आ–आफ्नै संस्कृतिमा रम्ने पर्व
नेपाली समाजमा प्रचलित कुनै पनि किसिमको चाड, पर्वका परम्परामा धर्म र संस्कृतिको विविध पक्ष अन्तर्निहित रहेको हुन्छ । माघ महिनाको सुरुवातको दिन अर्थात् माघ १ गतेका दिन मनाइने ‘माघे सङ्क्रान्ति’ पर्वलाई ‘मकर सङ्क्रान्ति’को नामले पनि चिनिन्छ । भौगोलिक, जातीय र सांस्कृतिक विविधता रहेको नेपालमा एकै दिन पर्ने र एउटै नामको पर्वलाई पनि भिन्नभिन्न भेग र समुदायमा भिन्नभिन्न ढङ्गले मनाउने प्रचलन रहिआएको छ ।
तिलनारायणको दर्शनमा व्रतालु
भक्तपुरको हनुमन्तेस्थित हनुमान घाटमा माधवनारायणका व्रतालु हिँड्दै गएर बुधबार तिलनारायणको दर्शन गरेका छन्। दर्शनपछि तिलनारायणदेखि हनुमान घाटसम्म करिब दुई किलोमिटर पुरुष व्रतालु ‘सिनमं तुलेगु’ (गुल्टिँदै), ‘दुंदायगु’ (शरीरले बाटो नाप्दै), शङ्ख फुक्दै फर्केका थिए।
माघी : अपनत्व जोडिएको साझा पर्व
हिन्दूहरूले ऋतुअनुसार सूर्यको गतिलाई उत्तरायण र दक्षिणायण भनेर सम्बोधन गर्दै धार्मिक र सांस्कृतिक कार्य गर्न विविध ढङ्गले वर्गीकरण गरेका छन् । माघ महिनादेखि असार मसान्तसम्म उत्तरायण र साउनदेखि पुस सम्मलाई दक्षिणायण भनिन्छ । महìवपूर्ण धार्मिक कार्य, दान, पूजा पाठ, गर्न उत्तरायण अवधि सर्वोत्तम मानिन्छ ।
युवामाझ लोकप्रिय हनुमान नाच
बेनीका १३ वर्षीय अप्रिम श्रेष्ठले हनुमानको भेषमा सजिएर ‘हनुमान नाच’ नाच्नुभयो । अप्रिमका लागि हनुमान नाच पहिलो अनुभव थियो ।
श्रीकृष्ण बरुणेश्वर महादेवको दर्शन गर्नेको घुइँचो
तोखा नगरपालिका १ र ६ मा पर्ने श्रीकृष्ण बरुणेश्वर महादेवको ऐतिहासिक मन्दिरमा भक्तजनको घुँइचो लाग्नेगरेको छ । मन्दिरमा खासगरी आन्तरिक पर्यटक तथा भक्तजनको बढी भीड लाग्नेगरेको मन्दिरका पूजारी राजु काफ्लेले बताउनुभयो ।
माघेसङ्क्रान्तिमा हुर्रा नाच
मादल, बाँसुरी, खैँजडीसहित हुर्राको आकर्षक भाका ‘हुर्रा हा..हा...’ र ‘देशैै रमाइलो...’ले रौनकता छाएको थियो ।
कपिलवस्तुका थारु समुदायले माघी मनाए
थारु समुदायको राष्ट्रिय पर्व माघी महोत्सव २०७९ तथा नयाँ वर्षको अवसरमा आजदेखि कपिलवस्तु नगरपालिका ६ सगरहवा लगायत जिल्लाको बुद्धभुमि, शिवराज र बाणगंगामा महोत्सव आयोजना गरिएको छ ।
टुँडिखेलको माघी महोत्सव : दुःखद खबरले महोत्सव उल्लासमय भएन
नयाँ वर्षको रूपमा उल्लासमय रूपले मनाउने माघी महोत्सवमा यसपालि पहिलेजस्तो रौनक हुन पाएन । टुँडिखेलमा माघी महोत्सव मनाउन जम्मा भएका थारु युवा युवतीहरू जब यती एयरलाइन्सको विमान दुर्घटनाग्रस्त भएर विमानमा सवार भएकाहरू सबैको देहान्त भएको खबर पाएपछि उनीहरूको उत्साह एकाएक शोकमा बदलियो ।
माघे सङ्क्रान्तिमा खाइने खाद्य पदार्थका फाइदा
नेपाली समाजमा समुदाय अनुसार माघे सङ्क्रान्ति विभिन्न तरिकाले मनाउने गरिन्छ । माघे सङ्क्रान्तिको जति महत्व छ, यो दिनमा खाइने परिकारको समेत छुटै महत्व रहेको छ । यस्ता खानेकुरा धार्मिक संकृतिक हिसाबले जति महत्वपूर्ण छ त्यति नै पोषणका हिसाबले पनि महत्वपूर्ण मानिन्छ ।
शरीरमा शक्ति बढाउने पर्व मकर संक्रान्ति
माघ महिनाको पहिलो दिन आज ‘घिउचाकु सँल्हु’, माघे संक्रान्ति, मकर संक्रान्ति, माघी आदि नामले चिनिने नेपालको एक मुख्य पर्व हो । ज्योतिष शास्त्रअनुसार सौरमासको हिसाबले माघे सङ्क्रान्तिदेखि सूर्य धनु राशिबाट मकर राशिमा प्रवेश गर्ने हुनाले यसलाई ’मकर सङ्क्रान्ति’ पनि भन्ने चलन छ ।
माघेसङ्क्रान्ति मनाइँदै
