गोरखापत्र अनलाइन
कलात्मक अभिव्यक्तिको सँगालो
आत्मपरक निबन्धभित्र पर्ने नियात्रा साहित्य नेपाली साहित्यमा लोकप्रिय सिर्जनाका रूपमा विकसित हुँदै आएको छ । नेपाली साहित्यका नियात्रा विधामा सयौँ कृति सिर्जना भइसकेका छन् र सिर्जना हुने क्रम निरन्तर रूपमा जारी नै रहेको छ । विभिन्न स्रष्टाले यस विधामा कलम चलाइरहेका छन् । ती विभिन्न स्रष्टामध्ये पवन आलोक पनि एक हुनुहुन्छ । साझा प्रकाशनद्वारा प्रकाशित उहाँको ‘पहाड र लमतन्न समुद्र’ नियात्रासङ्ग्रह देशदेखि विदेशसम्मका यात्राका हृदय संवेद्य दृश्य र भोगाइहरूको चिन्तनप्रधान अभिव्यक्ति हो । स्वदेश तथा विदेशका विभिन्न रमणीय प्राकृतिक, ऐतिहासिक, सांस्कृतिक, धार्मिक आदि स्थलहरूको भ्रमणका क्रममा नियात्राकार आलोकले आफूले देखेका, सुनेका र अनुभूति गरेका विषयका कलात्मक वर्णन गर्नुभएको छ । आफ्नै देश, स्थान, समाज, संस्कृतिबारे पनि धेरै कुरा देख्न सुन्न नभ्याएका जिज्ञासु पाठकका लागि देशभित्रकै भिन्न भूगोल, संस्कृति तथा रहनसहनबारे वा आफूले नदेखेका, नसुनेका र अनुभूति नगरेका विषयप्रतिको अनेक जिज्ञासा पू
केटाकेटीहरूलाई
छाडीदिनुस् निस्फिक्री वर्षात्मा केटाकेटीहरूलाई थमाइदिनुस् हातमा एउटा छाता पनि खेलिरहोस् उफ्रँदै गल्ली र चोकहरूमा सिकोस् प्रकृतिसँग रमाउन आफ्नै तालमा र, साथीभाइसित जिस्कँदै रूझ्न पनि । दिनुस् उनीहरूलाई उपहारमा घाम आँगनभरि मगमगाइरहोस् उज्यालो
मन परेका तस्बिर
बिहानीपखको उदाउँदो सूर्य: पर्वतको दक्षिण भेगका स्थानीयबासीलाई सदरमुकाम कुश्मा आउन सहज होस् भनेर बनाइएको त्यो बेलाको नेपालकै अग्लो तथा लामो कुश्मा–ज्ञादी झोलुङ्गे पुल । अविच्छिन्न बगिरहने मोदी खोला देखि १३५ मिटर उचाइमा रहेको यस पुलको लम्बाइ चाहिँ ३४४ मिटर रहेको छ ।
इगो (कविता)
अहम्को बेलुन फुलेको होष नराख्दै जब जलिसक्छ मान्छे इगोको आगोमा तब लेस मात्र पनि रहँदैन बाँकी पश्चताप गर्ने ठाउँ होषमा होस् किबेहोसीमा खेली रहेछ मान्छे इगोको खेलआगोको खेल वाआफ्नै बर्बादीको खेल खेली रहेछ बस खेली रहेछ !
गजल
उज्यालोले भित्र मुटु जल्छ कसैको समयले नै हुलिया बदल्छ कसैको । जित्छु भन्ने चाहना लिई हिँडेपछि हार्दा भने सारा तन गल्छ कसैको ।
बेलायती समाजमा पब
बेलायत आएको दोस्रो दिन नै यहाँको पबमा जाने मौका मिल्यो । मलाई सँगै लिएर आउने रिचर्डले आफ्ना साथीहरू नभेटेको एक वर्ष भइसकेको रहेछ । भोलिपल्ट बेलुकी नै केही साथीसँग भेट्ने समय मिलाएछन् । मलाई पनि उसको साथीसँग परिचय गराइदिने भनेर सँगै लगे । मलाई भने अचम्म लागिरहेको थियो । साथीभाइ भेट्न त घरमा जानुपर्ने वा बोलाउनुपर्ने हैन र ? पछि पो थाहा भयो घरमा भेट्न आउनेहरू पनि घन्टौँ ढोकाबाहिरै बसेर कुरा गर्ने यहाँको चलन रहेछ ।
जनसमर्पित गायक टुहुरे
