जबरालाई सोध्ने प्रश्न तयार पारिँदै
महाभियोग सिफारिस समितिले निलम्बित प्रधानन्यायाधीश चोलेन्द्रशमशेर जबराउपरको बयानका क्रममा सोधिने प्रश्नावलीको तयारी थालेको छ । समितिले महाभियोग प्रस्तावमा उल्लेखित २१ विषयलाई नै मूल प्रश्न र प्रमाण सङ्कलनका क्रममा आएका विषयलाई समेत समेटेर प्रश्नावलीको मस्यौदा गरिरहेको छ । आइतबारसम्म इमेल र स्वयं उपस्थित भएर करिब दसवटा (व्यक्ति/समूहले) प्रमाण पेस गरेका छन् । ती प्रमाणलाई समेत आधार मानेर समिति सचिवालयले प्रश्नको मस्यौदा गरेको छ । सचिवालयले तयार पारेको प्रश्नावली आधार मानेर नै बयानको प्रक्रिया अघि बढ्नेछ ।
गुणस्तर सुधारको खोजी
नेपाली चियाको बजार यतिबेला अन्योलमा छ । नेपाली चियाको मुख्य बजार भारतले चिया आयातमा कडाइ गर्ने भएपछि चिया उत्पादक चिन्तित बनेका छन् । अहिले नेपाली चिया उत्पादक वैकल्पिक बजारसँगै गुणस्तर सुधारको खोजीमा लागि परेका छन् । भारतले चिया आयातमा व्यवधान ल्याउने भएपछि नेपाली चिया उद्योगी यतिबेला गुणस्तर सुधार गरेर तेस्रो देश निर्यात गर्ने सोचमा छन् ।
मोबाइलले बढ्यो बालविवाह
हातहातमा मोबाइल फोनको पहुँचले पुथाउत्तरगङ्गा गाउँपालिकामा अझै पनि अधिकांशले भागी बिहे गर्ने गरेका छन् । कानुनले निर्धारण गरेको बिहे गर्ने उमेरमा थुप्रै आमाबाबु बनिसकेका हुन्छन् । गाउँपालिकामा अधिकांशको १३ देखि १७ वर्ष उमेरमै बिहे भइसकेको हुन्छ । सूचना प्रविधिको पहुँचले बालविवाहको प्रवृत्ति झाँगिँदै गएको पाइएको छ । मोबाइल फोन, सामाजिक सञ्जाल आदिले यसलाई सहयोग पुगेको छ । पुथाउत्तरगङ्गा माध्यमिक विद्यालयका शिक्षक अइनश्वर पुनमगरले मोबाइल फोनमा छिटो बिहे गर्ने निर्णयमा विद्यार्थी पुग्ने गरेको बताउँदै थप्नुभयो, “फेसबुक र च्याटमा भेट हुन्छ । भागी बिहे गर्ने योजना बन्छ । त्यसैले स्कुले छोराछोरीलाई मोबाइल किनिदिने चलन हुन्जेल बालविवाह रोकिनेवाला छैन ।”
हरियाली धान खेत
सङ्खुवासभाको खाँदबारी नगरपालिका वडा नम्बर ३ र ४ को सिमाना रहेको हरियाली धान खेत फाँट । खेतमै पानीको मुल निस्कने भएकोले यहाँ धान लगायतका कृषिजन्य उत्पादन राम्रो फल्छ । तस्बिर : भविन कार्की रासस
जनताको कुरा सुन्न ७७ जिल्लामा कांग्रेस नेता
सत्तारुढ दल नेपाली कांग्रेसका केन्द्रीय सदस्यको नेतृत्वमा ७७ वटै जिल्लामा जनताको साथमा कांग्रेस अभियान सुरु भएको छ। पहिलो चरणको यो अभियान भदौ १० गतेदेखि भदौ २४ गते बीपी जयन्तीसम्म चल्ने छ। कांग्रेसका नेताका अनुसार यस अभियानमा कांग्रेसले जनताको कुरा सुन्ने मुख्य काम हुनेछ।
