टोपलाल अर्याल
ठुला योजना नै अलपत्र
गुल्मीमा मदन भण्डारी राजमार्ग अन्तर्गतका रिडी–तम्घास र सिमलटारी–सौतामारे–मच्छी सडक लगभग एकै समयमा कामको सम्झौता भएका थिए । रिडी–तम्घासको २५ किलोमिटर सडक निर्माण सकिने अवस्थामा छ । सिमलटारी–सौतामारे–मच्छी सडक गत साउनमै सम्झौता सकिए पनि अलपत्र छ । यी दुई योजना जिल्लाका सबैभन्दा ठुला हुन् । श्रेष्ठ सक्षम जेभीले २०७९ साल कात्तिक ६ मा कुल एक अर्ब ४५ करोड रुपियाँमा ३१ किलोमिटर सडक कालोपत्रेका लागि सम्झौता गरे पनि २६ प्रतिशत मात्रै काम गरेको मदन भण्डारी राजमार्ग योजना कार्यालय तम्घासले जनाएको छ ।
म्याद थपेको थप्यै अस्पताल अधुरै
गुल्मी अस्पताल ५० शय्यामा स्तरवृद्धि भएपछि अहिलेको भवन सेवा प्रवाहका हिसाबले सहज हुने अवस्था नै थिएन । सुरुमा जनशक्ति र उपकरण कम थिए । बिस्तारै समय अनुसारका उपचार प्रविधिको विकास र जनशक्ति वृद्धि हुँदै जाँदा सेवाग्राहीको भिड लाग्ने गरेको छ ।
अधुरै रह्यो बाबुछोराको भेट
भारतको सहरमा कठिन परिश्रमपश्चात करिब डेढ वर्षपछि घर फर्किदै गर्नुभएका बुबा फर्किन लाग्दा १२ वर्षीय सुजन खत्रीको मन खुसीले चङ्गा थियो । गत सोमबार बिहानै सुजन गाउँको गाडीमा बुबा लक्ष्मण खत्रीलाई लिनसाथीभाईहरुसंगको भेट हुने अपेक्षासहित मदाने गाउँपालिका–१ अग्लुङ निपानेका सुजनको तर गत सोमबार बिहानै सुजन गाउँको गाडीमा बुबा लक्ष्मण खत्रीलाई लिन प्युठानको बाग्दुल्ला हिड्नुभयो । छिमेकी बाबुराम खत्रीका अनुसार बजार पुगेर सुजनको लामो समय बुवासँग फोन सम्पर्क नभएपछि घर फर्किरहेका बेला बुबाले सम्पर्क गर्नुभयो ।
माटोबाट कमाउँदै पूर्वशिक्षक
गुल्मीको इस्मा गाउँपालिका वडा नम्बर ६ का ५३ वर्षीय कृष्ण घिमिरेले अवकाशप्राप्त जीवनपछि पनि उदाहरणीय काम गर्न सकिन्छ भन्ने देखाउनुभएको छ । उहाँले २१ वर्ष शिक्षण गरेपछि अवकाश लिएको एक दशक भयो । जागिर छाडेपछि कृषि र पशुपालनमा लाग्नुभएको घिमिरे अहिले वार्षिक १२ लाख रुपियाँ कमाउँदै आउनुभएको छ ।
सदरमुकाममा छैनन् सिसिटिभी क्यामेरा
गुल्मीको सदरमुकाम तम्घास र मुख्य नाकामा सिसिटिभी क्यामेरा जडान हुन नसक्दा सुरक्षा चुनौती बढिरहेको छ । सुरक्षाका दृष्टिले महत्वपूर्ण उपकरण सिसिटिभी क्यामेरा तम्घासका बाख्रेछेडा, खानीगाउँ दोबाटो, उदिनढुङ्गा, जिपपार्क, फिल्म हल, अस्पताल लाइनमा दुई दुई वटा र गरिमा विकास बैङ्क क्षेत्रमा एउटा सिसिटिभी क्यामेरा जडान गर्नुपर्ने आवश्यकता रहेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय गुल्मीले जनाएको छ ।
माटोमै खेलेर मासिक तीन लाख
कृषि कर्मबाटै मासिक तीन लाख रुपियाँ कमाउन सकिन्छ भन्ने उदाहरण गुल्मी, रेसुङ्गाका ४६ वर्षीय प्रेम नेपाली बन्नुभएको छ । उहाँले माटोमै खेलेर मासिक तीन लाख रुपियाँ आम्दनी गर्नु हुन्छ ।
पाका पुस्ताको काँधले थामेको सरायनाच
गुल्मी मुसीकोट नगरपालिका–४, बारुकाका ७३ वर्षीय निर्खसिंह ठकुरीको आँखैअगाडि बारुकाको सराय हराउँदै गएको छ । बाल्यकालदेखि सराय खेल्दै र हेर्दै आउनुभएका निर्खसिंहका लागि यो नाच केवल रमाइलो नभई जीवनको हिस्सा थियो ।
वृद्ध र अशक्तको परिचयपत्र घरमै नवीकरण