सानो छँदा ‘आमा दिदी बहिनी हो...’, ‘सारङ्गी बजाउँदै गाउँदै गीत सुनाउँदै...’, ‘स्नेहका मुहान नारीका मन अचानो बन्दछन्...’ आदि गीत गाउँदै वा गुनगुनाउँदै बजार र गाउँबस्ती हिँड्थ्यौँ । त्यो बेला पञ्चायती व्यवस्था थियो । एक दिन हामी यस्तै गीत गाउँदै बाटोमा हिँड्दै थियौँ, एक जनाले हामीलाई एकान्तमा बोलाएर त्यस्तो गीत गाएको प्रहरीले थाहा पायो भने जेलमा थुन्छ भनेपछि हामीले ती गीत गाउन छाड्यौँ । यसरी नै जेबी टुहुरेसित हाम्रो अनौठो तर अभौतिक चिनजान भएको थियो । सङ्कल्प परिवारले प्रकाशन गरेका जनताका गीत पनि पढ्यौँ । त्यसपछि टुहुरेको थप परिचय मिल्यो ।
प्रकृतिको अनुपम उपहार
नेपालका प्रमुख धाममध्ये एक हो बडीमालिका । श्रावण शुक्ल द्वादशीका दिनबाट श्रावण शुक्ल चतुर्दशीका दिनसम्म धुमधामका साथ बडीमालिकाको पूजा हुन्छ । समुद्री सतहबाट चार हजार दुई सय मिटरको उचाइमा अवस्थित बडीमालिका माईको दर्शनका लागि भक्तजन त्रिवेणी पाटनलाई छिचोल्दै पुग्छन् । एक रात त्रिवेणीमा नै बास बस्नुपर्छ । श्रावण शुक्ल त्रयोदशीका दिन बिहान स्नान गरेर धूपबाती बाल्ने र त्रिवेणीमा रहेका मन्दिरमा पूजा गरेर बडीमालिका माईको जयजयकार गर्दै भक्तजनले उकालो बाटोको यात्रा गर्छन् । यात्रामा त्रिवेणी पाटनमा ढकमक्क फुलेका विभिन्न प्रजातिका फूल, मैदानमा लस्करै लागेका भेडाका बथान, घोडाहरू नियाल्न सकिन्छ । बाजुराका भक्तजनहरू पनि त्रिवेणीमा आएर स्नान गर्नुपर्ने नियम जस्तै छ ।
-original-thumb.jpg)
प्रदेश सभाको अधिवेशन अन्त्य
सुदूरपश्चिम प्रदेश सभाको १०औँ अधिवेशन अन्त्य भएको छ । प्रदेश सरकारको सिफारिस र प्रदेशप्रमुख देवराज जोशीको आह्वानमा सभामुख अर्जुनबहादुर थापाले शनिबार राति १२ बजेदेखि लागू हुनेगरी अधिवेशन अन्त्य भएको घोषणा गर्नुभएको हो । प्रदेश सभाको १०औँ अधिवेशन जेठ १६ गतेबाट सुरु भएको थियो । यो अधिवेशन अवधिभरि २७ वटा बैठक बसेको सभामुख थापाले जानकारी दिनुभयो ।
निजी साझेदारीमा सार्वजनिक शौचालय
पोखरा महानगरपालिकाका ३२ स्थानमा निजी साझेदारीमा सार्वजनिक शौचालय तयार भएका छन् । पोखरा महानगरपालिकाले गत असारमा सूचना प्रकाशित गरी महानगरभित्र भएका शौचालयलाई सार्वजनिक रूपमा प्रयोग गर्न दिन इच्छुकलाई सम्पर्क गर्न आह्वान ग-यो । महानगरको उक्त आह्वानपछि ३२ आवेदन परेका छन् । व्यक्ति र संस्था गरी ३२ जना आफ्ना शौचालय सार्वजनिक प्रयोग गर्न दिने इच्छाका साथ महानगरमा आएका छन् । महानगरले ती सबै व्यक्तिसँग आवश्यक समन्वय गरी बिहीबारदेखि शौचालयको सार्वजनिक प्रयोग गर्ने सुरुवात गरेको छ ।
विद्यालय आउन अझै डराउँछन् बालबालिका
बाढीपहिरोले अति जोखिमयुक्त जिल्लामध्येको जिल्ला हो सिन्धुपाल्चोक । गत वर्ष असार १ र साउन १६ मा आएको बाढीले हेलम्बु गाउँपालिका र मेलम्ची नगरपालिकामा धनजनको अकल्पनीय क्षति पुगेको छ । कयौँ अझै बेपत्ता छन् ।
वर्षाले सडक अवरुद्ध