पहिरोमा पुरिएर आमाछोरीको मृत्यु, एक बेपत्ता
शनिबार रातिबाट परेको अविरल वर्षाका कारण आइतबार आएको पहिरामापरी आमाछोरीको मृत्यु भएको छ । खोलाले बगाउँदा एक बृद्ध बेपत्ता हुनुभएको छ भने एक बालिकाको जीवितै उद्धार गरिएको छ ।
हाइपम्प लिफ्टिङ सिंचाई आयोजना सञ्चालन
स्याङजाको गल्याङ नगरपालिका ११ लवरकोटमा आधुनिक हाइपम्पबाट लिफ्टिङ सिंचाई योजनाको परीक्षण शुरु भएको छ । इन्धन तथा बिजुलीको प्रयोग नगरी गरिने यो लिफ्टिङ नेपालकै पहिलो भएको गल्याङ जिल्ला सिंचाई डिभिजन कार्यलय स्याङ्जाका प्रमुख हरिदत्त पौडेलले बताउनुभयो ।
सुस्ताएको कुश्मालाई उठाउने ‘यान्त्रिक पुल’
पर्वतका गाउँगाउँमा मोटरबाटो पुगेको छ। उपभोग्य वस्तु सहजै गाउँमा पाइन थालेको छ। स्थानीय सरकार आएपछि प्रशासनिक कामका लागि गाउँबाट सदरमुकाम कुश्मा धाउनुपर्ने अवस्थाको अन्त्य भएको छ। यहाँको व्यापार व्यवसाय फष्टाएको छ। व्यवसायी विभिन्न विकल्प खोज्दै छन्।
परीक्षा केन्द्रमा सिडिओ छिरेपछि एक बोरा चिट भेटियाे (भिडियो)
आइतबार बैतडीका प्रमुख जिल्ला अधिकारी (सिडिओ) एसईई ग्रेड वृद्धि परीक्षा केन्द्रमा छिरेपछि बोराभर चिट फेला परेका छन् । फेला परेका चिट कार्टुनमा राखेर नष्ट गरिएको छ । कसैलाई सुईको नदिई प्रमुख जिल्ला अधिकारी सुरेश पन्थीलगायत सुरक्षा निकायका प्रमुख सदरमुकामस्थित वीरेन्द्र माविमा पस्दा परीक्षार्थीहरु गाइड, गेस पेपर र पुस्तक नै अगाडि राखेर धमाधम चिट सार्दै गरेको अवस्थामा भेटिएका छन् ।
तीजले विकृति पनि फैलायो, यो रोक्नुपर्छ
नेपाली महिलामा धेरै दिनअघिदेखि नै तीजको रौनक छुट्टै छाएको छ । हिन्दु धर्मालम्बी नारीहरुको महान् तथा विशेष चाडको रुपमा लिइने यस पर्वमा महिलाले आफ्नो श्रीमान्को दीर्घायुको कामना गर्दै व्रत बस्ने चलन पुरानो हो ।
सावधान: रुपवती महिलाको ‘हनी ट्रयाप’मा परिएला
कानुनी भाषामा आपराधिक लाभ लिन नहुने कुरालाई प्रहरीले बोलीचालीको भाषामा ‘हनी ट्रयाप’ भन्नेगरेको छ । मीठो बोली, राम्री युवती ‘रुपवती र कामुक’ को प्रयोग गरी गरिने अपराध भएकाले हनीजस्तै गुलियो भन्न ‘हनी’ शब्दको प्रयोग गरिएको हो ।
मन्त्री छँदा आफ्नै खेत सिँचाइ
