गोरखापत्र अनलाइन
चेर्नोबिलको एलिफेन्ट्स फुट
युक्रेनमा रहेको चेर्नोबिल ऊर्जा संयन्त्रमा सन् १९८६ अप्रिल २६ मा भयङ्कर परमाणु दुर्घटना भएको थियो । दुर्घटनाको शक्तिले चार रेक्टर स्केलको भूकम्प नै आयो तथा हिरोसिमा र नागासाकीमा अमे
सेवासुविधा सहज र सुलभ बनाउन प्रतिबद्ध छौँ
दूरसञ्चार तथा सूचना प्रविधि क्षेत्रलाई व्यवस्थित र नियमन गर्ने अख्तियारी पाएको नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरण अहिले आफ्नो स्थापनाको रजत महोत्सव मनाउँदै छ । प्राधिकरणको साढे दुई दशकको यात्रा तथा वर्तमान र भावी चुनौतीलगायतका विषयमा गोरखापत्रका विश्वास रेग्मी र गोपालचन्द्र सुवेदीले प्राधिकरणका अध्यक्ष पुरुषोत्तम खनालसँग गरेको संवादको सम्पादित अंश यहाँ प्रस्तुत गरिएको छ ।
बाबु जेलमा, छोराछोरी बेसहारा
पश्चिम सुर्खेतको पञ्चपुरी नगरपालिका–३, सालकोट तोक्माका अमर आलेमगरले मङ्सिर २० गते घाँटी रेटेर श्रीमती मीना आलेमगरको हत्या गरेका थिए। हत्यापछि श्रीमती मीनाको टाउको झोलामा बोकेर प्रहरीकोमा आत्मसमर्पण गर्न पुगेका थिए। अमर अहिले पुर्पक्षका लागि सुर्खेत कारागार छन्। यद्यपि उनका दुई छोराछोरी सहाराविहीन भएका छन्। आमाको हत्या, बाबु जेलमा भएपछि ११ वर्षीया छोरा दिनेश आले र आठ वर्षीया छोरी देविका आले सहाराविहीन बनेका हुन्। उनीहरू अहिले ७८ वर्षीय हजुरआमा भविसरा आलेको भरमा छन्।
शहीद स्मृति भवन अलपत्र
शहीदको सम्झनामा रुकुमपश्चिमको सानीभेरी गाउँपालिका–७, छोटेबगरमा निर्माण थालिएको शहीद स्मृति भवन अलपत्र परेको छ। निर्माण व्यवसायीको ढिलासुस्तीले भवन निर्माण अलपत्र परेको हो। सानीभेरी गाउँपालिका अध्यक्ष बिर्खबहादुर विष्टका अनुसार १० वर्षे सशस्त्र सङ्घर्षका अवधिमा ज्यान गुमाउने शहीदको सम्झनामा सो भवन बनाउन लागिएको हो। स्मृति भवनलाई युद्ध सङ्ग्रहालयका रूपमा विकास गर्ने सोच रहेको छ। यद्यपि बजेट अभाव र निर्माण व्यवसायीको लापरबाहीले भवन निर्माण लथालिङ्ग भएको अध्यक्ष विष्टले
नेपालको नक्सा अङ्कित ढुङ्गा संरक्षणको माग
सिमकोट गाउँपालिका–१ को दोजाम गाउँ जोड्ने सडक निर्माणका क्रममा दुई वर्षअघि फेला परेको नेपालको नक्साजस्तो लाग्ने अजङ्गको ढुङ्गा संरक्षण गर्नुपर्ने माग स्थानीयले गरेका छन्। ढुङ्गामा नेपालको नक्साजस्तै लाग्ने प्रदेश, जिल्लाका रेखाङ्कन प्रस्टसँग देखिएका छन्। दोजाम गाउँका स्थानीय एवं पूर्ववडाध्यक्ष ताराबहादुर लामाले नेपालको नक्सासँग ठ्याक्कै मिल्ने ढुङ्गामा रहेको आकृतिलाई संरक्षण गर्नेतर्फ सबैको ध्यान जानुपर्ने बताउनुभयो। उहाँले ढुङ्गाबारे गाउँपालिकालाई खबर गरिएको भए पनि सुनुवाइ नभएको बताउनुभयो।
