थाली नाच संरक्षणमा महिला
लोकप्रिय थाली नाचको उद्गम थलो हो म्याग्दीको चिम खोला । जिल्लाको रघु गङ्गा गाउँपालिका–७,स्थित चिम खोला गाउँमा जन्मनुभएकी हिरामाया पुनले पाँच दशक अघि सिर्जना गर्नुभएको लोकप्रिय थाली नाच युवा पुस्ताको समेत आकर्षण बनेको छ । पाका पुस्तामा सीमित लोकप्रिय थाली नाच युवा पुस्तामा हस्तान्तरण हुँदै छ ।
असारे गीतले थकाइको महसुस हुँदैन
असार १५ मा गीत गाउँदै धान रोप्ने र दही चिउरा खाने परम्परागत चलन छ । सरकारले २०६२ साल असार १५ गतेदेखि यही दिनलाई धान दिवसका रूपमा मनाउँदै आएको छ ।
-original-thumb.jpg)
नागार्जुनको पचली भैरव मन्दिर
काठमाडौँको नागार्जुन नगरपालिका-१ रानीवनमा अवस्थित छ पचली भैरव मन्दिर । यो मन्दिर शिवपुरी नागार्जुन राष्ट्रिय निकुञ्जको नागार्जुनको फूलबारी अर्थात् ककनी जाने बाटोको बायाँतर्फ राष्ट्रिय निकुञ्जको प्रवेशवरबाट आफ्नो निजी सवारी साधनबाट जाँदा केही दुरीको घना जङ्गलमा अवस्थित रहेको छ।
दही चिउराको सांस्कृतिक पर्व मनाइँदै
प्रत्येक वर्ष असार १५ गते मनाइने धान दिवस आज खेतमा काम गरी दही चिउरा खाएर मनाइँदै छ ।
लोप हुँदै धान नाच
धान नाच (याःलाङ) पूर्वी क्षेत्रमा बसोबास गर्ने आदिवासी जनजाति समुदाय अन्तर्गत लिम्बू (याक्थुङ) जातिको मौलिक संस्कृति हो । नयाँ पुस्ताले मौलिक संस्कार र संस्कृतिप्रति चासो नदिँदा धान नाच लोप हुँदै गएको छ । नयाँ पुस्ता आधुनिकतामा रमाउन थाल्नाले लिम्बू जाति तथा पुर्बेली समुदायमै लोकप्रिय रहेको धान नाच दिनदिनै लोप हुँदै गएको हो ।
मन्त्री तामाङद्वारा दियालो सङ्ग्रहालयको अनुगमन
संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री हितबहादुर तामाङले यहाँ रहेको दियालो दरबार सङ्ग्रहालयको अनुगमन गर्नुभएको छ ।
पहिचानका लागि मातृभाषा संरक्षण गर्न आग्रह
आदिवासी जनजातिको पहिचान बचाउन मातृभाषाको संरक्षणमा अगुवाहरूले सुझाव दिनुभएको छ । मातृभाषा पत्रकारिता मार्फत मातृभाषा संरक्षणमा योगदान दिन अगुवाहरूको माग छ ।
भेडाको ऊनबाट बनेको सामग्रीको माग पूरा गर्न मिनाकुमारीलाई हम्मे हम्मे
याङवरक गाउँपालिका-३ ओयामको देवीस्थानकी मिनाकुमारी गुरुङले भेडाको ऊनका सामग्री उत्पादन गर्न थालेको ३० वर्ष भयो ।
मिथिलाका २१ जोडीद्वारा दाइजोमुक्त सामूहिक अन्तरजातीय विवाह
जिल्लाको मिथिला नगरपालिका-२ बेलाचापीस्थित सतलोक आश्रममा २१ जोडीले सामूहिक दाइजोमुक्त अन्तरजातीय विवाह गरेका छन् ।
भूकम्पको नौ वर्षपछि असनको ‘इटाचापा’ पुनर्निर्माण
वि.सं.२०७२ वैशाख १२ गतेको भूकम्पले भत्काएको काठमाडौँ महानगरपालिका-२७ असनस्थित ऐतिहासिक महत्वको सम्पदा ‘इटाचापा’ को पुनर्निर्माण सुरु भएको छ ।
कपिलवस्तुको समयमाई मन्दिर (फोटो फिचर)