गण्डकी प्रदेशका पूर्वमन्त्री रामशरण बस्नेतले सरकारी स्रोतबाट आफ्नै खेतमा सिँचाइ योजना बनाउनुभएको छ। गण्डकी प्रदेशको भौतिक पूर्वाधार विकासमन्त्री रहेका बेला बस्नेतले सिरानचोक गाउँपालिका–५ जरेबरमा रहेको खेतमा भूमिगत डिप ट्युबवेल सिँचाइ आयोजना निर्माण गराउनुभएको हो। “अहिले बस्नेतलगायतले आफ्नो खेतमा मात्र पानी प्रयोग गर्नुभएको छ। हामीलाई दिने कुरा छ तर दिनुभएको छैन,” स्थानीय सुरेश बानियाँले भन्नुभयो। बस्नेतको जग्गामा बनेको उक्त आयोजनाको पानी प्रयोग गरी बस्नेतका एक आफन्तले भने माछा पालेका छन्। अन्यले पानी प्रयोग गर्न पाएका छैनन्। “हाम्रो खेत माथि छ। हामीलाई कुलो पनि छैन बरु अलि माथि बनाइदिएको भए सबैलाई हुन्थ्यो,” अर्का स्थानीय मीनबहादुर तामाङले भन्नुभयो, “यो आफ्नै लागि मात्र बनाएकोजस्तो देखिन्छ।”
प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रम,लक्ष्यअनुसार अगाडि बढेन
गत आर्थिक वर्ष काठमाडौँको कीर्तिपुर नगरपालिका–२ की उर्मिला महर्जनले प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रममार्फत ६० दिनको रोजगारी पाउनुभयो । यो कार्यक्रमबाट उहाँले दैनिक ६२५ रुपियाँका दरले ३७ हजार ५४० रुपियाँ आय गर्नुभयो । दुई छोराछोरीसहित चार जनाको उहाँको परिवारमा श्रीमान् श्रीमती दुवैको अर्को नियमित आयस्रोत छैन । छोराछोरी पढाउने र अरू खर्चका लागि यस्तै ज्यालादारी काम नै खोज्नुपर्छ । महर्जनको चार जनाको परिवारको मासिक खर्च २९ हजार रुपियाँजति छ । प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रमले उहाँलाई एक सय दिनको रोजगारी त दिएन, ६० दिनकै रोजगारीले पनि राहत भएको उहाँको बुझाइ छ । “नहुनुभन्दा दुई महिना भए पनि ढुक्कसँग खान पाइने भयो । बाँकी दस महिनाका लागि त अरू काम खोज्नुपर्छ,” उहाँले भन्नुभयो ।
दरबार बन्दै, फल्स सिलिङ छैन
बेलायती शैलीको फल्स सिलिङ बजारमा उपलब्ध हुन नसक्दा केशरमहलको पुनर्निर्माणकर्ताका लागि निकै समस्याको विषय बनेको छ। धातुको बुट्टेदार फल्स सिलिङ राख्ने चलन राणाकालमा भित्रिएको थियो। केशरमहल पुनर्निर्माण कम्पनीले ९० प्रतिशत पुरानो फल्स सिलिङ काम लाग्ने र १० प्रतिशत नयाँ व्यवस्थापन गर्नुपर्ने अनुमान गरेको थियो। ठेकेदार कम्पनी जेडसीजीआई–खानी जेभीका परियोजना व्यवस्थापक नरकान्त सापकोटाले केशरमहलमा प्रयोग भएका फल्स सिलिङ मुस्किलले १० प्रतिशतमात्र पुनः प्रयोगमा आउन सक्ने बताउँदै भन्नुभयो, “बाहिरबाट हेर्दा नयाँजस्तो देखिए पनि भित्र खियाले काम नलाग्ने अवस्थामा पुगेका रहेछन्। ती प्रयोग गर्न सकिँदैन।”
मानव तस्करीबारे अनुसन्धान सुरु
