गर्न सांसद सुवालको माग
नेपाल मजदुर किसान पार्टीका सांसद प्रेम सुवालले लगानी बोर्ड तत्काल खारेज गर्न सरकारसँग माग गर्नुभएको छ ।
गर्मी बढेपछि विद्यालय बन्द
सिन्धुली जिल्लाको कमलामाई नगरपालिकाले एक साताका लागि विद्यालय बन्द गर्ने निर्णय गरेको छ । विगत केही दिनदेखि बढेको गर्मीले पठनपाठन प्रभावित भएको भन्दै बिहीबारदेखि एक साताका लागि विद्यालय बन्द गरेको हो ।
अस्ट्रेलियाको बेरोजगारी दर ४.० प्रतिशतले घट्यो
अस्ट्रेलियाको बेरोजगारी दर मे महिनामा घटेको राष्ट्रिय तथ्याङ्क कार्यालयले जनाएको छ । अस्ट्रेलियाली तथ्याङ्क विभाग (एबीएस) ले बिहीबार प्रकाशित गरेको श्रमशक्तिको तथ्याङ्कका अनुसार बेरोजगारी दर अप्रिलमा ४.१ प्रतिशतबाट मे मा ४.० प्रतिशतले घटेको छ ।
भारतीय प्रधानमन्त्री मोदी बिहीबार इटाली प्रस्थान
भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी आफ्नो तेस्रो कार्यकालको कार्यभार सम्हालेपछि पहिलो विदेश भ्रमणको रूपमा समूह सात (जी–७)शिखर सम्मेलनमा भाग लिन बिहीबार इटाली प्रस्थान गर्नुहुनेछ ।
सरकारले रुग्ण उद्योग सञ्चालनमा सम्पूर्ण प्रयास केन्द्रित गर्नुपर्दछ : सांसद बडू
प्रमुख प्रतिपक्ष दल नेपाली कांग्रेसका सांसद दिलेन्द्रप्रसाद बडूले रुग्न उद्योग सञ्चालनमा ध्यान केन्द्रित गर्न सरकारलाई आग्रह गर्नुभएको छ ।
व्यासको साँघे फाँट
तनहुँको व्यास नगरपालिका–५ स्थित साँघे फाँट । धान उत्पादनका लागि यो फाँट प्रख्यात छ ।
तराईमा तापक्रम निरन्तर बढ्दै, वीरगञ्जका विद्यालय थप तीन दिन बन्द
अत्यधिक गर्मीले तराईको जनजीवन प्रभावित भएसँगै वीरगञ्ज महानगरपालिकाले तीन दिन विद्यालय बन्द गर्ने निर्णय गरेको छ । महानगरले आजदेखि असार २ गतेसम्म आफ्नो क्षेत्रका सामुदायिक तथा संस्थागत विद्यालयमा गर्मी बिदा दिने निर्णय गरेको हो ।
नारायणगढ–मुग्लिन सडकः २५ ठाउँमा पहिरोको जोखिम
उक्त कार्यालयका प्रमुख रमेशप्रसाद पौडेलका अनुसार तीमध्ये चार स्थान उच्च र सात ठाउँ कम जोखिममा छन् । मौरी पुल, नाम्सी पुल, कालीखोला र तुइन पुल क्षेत्रमा पहिरोको उच्च जोखिम छ । सडकको नाम्सी, कालीखोला र तुइन खोलाको पहिरो नियन्त्रणका लागि रु ५२ करोड खर्च हुने अनुमानित लागत छ । ती ठाउँमा ‘स्लोप स्टेवलाइजेसन’ र ‘रक नेटिङ’को काम गर्नुपर्नेछ ।
छोरीको सुरक्षा जीवनभरि कार्यक्रम परिमार्जन गरिँदै
