संयुक्त राष्ट्रसङ्घको आह्वानमा द्वन्द्वग्रस्त मुलुकमा शान्ति स्थापनार्थ सेना पठाउनेमा नेपाल दोस्रो स्थानमा छ । नेपालसहित हाल १२१ देशका ७५ हजार ५१६ जना सैनिक गृहयुद्धमा फसेका मुलुकमा शान्ति स्थापनार्थ खटिएका छन् । नेपालले हाल ११ वटा द्वन्द्वरत मुलुकमा २९५ महिलासहित पाँच हजार ५७० सुरक्षाकर्मी परिचालन गरेको छ । सङ्ख्याका रूपमा नेपाल शान्ति स्थापनार्थ सुरक्षाकर्मी पठाउनेमा विश्वमा दोस्रो स्थानमा पर्छ । बङ्गलादेशले सबैभन्दा बढी छ हजार ७१० जना सैनिक शान्ति सेनामा खटाएको छ ।
काठमाडौँमा केही वर्ष पहिले एक किशोरीमाथि भएको बलात्कार तथा यौनहिंसाको घटनाको अनुसन्धान गर्न हदम्यादको प्रश्न उठेको छ । तर सर्वोच्च अदातलको एक फैसलाको नजिर र सार्वभौम संसद्को निर्देशनले त्यस्तो प्रकृतिको उजुरी दर्ता र अनुसन्धानमा हदम्याद नलाग्ने स्पष्ट पारेको छ ।
गत वैशाख ३० गते सम्पन्न स्थानीय तहको निर्वाचनमा पहिलो पटक सहभागी नयाँ राजनीतिक दलहरू जनमत परीक्षणमा सफल देखिएका छन् । पार्टी गठनको छोटो अवधिमा नै त्यस्ता दलहरूलाई जनताले राम्ररी विश्वास गरेको निर्वाचनको घोषित परिणाम र तिनीहरूले लिएको अग्रताबाट पुष्टि भएको छ ।
देशभरका ७५३ वटा स्थानीय तहका जनप्रतिनिधिहरूको पाँच वर्षे कार्यकालको आज (बिहीबार) अन्तिम दिन हो । २०७४ मा चार चरणमा भएको स्थानीय तहको निर्वाचनको पहिलो चरणको वैशाख ३१ गते सम्पन्न स्थानीय तहको निर्वाचनबाट चयन भएका जनप्रतिनिधिको कार्यकाल जेठ ६ गते सुरु भएको थियो ।
तीन दशकअघि अर्थात् विस. २०४८ वैशाख १९ गतेको आम निर्वाचनका लागि काठमाडौँको नयाँबानेश्वरमा आयोजित सभालाई सम्बोधन गर्दै तत्कालीन प्रधानमन्त्री कृष्णप्रसाद भट्टराई ‘किसुनजी’ ले उद्घोष गर्नुभयो, “अब मेलम्चीको पानी ल्याएर काठमाडौँका सडक पखालिनेछ ।”
कुवेतको जजिरा एयरबाट काठमाडौं आएका रुपन्देहीका २८ वर्षीय युवालाई मंगलबार विहान ७ः०० बजे चेकजाँचका क्रममा अवैध रुपमा भित्राएका एक सय ग्राम सुन सहित पक्राउ गरिएको त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल भन्सार कार्यालयका प्रमुख महेश भट्टराईले जानकारी दिनुभयो ।
सरकारले नेपाल प्रहरीको २९ औँ महानिरीक्षक पदमा धीरजप्रताप सिंहलाई नियुक्त गरेको छ । आइतबार बसेको मन्त्रिपरिषद् बैठकले प्रहरी अतिरिक्त महानिरीक्षक सिंहलाई प्रहरी महानिरीक्षकमा नियुक्त गर्ने निर्णय गरेको हो ।
विक्रम संवत् २०४९ साल वैशाख १९ गते नेपाल प्रहरीको निरीक्षक (ईन्पेक्टर) मा भर्ना भएको ९८ औं ब्याचले ३० वर्षे सेवा अवधि पूरा गरी अवकाश पाउने भएको हो ।