त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट भिजिट भिसाको आवरणमा खाडी मुलुक जानेक्रममा फर्काइएको घटनाबारे नेपाल प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरो (सीआईबी) र मानव बेचविखन अनुसन्धान ब्युरोले छुट्टाछुट्टै अनुसन्धान सुरु गरेका छन्। बुधबार र बिहीबार मध्यरातमा विभिन्न उडानमार्फत भिजिट भिसामा कुवेत हुँदै दुबई जान लागेका ९२ महिला र ८४ जना पुरुषलाई त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल सुरक्षा कार्यालयले फिर्ता गराएको थियो। नेपाल प्रहरीका केन्द्रीय प्रवक्ता तथा प्रहरी नायब महानिरीक्षक टेकप्रसाद राईले भिजिट भिसाको आवरणमा हुन सक्ने मानव तस्करी रोक्न प्रहरीले विमानस्थलबाट फर्काइएको घटनाबारे अनुसन्धान सुरु गरेको बताउनुभयो। उहाँले सो घटनाबारे विस्तृत अनुसन्धानका लागि प्रहरी प्रधान कार्यालयले सीआईबी, मानव बेचविखन अनुसन्धान ब्युरोलाई निर्देशन दिएको जानकारी दिनुभयो।
मतपत्र छाप्ने कागज किन्न समस्या
आगामी निर्वाचनमा मतपत्र छाप्न प्रयोग हुने कागज खरिद निर्वाचन आयोगका लागि झन्झटिलो बन्दै गएको छ। मतपत्र छाप्ने कागज समयमै आपूर्ति अनिश्चित भएपछि निर्वाचन कार्यतालिकामै असर पर्न सक्ने सम्भावना बढेको छ। निर्वाचन आयोगका प्रवक्ता शालिग्राम शर्मा पौडेलले कागजको आपूर्तिलाई लिएर आयोगमाथि दबाब रहेको बताउनुभयो। आयोगले मतपत्र छाप्न प्रयोग हुने कागज आपूर्तिका लागि भदौ १ गते बोलपत्र आह्वान गरेको थियो। तर न्यूनतम मूल्यसँग मेल खानेगरी कुनै आपूर्तिकर्ताले प्रस्ताव पेस नगर्दा आयोगले उक्त बोलपत्र रद्द गरेको छ। आयोगले ८५० मेट्रिक टन कागज खरिद गर्न लागेको हो।
सुन्दर र स्वच्छ सहरको विकासबाटै व्यवस्थित सहरीकरण सम्भव : प्रधानमन्त्री देउवा
प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले सुन्दर र स्वच्छ सहरको विकासबाटै व्यवस्थित सहरीकरण सम्भव हुने बताउनुभएको छ । उहाँले नेपालमा सहर योजनाबद्ध र व्यवस्थित बन्न नसक्दा विभिन्न खालका विपद्को सामना गर्नुपरेको उल्लेख गर्नुभयो ।
साताका सात तस्बिर
भक्तपुर बसपार्क नजिकै रहेको नःपुखुको सुर्यास्त। तस्बिर : मनोजरत्न शाही
पानी नपर्दा खेतको धानबाली सुक्यो, किसान मर्कामा
सर्लाहीसहित तराईका जिल्लामा लामो समयदेखि पानी पर्न छाडेपछि रोपेको धानबाली सुक्न थालेको छ । धान सुक्न थालेपछि किसान चिन्तामा परेका छन् । बेलाबेलामा सिमसिमे पानी परे पनि ठूलो वर्षा नभए पछि रोपिएका धानबाली सुक्न थालेका छन् । पानी नपर्दा धान खेतमा धाँजा फाटेको किसानले बताएका छन् ।
बाढीले विद्यार्थी छेकेपछि खोलावारि नै परीक्षा सञ्चालन