एक वर्षमै भत्किन थाल्यो सडक
कैलालीस्थित मोहना पुल–अत्तरिया छ लेन सडक निर्माण भएको एक महिनामै भत्किन थालेको छ। दोस्रो प्याकेजअन्तर्गत गेटा क्षेत्रमा छ लेन सडक भत्कनुका साथै भासिन थालेको हो। पूर्व लेनको धनगढी एयरपोर्ट गेट, आरपी मिल क्षेत्रमा छ लेन सडक भत्किरहेको छ। यसैगरी गाडी हिँडेपछि धेरै ठाउँमा सडक भासिएको छ।
अलपत्र कृषि बजार
प्रदेश सरकारको करिब ६५ लाख रुपियाँ लगानीमा निर्माण गरिएको घोडाघोडी नगर कृषि हाटबजार स्थल दुई वर्षदेखि प्रयोगविहीन बनेको छ। घोडाघोडी नगरपालिका–१, सुखड नजिक निर्मित कृषि बजारमा ताला लगाएर राखिएको छ। करिब पाँच कट्ठा क्षेत्रफलमा निर्माण गरिएको कृषि बजार पायक पर्ने ठाउँमा नभएकाले प्रयोगमा आउन नसकेको स्थानीय व्यापारी बताउँछन्। अहिले बजारचाहिँ बजारनजिकैको खुला ठाउँमा लाग्दै आएको छ। राज्यको लगानी उपयोगमा आउन नसकेकोमा स्थानीयवासीले दुःखेसो गरेका छन्। स्थानीय शान्ति चौधरीले भन्नुभयो, “पायक पर्ने ठाउँमा हाटबजार बनाइएको भए खुला ठाउँमा बसेर आफ्नो उत्पादन बेच्न बाध्य हुने थिएनौँ। अब गर्मी सुरु भयो, खुला ठाउँमा बेच्न बाध्य छौँ।”
भग्न अजयमेरुकोट
अजयमेरु गाउँपालिका–२, हाँटकोट भन्ने स्थानमा बहुचर्चित अजयमेरुकोट छ । जिल्ला सदरमुकाम खलङ्गाबाट पश्चिमतिर आधा घण्टाको कच्ची सडकको यात्रा अथवा करिब दुई घण्टा पैदल बाटो हिँडेपछि प्राचीन स्थलका रूपमा अजयमेरुकोट देखिन्छ । यसलाई रणथम्मकोट तथा हाँटकोटको नामले पनि चिनिन्छ ।
शर्मालीगढीको डीपीआर तयार
इस्ट इन्डिया कम्पनीसँगको लडाइँका बेला निर्माण गरिएको बैतडीको शर्मालीगढी किल्ला पुनर्निर्माणका लागि विस्तृत अध्ययन प्रतिवेदन तयार पारिएको छ। शिवनाथ गाउँपालिकाले चार करोड रुपियाँको लागतमा डीपीआर तयार पारी संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयमा बुझाएको छ।
रोकियो कालोपत्रे, काम गुणस्तरहीन भएको आशङ्का
लामो समयदेखि अलपत्र रहेको घोराहीको भानुचोकदेखि–गुलरिया पार्कसम्म सडक कालोपत्रे गर्ने काम फेरि रोकिएको छ। सडक निर्माण कम्पनीले गुणस्तरहीन सामग्री प्रयोग गरेर सडक कालोपत्रे गर्न थालेको आशङ्का भएपछि घोराही उपमहानगरपालिकाले कालोपत्रे निर्माणको काम तत्काललाई रोकेको हो।
