गोरखापत्र अनलाइन
सिकाइमैत्री वातावरणको अभाव
कर्णालीका बालविकास केन्द्रमा सिकाइमैत्री वातावरणको अभाव देखिएको छ। शैक्षिक सामग्री, बालमैत्री शौचालय, खानेपानी र सिकाइका लागि उचित वातावरणको अभाव छ। जसले गर्दा बालबालिकामा सिकाइको जग बलियो बन्न नसकेको बताइएको छ। दुल्लु नगरपालिका–१०, ज्वाला आधारभूत बालविकास केन्द्रका शिक्षक अमृता थापाले बालबालिकाका लागि आवश्यक पर्ने पर्याप्त शैक्षिक सामग्रीको अभाव भएको बताउनुभयो। उहाँले बालविकास केन्द्रमा विद्यार्थीको चाप बढेको तर अपेक्षित सिकाइ हुन नसकेको बताउनुभयो।
अझै धामीझाँक्रीकै भर
अहिलेको समयमा पनि हुम्लाका मानिस बिरामी हुँदा उपचारका लागि धामीझाँक्रीको भर पर्ने प्रचलन हटेको छैन। बिरामीलाई भूतप्रेत लागेको आशङ्कामा धार्मिक मान्यताअनुसार धामीसँग पु-याएपछि निको हुन्छ भन्ने अन्धविश्वासले यस्तो प्रचनल बढ्दै गरेको हो। सिमकोट गाउँपालिका–५ की बाँचकली रावतले २३ वर्षकी छोरी बिरामी भएपछि घण्टपाल देवताको धामीकोमा पु-याएको बताउनुभयो। नबोल्ने, रुने, कराउने, हिँड्न नसक्ने भएपछि उहाँले छोरीलाई धामी बसाल्न लैजानुभएको हो।
कर्मचारीद्वारा एक सय ५१ विद्यालयमा तालाबन्दी
डडेल्धुरा र अछामका सामुदायिक विद्यालयका कर्मचारीले निजामती कर्मचारीसरह तलबभत्ता र सेवासुविधा पाउनुपर्ने माग राख्दै विद्यालयमा तालाबन्दी गरेका छन्। अमरगढी समाचारदाताका अनुसार नेपाल विद्यालय कर्मचारी परिषद् र विद्यार्थी युनियनले संयुक्त रूपमा सेवासुविधा प्रत्याभूति गर्न माग गर्दै डडेल्धुराका २५१ वटा सामुदायिक विद्यालयमा तालाबन्दी गरेका हुन्।
कन्चनिया पुल निर्माणमा ढिलाइ
कपिलवस्तुको शिवराज नगरपालिका–११, लालपुर र शीतलापुरलाई जोड्ने कन्चनिया खोलामा पुल निर्माण समयमा सम्पन्न नहुँदा स्थानीयले सास्ती खेप्नुपरेको छ। नगरपालिकाको खरेन्द्रपुर हुँदै नेपाल–भारत सीमावर्ती कृष्णनगर बजार जोड्ने खण्डमा सडक कालोपत्रेसँगै पुल निर्माण कार्य भइरहेको छ। पूर्व–पश्चिम राजमार्गदेखि उत्तरका जनता लाभान्वित हुने गरी पुल निर्माणका लागि सङ्घीय सरकारले हुलाकी राजमार्गअन्तर्गत बजेट विनियोजन भएको थियो।
खोेलाबाट पानी तान्न ऊर्जा नचाहिने
स्याङ्जाको गल्याङ नगरपालिका–११, लबरकोटमा आधुनिक हाइपम्पबाट लिफ्टिङ सिँचाइ योजनाको परीक्षण सुरु भएको छ। इन्धन तथा बिजुलीको प्रयोगबिना गरिने यो लिफ्टिङ नेपालकै पहिलो भएको गल्याङ जिल्ला सिँचाइ डिभिजन कार्यालयको दाबी छ। यो स्तरको जलाशयबाट पानी तान्ने मेसिन नेपालकै पहिलो भएको सिँचाइ डिभिजन कार्यालय स्याङ्जाका प्रमुख हरिदत्त पौडेलको भनाइ छ।
सौर्य बत्तीको बेवास्ता ‘स्मार्ट लाइट’ को योजना