गुल्मीको इस्मा गाउँपालिका–२, हस्तीचौरकी ८९ वर्षीय ईश्वरी बोहोराको घरमै पुगेर गाउँपालिकाका कर्मचारीले सामाजिक सुरक्षा भत्ता परिचयपत्र नवीकरण गरिदिए । बोहोरा उमेर र रोगले बिस्तारा छोड्न नसक्ने हुनुभएको छ ।
बैसाखी टेकेर प्रशासन धाउँदै
गुल्मीको इस्मा गाउँपालिका–२, हस्तीचौरका ७३ वर्षीय टीकाबहादुर रायमाझी बुधबार दिउँसोको उखर्माउलो गर्मीमा जिल्ला प्रशासन कार्यालयको गेटमा हुनुहुन्थ्यो । रुखबाट लडेर खुट्टा गुमाउनुभएका रायमाझी बैसाखीबिना केही गर्न सक्नुहुन्न तर सामाजि
युवा ज्योतिष पाण्डेद्वारा विपन्न परिवारलाई आर्थिक सहयोग
गुल्मीका युवा ज्योतिष चुरामणि पाण्डेले विपन्न तथा बिरामीको परिवारलाई खाद्यान्न तथा नगद आर्थिक सहयोग गर्नुभएको छ। बाल्यकालबाटै ज्योतिषीको रुपमा पहिचान बनाउनुभएका पाण्डेले विभिन्न घटनाबाट विक्षिप्त धुर्कोट जैसीथोकको एउटा परिवार र क्यान्सर पीडित इस्मा हस्तिचौरको एक परिवारलाई सहयोग गर्नुभएको हो
सडक बनाउँदै बिते तीन दशक
गुल्मीको रेसुङ्गा नगरपालिका–१२ का ५३ वर्षीय प्रेम तङ्नामीले सडकमा काम गर्न थालेको ३२ वर्ष भयो । उहाँले २०४६ सालबाट सडक डिभिजन कार्यालय पाल्पामार्फत दैनिक नौ रुपियाँमा काम सुरु गर्नुभएको हो । उहाँसँग तम्घासबाट ३०/३५ किलोमिटरसम्म सडक मर्मत गरेको अनुभव छ ।
डेरी उद्योगदेखि गाडी सञ्चालनसम्म
गुल्मीकाे तम्घासमा प्रधान कार्यालय रहेको मैत्री बहुउद्देश्यीय सहकारी संस्थाले २४ वर्षमा ठूलो आर्थिक छलाङ्ग मारेको छ । ‘भनेको मान्ने’ व्यक्तिहरुको सहभागितामा ग्रामीण भेगमा वित्तीय आवश्यकता परिपूर्ति र सदस्यको जीवनस्तर उठाउने उद्देश्यले २०५७ भदौ २७ गते सहकारी स्थापना गरिएको थियो ।
तिज र तिहारमा खोसाखोस अरुबेला बिक्दै बिक्दैन
इस्मा गाउँपालिका–३ दलार्मचौरका ७० वर्षीय नरबहादुर नेपालीले मादल बनाउन थालेको ४० वर्ष भयो । मादल बाहेक डोका, मान्द्रा र चित्राहरु बनाउनुहुन्छ । तर, घरखर्चको पहिलो आधार मादल बिक्री हो । नरबहादुरले मादल बनाउन सिक्ने बेलातिर साढे दुई सय रुपियाँ मुल्य थियो । उहाँको उमेरसंगै मुल्य पनि उकालो लाग्यो । अहिले एउटा मादलको मुल्य सात हजारसम्म पर्छ । मादल बेच्नकै लागि इस्माबाट पाँच घण्टाको बाटो हिडेर तम्घास आएको अनुभव नेपालीसंग छ ।
सत्तरी रोपनीमा अकबरे झपक्क
गुल्मीको धुर्कोट गाउँपालिका–१, नयाँगाउँका ४३ वर्षीय चन्द्र ताम्राकार कामकै लागि १७ वर्षदेखि ओमनमा हुनुहुन्छ । घरको बारीमा भने अकबरे खुर्सानी पाकेर राताम्मे छ । स्थायी सात र १५ जना मौसमी कामदारलाई अकबरे टिप्न भ्याइनभ्याइ छ । उनीहरू मासिक १२ देखि २५ हजार रुपियाँ कमाउँछन् । अकबरेको बजार र मूल्य राम्रो भएकाले उनीहरूको तलब बाँकी हुँदैन ।
तीन शताब्दीको धरोहर भार्से ठुलोपोखरी
सत्यवती गाउँपालिका–८ भार्सेमा रहेको आदिकालमा मानव निर्मित ठुलोपोखरीले स्थानीय जीवन र इतिहाससँग गहिरो सम्बन्ध राख्छ । यो पोखरीलाई आकार र महत्वका कार(‘ठूलोपोखरी’ भनिन्छ । स्थानीयको अनुमान अनुसार अर्लाङ्गकोटका भुरे राजाभन्दा पहिले तीन सय वर्ष अघि भइसकेको थियो । भार्से गाउँको बिचमा निमार्ण गरिएको ऐतिहासिक पोखरी गोलो आकारको छ ।