कपिलवस्तुको शुद्धोधन जनजीवन माध्यमिक विद्यालयका ३४ जना विद्यार्थी शनिबार बिहानै परीक्षा दिन घरबाट विद्यालय निस्किए । एसईई स्तरवृद्धिको परीक्षा दिन २० किलोमिटर टाढा रहेको जनता मावि पीपरामा केन्द्र तोकिएको थियो । राति परेका वर्षाका कारण कोइली खोलामा आएको बाढीले विद्यार्थीलाई विद्यालय पुग्न समस्या भयो ।
सोह्र घरमा छापा, सय क्यूफिट काठ बरामद
डिभिजन वन कार्यालय महोत्तरीले वर्दिवास १० खयरमारास्थित जंगली क्षेत्र नजिकको माधबटारे बस्तीबाट साखु जातका करिव एक सय क्यूफिट बराबरका काठ नियन्त्रणमा लिएको छ । बरामद गरिएका काठमा २० थान गोलिया तथा विभिन्न साइजका २२ थान चिरान रहेको छ ।
-original-thumb.jpg)
ट्राफिक प्रहरीको सडक संघर्ष (फोटो फिचर)
सडकमा बसेर सिटी फुक्दै हात हल्लाउने ट्राफिक प्रहरीको जागिर हामीलाई सझिलो र रमाइलो नै लाग्छ । तर पछिल्लो समय राजधानीमा बढेको सवारी साधनको चाप र गतिलो ट्राफिक संरचना निर्माण नहुँदा ट्राफिक व्यवस्थापन दिनानुदिन चुनौतीपूर्ण बन्दैछ ।
अचम्मको बुद्धकालीन पाकरीको बोट
रुपन्देही जिल्लाको देवदह नगरपालिका वडा नम्बर ९ मा रहेको प्रख्यात पाकरीको बोट । यस बोटलाई पाकड वा फलक्षा पनि भनिन्छ । यसको वैज्ञानिक नाम फिकस बेन्जामिना हो । निकै नै सुन्दर र आकर्षक यो पाकरीको बोटलाई बुद्धकालीन बोट पनि मानिएको छ । किनभने यही रुखको मुनि बसेर गौतमबुद्धले तपस्या समेत गरेको भन्ने जनविश्वास रहेको छ ।
सञ्चालन हुँदै ‘निर्यात गृह’
साना उत्पादकलाई लक्षित गर्दै सञ्चालनमा ल्याउने योजना बनाइएको ‘निर्यात गृह’ कार्यान्वयनको अन्तिम चरणमा पुगेको छ । निर्यात गृह सञ्चालनसम्बन्धी कार्यविधि तयार भइसकेको र त्यो स्वीकृति अन्तिम चरणमा रहेकाले यसको कार्यान्वयनको आधार तयार भएको हो ।
भगवान् भेट्न ‘स्वर्ग जाने बाटो’
म्याग्दी (बेनी), भदौ ११ गते । आफन्तजन ८४ वर्ष पुग्दा खुसियालीमा भोज खुवाउन वा पितृको सम्झनामा धार्मिक अनुष्ठान गर्न खर्च गरिने रकम पदमार्ग निर्माणमा लगानी गर्ने चलन उदाहरणीय बनेको छ । म्याग्दीको अन्नपूर्ण गाउँपालिका–५, पाउद्वार र आसपासका गाउँलेले आफन्त ८४ वर्ष पुगेपछि भगवान् भेट्न जाने बाटो निर्माण गरिदिने अनौठो चलन चलाएका छन् । निजी खर्चमा कालीगण्डकीको तीरदेखि अन्नपूर्णको फेदीमा रहेको धार्मिकस्थल खयरभारानी थानसम्म पुग्ने पदमार्ग निर्माणको अभियान आठ वर्षदेखि कायम छ । सामाजिक सेवाको भावले गाउँलेले स्वतस्फूर्त रूपमा पदमार्ग निर्माण गर्दै आएका छन् । सुरुवातमा पाउद्वारवासीले मात्र सुरु गरेको यो अभियानमा अहिले