पोखरा महानगरको तथ्याङ्कअनुसार हालसम्म महानगरका क्षेत्रमा दुई हजार सडक बत्ती जडान भएका छन् तर जडान भई नियमित मर्मत सम्भार नहुँदा अधिकांश सडक बत्ती बल्न छाडेका छन्। महानगरले सडक बत्ती जडानमा अहिलेसम्म ३० करोडभन्दा बढी खर्च गरिसकेको छ। नौ वर्ष पहिले महानगरका विभिन्न क्षेत्रमा पहिलो पटक सौर्य सडक बत्ती जडानको थालनी गरिएको थियो। सुरुमा पर्यटकीय क्षेत्र लेकसाइडसहित मुख्य बजार क्षेत्र न्युरोडमा मात्र जडान गरिएको थियो। महानगरले एक पटक आफैँले र एक पटक चीन सरकारको सहयोगमा सडक बत्ती राखेको थियो। पोखरामा सौर्य सडक बत्ती जडान हुँदाताका लोडसेडिङ थियो। लोडसेडिङ हुँदा अँध्यारो भएको मौका पारेर अवाञ्छित गतिविधि हुने गरेको गुनासोपछि नगरवासीको सुरक्षाका लागि भन्दै त्यो बेला सौर्य सडक बत्ती जडान गरिएको थियो।
सम्पदामैत्री आवासका लागि प्रोत्साहन
काभ्रेपलाञ्चोक जिल्लाको पनौती नगरपालिकाले सम्पदामैत्री निजी आवास निर्माण गर्ने नागरिकलाई प्रोत्साहन रकम उपलब्ध गराएको छ। नगरपालिकाले विश्व सम्पदा सूचीमा सूचीकृत हुने प्रक्रियालाई सहज बनाउन सम्पदामैत्री निजी आवास निर्माण गर्ने नागरिकलाई गत आर्थिक वर्षदेखि प्रोत्साहन रकम उपलब्ध गराउन सुरु गरेको हो। नगरपालिकाका वरिष्ठ प्रशासकीय अधिकृत इन्द्रप्रसाद अधिकारीले पनौती संरक्षित स्मारक क्षेत्रमा रहेका पुराना शैलीका निजी भवनको संरक्षण तथा बाहिरी आवरण सम्पदामैत्री बनाउनेसम्बन्धी प्रोत्साहन मापदण्ड २०७७ जारी गरी मापदण्ड पूरा गर्ने नागरिकलाई प्रोत्साहन रकम उपलब्ध गराएको जानकारी दिनुभयो।
कटेरोमा बसेर पढ्न बाध्य
भूकम्प गएको सात वर्ष बितिसक्दा पनि दोलखाको उत्तरी कालिञ्चोक गाउँपालिका–५ स्थित लापिलाङ माध्यमिक विद्यालयका विद्यार्थी कटेरोमै बसेर पढ्न बाध्य छन्। विद्यालय भवन निर्माणाधीन रहेकाले यसरी बस्नु परेको प्रधानाध्यापक दीपक खड्काले जानकारी दिनुभयो। उहाँका अनुसार जस्ताको छानो र बारसमेत रहेकाले विद्यार्थीलाई पढ्न र शिक्षकलाई पढाउन सारै कठिन छ। कक्षाकोठामा एकअर्का कोठाको आवाजले बाधा भइरहन्छ। यहाँ ६–१२ र केही टाढा १–५ कक्षा पनि टहरामै सञ्चालन भइरहेको छ। जे जस्तो परिस्थिति भए पनि पढाउन बाध्य हुनु परेको छ। विद्यालयले वार्षिक ३२ हजार रुपियाँ जग्गाको भाडा पनि तिर्दै आएको छ।
बाँसको पुलले दिएको छ सुविधा
सिरहा र धनुषा जिल्लाको सिमाना जोडिएको कमला नदीमा निर्माण भएको पुल सञ्चालनमा नआउँदै दुईवटा पिल्लर (पाया) गत वर्षको बाढीमा धसिए। पिल्लर धसिएकाले हुलाकी मार्गबाट जनकपुर जानेहरूले एक सय रुपियाँ तिरेर मोटरसाइकल वारपार गर्नु परिरहेको छ।
नेपालका लागि भारत असल छिमेकी
