नाकामा भन्सार कार्यालय नहुँदा राजस्व सङ्कलन प्रभावित
बाँकेमा मुख्य नाका बाहेक अन्य कुनै पनि नाकामा भन्सार कार्यालय नहुँदा राजस्व सङ्कलनको लक्ष्य भेटाउन समस्या भइरहेको नेपालगन्ज भन्सार कार्यालयले जनाएको छ ।
बागमती प्रदेशको चालू खर्च कटौती गर्ने निर्णय
बागमती प्रदेश सरकारले चालूतर्फको खर्च कटौती गर्ने निर्णय गरेको छ । प्रदेश सरकारले आफ्नो स्रोतबाट हुने राजस्व सङ्कलनको दर सन्तोषजनक नरहेको भन्दै चालू खर्च कटौती गर्ने भएको हो ।
सुन आयात कोटा बढाउन माग
सुनचाँदी व्यवसायीले सुुनको कोटा बढाउन माग गरेका छन् । नेपाल सुुनचाँदी व्यवसायी महासङ्घ, नेपाल सुनचाँदी रत्न तथा आभूषण महासङ्घ र नेपाल हस्तकला महासङ्घले सोमबार राजधानीमा संयुक्त रूपमा पत्रकार सम्मेलन गरेर सुनको कोटा बढाउन माग गरेका हुन् ।
बाइक राइडर र ट्याक्सी ड्राइभरलाई श्रम स्वीकृति नदिइने
वैदेशिक रोजगार विभागले रोजगारीका लागि संयुक्त अरब इमिरेट्स (यूएई) र कतारमा बाइक राइडर र ट्याक्सी ड्राइभर पदको पूर्वस्वीकृति नदिने भएको छ । विभागले सोमबार सूचना सार्वजनिक गर्दै अर्को निर्णय नभएसम्म उक्त श्रम स्वीकृति नदिने जानकारी गराएको हो ।
मल खरिदका लागि थप साढे सात अर्बको स्रोत सुनिश्चित
अर्थ मन्त्रालयले रासायनिक मल खरिदका लागि थप सात अर्ब ५० करोड रुपियाँको स्रोत सुनिश्चित गरेको छ । रासायनिक मल खरिदका लागि कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयको गरेको प्रस्तावमा अर्थ मन्त्रालयले सहमति दिएको हो ।
उद्योगमा छ घण्टा ‘लाइट लोड’
सुनसरी–मोरङ औद्योगिक कोरिडोर ‘लाइट लोड’को समस्यामा परेका छन् । आन्तरिक उत्पादन र आयात गरिएको विद्युत्ले धान्न नसक्दा यस क्षेत्रका उद्योगलाई ‘लाइट लोड’ सेड्युल तोकिएको हो ।
तीन वर्षमा पनि बनेनन् औद्योगिक ग्राम
सरकारले थप आठ स्थानमा औद्योगिक ग्राम घोषणा गरेको छ । उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयको सिफारिसमा मन्त्रिपरिषद्ले हालै थप आठ स्थानमा ग्राम घोषणा गरेको हो ।
नेप्से परिसूचकमा दोहोरो अङ्कको गिरावट
धितोपत्र बजारमा शेयर कारोबार मापक नेप्से परिसूचक आज दोहोरो अङ्कले ओरालो लागेको छ । नेपाल स्टक एक्सचेञ्जका अनुसार नेप्से परिसूचक २३ दशमलव ६० अङ्कले ओरालो लागेर दुई हजार ४६ दशमलव ८१ मा सीमित भएको छ ।
राष्ट्र बैङ्कले एउटै व्यक्तिले धेरै लघुवित्तबाट ऋण लिन नपाउने प्रावधान ल्याउँदै
नेपाल राष्ट्र बैङ्कका कार्यकारी निर्देशक रेवती नेपालले राष्ट्र बैङ्कले लघुवित्तबाट एउटै व्यक्तिले धेरै ऋण लिन नपाउने प्रावधान ल्याउन लागेको बताउनुभएको छ ।
