गोरखापत्र अनलाइन
इमान र लगनका प्रतीक
एकै व्यक्तिका अनेक रूप– कवि, बाल कथाकार, पत्रकार, सम्पादक, सङ्कलक तथा अनुसन्धानकर्ता । एकमा ब
कालीगण्डकी जलयात्रा सङ्कटमा
कालीगण्डकी ‘ए’ जलविद्युत् आयोजनाको जलाशयमा हुने जलयात्रा सङ्कटमा परेको छ। कालीगण्डकी कोरिडोर र छेउछाउमा मोटरबाटोको माटो जलाशयमा खस्दा जलयात्रा सङ्कटमा परेको हो। मिर्मीबाट धार्मिकस्थल सेतीबेनी जान र स्थानीय पर्यटकलाई प्रवद्र्धन गर्ने उद्देश्यले बनाइएको छ किलोमिटर जलाशय पुरिएर दुई किलोमिटर जलयात्रा छोटिएको छ। २० वर्ष पहिला बनेको आँधीखोला ड्यामबाट सेतीबेनीसम्म नै जलयात्रा हुने गरेकोमा अहिले दुई किमि वरै झरेर शिलाको दर्शन गर्न जानुपर्ने बाध्यता रहेको छ।
पोखरामा स्ववियु चुनाव अनिश्चित
देशकै सबैभन्दा धेरै मतदाता रहेको पृथ्वीनारायण (पीएन) क्याम्पसमा स्ववियु निर्वाचनका लागि फागुन २७ गते उम्मेदवारी दर्ताको कार्यसूची राखिएको थियो। तर क्याम्पसको निर्वाचन कार्यालयमा लागेको ताला नखुल्दा उम्मेदवारी दर्ता हुन सकेन। उम्मेदवारी दर्ता अगावै निर्वाचन समितिले विद्यार्थीको व्यक्तिगत विवरण सार्वजनिक गरेको भन्दै विद्यार्थी सङ्गठनहरूले तालाबन्दी गरेपछि उम्मेदवारी दर्ता हुन नसकेको हो।
नियमनकारी निकायको समन्वय अभावले उपभोक्ता मर्कामा
नियमनकारी निकाय जिम्मेवार नहुँदा आमउपभोक्ता दैनिक उपभोग्य वस्तुको मूल्य र गुणस्तरमा समस्या भोग्न बाध्य भएको सरोकारवालाले गुनासो गर्दै आएका छन् । विश्व उपभोक्ता दिवसका अवसरमा राष्ट्रिय उपभोक्ता मञ्चले बिहीबार राजधानीमा आयोजना गरेको ‘सार्वभौम उपभोक्ता र बजारको वर्तमान अवस्था’ विषयक अन्तक्र्रियामा सहभागी सरोकारवालाले यस्तो गुनासो गरेका हुन् ।
जुम्लामा उच्च गतिको फाइबर इन्टरनेट
जुम्लामा पहिलो पटक उच्च गतिको फाइबर इन्टरनेट सुरु भएको छ । निजी क्षेत्रको दूरसञ्चार सेवाप्रदायक वल्र्ड लिङ्क कम्युनिकेसनले कर्णाली प्रदेशमै पहिलो पटक जुम्लामा यस्तो सेवा सुरु गरेको हो । काठमाडौँकै गुणस्तर बराबरको फाइबर इन्टरनेट जुम्लामा सुरु गरिएको कम्पनीका अध्यक्ष दिलीप अग्रवालले बताउनुभयो ।
मेलम्चीको विकल्प
काकाकुल काठमाडौंँको तृष्णा मेटाउन मेलम्ची खानेपानी आयोजनालाई उपयुक्त विकल्पका रूपमा लिइए पनि यो समस्या समाधानको सबै विकल्प होइन । मेलम्ची क्षेत्रको भौगोलिक बनावट कमजोर देखियो । आयोजना सञ्चालनमा नआउँदै ठूलै समस्या देखियो । त्यसैले मेलम्ची मात्रले काठमाडौँ उपत्यकाको मागअनुरूप खानेपानीको आपूर्तिमा समस्या समाधान कठिन हुने देखिएको छ । प्राकृतिक कारणले कुनै पनि बेला पानीको सुरुङ बन्द गर्नुपर्ने अवस्था आउन सक्ने छ । यस्तै अनेक कारणला
