सडक नजोडिँदा जीवन धान्न सकस
जिल्लाका अधिकांश गाउँ सडक सञ्जालमा नजोडिएकाले दैनिक जीवनयापन कष्टकर बनिरहेको छ । सिकिस्त बिरामीलाई समेत स्वास्थ्य संस्थामा बोकेरै पु-याउनुपर्ने बाध्यता छ । गाउँमा कोही बिरामी परे भने स्वास्थ्य संस्थामा ल्याउन डोको, झोलुङ्गो र स्ट्रेचरमा बोकेर स्वास्थ्य संस्थासम्म पु-याइन्छ । भुमे, पुथाउत्तरगङ्गा र सिस्ने गाउँपालिका गरी तीन पालिकाले बनेको जिल्लामा यातायातको सहज पहुँच नहुँदा समस्या भोग्नुपरेको हो ।
सद्भावको पर्व बन्दै मोहर्रम
मुस्लिम समुदायले मनाउने महान् पर्व मोहर्रम केही वर्षयता हिन्दु समुदायले पनि मनाउन थालेपछि सद्भावको पर्व बन्दै गएको छ । हिन्दुले समेत मनाउन थालेपछि धार्मिक सद्भावको पर्वका रूपमा विकसित हुँदै गएको हो । तराईका हिन्दु र मुस्लिम समुदायले एकैसाथ मनाउन थालेपछि छुट्टै रौनक थपिएको छ ।
उठ्दैछ कोइलाबास नाका, चल्दैछ भन्सार
यत्रतत्र घर ढलेका छन्, नढेलेका घर पनि जीर्ण अवस्थामा रहेका छन् । झाडीले घर ढाकेको छ, सडकको पिच उप्केको छ । यो चित्रण हो, भारतसँग सीमाना रहेको दाङ देउखुरी उपत्यकाको कोइलाबासको ।
-original-thumb.jpg)
गुल्मीका नायब सुब्बा धर्नामा
असमान रुपमा भएको तलब वृद्धिको विरोधमा गुल्मीका विभिन्न कार्यालयमा कार्यरत नायब सुब्बाहरुले जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा धर्ना दिएका छन् ।
गुल्मीमा नवौं राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगिताको तयारी तीव्र
रमेश विश्वकर्मा गुल्मी, साउन २४ गते । गुल्मीमा नवौं राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगिताको जिल्लास्तरीय छनाेट प्रतियोगितालाई प्रभावकारी बनाउन तीव्र तयारी भइरहेको छ । गण्डकी प्रदेशको पोखरामा आगामी असोज २८ गतेदेखि कात्तिक ३ गतेसम्म हुन लागेको नवौं राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगितामा जिल्लाबाट खेलाडीहरु सहभागी गराउने उद्देश्यले जिल्लास्तरीय छनाेट प्रतियोगितालाई प्रभावकारी बनाउन जिल्ला खेलकुद विकास समिति पालिका स्तरमा पुगेको छ । जिल्लास्तरीय छनाेट प्रतियोगिता तयारीका लागि अनुमानित खर्च विवरणसहितको प्रस्तावना जिल्लाका १२ वटै स्थानीय तहमा पुगेर पेश गरिने जिल्ला खेलकुद विकास समिति गुल्मीका उपाध्यक्ष नारायण जिसीले जानकारी दिनुभयो । हालसम्म सात स्थानीय तहका प्रमुख, उपप्रमुख एवम् प्रमुख प्रशासकीय अधिकृतहरुलाई प्रस्तावना पेश गरिएको छ । बाँकी पाँच स्थानीय तहमा पनि छिट्टै प्रस्तावना पेश गर्ने बताइएको छ । प्रस्तावना पेश गर्दै पालिकाबाट जिल्लास्तरीय छनाेट प्रतियोगितामा खेलाडीहरु सहभागी बनाउन आग्रह गरिएको उपाध्यक्ष जिसीले बताउनुभयो ।गुल्मी जिल्लाबाट भलिबल, फुटबल, क्रिकेट, ब्याडमिण्टनलगायत १९ वटा खेलमा प्रदेश खेलकुद परिषद, लुम्बिनीलाई माग गरिएको कार्यालय प्रमुख डिल्ली विश्वकर्माले जानकारी दिनुभयो । उहाँले जिल्लास्तरीय छनाेट प्रतियोगितामा सहभागी भई छनाेट भएका खेलाडीहरुलाई समयानुकूल बन्द प्रशिक्षणको व्यवस्था मिलाउने बताउनुभयो । कराँते, फुटबल, भलिबल, खो खो, तेक्वान्दो, बक्सिङ्ग खेलका प्रशिक्षकहरु यस जिल्लामा उपलब्ध गराइदिन प्रदेश खेलकुद परिषदमा माग गरिएको जिल्ला खेलकुद विकास समिति गुल्मीका अध्यक्ष गिरीप्रसाद महाकिमले जनाकारी दिनुभयो ।
