काठमाडौँ, साउन १५ गते । गत आर्थिक वर्षमा नेपालबाट साढे ११ अर्ब रुपियाँ बराबरको गलैँचाका सामान निर्यात भएको छ ।
भन्सार विभागको तथ्याङ्क अनुसार आव २०७९/८० मा ११ अर्ब ५० करोड ६६ लाख २३ हजार रुपियाँ बराबरको ४९ लाख दुई हजार ३३५ स्क्वायर मिटर गलैँचा निर्यात भएको हो । अघिल्लो आव २०७८/७९ मा नौ अर्ब ५६ करोड ७७ लाख ३० हजार रुपियाँको गलैँचा निर्यात भएको थियो । अघिल्लो वर्षको तुलनामा गत आवमा दुई अर्ब रुपियाँ बराबरको गलैँचा निर्यात बढेको तथ्याङ्कले देखाएको छ । आव २०७७/७८ मा कोभिडका कारण गलैँचा निर्यातमा कमी आई तीन अर्ब ९४ करोड १२ लाख ७९ हजार रुपियाँ बराबरको एक लाख ६५ हजार २९० स्क्वायर मिटर निर्यात भएको तथ्याङ्क छ । अन्य वर्षमा भने निर्यातमा वृद्धि हुँदै आएको छ । कच्चा पदार्थ आयात गरी नेपालमा उत्पादन गरिएको गलैँचा विभिन्न देशमा निर्यात हुने गरेको छ ।
नेपाल गलैँचा उत्पादन तथा निर्यात सङ्घका अध्यक्ष तेन्जिङ शेर्पाले प्रत्येक वर्ष २५ प्रतिशतका दरले गलैँचाको निर्यात बढ्दै गएको जानकारी दिनुभयो । “नेपाली गलैँचाको गुणस्तर राम्रो भएकाले अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा माग उच्च छ,” उहाँले भन्नुभयो, “गलैँचाको निर्यात बढेकाले व्यापार घाटा कम गर्नुका साथै विदेशी मुद्रा नेपालमा भित्रिने क्रम बढ्दो छ ।” भारत, पाकिस्तानको गलैँचाभन्दा नेपाली गलैँचाको लागत २५ देखि ३० प्रतिशत महँगो भए पनि उच्च गुणस्तरको उत्पादन भएकाले अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा बर्सेनि माग बढ्दै गएको उहाँको भनाइ छ ।
सरकारले चालु आवको बजेटमार्फत मूल्य अभिवृद्धि कर (भ्याट) को सुविधा हटाएका कारण आगामी दिनमा गलैँचा निर्यात घट्ने सम्भावना देखिएको उहाँको भनाइ छ । कच्चा पदार्थ बाहिरी मुलुकबाट आयात गरी ७० प्रतिशत नेपालमा मूल्य अभिवृद्धि (भ्यालु एड) भएर सामान निर्यात हुने गरेको उहाँको भनाइ छ । अहिले उद्योगमा लागत अत्यधिक हुँदा अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा प्रतिस्पर्धा गर्न गाह्रो भएकाले सरकारले कच्चा पदार्थ आयातमा समेत भन्सार शुल्क घटाइदिए निर्यात बढाउन सकिने शेर्पाको भनाइ छ । निर्यात बढाउन सरकारले उद्योगीलाई सहुलियतपूर्ण ऋणको व्यवस्था गर्नुपर्ने उहाँको भनाइ छ ।
सङ्घका अनुसार अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा प्रतिवर्गमिटर गलैँचा १६० देखि १७० अमेरिकी डलरमा बिक्री हुने गर्छ । नेपाली गलैँचामा १० प्रतिशत अल्लाको धागो प्रयोग गरेर बनाउने गरिएको छ । युरोप, जर्मनी, फ्रान्स, हलेन्ड, क्यानडा, अमेरिका, अस्ट्रेलियालगायतका मुलुकमा गलैँचा निर्यात भएको छ ।
गलैँचा निर्यातमा चार प्रतिशतसम्म निर्यात अनुदान पाउने गरेको व्यवसायीको भनाइ छ । सरकारले विभिन्न देशमा हुने व्यापार मेलामा भाग लिने वातावरण सिर्जना गर्ने र त्यसका लागि लगानीको व्यवस्था गरे थप निर्यात गर्न सकिने गलैँचा उद्योगीको भनाइ छ । नयाँ नयाँ डिजाइनका गलैँचा बनाउन दक्ष जनशक्ति आवश्यक पर्ने हुँदा यसका लागि सरकारले तालिमको समेत व्यवस्था गरिनुपर्ने उद्योगीको भनाइ छ । मुलुकभरका दुई सय गलैँचा उद्योगमा दुई लाखभन्दा बढीले रोजगारी पाएका छन् ।