माइतीघर–भक्तपुर छ लेन सडकको उत्तरतर्फको सेवा लाइनमा जडीबुटी चोकको पश्चिम–उत्तरमा त्रिपालले छोपेर राखेको एउटा घर छ । पूर्व र पश्चिम सडक विस्तार भइसक्दा पनि हुँदा उक्त घरकै कारण सो सडकखण्ड विस्तार रोकिएको छ ।
काठमाडौँ, वैशाख १५ गते । सबैखालका निर्वाचन राजनीतिक दलहरूका लागि स्वपरीक्षणका माध्यम हुने गरेका छन् । यस पटकको स्थानीय तह निर्वाचन यसअघिका निर्वाचनको विरोध गर्ने दलका लागि पनि जनतामा जाने माध्यम बनेको छ ।नेत्रविक्रम चन्द ‘विप्लव’ नेतृत्वको नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (माओवादी) तथा डा. सीके राउत नेतृत्वको जनमत पार्टीले आगामी वैशाख ३० गतेका लागि तय भएको स्थानीय निर्वाचनमा गर्ने भएको प्रतिस्पर्धा यसै आधारमा महìवपूर्ण बनेको हो । स्थानीय निर्वाचनअघि नै जनमत पार्टीले दल दर्ता गरिसकेको थियो तर स्थानीय निर्वाचनको प्रयोजनका लागि विप्लव नेतृत्वको माओवादीले दल दर्ता गर्न बाँकी थियो । विद्रोहको जगमा उभिएको पार्टीले विभिन्न स्थानीय तहमा स्वतन्त्र उम्मेदवारी दर्ता गराएर चुनावी प्रतिस्पर्धामा उत्रिने निर्णय गरेकाले नेपालको शान्ति प्रक्रियाका लागि पनि ऐतिहासिक महìवको बनेको छ ।नेपालको संविधानका कतिपय प्रावधानमाथि प्रश्न उठाउँदै सशस्त्र विद्रोहमा उत्रिएको विप्लव नेतृत्वको माओवादी र तराई क्षेत्रमा कृषकको अधिकारको नाममा सङ्घर्षरत जनमत पार्टीले गत वर्ष मूलधारको राजनीति स्वीकार गर्ने घोषणा गरेका थिए । त्यसपछि दुवै दल पहिलो पटक चुनावी प्रतिस्पर्धामा उत्रिएका हुन् । विप्लव र डा. राउतको पार्टी शान्तिपूर्ण राजनीतिक प्रतिस्पर्धामा प्रवेश गरेसँगै नेपालको लोकतान्त्रिक व्यवस्था थप मजबुत हुने अपेक्षा गरिएको राजनीतिक विश्लेषक मुमाराम खनालको भनाइ छ । उहाँले शान्तिपूर्ण राजनीतिक प्रतिस्पर्धा गर्ने निर्णय सुझबुझपूर्ण र बुद्धिमानी भएको बताउनुभयो । खनालले भन्नुभयो, “विद्रोहीहरू या त राज्यसँग भिडन्तमा सकिएका छन्, या त शान्तिपूर्ण राजनीतिक बाटो स्वीकार गरेका छन् ।” उहाँले भिडन्तमा सकिनुभन्दा शान्तिपूर्ण राजनीतिमार्फत आफ्ना मुद्दा जनतामा स्थापित गर्नु उचित हुने धारणा व्यक्त गर्नुभयो । जनमत पार्टीका अध्यक्ष डा. सीके राउतले शान्तिपूर्ण, सुशासन र भ्रष्टाचारमुक्त समाज बनाउने पार्टीको मूल नीतिलाई चुनावमार्फत जनतासमक्ष लैजान निर्वाचनमा सहभागी भएको बताउनुभयो ।