माघेसङ्क्रान्तिलाई मुलुकभर आ–आफ्नो विशेषता र सांस्कृतिक महìवका साथ मनाइँदै आएको छ । सूर्यनारायण धनु राशिबाट मकर राशिमा प्रवेश गर्ने उत्तरायण हुने भएकाले यस पर्वको विशेष महìव रहेको छ ।
नवलपरासीको मनरीमा माघी मेला सुरु
थारु समुदायको बाहुल्यता रहेको नवलपरासीको सरावल गाउँपालिकाको मनरीमा दुई दिने माघी मेला सुरु भएको छ । थारु समुदायले माघे संक्रान्तिलाई वर्षको नयाँ दिनको रूपमा मनाउने प्रचलनअनुसार माघे संक्रन्तिको आवसरमा सरावल गाउँपालिकाको वार्ड २ मनरीमा तीन दिने माघी मेला सुरु भएको सरावल गाउँपालिकाका अध्यक्ष सुखाडीप्रसाद थारुले बताउनुभएको छ ।
नयाँ वर्ष मनाउन टुँडिखेलमा मगर समुदायको रौनक (फोटो फिचर)
मगर समुदायले नयाँ वर्ष मनाउने क्रम सुरु भएको छ । काठमाडौंको टुँडिखेलमा माघे सङ्क्रान्ति पर्वको पूर्व सन्ध्यामा मगर समुदायले माघे नयाँ वर्ष मनाउन सुरु गरेका हुन् ।
थारु समुदायमा माघ (माघी) पर्वको उल्लास सुरु
तराईका भूमिपुत्र आदिवासी जनजाति थारु समुदायमा आजबाट माघ (माघी) पर्व सुरु भएको छ । तीन दिनसम्म धूमधामसँग मनाइने यो पर्वलाई थारु समुदायका मानिसले पुस अन्तिम दिनबाट मनाउने गर्दछन् । माघ यो समुदायको सबैभन्दा ठूलो पर्व र नयाँ वर्ष पनि हो ।
मकर मेलाका लागि सिँगारिएका कलश
कैलालीको गोदावरी नगरपालिका वडा नं. ४ गोदावरी धाममा यही माघ १ गते लाग्ने मकर मेलाका लागि सिँगारिएका कलश ।
माघी महोत्सव शनिबारदेखि टुँडिखेलमा
थारु समुदायको राष्ट्रिय पर्व माघी महोत्सव २०७९ तथा नयाँ वर्ष टुँडिखेलमा आयोजना गरिने भएको छ।
सुरु भयो माघीको रमझम
माघी आउन दुई दिनमात्र बाँकी रहँदा बाँकेमा माघीको रमझम बढेको छ । थारू बाहुल्य गाउँबस्तीमा माघी मिलन र महोत्सव चलिरहेको छ । सो
माघे सङ्क्रान्तिको नजिकिएसँगै बढ्यो तिल, चिउरा र सख्खरको व्यापार
नेपालका हरेक चाडपर्वको आफ्नै किसिमको विशेषता छ । फरक–फरक चाड पर्वमा नेपालीले खाने परिकार पनि फरक–फरक हुने गर्दछ ।
लोप हुँदै ढाल तरबार नाच
पुरुष मात्र सहभागी हुने ढाल तरबार नाच लोप हुने चिन्तामा हुम्लावासी रहेका छन् । शुभ कार्य र चाडपर्वमा सधैँ नाचिने उक्त
काठमाडौंमा दुई दिने थारू माघी महोत्सव हुँदै
उपत्यकामा काम विशेषले बस्ने थारु समुदायले दुई दिने थारु माघी महोत्सव २०७९ मनाउने भएका छन् । पुस ३० र माघ १ गते टुँडिखेलमा हुने महोत्सवको उद्घाटन प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ ले गर्नुहुनेछ ।
बनेपाकाे ऐतिहासिक माैलिकताकाे परिचय दिन महोत्सव हुँदै
प्राचीन सहरको रुपमा परिचित बनेपा (भ्वतः)को ऐतिहासिकता चिनाउन माघे संक्रान्तिको दिनमा सांस्कृतिक महोत्सव हुने भएको छ । दरबार, चोक, मन्दिर र वनको आफ्नो महत्व भए पनि प्रचार अभावले ओझेलमा परेपछि यहाँका युवाले बनेपालाई चिनाउन महोत्सव गर्न लागेका हुन् ।
माघे सङ्क्रान्तिमा चाकु
माघेसङ्क्रान्तिको तयारीसँगै जाडोमा शरीर तताउनसमेत निकै उपयोगी मानिएको चाकुले यति बेला सबैलाई लोभ्याउने गरेको छ ।
थारु समुदायमा माघीको रौनक सुरु, मेला आयोजना हुँदै
रुपन्देहीको थारु समुदायमा माघीको रौनक सुरु भएको छ । माघीकै अवसरमा जिल्लाका विभिन्न स्थानमा माघी महोत्सव तथा मेला आयोजना हुने थारु कल्याणकारिणी सभा (थाकस) रुपन्देहीले जनाएको छ ।
मौर्यकाली जोडी स्तुपा, धम्नीहवा
कपिलवस्तुको मौर्यकालीन ऐतिहासिक स्थल तिलौराकोट नजिक अर्थात् ५ सय मिटरको दुरीमा बाणगंगा नदी किनारमा ऐतिहासिक स्थल धम्नीहवा अर्थात् तिलौरी रहेको छ ।