सुनचाँदीको कोटा प्रणाली हटाउनुपर्ने व्यवसायीको माग
सुन चाँदी व्यवसायीहरूले राज्यले तोकेको मापदण्ड अनुसार वैध तरिकाले सुनचाँदीको कारोबार गर्दा राज्यले दोषी ठहर गर्दै दुःख दिने गरेको गुनासो गरेका छन् ।
पाहुनालाई काउलीको गुन्द्रुक उपहार
प्रचारप्रसारका लागि दोलखाको सैलुङ गाउँपालिका–८ झोर गाउँका बासिन्दाले पाहुनाहरूलाई काउलीको पातको गुन्द्रुक उपहार पठाउने गरेका छन् । मेहनती किसानहरूको गाउँ झोर काउली र आलु खेतीमा अब्बल रहेको छ । यो गाउँको प्रत्येक घरमा काउलीको पातको गुन्द्रुक बन्ने गरेको स्थानीय किसान दिनेश श्रेष्ठले बताउनु भयो ।
पर्वतबाट झण्डै ३० करोडका सुन्तला निर्यात
अघिल्लो आर्थिक वर्षका तुलनामा चालु आर्थिक वर्षमा झण्डै २५ प्रतिशतले उत्पादन बृद्धि भएको हो । कृषि ज्ञान केन्द्रका अनुसार यस वर्ष सुन्तला खेती गर्ने क्षेत्रफल र उत्पादन दुवै वृद्धि भएको छ । यस वर्ष जिल्लामा पाँच हजार मेट्रिक टन सुन्तला उत्पादन भएको छ ।
बर्डफ्लुको सन्त्रास
राजधानीमा गत साता बर्डफ्लु देखिएपछि त्रास बढेको छ र सङ्क्रमणको डरले धेरैले कुखुराको मासु र अण्डा खान छोडेका छन् । समाचार बाहिर आउन पनि केही हप्ता लागेको थियो । त्यसो त विगत वर्षमा नेपालमा पनि भाइरस प्रवेश गरेको र रोग भित्रिएको जानकारी दिने प्रथम व्यक्तिलाई २५ हजार पुरस्कारको घोषणा गरिएको थियो । साथै नेपालमा बर्डफ्लु छैन भनी प्रमाणित गर्न सार्वजनिक कार्यक्रममा वरिष्ठ स्वास्थ्य अधिकारीहरूले निर्धक्क कुखुराको मासु खाएका थुप्रै स्थानमा पत्रकार सम्मेलन, निःशुल्क कुखुराको मासु र अण्डा वितरण, चिकेन फेस्टीबलका फोटो, समाचार प्रकाशित नगरिएका र नभएका होइनन् । नेपालमा पहिलो पटक सन् २००९ मा घरेलु पक्षीमा बर्डफ्लु देखापरेको थियो । बर्डफ्लु अर्थात् पक्षी रुघाबर्डफ्लु अर्थात् हाइली पेथोजेनिक एभियन इन्फ्लुएन्जा खास गरी कुखुरा, हाँस, पानीहाँस, परेवा, टर्कीजस्ता घरपालुवा चराचुरुङ्गी तथा जङ्गली चराचुरुङ्गीमा (चील, गिद्ध) टाइप ‘ए’ एन्फ्लुएन्जा (अर्थोमिक्सो भाइरस) विषाणुद्वारा लाग्ने श्वासप्रश्वासजन्य जुनोटिक सरुवा रोग हो । कहिलेकाही सुँगुर, बङ्गुर, घोडा, ह्वेल, गधा, खच्चर र मानिसमा पनि यो रोग लाग्ने गर्छ । चराचुरुङ्गीमा यो रोग पहिलो पटक सन् १८७८ र मानिसमा सन् १९९७ हङकङमा पहिचान भएको थियो । घुमन्ते चराद्वारा फैलिने यो रोग प्रथम चरणमा घरपालुवा चरा, हाँस, कुखुरामा सर्छ र रोगी चराको नपाकेको मासु÷अण्डा प्रयोग गर्दा, सम्पर्कमा आउँदा मानिसमा सर्ने सम्भावना बलियो रहन्छ ।