लुम्बिनी प्रदेशको योगदान चौध प्रतिशत
देशको कुल गार्हस्थ्य उत्पादनमा लुम्बिनी प्रदेशको योगदान १४ प्रतिशत रहेको छ । प्रदेशमा सबैभन्दा बढी योगदान कृषि क्षेत्रको ४५ प्रतिशत रहेको छ । चालू आर्थिक वर्षमा प्रदेशको आर्थिक वृद्धिदर ५.३७ प्रतिशत हुने अनुमान रहेको लुम्बिनी प्रदेश आर्थिक मामिला तथा सहकारी मन्त्रालयले जनाएको छ । जुन नेपालको चालू आर्थिक वर्षको अनुमानित आर्थिक वृद्धिदर ५.८४ प्रतिशतको नजिक रहेको छ ।
सुरक्षाको अनुभूति गर्दैनन् सीमावासी
गाउँको थोरै तल दक्षिणतर्फ दसगजा क्षेत्र, जुन क्षेत्रलाई नेपाल–भारत दुई देशको साझा भूमिको रूपमा लिइन्छ। दसगजाको माथि उत्तरतर्फ ठाउँ ठाउँमा ससाना झुप्रा खरको फुसले बारेका घर। ती घरमा बसेर कष्टकर जीवन विताइरहेका नेपाली नागरिक सीमा क्षेत्रसँगै जोडिएर बसेकाले आफूहरू नाकाबासी भएको भन्न रुचाउँछन्। सीमा बस्नेहरू नेपाली नागरिक भए पनि सम्पूर्ण भर छिमेकी मुलुक भारतसँग रहेको छ।
स्थानीय पाठ्यक्रम कार्यान्वयनमा ल्याइँदै
जिल्लाका अधिकांश स्थानीय सरकार पाठ्यक्रम तयार पारेर कार्यान्वयनको तयारीमा जुटेका छन्। जिल्लाका दुई उपमहानगरसहित पाँचवटा पालिकाले पाठ्यक्रम तयार पारेर कार्यान्वयनमा ल्याएका छन्। संविधानमै कक्षा ८ सम्म स्थानीय पाठ्यक्रम तयार पारेर अध्यापन गराउन सकिने व्यवस्था गरिएको छ। घोराही उपमहानगरपालिकाले थारू भाषामा पाठ्यक्रम तयार पारेर कक्षा १ देखि ३ सम्म परीक्षण गरेको थियो। यद्यपि यो उपमहानगरपालिकाले अझै स्थानीय पाठ्यक्रम भने कार्यान्वयनमा ल्याएको छैन। दङ्गीशरण, बङ्गलाचुली, राप्ती र राजपुर गाउँपालिकाले पाठ्यक्रम तयार पारिसकेका छन् तर पाठ्यपुस्तक भने अझै पठाइएको छैन।
खर्च सकिँदा सिकलसेलका २० बिरामी समस्यामा
सरकारले दिएको उपचार खर्च सकिएपछि भेरी अस्पतालमा उपचार गराइरहेका सिकलसेलका बिरामीहरु समस्यामा परेका छन् ।
सर्पको उद्धार सँगै क्यान्सर पीडितलाई सहयोग गर्दै ‘सारु कान्छा’
अहिले वर्षाको मौसम छ । यही बेला विषालु सर्पको विगविगी बढेको छ । गाउँघरमा विषालु सर्प देख्ने वित्तिकै मानिसहरु डराउने अवस्था छ । सर्प देख्ने बित्तिकै डराउनेहरुका लागि रुपन्देहीको सैनामैना १० झिमझिमियाका चेतबहादुर सारु प्रिय बन्नुभएको छ ।
बागेश्वरी मन्दिर परिसरमा बाल पार्क निर्माण हुँदै
बागेश्वरी मन्दिरको पूर्वतर्फ रहेको खाली जग्गा संरक्षण गर्दै बालपार्क निर्माण सुरु भएको छ । बालपार्क निर्माणका लागि बर्षौसम्म पहल भए पनि विभिन्न कारण निर्माण सुरु हुन नसक्दा खाली जग्गा नै अतिक्रमणको जोखिम बढेको अवस्थामा नेपालगञ्ज उपमहानगरपालिकाले आईतबार बालपार्क निर्माणका लागि शिलान्यास गरेको हो ।