प्राचीनस्थल जुन कपिलवस्तुको दक्षिण पूर्व वडा न २ मा पर्ने ऐतिहासिक एवं प्राचीनस्थल लमतिया। यही ऐतिहासिक स्थलको एक किनारमा रहेको छ समयमाईको मन्दिर। माटोको ५ वटा थुम्कालाई नै समयमाई मानेर भक्तजनहरू पूजा अर्चना गर्दछन्। यहाँ सयौँको सङ्ख्यामा भक्तजनहरूले चढाएको माटो र सिमेन्टले बनेका साना तथा ठुला हात्तीहरू रहेका छन्।
पनौती जात्रा
पनौती नगरपालिका बागमती प्रदेशको काभ्रेपलाञ्चोक जिल्लामा पर्दछ । पहिले नेपालको सबभन्दा सानो गाविस पनौती २०५३ साल माघदेखि खोपासी, मल्पी, सुन्थान, टौखाल र सुब्बागाउँ समेटेर नगरपालिकामा परिणत भएको छ । मुलुक सङ्घीय गणतन्त्रमा परिणत भएपछि २०७३ साल फागुनमा अगलबगलका तत्कालीन शारदा बतासे र शङ्खुपाटीचौर गाविसका केही वडाका साथै बल्थली, ¥याले, कुशादेवी र भूमिडाँडा गाभेर पनौती नगरपालिकाले अझ बृहत्तर रूप पायो । समुद्री
महिना दिन नाचगान, भुमे पर्व समापन
एक महिना हर्षोल्लाससाथ मनाइएको मगर समुदायको भुमे पर्व अर्थात् बलपूजा समापन भएको छ । जेठ १ बाट भुमे पर्व सुरु भएको थियो । रुकुमपूर्वको पुथा उत्तरगङ्गा गाउँपालिका–१२ की सावित्रा मगरका अनुसार हरेक वर्ष विधिपूर्वक लेकबाट बुकीको फूल टिपेर ल्याई बलपूजा सुरु हुने गर्छ । बलपूजासँगै सुरु हुने भुमे नाच कतै हरेक दिन त कतै शनिबारको दिन नाचिन्छ । स्थान अनुसार जेठ मसान्त र असार १ का दिन लेकमा गएर बास बस्ने र फूल तथा रुख लिएर गाउँमा आएर धुमधामसहित नाचगान गर्दै बलि चढाउने गरिन्छ ।
वाग्द्वारका पुजारी निकाल्न लागेकोमा स्थानीयवासीको आपत्ति
काठमाडौँ उपत्यकाको सभ्यताको स्रोत वाग्मती नदीको मुहानस्थल वाग्द्वार क्षेत्रका मठ मन्दिरमा विगत एक दशक अघिदेखि पूजा, आराधना गर्दै आउनुभएका सन्त-पुजारीलाई हटाउन लागेकोमा स्थानीयवासीले आपत्ति जनाएका छन् ।
आजदेखि पनौती हिले जात्रा सुरु
काभ्रेपलाञ्चोकको ऐतिहासिक नगर पनौतीमा एक हजार चार सय २० वर्षदेखि मनाइँदै आइएको हिले जात्रा आजदेखि सुरु हुँदै छ ।
पाका कलाकारका चित्र एकसाथ प्रदर्शनी
दुई दर्जनभन्दा बढी वरिष्ठ कलाकारका चित्र ए साथ प्रदर्शनमा राखिएका छन् । बबरमहलस्थित आर्ट काउन्सिलमा ‘सिर्जना–२०२४ थ्रेड्स स् अफ सिमुटियनिटी’ शीर्षकमा कला प्रदर्शनी गरिएको हो ।
-original-thumb.jpg)
सङ्कटमा तानसेनका सम्पदा
सेनकालीन कला, संस्कृति र इतिहास बोकेको पाल्पाको तानसेनको ऐतिहासिक र सांस्कृतिक सम्पदा खस्कँदो अवस्थामा रहेको छ । यसको संरक्षणमा सम्बद्ध पक्षको खासै चासो पुग्न सकेको छैन । तानसेनको ऐतिहासिकता, कला र सांस्कृतिक सम्पदाको दुईहप्ते अध्ययनपछिको प्रारम्भिक निष्कर्षमा यस्तो तथ्य सार्वजनिक भएको हो । काठमाडौँ इन्जिनियरिङ कलेजका विद्यार्थी तथा प्राध्यापकको टोलीले तानसेनको दुईहप्ते अध्ययन र अवलोकन गरेको छ । कलेजका ४६ जना विद्यार्थी र चार जना प्राध्यापकको टोलीले तानसेनका ऐतिहासिक तथा सांस्कृतिक अध्ययन र अवलोकन गरेका थिए । सोसम्बन्धी प्रतिवेदन तयार पारी तानसेन नगरपालिकालाई बुझाइने जनाइएको छ ।