आसपासका छिमेकी गाउँले जोडिएका छन् । खयरभारानी जाने बाटो निर्माणपछि सामाजिक सेवाका साथै पुण्य मिल्ने विश्वास यहाँका स्थानीयले गर्दै आएका छन् । खयरभारानी थान क्षेत्र संरक्षण कोषका संयोजक राजु पुनले भन्नुभयो, “अहिलेसम्म पदमार्ग बनाउन स्थानीयले दुई करोड रुपियाँभन्दा बढी खर्च गरिसकेका छन् ।” खयरभारानीको दर्शन गरे मनोकाङ्क्षा पूरा हुने विश्वास रहँदै आएको छ । खयरभारानी प्रसिद्ध शक्तिपीठमध्येकै एक मानिन्छ । सो शक्तिपीठसम्म जान कतिपय स्थानमा पदमार्ग बनाउन र रेलिङ हाल्न अझै बाँकी छ । पाउद्वार गाउँका ८४ वर्ष पुगेका पाँच जना ज्येष्ठ नागरिकले आफ्नो ८४ पूजाको सट्टा सबैभन्दा अप्ठ्यारो उकालोमा नौ लाख ५० हजार रुपियाँ खर्चिएर भ¥याङसहितको पदमार्ग निर्माण गरिदिएका छन् । कोषका संयोजक पुनले त्यसरी निर्माण गरिएको पदमार्गलाई ‘चौरासीको उकालो’ भनेर नामकरण गरिदिएपछि पदमार्ग निर्माणमा अन्य व्यक्तिले पनि धमाधम इच्छा देखाउन थालेको बताउनुभयो ।यो पदमार्ग बनाउन स्थानीयले दुई करोड रुपियाँभन्दा बढी खर्च गरिसकेका छन् । सामाजिक सेवाको भावले गाउँलेले स्वतःस्फूर्त रूपमा पदमार्ग निर्माण गर्दै आएका छन् । हाल पोखरा बस्दै आउनुभएका स्थानीय कृष्णबहादुर तिलिजाले बाबु ८४ वर्ष उमेर पुग्नुभएको अवसरमा पूजा गर्नुभन्दा उहाँको सम्मान स्वरूप सात लाख रुपियाँको लागतमा ५८५ वटा भर्याङसहितको पदमार्ग बनाइदिनुभयो । स्थानीय तिलिजाले बाबुको इच्छामा ८४ पूजाको रकम खयरभारानीमा बाटो निर्माणमा खर्च गरिएको बताउँदै भन्नुभयो, “बाबुको इच्छा पूरा गर्न पदमार्ग निर्माण गरिदियौँ । अप्ठ्यारो भीरमा पदमार्ग बनेपछि भक्तजनलाई सहज भएको कुरा सुनाउँदा बुबा निकै खुसी हुनुभयो ।” खयरभारानीको दर्शन गर्न पुग्नुभएका बेनीका विमल रिजालले पितृको उद्धार होस् भनेर बाटो, खानेपानीको धारा र चौतारा निर्माण गरेर आफ्ना मातापितालाई स्मरण गर्ने चलन रोचक लागेको र यो चलन सामाजिक सेवाको उत्कृष्ट नमुना भएको बताउनुभयो । अझै धेरै स्थानमा पदमार्ग बनाउन बाँकी छ । गाउँलेको नमुना काम देखेर गत आर्थिक वर्षमा अन्नपूर्ण गाउँपालिकाले १३ लाख रुपियाँ बराबरको पदमार्ग निर्माण गरिदिएको थियो । पाउद्वारदेखि खोप्रा हुँदै खयरलेकसम्म पुग्न करिब दुई दिनको पैदलयात्रा गर्नुपर्छ । यहाँबाट अन्नपूर्ण र धौलागिरि हिमशृङ्खलामा देखिने सूर्योदय र सूर्यास्तको दृश्य, याक फार्मिङ, हरियाली घाँसै मैदान, भीरपहरा, हिमाली ताल र विभिन्न वन्यजन्तु तथा भेडापालनको अवलोकन गर्न पाइन्छ ।
