काठमाडौं, जेठ २७ गते । पछिल्लो समय थाइराइड क्यान्सरका बिरामी बढिरहेका छन् । वीर अस्पतालका नाक, कान, घाँटी रोग विशेषज्ञ डा. दीपेन्द्र श्रेष्ठले पछिल्लो समय थाइराइड क्यान्सरका बिरामी बढ्दै गएको बताउनुभयो ।
थाइराइड क्यान्सरका बिरामीको यकिन तथ्याङ्क नभए पनि पछिल्ला केही वर्ष यता अस्पतालमा थाइराइड क्यान्सरका बिरामी बढ्दै गएको बताउनुभयो ।
उहाँले भन्नुभयो, ‘पछिल्लो समय थाइराइड क्यान्सरका बिरामी बढ्दै गएको छ । तर, अस्पतालमा यकिन तथ्याङ्क छैन ।अस्पतालमा बिरामी विभिन्न स्टेजको थाइराइड क्यान्सरको समस्या लिएर आउने गरेका छन् ।’
डा. श्रेष्ठका अनुसार थाइराइड शरीरको लागि अत्यावश्यक ग्रन्थी हो । यसले शरीरमा आवश्यक पर्ने हर्मोन निकाली मेटाबोलिज्मलाई नियन्त्रण गर्ने काम गर्छ । यदि त्यही ग्रन्थीमा गिर्खा आएमा क्यान्सर हुने सम्भावना बढी हुन्छ ।
थाइराइड ग्रन्थीको बिचमा गिर्खा आएमा थाइराइडको क्यान्सर हुने भएकाले हेलचेक्राइँ नगर्न उहाँको सुझाव छ । उहाँले भन्नुभयो, ‘थाइराइडमा दुई वटा डल्लाको बिचमा गिर्खा आउने गर्छ । एक वा दुईवटा गिर्खा हुन्छन् । सबै गिर्खा क्यान्सर हुँदैन । कहिलेकाँही त्यही गिर्खा बढ्दै गएपछि क्यान्सर हुने गर्छ । कहिलेकाँही सुरुवाती चरणमा क्यान्सरका गिर्खा आउने हुँदा हेलचेक्राइँ गर्नुहुँदैन ।’
जेनेटिक, जीनमा म्युटेसन भएर, रेडियसन एक्स्पोजरले, आयोडिनको कमीले थाइराइड क्यान्सर हुने अनुमान गरिएको उहाँको भनाइ छ । ५० वर्ष माथिका मानिस, पुरुषको थाइराइडमा गिर्खा आएको छ भने धेरै रेडियसनमा एक्स्पोज भएका, हाइपो थाइरोइज्म भएका मानिस, परिवारमा कसैलाई यस्तो क्यान्सर छ भने त्यस्ता मानिसमा थाइराइड क्यान्सर हुने जोखिम बढी हुने डा. श्रेष्ठले बताउनुभयो ।
उहाँका अनुसार धेरैजसो थाइराइड क्यान्सर सुरुवाती चरणमा कुनै पनि लक्षण देखिँदैन ।
बिस्तारै गिर्खा बढ्दै गएपछि घाँटीमा डल्लो देखिने, थुक निल्न गाह्रो हुने, खाना निल्न गाह्रो हुने, सास फेर्न गाह्रो हुने, घाँटीको नसा फुल्नेजस्ता लक्षण देखिने उहाँले जानकारी दिनुभयो । धेरैजसो क्यान्सर घाँटीको अल्ट्रासाउण्ड गर्दा पत्ता लाग्ने गरेको उहाँले बताउनुभयो ।
थाइराइडको भागमा डल्लो देखिएमा क्यान्सर हो कि भनेर जाँच गर्न उहाँको सुझाव छ । महिलाको तुलनामा पुरुषलाई थाइराइडमा गिार्खा आएमा क्यान्सर हुने सम्भावना बढी हुन्छ । यस्ता गिर्खालाई हेलचेक्राइँ गर्दा यदि क्यान्सर रहेछ भने घाँटीमा, छाती, हड्डीमा फैलिएर उपचार जटिल हुँदै जान्छ ।
यो क्यान्सर सजिलै पत्ता लगाउन सकिने डा. श्रेष्ठले बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, ‘अल्ट्रासाउण्ड गरेर, रगतको जाँच गरेर र गिर्खाबाट पानी निकालेर जाँच गरी रोग पत्ता लगाउन सकिन्छ ।’ थाइराइडका धेरैजसो क्यान्सर समयमा नै पत्ता लगाउन सकियो भने ९० प्रतिशतसम्म निको बनाउन सकिने उहाँको भनाइ छ ।
उहाँका अनुसार थाइराइड क्यान्सर कम समयमा निको हुने क्यान्सर हो । उहाँले भन्नुभयो, “यो क्यान्सर समायमा नै पत्ता लागेमा छिटो उपचार हुने गर्छ, अस्पतालमा पनि धेरै बस्नुपर्दैन । त्यसैले गिर्खा आएमा क्यान्सर भए नभएको पत्ता लगाएर तुरुन्तै उपचार गराऔँ ।’
थाइराइड क्यान्सर रोगको विषयमा केन्द्रित भई वीर अस्पतालका नाक, कान, घाँटी रोग विशेषज्ञ डा. दीपेन्द्र श्रेष्ठसँग गोरखापत्र अनलाइनका लागि तयार पारिएको भिडियो संवादः
भिडियो : मनोजरत्न शाही /केशव गुरुङ
उहाँ स्वास्थ्य विषयमा रिपोर्टिङ गर्नुहुन्छ ।