कारक–विषाणु सन् १९३३ मा स्मिथ वैज्ञानिकले पत्ता लगाएको यो भाइरस प्राकृतिक रूपमा चराहरूमा सुषुप्त हुन्छन् । चरामा अति घातक र कम घातक गरी १५ किसिमका इन्फ्लुएन्जा ‘ए’ भाइरस विचरण गरिरहेका हुन्छन् । कुनैले कुनै प्रकारको लक्षण देखाउन नसक्ने तथा धेरैले साधारण रोगको लक्षण देखाउन सक्छन् तर केही प्रजातिका भाइरसले चाँडै सर्ने र चाँडै मृत्यु हुनेसम्म गराउँछन् ।बर्डफ्लु रोगका विषाणु कुखुराको ¥याल तथा शुलीमा कम्तीमा १० दिनसम्म रहन्छ । ६०० सेन्टीग्रेडको तातोमा ३० मिनेटमा, कुनै डिसइनफेक्सन जस्तै फरमालिन वा आयोडिनको प्रयोगले मर्छ । तर २२० सेन्टिग्रेडमा वा पानीमा चार दिनसम्म भने ०० सेन्टिग्रेडमा एक महिनासम्म बाँच्न सक्छ । कुखुराको १ ग्राम सुलीमा लाखौँ कुखुरालाई सङ्क्रमण गर्न पुग्ने विषाणु हुन्छन् ।विषाणुले निरन्तर रूपमा आफ्नो जैविक संरचना परिवर्तन गरिरहने हुँदा र यही प्रक्रिया मानिसको शरीरभित्र पनि हुन्छ र मानिसबाट मानिसमा सर्न सक्छ कि भन्ने सम्बन्धमा चिन्ता छ । अति सङ्क्रमित हुने खालको यो विषाणु मानिसमा सङ्क्रमण भएर ह्युमन फ्लुका विषाणुसँग मिलेर नयाँ विषाणु सिर्जना गरेमा महामारीको रूप लिनेछ र यसबाट विश्वव्यापी रूपमा नराम्ररी प्रभावित गरी करोडौँ मानिसको मृत्यु हुने सम्भावना छ । लक्षण तथा चिह्न चराचुरुङ्गीमा रोगले मन्ददेखि गम्भीर लक्षण देखापर्छन् । कुखुरामा बर्डफ्लु लाग्दा अकस्मात् धेरै कुखुरा मर्नु, ज्वरो आउनु, झोक्राउनु, दाना नखाने, तिर्खाउने, सेतो छेर्ने, अण्डा उत्पादन कम वा बन्द हुनु, दुब्लाउनु, स्वाँस्वाँ तथा छिँ छिँ गर्नु, सास फेर्न गाह्रो हुने, घाँटी बटारिने र स्नायु प्रणालीमा समेत असर (पक्षाघात) पर्छ । घातक रूपमा रोग फैलियो भने हरियो छेर्ने, टाउको, सिउर, लाती सुन्निने, खुट्टाका जोर्नीहरू रातो भई सुन्निने गर्छ । यो रोगको लक्षण फवल कलेरा र रानी खेतसँग मिल्दोजुल्दो हुने भएकोले प्रयोगशाला परीक्षणको परिणाम नै अन्तिम हुन्छ ।मानिसमा रोग सङ्क्रमणको १८–७२ घण्टामा लक्षण देखिन्छ । सामान्य रुघाखोकीको रूपमा देखा पर्छ । प्रकोप १–२ दिनभित्रै हुन्छ र मुख्य लक्षणमा ज्वरो आउने, सुक्खा खोकी लाग्ने, जीउ दुख्ने पातलो सिँगान तर रुघा खोकीमा भएजस्तै होइन चल्न मन नलाग्ने कमजोरी महसुस हुने, थकाइ लाग्ने, टाउको र घाँटी दुख्ने, घाँटी बस्ने, जीउको मासु दुख्ने, कसै कसैलाई पातलो दिसा तारन्तार लाग्ने, बान्ता गर्ने, आँखा पाक्ने (रातो हुने) चाँडो चाँडो सास फेर्नु, सास फेर्न गाह्रो हुने, रिँगटा लाग्ने, बेहोस