अविरल वर्षका कारण दाङ जिल्लाका अधिकांश ग्रामीण सडक अवरुद्ध हुँदा सवारी आवागमनमा समस्या भएको छ । घोराही उपमहानगरपालिका–१९, घोराही–सैघा सडक पहिरोका कारण अवरुद्ध भएको छ । खोलाले समेत सडक कटान गरेपछि सवारी आवागमन अवरुद्ध छ । घोराही उपमहानगरपालिका–१९ का अध्यक्ष ज्ञानबहादुर रायमाझीले सैघाको विभिन्न गाउँ जोड्ने कच्ची सडकमा पहिरो खसेसँगै खोलाले कटान गरेपछि हिँड्नसमेत समस्या भएको बताउनुभयो । यहाँका गाउँमा भर्र्खरै सडक पुग्न थालेको हो । वडाध्यक्ष रायमाझीले भन्नुभयो, “तर केही दिन परेको पानीका कारण पहिरो गएसँगै खोलाले सडक कटान गर्दा अवरुद्ध हुन पुगेको छ ।” तुलसीपुरको गहतेखोलाले पनि सडक कटान गरेको छ । तुलसीपुर–बाघमारे हँुदै घट्टेखोला जोड्ने सडकखण्डअन्तर्गत गहतेखोलाले सडक कटान गर्दा सवारीसाधन चल्न सक्ने अवस्था छैन । स्थानीय गङ्गाराम न्यौपानेले सडक कटान रोक्नका लागि स्थानीय सरकारले चासो नदिँदा स्थानीयवासीले दुःख पाउनुपर्ने अवस्था आएको बताउनुभयो । सडक कटान नियन्त्रणका लागि समयमै व्यवस्थापन गरेको भए केही भाग बच्न सक्ने भनाइ उहाँको छ । वर्षाकै कारण नेपाल–भारत सीमा क्षेत्रअन्तर्गत विभिन्न बस्तीलाई जोड्ने सडक असारदेखि बन्द छन् । कोइ
देवीदहमा आउन छाडे पर्यटक
लहान–१७, दौलतपुर बलानसेरमा १० बिघा क्षेत्रफलको देवीदहमा चल्ने पाँचवटा डुङ्गा प्रयोगविहीन भएपछि आन्तरिक पर्यटक आउन छाडेका छन्। कहिल्यै पानी नसुक्ने र डुङ्गामा चढेर रमाइलो गर्ने देवीदहका तीनवटा डुङ्गा बिग्रिएको अवस्थामा रहेका र दुईवटा पानीमै गाडिदिएपछि प्रत्येक शनिबार पिकनिक गर्न र रमाइलो गर्न आउने आन्तरिक पर्यटक आउन छाडेका स्थानीयवासीले बताएका हुन्। प्रथम राष्ट्रपति डा. रामवरण यादवको पालामा चुरे राष्ट्रपति कार्यक्रमअन्तर्गत यस दहको सौन्दर्यीकरण गरिएको थियो। लहान बजारदेखि पाँच किलोमिटर उत्तरपूर्वमा रहेको यस दहमा वनभोज ‘स्पट’, शौचालय र एक दर्जन ‘सेड’समेत निर्माण गरिएको छ।
पहिलो कार्यकालमा प्रदेशले पाएन नाम
प्रदेश सभाको दसौँ तथा बजेट अधिवेशन शुक्रबार अन्त्य भएको छ। प्रदेश प्रमुखको कार्यालयबाट प्राप्त पत्र वाचन गरी सभामुख प्रदीपकुमार भण्डारीले जारी अधिवेशन अन्त्य भएकोे घोषणा गर्नुभएको हो। प्रदेश सभाको समयावधि अझै केही समय कायमै रहने भएकोले अन्तिम बैठक भने भन्न नसकिने सभामुख भण्डारीले बताउनुभयो। यद्यपि बैठकपछि प्रदेश सभामा सांसदहरूले फोटो सेसन गरिएको थियो भने चियापान गराएर अनौपचारिक रूपमा बिदाइसमेत गरिएको थियो।
फुटपाथमा बजार लाग्दा आवागमनमा सास्ती
सडक किनारामा राखिएका पसल र अवैधानिक संरचना निर्माणका कारण महोत्तरीको सदरमुकामसमेत रहेको जलेश्वर नगरपालिका अव्यवस्थित देखिन थालेको छ। जलेश्वर नगरपालिकाभित्र फुटपाथ र मूल सडक नै ढाक्नेगरी बजार लाग्ने गरे पनि यहाँका जनप्रतिनिधिले कुनै चासो देखाएका छैनन्। नगरपालिका क्षेत्रभित्र एउटा पनि व्यवस्थित पार्किङ स्थल नहुँदा मूल सडक नै पार्किङ स्थलमा परिणत भइरहँदा सोको व्यवस्थापनका लागि सम्बन्धित निकायले कुनै चासो दिएको देखिँदैन। फुटपाथ व्यवस्थित बनाउन चासो नराख्नेले यहाँका अवैधानिक संरचना व्यवस्थित बनाउने चर्चा गर्नु धेरै टाढाको विषय रहेको जलेश्वर नगरपालिका–१ का घनश्याम भगतले बताउनुभयो। “जिल्ला सदरमुकाम जलेश्वरको अवस्था हेर्दा जलेश्वर बजारमा सडक नै बजारक्षेत्र भएको जस्तो देखिन्छ,” उहाँले भन्नुभयो।
.jpg)