गोसाइँकुण्डमा गङ्गा दशहरा स्नान गर्ने बढे
यस वर्ष गोसाइँकुण्डमा गङ्गा दशहरा स्नान गर्ने बढेका छन् । गोसाइँकुण्डमा यस वर्ष एक हजार छ सयभन्दा बढी तीर्थालुले गङ्गा दशहरा स्नान गरेको लाङटाङ राष्ट्रिय निकुञ्जले जनाएको छ ।
चौध सय वर्ष पुरानो रथ जुधाउने पनौती जात्रा
ऐतिहासिक पनौती नगरमा एक हजार ४२० वर्षदेखि मनाइँदै आएको हिलेजात्रामा स्थानीयवासी सामेल हुनैपर्ने परम्परा छ । त्रयोदशीदेखि पूर्णिमाको रात रहुन्जेल मनाइने हिलेजात्रा सकिएको भोलिपल्टैदेखि पनौतीमा खेतको काम थाल्ने गरिन्छ । स्थानीय बुढापाकाको भनाइमा हिलेजात्रामा सामेल हुनैपर्ने मान्यता यहाँ छ । ‘ज्येष्ठ शुक्ल पूर्णिमाका दिन जात्रा नमान्ने र मङ्सिर पूर्णिमाको रात निद्रा नपु¥याउनेले कहिल्यै सुख पाउँदैन’ भन्ने जनविश्वास छ । त्रयोदशीको तीन दिनअघि पनौतीको ऐतिहासिक क्षेत्रमा अवस्थित भैरवनाथ, भद्रकाली, इन्द्रेश्वरी र ब्रह्मायणी मातालाई मन्दिरको आसनबाट केही तल सारेपछि औपचारिक रूपमा जात्रा सुरु भएको मानिन्छ । विशेष रूपमा यस वर्ष असार ६ गते अर्थात् बिहीबारदेखि शुक्रबारसम्म धुमधामसाथ जात्रा मनाइन्छ ।
नौमती बाजा बजाएर प्रशंसा बटुल्दै महिला (भिडियोसहित)
महिलाले बाजा बजायो भने जुँगा आउँछ’ पहिलो पटक बाँसुरी बजाउने प्रयास गर्दा कमला परियारका बुवाले रोक्दै भन्नुभएको थियो । महिलाले बाजा बजाउन त परै जाओस् छोए पनि पाप लाग्छ भन्ने अन्धविश्वासको कारण कमलाले बाँसुरी बजाउँदा बजाउँदै रोकिनुभयो ।
बाँकेमा धुमधामका साथ मनाइयो बकर इद
इस्लाम धर्मावलम्बीहरुको दोस्रो ठूलो पर्व इद–उल–अजहा (बकर इद) बाँकेमा धुमधामका साथ सोमबार मनाइएको छ । तीन दिनसम्म मनाइने सो पर्वलाई कुरबानी र बलिदानको पर्व पनि भनिन्छ ।
हनुमानढोका दरबार क्षेत्रको मर्मत हुने
काठमाडौँ महानगरपालिकाले हनुमानढोका दरबार क्षेत्रको मर्मतसँगै ढुङ्गा छाप्ने भएको छ । महानगरले उक्त क्षेत्रसँगै वसन्तपुर डबलीमा इँटा बिछ्याउने भएको छ ।
मनाइयो बकर इद (फोटो फिचर)
मुस्लिम धर्मालम्वीहरुको दोस्रो महान् पर्व बकर इद (उल अजहा) आज देशभर मनाइँदैछ । बिहानैदेखि मस्जिद पुगेर आफ्नो धर्मअनुसार यो पर्वलाई शुभकामना आदानप्रदान गर्दै मनाउन सुरु गरेको छ ।
सहकार्यको संस्कृतिलाई सबल बनाउन बकर इदको महत्वपूर्ण भूमिका: प्रधानमन्त्री
प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले नेपालको धार्मिक विविधतालाई समृद्ध तुल्याउन तथा सहिष्णुता एवं सहकार्यको संस्कृतिलाई सबलीकृत तुल्याउन बकर इद (अल–अजहा) को महत्वपूर्ण भूमिका रहँदै आएको बताउनुभएको छ ।
सबैलाई आदर र सम्मान गर्ने हाम्रो आफ्नै विशिष्ट परम्परा छ : सभापति देउवा
नेपाली कांग्रेसका सभापति एवं पूर्वप्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले ‘बकर इद ९इद उल अजहा०’ को अवसरमा शुभकामना व्यक्त गर्नुभएको छ ।