छोरीको जीवन सुरक्षाका लागि कर्णाली प्रदेश सरकारले सञ्चालन गरिरहेको ‘बैङ्क खाता छोरीको, सुरक्षा जीवनभरिको’ कार्यक्रम परिमार्जन गरिने भएको छ । सो कार्यक्रम आर्थिक वर्ष २०७६/७७ मा सुरु गरिएको हो । आव २०७८/७९ बाट भने छोरीको बैङ्क खातामा पैसा जम्मा हुन छोडेको छ तर पनि आगामी आव २०८१/८२ को नीति तथा कार्यक्रममा समेत उक्त योजनालाई परिमार्जनसहित कार्यान्वयन गर्ने कुरा उल्लेख गरिएको छ ।
आम्दानीभन्दा कैयौँ गुणा बढी खर्च
कतिपय स्थानीय तहको आन्तरिक आयले त्यहाँका जनप्रतिनिधिको सेवासुविधा पनि धान्न नसक्ने अवस्था सिर्जना भएको छ । त्यस्तो अवस्थामा रहेको स्थानीय तह कैलालीको मोहन्याल गाउँपालिका पनि हो । सो गाउँपालिकाको आर्थिक वर्ष २०७९÷८० को आन्तरिक आय २७ लाख ४७ हजार रुपियाँ मात्रै थियो तर गाउँपालिकाको पदाधिकारीको सुविधा मात्रै ६१ लाख रुपियाँ खर्च भएको छ । जनप्रतिनिधिले सेवा सुविधा लिन थालेपछि यो रकम निकै बढ्ने क्रममा रहेको छ । सो गाउँपालिकाका जनप्रतिनिधिले भ्रमण खर्चबापत मात्रै ४३ लाख, इन्धन खर्च ३१ लाख रुपियाँ भुक्तानी लिएका छन् । जनप्रतिनिधिका लागि एउटा भ्यान र तीन मोटरसाइकल खरिदमा ५९ लाख ७८ हजार रुपियाँ खर्च भएको छ । त्यसै गरी भोजन शीर्षकमा आठ लाख ४४ हजार रुपियाँ खर्च गरिएको थियो । सवारी मर्मत ३४ लाख २२ हजार रुपियाँ खर्चेको छ । पटक/पटक एउटै सवारीसाधन मर्मत गर्नुको प्रयोजन नखुलेको महालेखा परीक्षकको प्रतिवेदन २०८१ मा उल्लेख छ । माथि उल्लेख भएका सबै कुरा सो प्रतिवेदनमा औँल्याइएका छन् । यस्तै चुरे गाउँपालिकाले आ.व. २०७९/८० मा एक करोड चार लाख ५० हजार रुपियाँ आन्तरिक आय हुने अनुमान गरेको थियो तर ३० लाख रुपियाँ मात्रै उठ्यो । छ वटा वडा रहेको चुरे गाउँपालिकाका जनप्रतिनिधिको वार्षिक सुविधा ५५ लाख ५७ हजार ५०० रुपियाँ खर्च भएको थियो । यस वर्ष पालिकाको भ्रमण खर्च ३३ लाख रुपियाँ छ । कार्यालय प्रयोजनको इन्धन ४९ लाख ४४ हजार रुपियाँ छ । सवारी मर्मत १३ लाख ४३ हजार ६९० रुपियाँ छ ।
झोलुङ्गे पुल नबन्दा विद्यार्थीलाई सास्ती
झोलुङ्गे पुल नबन्दा मोहना नदीपारि रहेका दुई गाउँका विद्यार्थीलाई सास्ती भएको छ । कैलारी गाउँपालिका–३ मा रहेको मोहनपुर र शिवरत्नपुर गाउँका विद्यार्थीलाई समस्या भएको हो । आधारभूत तहसम्म पढाइ हुने विद्यालय गाउँमा नहुँदा दुवै गाउँका विद्यार्थी मोहना नदी तरेर अध्ययनका लागि पारिपट्टिको भितरिया, ‘के’ गाउँ र हसुलिया पुग्ने गरेका छन् । पारिपट्टिका गाउँसँग जोड्नका लागि झोलुङ्गे पुल छैन । मोहनपुरमा रहेको झोलुङ्गे पुलको पिल्लर मात्रै निर्माण भएको छ भने शिवरत्नपुरमा पनि पुल निर्माण अलपत्र छ ।