वर्षा नहुँदा समयमा मकैखेती गर्न कठिनाइ
यसपटक अहिले मकैखेती गर्ने बेलामा एकपटक पनि वर्षा हुन सकेको छैन । वर्षा नहुँदा समयमा मकैखेती गर्न कठिनाइ हुन थालेपछि उदयपुर जिल्लाका पहाडी क्षेत्रका मकै उत्पादक कृषक चिन्तित बनेका छन् ।
पुल निर्माणमा लापरबाही
जिल्लाको पूर्वी भेगस्थित जमलेघाट पुलको निर्माणमा ढिलाइ भएको छ। पुल निर्माणको जिम्मा लिएको निर्माण व्यवसायी काष्ठमण्डप–त्रिपुरा जेभी कम्पनीले थपिएको म्याद सकिने बेलासम्म पनि काम नगरेको स्थानीय बासिन्दाको गुनासो छ। डेढ वर्षभित्र जमलेघाटको पुल निर्माण सम्पन्न गर्ने गरी वि.सं. २०७७ पुस २८ गते कम्पनीसँग सम्झौता भएको थियो। कम्पनीले समय अवधिभित्र काम नगरेपछि पुनः म्याद थप गरेको थियो तर थप भएको म्याद सकिन दुई महिना बाँकी रहँदासम्म पनि निर्माण कम्पनीले काम गर्ने सुरसार गरेको छैन। ठेकेदारले दुई वर्षको अवधिमा पुलको दुईवटा पिल्लरको काम पनि सम्पन्न गर्न नसकेको स्थानीय बासिन्दा मनबहादुर सारूले गुनासो गर्नुभयो। “सम्झौताअनुसार पुल बनेर सकिनुपर्ने हो,” सारूले भन्नुभयो, “तर अहिलेसम्म पनि ठेकेदारले काम गर्ने छाँट देखाएको छैन।”
संरक्षणको पर्खाइमा पैसिया
रुपन्देहीको लुम्बिनी सांस्कृतिक नगरपालिका–१३ मा पर्ने पुरातात्त्विक स्थल पैसिया संरक्षणको पर्खाइमा छ। हालसम्म भेटिएको भग्नावशेषको आधारमा पैसियालाई गुप्तकालीन महत्त्वपूर्ण स्थान हुनसक्ने अनुमान छ। सन् १९६४ पछि सो स्थलमा कुनै पनि पुरातात्त्विक गतिविधि नभएको विज्ञहरू बताउँछन्।
‘हायु जातिको विकासमा स्थानीय सरकार कटिबद्ध’
लोपोन्मुख जाति हायुको सीप र पहिचान विकासका लागि कमलामाई नगरपालिका कटिबद्ध रहेको नगरप्रमुख उपेन्द्रकुमार पोखरेलले बताउनुभएको छ ।
कालीगण्डकीमा बेलिब्रिज निर्माण सुरु
वर्षौंदेखि सडक सुविधाबाट वञ्चित रहँदै आएको बेनी बजारसँगै जोडिएको पर्वतको जलजला गाउँपालिका २ र ३ नम्बर वडामा पर्ने बगरफाँटलाई बेनी बजारसँग जोड्न कालीगण्डकी नदीमा ‘बेलिब्रिज’ निर्माण थालिएको छ। पर्वत बेनीदेखि बगरफाँट जोड्ने सडक कालीगण्डकी नदीले सडक कटान गरेपछि यो बगरफाँट बस्ती विगत दुई वर्षदेखि सडक सुविधाबाट वञ्चित हुँदै आएको थियो। पक्की पुल नहुँदा बगरफाँटवासीले सास्ती भोग्दै आएका छन्। बेलिब्रिज निर्माणका लागि बेनी–जोमसोम–कोरला सडक आयोजनाले हिमालयन विल्डर्स बेनीसँग पाँच महिनाभित्र योजना सम्पन्न गर्ने गरी एक करोड ६० लाख रुपियाँमा ठेक्का सम्झौता गरेको छ।