कपिलवस्तुमा संसारकै अग्लो बुद्धको मूर्ति बन्ने
संसारकै सबभन्दा ठूलो अर्थात् २४५ मिटर अग्लो कपिलवस्तु नगरपालिकाभित्र बुद्धको मूर्तिसहित पार्क निर्माणका लागि समझदारी पत्रमा हस्ताक्षर गरिएको छ । समझदारी पत्रमा अन्तर्राष्ट्रिय बौद्धिष्ट सेन्टरका प्रमुख चोइङ क्विइ सेङ स्टेवार्ड, सेन्टरका नेपाल प्रतिनिधि मोहन गौतम र कपिलवस्तु नगरपालिकाका नगर प्रमुख सुदीप पौडेलले हस्ताक्षर गर्नु भएको हो ।
‘चैत ३’ को त्यो दिन
वि.सं. २०४६ को जनआन्दोलन उत्सर्गमा पुगेको बेला थियो, त्यो चैतको महिना । त्यसो त, माघ महिनामै जनआन्दोलनका कमान्डर लौहपुरुष गणेशमान सिंहको नेतृत्वमा सिंहकै निजी निवास चाक्सीबारी, क्षेत्रपाटीबाटै जनआन्दोलनको घोषणा भइसकेको थियो । त्यसपश्चात्, करिब एक महिना पुग्दानपुग्दै फागुन ७ गतेदेखि औपचारिक आन्दोलन सुरु भएको थियो । आन्दोलनको सुरुवात् हुनु के थियो त्यसअन्तर्गत सडक–सडक, गल्ली–गल्ली, चोक–चोकमा तत्कालीन पञ्चायतको विरुद्ध प्रत्येक दिन दिनभर जुलुस, कोणसभाहरू हुन्थे भने प्रायः बेलुकीपख ‘ब्ल्याक आउट’को आह्वानका साथ मसाल जुलुसहरू निस्कन्थे । त्यतिखेरै हो राजधानीवासीले सिधै तत्कालीन राजा–रानीमाथि तथानाम गालीगलौज मिसिएका अश्लील खालका समेत नारा सुनेका । डरभर कसैलाई थिएन, स–साना केटाकेटीदेखि लिएर युवा मात्रै होइन बूढापाका पनि आन्दोलनका समर्थनमा निस्फिक्री सडकमा उत्रन्थे ।
‘ब्रेन ड्रेन’को पीडा
त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट जति चाँडो विदेशिन सक्यो, त्यसलाई नै मूल उपलब्धिका रूपमा हामीले लिने गरेका छौँ । पीआर पाइयोस्, विदेशी नागरिक भइयोस्, त्यसैमा वीरता ठान्दै संसार जितेको महसुस गर्ने अभ्यासमा नेपाली अभ्यस्त भएका छन् । हो, देशमा रेमिट्यान्स भित्रिएको छ । नेपालको अर्थतन्त्रमा सबैभन्दा ठूलो योगदानकर्ता बनेको छ । मानिसलाई बसाइँ सर्ने अधिकार छ, यो नैतिक मुद्दा हुनु हुँदैन । हामी सबै व्यक्ति हौँ, आफ्ना लागि कहाँ जाने भनेर छनोट गर्न हामी स्वतन्त्र पनि छौँ तर त्यसो भनेर देश छाड्दैमा सबैथोक प्राप्त हुन्छ भन्नु गलत हो । विदेशमा पनि कठोर सङ्घर्ष गर्नैपर्छ ।
पूर्वाधार निर्माणमा लापरबाहीः दश महिनामा १० प्रतिशत काम