करेन्ट लागेर महिलाको मृत्यु
बाँकेको कोहलपुर –२, बर्दहवाको लक्ष्मण टोलमा एक जना महिलाको करेन्ट लागेर मृत्यु भएको छ । ईलाका प्रहरी कार्यालय कोहलपुरका अनुसार शनिबार राती आफ्नै घरमा करिब २५ वर्षिया प्रशंसा आचार्यको करेन्ट लागेर मृत्यु भएको हो ।
ट्रक पल्टिँदा चालकको मृत्यु
गुल्मीको रेसुङ्गा नगरपालिका राङबासबाट सामान छोडेर तम्घास फर्कंदै गरेको लु१ख १८६६ नंको ट्रक रेसुङ्गा–१० सिमिचौरमा पल्टिँदा चालक गुल्मीदरबार गाउँपालिका–३ का अन्दाजी ३२ वर्षीय रनबहादुर ढेगाको ज्यान गएको छ ।
स्वास्थ्य सेवाको पहुँच बढाउँदै पालिका
जिल्लाको तीन गाउँपालिका पुथाउत्तरगङ्गा,भूमे र सिस्ने गाउँपालिकाले आमनागरिकलाई आधारभूत स्वास्थ्य सेवाको पहुँचमा पु-याउन प्राथमिकता दिएका छन्। सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रात्मक शासन प्रणाली आउनुभन्दा अघि सामान्य स्वास्थ्य परीक्षण तथा औषधिका लागि स्थानीयवासीलाई घण्टौँ हिँड्नुपरेको थियो। त्यो समस्यालाई मध्यजनर गरी स्थानीय सरकारले विभिन्न ठाउँमा सामुदायिक स्वास्थ्य एकाइ स्थापना गरिदिएपछि सामान्य बिरामीका लागि टाढाको स्वास्थ्य संस्था धाउनुपर्ने बाध्यता हटेको हो।
ट्रक दुर्घटना हुँदा चालकको मृत्यु
गुल्मीमा ट्रक दुर्घटना हुँदा चालकको घटनास्थलमै मृत्यु भएको छ ।
रुकुमपूर्वमा रेन्बो ट्राउट
भूमे गाउँपालिका–१, लुकुममा रेन्बो ट्राउट माछा हुर्किंदै छन् । पहिलो पटकका रेन्बो ट्राउट माछा सबै मरे भने हाल दोस्रो पटकका माछा भने हुर्किरहेका छन् । सिद्धचौर माध्यमिक विद्यालय लुकुमका प्राध्यानाध्यपकसमेत रहनुभएका लुकुमका रामबहादुर पुनमगरले जिल्लामै पहिलो पटक रेन्बो ट्राउट माछापालन सुरु गर्नुभएको छ । माछापालनका लागि आवश्यक भौतिक संरचना तयार बनाइसकेपछि पुनले गत वर्षको असारमा रेन्बो ट्राउट माछापालन सुरु गर्नुभएको हो ।
आयात रोकिँदा उद्योग सङ्कटमा
छिमेकी देश भारतले गहुँको निर्यात नखोल्दा नेपाली फ्लोर मिल बन्द हुने अवस्थामा पुगेका छन् । उद्योगीका अनुसार कच्चा पदार्थ गहुँको अभावमा उद्योगहरू बन्द हुने अवस्थामा पुगेपछि बजारमा गहुँ, मैदा र सुजीको पिठोका साथै गाईको दाना अर्थात् चोकरको अभाव हुन सक्ने भन्दै फ्लोर मिल सञ्चालकले चिन्ता व्यक्त गरेका छन् । नेपालमा उत्पादित गहुँले तीन महिनासम्मलाई मात्रै धान्न सक्ने उद्योगीले बताएका छन् । रुपन्देही फ्लोर मिलका कोषाध्यक्षसमेत रहनुभएका अरुण एग्रो इन्ड्रस्टिज प्रालिका सञ्चालक अरुणकुमार गोयन्काले नेपालमा उत्पादित गहुँले उद्योगहरू तीन महिनाभन्दा बढी चल्न नसक्ने हुँदा सरकारले गहुँको आयात खोल्नका लागि भारत सरकारसँग पहल गर्नुपर्ने बताउनुभयो ।
लुम्बिनीमा २०२ किलोमिटर सडक कालोपत्रे
लुम्बिनी प्रदेशले एक बर्षको अवधिमा २०२ किलोमिटर सडक कालोपत्रे गरेको छ भने २७५ किलोमिटर सडक ग्राभेल गरेको जनाएको छ ।
जिप र अटो ठोक्किँदा एक जनाको मृत्यु, तीन घाइते