हुने र फोक्सोमा असर पर्न गई निमोनिया भएर मृत्यु हुने गर्छ । आँखाले देख्न नसकिने भाइरसबाट लाग्ने बर्डफ्लु जुनसुकै उमेरका समूहका व्यक्तिलाई लाग्न सक्छ । बर्डफ्लुले शरीरमा आक्रमण गरेको ४८ घण्टाभित्र मानिस मर्न सक्ने भएका कारण पनि यसलाई डरलाग्दो रोगका रूपमा लिइएको हो । एभियन इनफ्लुइन्जा भाइरस नष्ट गर्न ५६० डिग्री सेल्सीयसमा ३ घण्टा, ६० डिग्रीमा आधा घण्टा लाग्छ । साथै २२० सेल्सियस वा पानीमा ४ दिनसम्म,०० सेन्टिग्रेड मा १ महिनासम्म जीवित रहन्छन् । अझ फ्रीज गरेर राखेमा वर्षौंसम्म बाँच्न सक्छन् । फर्मालिन र आयोडिनले सजिलै नष्ट गर्न सक्छ । मासु तथा अण्डामा बर्डफ्लु रोगका विषाणु पाइने भए पनि नेपालमा प्रायजसो मासु पकाएर, बढी पकाएर अझ प्रेसर कुकरमा पकाउने भएकोले तापक्रम १००० सेन्टिग्रेडभन्दा माथि पुग्छ र अण्डा पकाउँदा भित्री तापक्रम ७०० सेन्टिग्रेड पुग्छ । यसरी पकाउँदा विषाणु जीवित रहन सक्दैनन् र विषाणु नभएको मासु खाएर रोग सर्ने वा लाग्ने सम्भावना नै रहेन । तर जिउँदो पक्षी चलाउँदा, ओसारपसार गर्दा, काटमार गर्दा सावधानी अपनाउनै साथै काँचो मासु खाने चलनलाई बन्द गर्नुपर्छ ।कसरी सर्छ ? प्रवासी पक्षीहरूमा बर्डफ्लु भाइरस आन्द्रामा रहे पनि बलियो प्रतिरोधात्मक शक्तिका कारण लक्षण देखिँदैन तर मासु, परिकार बनाउँदा, काँचै खाँदा सर्नसक्ने सम्भावना रहन्छ । बिरामी कुखुरा वा चराले विषाणुलाई विष्टा (सुली), र्याल म्युकसमार्फत शरीरबाट छाड्छ र उक्त वस्तुमा १० दिनसम्म हुन्छ । यस्ता वस्तुसँग संसर्ग हुँदा प्रदूषित भाँडा, आहारा, माटो, सुली वा मिसिएको खाना खाँदा, हावाको माध्यमबाट, फोहोर जुत्ताका माध्यमबाट अन्य कुखुरामा सर्छ । रोगी कुखुराको चर्केको फुल पनि रोगको स्रोत बन्न सक्छ । कुखुरा ओसारपसार गर्ने क्रममा जैविक सुरक्षाको उचित व्यवस्था नभएमा प्रवासी पक्षीका आन्द्रामा प्राकृतिक रूपमै रहेका विषाणु जाडो छल्न सिमसार क्षेत्रमा आउँदा सर्छ । जहाँसम्म कुखुराबाट मानिसमा सर्ने सम्बन्धमा रोग लागेका फार्ममा काम गर्ने मानिस, उपचार गर्ने तथा खोप लगाउने प्राविधिकहरूलाई सङ्क्रमित जिउँदो र मरेका कुखुरा तथा चराचुरुङ्गीको प्रत्यक्ष सम्पर्क (हातबाट), र्याल सुली तथा मासु अण्डाजस्ता अप्रत्यक्ष र वातावरणीय स्रोतबाट सर्न सक्छ । उपचारमानिस तथा कुखुरामा बर्डफ्लुको सङ्क्रमण हुँदा विशेष औषधि उपचार छैन तर बचाउन सङ्क्रमितलाई लाक्षणिक उपचार गरिन्छ । राम्रो रेखदेख, खोर र फार्ममा निष्क्रमण आवश्यक पोषक तत्वयुक्त दाना ब्रोड एन्टीवायोटिकले केही हदसम्म