बागलुङको गलकोट नगरपालिकाको प्रशासकीय भवन निर्माणमा ढिलाइ भएको छ । नगरपालिकाले चार वर्षको प्रयासबीच जग्गा व्यवस्थापन गरेर निर्माण गर्न थालेको प्रशासकीय भवन निर्माण ठेक्का सम्झौताअनुसार अगाडि नबढ्दा समस्या भएको छ ।
छाया अर्थतन्त्र तगारो
विगत वर्षहरूको आर्थिक वृद्धिदर र अघिल्लो वर्षको अवस्था हेर्दा अहिले नै मुलुकले काँचुली फेर्न सक्ने अवस्था छैन । देशको आर्थिक सूचकमा सुधार आउन सकेको देखिँदैन । आर्थिक वर्ष २०२३/२४ र २०२९/३० मा आर्थिक वृद्धि ऋणात्मक थियो । त्यसपछि आर्थिक वर्ष २०३६/३७ मा १ दशलमव ५ प्रतिशतले आर्थिक वृद्धि ऋणात्मक भएको थियो ।
ध्वनि प्रदूषण : डीजे बाजा नियन्त्रणबाहिर
विवाह तथा धार्मिक सांस्कृतिक कार्यक्रममा उच्च ध्वनिमा बजाइने डीजे बाजालाई नियन्त्रण गर्न केही वर्षदेखि प्रयास गरे पनि प्रयास सफल हुन सकेको छैन। डीजे बज्दा निस्केको चर्को आवाजले स्वास्थ्य र वातावरणमा असर पार्ने गरेको छ। यसले मौलिक संस्कृतिमाथि समेत असर परेको भन्दै स्थानीय सरकार तथा प्रहरी प्रशासनले नियन्त्रण गर्न खोजेको हो। नागरिक अगुवा रामविहारी साहले यो चिन्ताको विषय भएको बताउनुभयो। उहाँका अनुसार डीजेमा बजाउने गीतहरू कुनै पनि धर्म संस्कृतिसँग जोडिएको हुँदैन। अश्लील गीत बजाउने डीजे बाजाका कारण धार्मिक सांस्कृतिक र वैवाहिक कार्यक्रमहरूमा सभ्य मानिसहरू सहभागी हुन छाडिसकेका छन्।
जङ्गली जनावरले सताएपछि वन ऐन संशोधनको प्रस्ताव
अहिले इलामका किसान हिउँदे आलु खन्न व्यस्त छन्। बर्खे आलु पनि अहिले उम्रँदै छ तर खन्ने बेला भएको आलु उठाउन र बर्खे आलु जोगाउन इलामका किसानलाई निकै समस्या भएको छ। इलामका धेरैजसो गाउँमा बाँदर र बँदेलले पाकेको बाली खाएर हैरान भएपछि किसान चिन्तित छन्।
नदी प्रदूषणले र्याफ्टिङ व्यवसाय धराशायी बन्दै
दुई दशक अगाडिसम्म त्रिशूली नदीमा र्याफ्टिङ गर्न पालो पाउन मुस्किल हुने समय थियो । सशस्त्र द्वन्द्वपछि बिस्तारै ओरालो लागेको यस क्षेत्रको आकर्षक सामान्य उत्साह भन्दा बाहेक राम्रो सुधार हुन सकेन ।
मासिँदै धनकुटाको शान
धनकुटा नगरपालिका–६, सिरान बजारका विजयशेखर श्रेष्ठले आफ्नो घरको झिँगटीको छानो परिवर्तन गरी नयाँ यूपीभीसीको छानो लगाउनुप-यो। पुरानो शैलीको झिँगटीको छानो परिवर्तन गरी नयाँ र आधुनिक यूपीभीसीको छानो लगाउँदा उहाँको मन भने खुसी भएन। किनकि पुरानो शैलीको छानोसँगै पिता पुर्खाले निर्माण गरेको कलाकृति गुम्दै थियो।