जिल्लाको रामपुरमा अटो र जिप ठोक्किँदा एक जनाको मृत्यु भएको छ । शुक्रबार बेलुका ७ बजेतिर रामपुर–५, स्थित कालीगण्डकी कोरिडोर अमराइमा लु १ ज ४१३३ नम्बरको जिप र लु १ ह ४१३८ नम्बरको अटो ठोक्किँदा एक जनाको मृत्यु भएको हो । दुर्घटनामा परी तीन जना घाइते भएका छन् ।
बगाएको सीमा स्तम्भ निर्माण भएन
नेपाल–भारत सीमा छुट्याउन राखिएका सीमा स्तम्भहरू जीर्ण बन्दै गएका छन्। दाङको पूर्वी अर्ना नाकादेखि पश्चिम भौवा नाकासम्मका केही स्तम्भ ढलेका छन् भने कुनै मर्मत नहुँदा जीर्ण छन्। सीमा स्तम्भमध्ये जोर नम्बरका स्तम्भ भारत र बिजोर नम्बरको स्तम्भ नेपाल पक्षले मर्मत गर्नुपर्ने प्रावधान भए पनि दुवै पक्षबाट सीमा स्तम्भ मर्मत गर्नेतर्फ महìव नदिएको गुनासो स्थानीयवासीको छ। दाङको राजपुर गाउँपालिका–७, भैंसाही नाका निवासी पूर्णबहादुर रोकाले स्थानीय सरकार र प्रशासनलाई सीमा स्तम्भ मर्मत गर्न अनुरोध गरे पनि बेवास्ता भएको बताउनुभयो।
मह बिक्री नहुँदा समस्या
घोराही उपमहानगरपालिका–१३, कलमघारीका रेशमबहादुर राणासँग अहिले १५० घार मौरी छन् । मौरीपालनमा मेहनतअनुसार राम्रै कमाइ हुने भएकाले राणाले बर्सेनि मौरी बढाउँदै आउनुभएको थियो । मौरी बढ्दै जाँदा उत्पादन पनि बढेको थियो तर उत्पादन भएको मह बिक्री नहुँदा उहाँ समस्यामा पर्नुभएको छ । “गएको वर्ष मह उत्पादन राम्रो भएको थियो तर अहिलेसम्म मह बिक्री भएको छैन । अब फेरि मह उत्पादन हुने सिजन सुरु हुने बेला भइसक्यो,” राणाले भन्नुभयो ।
एक करोड बढी राजस्व चुहावट गरेको आरोपमा दुई जनाविरुद्ध मुद्दा दायर
एक करोड आठ लाखबढी राजस्व चुहावट गरेको आरोपमा राजस्व अनुसन्धान कार्यालय बुटवलले दुई जनाविरुद्ध मुद्दा दायर गरेको छ ।
लुम्बिनी प्राविधिक विश्वविद्यालयको उपकुलपतिमा ढकाल
लुम्बिनी प्रदेश सरकारको पहिलो विश्वविद्यालय लुम्बिनी प्राविधिक विश्वविद्यालयलको उपकुलपतिमा विनोद ढकाल नियुक्त हुनुभएको छ । बिहीबार बसेको प्रदेश मन्त्रिपरिषद्को बैठकले ढकाललाई चार वर्षका लागि नियुक्त गर्ने निर्णय गरेको लुम्विनी प्रदेश मुख्यमन्त्रीका प्रेस सल्लाहकार मानसिंह विकले बताउनुभयो ।
रजिस्टरमा छन्, कक्षामा छैनन्
दाङको घोराही उपमहानगरपालिकामा सामुदायिक विद्यालयको शैक्षिक सुधारका लागि अनुगमन सुरु गरिएको छ । शिक्षा महाशाखाले विद्यालय अनुगमन गरेर सामुदायिक विद्यालयहरूमा विद्यार्थी र शिक्षक सङ्ख्यासँगै भौतिक पूर्वाधारको अवस्थाबारेमा जानकारी लिन थालेको हो ।
पाँच वर्षमा त्रिचालीस पक्की पुल
लुम्बिनी प्रदेश सरकारले पाँच वर्षको बीचमा ४३ वटा पुल निर्माण गरेको छ। १३० वटा पुल निर्माणाधीन अवस्थामा रहेका छन् भने ८० वटा सडक पुल यसै आर्थिक वर्षमा सम्पन्न गर्ने लक्ष्य रहेको भौतिक पूर्वाधार विकास मन्त्रालयअन्तर्गतको यातायात पूर्वाधार निर्देशनालयले जनाएको छ। त्यसैगरी प्रदेश सरकारले पाँच वर्षको बीचमा लुम्बिनी प्रदेशमा १३ वटा झोलुङ्गे पुल निर्माण सम्पन्न गरेको छ।