सुनसरी क्षेत्र नम्बर ४ अन्तर्गत पर्ने वराह क्षेत्र नगरपालिका–६ चक्रघट्टीमा भारत सरकारको आर्थिक सहयोगमा निर्माण भएको महेन्द्र माध्यमिक विद्यालयको नेपाल–भारत मैत्री भवन उद्घाटन भएको छ । भारतले असल छिमेकी मित्र राष्ट्रको हिसाबले महेन्द्र माविका लागि दुई करोड २१ लाख रुपियाँको लागतमा निर्माण गरिदिएको १६ कोठाको भवन उद्घाटन गरिएको हो ।
भाटाले बारिएको कोठामा पठनपाठन
खोटाङको दिप्रुङ चुइचुम्मा गाउँपालिका–४ बतासेस्थित भण्डारी डाँडामा सञ्चालित जनता माध्यमिक विद्यालयमा बाँसको भाटाले बारिएको कक्षाकोठामा पठनपाठन चलिरहेको छ। भवन निर्माण नगरी विद्यालय स्थानान्तरण गर्दा जस्तापाताको छानो लगाएर वरिपरि बाँसको भाटाले बारेर पठनपाठन गर्दा समस्या भएको शिक्षक, विद्यार्थी र अभिभावकले बताउनुभएको छ।
नक्कली परीक्षार्थी पक्राउ
रुकुमपश्चिममा अरुको नामबाट परीक्षा दिने एक बिद्यार्थीलाई प्रहरीले पक्राउ गरेको छ । आइतबार रुकुम पश्चिमको मुसिकोट नगरपालिका ५ स्थित श्री यमुना नन्द नमूना माविमा संचालन भइरहेको कक्षा १० को एसईईको ग्रेड बृद्धिको परीक्षामा अर्काको नाममा परीक्षा दिने एक व्यक्ति पक्राउ परेका हुन् ।
बुटवल सिमेन्ट उद्योग बन्द
पश्चिम नवलपरासीको सुनवल नगरपालिका–९, काशीपुरमा सञ्चालनमा रहेको बुटवल सिमेन्ट मिल्स प्रालि बन्द भएको छ । २०५६ सालमा स्थापना भई क्लिङ्कर र सिमेन्ट उत्पादन गर्दै आएको यो उद्योगका सबै उत्पादन गत साउन २१ गतेदेखि पूर्ण रूपमा बन्द भएको उद्योगका प्रबन्धक लीलाप्रसाद पाण्डेले जानकारी दिनुभयो । कोभिड–१९ महामारीको समयमा बन्द भएको उद्योग महामारी कम भएपछि सञ्चालन भएको थियो तर अहिले उद्योगलाई चाहिने कच्चा पदार्थको मूल्यमा भएको वृद्धि, विद्युत् अभाव, उत्पादित सामानको न्यून मूल्यलगायत उद्योगका समस्यामा सरकारको बेवास्ताले उद्योग बन्द हुन पुगेको उद्योगका प्रबन्धक पाण्डेले बताउनुभयो ।
कर्णालीको उत्पादन काठमाडौँ ल्याइने
खाद्य व्यवस्था तथा व्यापार कम्पनीले कर्णालीको रैथाने उत्पादन खरिद गरी उपत्यकामा बिक्री गर्ने भएको छ । कर्णालीको स्थानीय रैथाने उत्पादन खरिद गर्न कम्पनीले हुम्लाको सिमकोट गाउँपालिकासँग सम्झौता गरेको छ । स्थानीय उत्पादनको प्रवद्र्धन र बजारीकरण गर्ने उद्देश्यसहित सम्झौता गरिएको हो । सिमकोट गाउँपालिकाले किसानले उत्पादन गरेको रैथाने उत्पादन (कोदो, फापर, भटमास, उवा, कागुनो) खरिद गर्नेछ भने गाउँपालिकाबाट खरिद गरेर खाद्य कम्पनीले उपत्यकामा ल्याई बिक्री वितरण गर्नेछ । कम्पनीका नायब महाप्रबन्धक श्रीमणिराज खनालले स्थानीय उत्पादन खरिद गर्न सिमकोट गाउँपालिकासँग सम्झौता गरिएको जानकारी दिनुभयो ।