कुखुरालाई बचाउन सक्ला तर बाँचेकामा पनि विषाणु बाँकी रहन्छन् । मानिसमा भने बिरामीलाई कम्तीमा एकसाता छुट्टै राखी लक्षणअनुसार उपचार गर्नुपर्छ । व्यक्तिगत सरसफाइ प्रशस्त मात्रामा आराम, झोलपदार्थ खाने, रक्सी चुरोट नपिउने, खोक्दा हाँस्दा हाच्छिउँ गर्दा नाक मुख रुमालले छोप्ने गर्नुपर्छ । यसका अतिरिक्त सघन उपचार, एन्टिबायोटिकको प्रयोग पनि जरुरी पर्न सक्छ । प्राकृतिक प्रकोप बाजा बजाएर आउँदैन जोखिम लिनुभन्दा आफ्नो घरपरिवार छरछिमेक र राष्ट्रलाई सधैँ सुरक्षित राख्न समयमा नै सचेत हुनुपर्छ । घरमा आगो लागेपछि कुवा खन्नुको अर्थ पो के रहन्छ र त्यसकारण रोग लाग्न र फैलिन नदिन विशेष सजगता अपनाउनुपर्छ । पन्ध्र वर्षमुनिका बालबालिकालाई ‘फ्लु’ विरुद्धको खोप लगाउने, जनचेतना अभिवृद्धि गर्न स्वास्थ्य शिक्षा सम्प्रेषण गर्नुपर्छ । विश्व स्वास्थ्य सङ्घ, खाद्य तथा कृषि सङ्गठनबाट पारित नियम पालना गराउनुपर्छ ।
कुलो छैन मार्सीको फाँटलाई
गत असोज महिनामा आएको बाढीले यहाँको मार्सी फल्ने फाँटमा सिँचाइ उपलब्ध हुने कुलोमा क्षति पुगेको छ । कुलो भत्किएपछि पुनर्निर्माण नहुँदा सिँचाइ हुन सकेको छैन, जसले गर्दा हिउँदे बाली सुक्न थालेको छ । मार्सी धान फल्ने खेतमा यस पटक सिँचाइ नहुँदा उत्पादन कमी भई भोकमरी हुने त्रास बढेको छ ।
विदेशबाट फर्किएका युवालक्षित पुनः एकीकरण कार्यक्रम सुरु
वैदेशिक रोजगार बोर्डले वैदेशिक रोजगारबाट फर्केका न्यूनतम तीन हजार जनालाई लक्षित गरेर पुनः एकीकरणसम्बन्धी कार्यक्रम सञ्चालनको तयारी गरेको छ । वैदेशिक रोजगारीबाट फर्किएका व्यक्तिको पुनः एकीकरण कार्यक्रम (सञ्चालन तथा व्यवस्थापन) निर्देशिका–२०७९ जारी भएसँगै चालू आर्थिक वर्षबाट कार्यक्रम सुुरु गर्ने गरी तयारी गरेको हो ।
भैरहवामा जजिराले पुनः उडान गर्दै
सात महिना कुवेत–भैरहवा अन्तर्राष्ट्रिय उडान गरेको कुवेतको जजिरा एयरलाइन्सले आगामी मार्च ९ गतेदेखि पुनः उडान सुरु गर्ने भएको छ । गत जेठ २ गते विमानस्थल उद्घाटनकै दिनबाट जजिराले भैरहवास्थित गौतम बुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट उडान सुरु गरेको थियो ।
नीतिगत अस्थिरताको मारमा निकुञ्ज पर्यटन
नीतिगत स्थिरता नहुँदा चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जमा हुने पर्यटकीय गतिविधि प्रभावित बनेको छ । नेपालमा निकुञ्ज पर्यटनको सुरुवात भएको उक्त क्षेत्रमा पर्यटकीय गतिविधि सञ्चालनसम्बन्धी स्थिर नीति नहुँदा विभिन्न समयमा समस्या देखिने गरेको हो ।
उच्च क्षमताका प्रसारण लाइन बनाइने