जनमत पार्टीले उठायो एक सय ५० स्थानीय तहमा उम्मेदवारडा. सीके राउत नेतृत्वको जनमत पार्टीले एक सय ५० स्थानीय तहमा उम्मेदवारी दर्ता गराएको छ । गोरखात्रपसँग कुरा गर्दै अध्यक्ष राउतले मनोनयन दर्ताको सम्पूर्ण तथ्याङ्क आउन बाँकी रहेको र करिब एक हजार पाँच सय वडामा उम्मेदवारी दर्ता भइसकेको जानकारी दिनुभयो । अध्यक्ष राउतले भन्नुभयो, “पार्टीले उठाएका मुद्दा जनतासम्म पु-याउन तथा स्थानीय चुनावलाई थप प्रभावकारी बनाउन प्रत्येक स्थानीय तहले आफ्नै घोषणापत्र जारी गरी त्यसको कार्यान्वय गर्ने व्यवस्था मिलाएका छौँ ।” चुनावविरोधीलाई कारबाही विप्लव नेतृत्वको माओवादीले चुनावमा आए पनि उक्त दलमा अझै आन्तरिक विवाद कायमै रहेको देखिएको छ । चुनावमा जाने वा नजाने विवादकै क्रममा उम्मेदवारीको विरोध गर्ने दुई नेतालाई महासचिव विप्लवले पार्टीबाट निष्कासन गर्नुभएको छ । विप्लवले प्रेस विज्ञप्ति जारी गर्दै पार्टीको बहुमतले स्थानीय तह निर्वाचनमा प्रतिस्पर्धा गर्ने निर्णय गरेविपरीत तथा पार्टीको हितविपरीत गतिविधि गरेको भन्दै पार्टी सचिवालय सदस्यद्वय हेमन्तप्रकाश ओली ‘सुदर्शन’ र धर्मेन्द्र बाँस्तोलालाई पार्टीबाट निष्कासन गरिएको उल्लेख गर्नुभएको छ । बाँस्तोला र ओलीले पार्टीको निर्णयविपरीत निर्वाचनबारे भ्रम फैलाएको आरोप विज्ञप्तिमा लगाइएको छ । महासचिव विप्लव र प्रवक्ता प्रकाण्डलगायत प्रभावशाली नेता र केन्द्रीय कमिटी निर्वाचनको पक्षमा रहँदा ओली र बाँस्तोलाले त्यसमा असन्तुष्ट बन्दै पार्टीको आलोचना गर्नुभएको थियो ।गत चैत पहिलो साता बसेको केन्द्रीय समितिको बैठकमा विप्लवले चुनाव उपयोग गरेर जाने प्रस्ताव गर्नुभएको थियो । सो प्रस्तावविपरीत गतिविधि गरेको आरोप ओली र बाँस्तोलामाथि लागेको छ । ओली र बाँस्तोलाले भने आफूहरूमाथिको कारबाहीबारे पार्टीको केन्द्रीय समितिमा छलफल चलाउने बताउनुभएको छ । केन्द्रीय समितिमा बहुमत जुटाउन सके नेतृत्वमाथि नै कारबाही गर्ने तयारी असन्तुष्ट पक्षको छ ।
दस महिनापछि आइतबारदेखि मेलम्चीको पानी पुनः घर–घरमा वितरण सुरु हुँदै छ । गत २०७८ साल असार १ र १७ गतेको बाढीले मेलम्ची खानेपानी आयोजनालाई क्षतिग्रस्त तुल्याएपछि उपत्यकाका बासिन्दाले मेलम्चीको पानी उपभोग गर्न पाएका थिएनन् । गत वर्ष आयोजना सञ्चालन भएको केही समयमै बाढीले क्षति पु-याएको थियो ।
मेलम्ची खानेपानी आयोजनाको पानी सोमबार सुन्दरीजलस्थित प्रशोधन केन्द्रमा आइपुगेको छ । मेलम्चीको मुहानबाट सुरुङमा प्रतिसेकेन्ड औसत २७५ लिटर छाडेको पानी ६ दिनपछि सुन्दरीजल आइपुगेको हो । अब उक्त पानी सुन्दरीजलस्थित प्रशोधन केन्द्रमा केही दिन सञ्चय गरिने छ र प्रशोधनपछि धारामा पठाइने छ ।