नेपाल–भारत ऊर्जा सचिवस्तरीय संयुक्त निर्देशक समितिको दसौँ बैठकले दुई मुलुकबीचको विद्युत् प्रसारण लाइन विस्तार र व्यापार प्रवद्र्धन गर्ने निर्णय गरेको छ ।
नीतिगत अस्थिरताको मारमा निकुञ्ज पर्यटन
नीतिगत स्थिरता नहुँदा चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जमा हुने पर्यटकीय गतिविधि प्रभावित बनेको छ । नेपालमा निकुञ्ज पर्यटनको सुरुवात भएको उक्त क्षेत्रमा पर्यटकीय गतिविधि सञ्चालनसम्बन्धी स्थिर नीति नहुँदा विभिन्न समयमा समस्या देखिने गरेको हो ।
परम्परागत र जातीय खाना बनाउन जान्नेको अभाव
विभिन्न जातीय परिकार बनाउने र परम्परागत भान्सामा पाक्ने पकवान बनाउन जान्नेको अभाव खड्कन थालेको छ। आधुनिक खानाका परिकारमात्र होटल तथा रेष्टुरेन्टमा पाइने गरेकाले पछिल्लो समयमा परम्परागत खाद्यान्नका परिकार हराउँदै गएको पाइएको छ।
विद्युत् प्रसारण विस्तार र व्यापार प्रवर्द्धनमा दुई मुलुकबीच महत्त्वपूर्ण निर्णय
नेपाल–भारत ऊर्जा सचिवस्तरीय संयुक्त निर्देशक समितिको दसौँ बैठकले दुई मुलुकबीचको विद्युत प्रसारण लाइन विस्तार र व्यापार प्रवर्द्धनमा महत्त्वपूर्ण निर्णय गरेको छ ।
खुल्यो उत्तरी नाका
चीनले उत्तरी नाका खुुला गरेको छ । रसुुवाको केरुङ र हुुम्लाको यारी नाका खुुला भई सामान आयात निर्यात हुुन थालेको छ । नयाँ वर्षको कारण देखाउँदै चीनले माघ ६ गतेदेखि १५ दिनका लागि नाका बन्द गरेको थियोे । हाल नियमित रूपमा नाका खुुला भई सामान आयात–निर्यात हुुन थालेका छन् ।
स्वदेशी वस्तुको बजारीकरण अहिलेको आवश्यकता हो : अर्थमन्त्री पौडेल
उपप्रधान तथा अर्थमन्त्री विष्णुप्रसाद पौडेलले स्वदेशमा उत्पादन भएका वस्तुको बजारीकरण अहिलेको महत्त्वपूर्ण आवश्यकता रहेको बताउनुभएको छ।
अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलका नौ पसललाई जरिवाना
त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको अन्तर्राष्ट्रिय ट्रर्मिनल र आन्तरिक टर्मिनलभित्र रहेका चिया एन्ड कफी, लस्सी, जुुसलगायतका उपभोग्यवस्तुु बिक्री गर्ने पसलहरूले देश भित्रिने र बाहिरिने यात्रुसँग मनपरी शुुल्क लिने गरेका छन् । यो ठाउँमा गएर जाने वा आउने यात्रुले चिया वा कफी जुस वा कुुनै वस्तुु किन्नुप¥यो भने बाहिरभन्दा तेब्बरसम्म बढी मूल्य तिर्न बाध्य हुँदै आएका छन् ।
वित्त आयोगद्वारा सशर्त अनुदानको आधार सिफारिस
राष्ट्रिय प्राकृतिक स्रोत तथा वित्त आयोगले आगामी आर्थिक वर्षका लागि नेपाल सरकारबाट प्रदेश र स्थानीय सरकारलाई प्रदान गरिने ससर्त अनुुदानका आधार सिफारिस गरेको छ ।
