मुहान विवाद, उपभोक्ताले पाएनन् पानी
“जब हिउँद लाग्छ, कसरी पिउने पानीको जोहो गर्ने भन्ने चिन्ताले हामीलाई पिरोलिरहन्छ । यो गाउँमा पानी ल्याउन कसैले पनि सकेको छैन । मुहानमा विवाद भएर पानी नआएको भन्ने कुरा सुनिन्छ, पानी त ल्याउन दिनुपर्ने हो, के अब हामी पानी नपाएरै बस्नुपर्ने हो त ?’’ यो गुनासो हो, नवलपुरको मध्यविन्दु नगरपालिका–११ की दुर्गा शर्माको ।
‘हिमाली जिल्लाका लुलु गार्ई संरक्षणतर्फ ध्यान पुगेको छैन’
हिमाली जिल्ला मुस्ताङ, मनाङ र डोल्पाका किसानले पालन गर्ने विभिन्न प्रजातिका गाईमध्ये लुलु गाई पनि एक हो । पारिस्थितिक प्रणाली (इको सिस्टम)मा महत्वपूर्ण योगदान पु¥याउँदै आइरहेका हिमाली लुलु गाई पछिल्लो समय भने लोपोन्मुख अवस्थामा रहेको छ ।
जीर्ण भवनले अपाङ्गता भएका विद्यार्थीलाई समस्या
तनहुँ, जेठ १२ गते । तनहुँको व्यास नगरपालिका–६ शिशाघाटस्थित महेन्द्रज्योति माध्यमिक विद्यालयमा बौद्धिक अपाङ्गता विद्यार्थी अध्ययन गर्ने भवन जीर्ण हुँदा पठनपाठनमा समस्या भएको छ । भवनको छानो चुहिँदा वर्षायाममा पठनपाठनमा समस्या हुँदै आएको छ । वर्षायाम सुरु भएको र टिनमा ठूला–ठूला प्वालले पढाउँदा पढाउँदै पानी पर्दा समस्या भइरहेको अपाङ्गता स्रोत कक्षाका शिक्षक शिव ढकालले जानकारी दिनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “कहिले हावाहुरीले छानो उडाइदिन्छ, उडाएको छानो ल्याएर पुनः छाउने काम पनि ग¥र्यौ, जस्तापाताको प्वालले पानी चुहिने समस्या छ ।”गत वर्षको हावाहुरीले भवनको जस्तापाता उठाएको थियो । उडाएको जस्तापाता खोजेर ल्याएर पुनः छाउने काम गरिएको उहाँको भनाइ छ । विद्यालयको स्रोतकक्षामा ११ जना बौद्धिक अपाङ्गता भएका विद्यार्थी अध्ययनरत छन् । धादिङ घर भएका दीपक गुरुङ परिवारसहित पोखरा पुगेका थिए । ज्याला मजदुरी गर्ने उनको परिवार काममा जाँदा बौद्धिक अपाङ्गता उनी बेवारिसे अवस्थामा पोखरा बजारमा भेटिएका थिए । हाल उनी विद्यालयको अपाङ्गता स्रोतकेन्द्रमा आवासीय रुपमा अध्ययन गरिरहेका छन् । तनहुँका रिमबहादुर नेपाली सानै छँदा बौद्धिक अपाङ्गता भएको थाहा पाएपछि बाबुआमाले छाडिदिएका थिए । हजुरआमाले लालनपालन गरेका उनलाई पछि यहीँ स्रोतकेन्द्रमा ल्याएर भर्ना गरिएको थियो । स्रोतकेन्द्रका कर्मचारी साधन श्रेष्ठका अनुसार यहाँ विभिन्न ठाउँका अपाङ्गता भएका विद्यार्थी आवासीय रुपमा अध्ययन गरिरहेका छन् । विद्यालयका प्रधानाध्यापक हरिराज काफ्लेले स्रोत साधन अभावमा बौद्धिक अपाङ्गता भएका विद्यार्थी अध्ययन गर्ने भवनको मर्मत गर्न नसकिएको बताउनुभयो । उहाँले विद्यालयमा रिक्त रहेको स्रोत शिक्षक दरबन्दी पदपूर्ति समेत हुन नसकेको बताउनुभयो ।
चौतारो जोगाउन डिपिआर संशोधन
गाउँघरमा कुनै बेला सार्वजनिक स्थलका रूपमा चौतारा, पाटी, पौवा निकै परिचित थिए । पुर्खाले बाटो हिँड्दा थकान मेट्न, गाउँबेँसी गर्दा भारी बिसाउन, गर्मीयाममा आराम गर्न, बटुवाले बास बस्न र पुण्य कमाउन चौतारा निर्माण हुने गरेका थिए ।
शिक्षकको कुटाइबाट पाँच विद्यार्थी घाइते
तनहुँको भानु नगरपालिका–२ नारेश्वरटारस्थित सहिद होमराज लोहनी शारदा सदन माध्यमिक विद्यालयमा अध्ययरत पाँच विद्यार्थी शिक्षकको कुटाइबाट घाइते भएका छन् । सहायक प्रधानाध्यापक निराजन भट्टको कुटाइबाट घाइते भएका हुन् ।
-original-thumb.jpg)
लागुऔषध तथा मदिराका कारण पारिवारिक विखण्डन
गण्डकी प्रदेशका मुख्यमन्त्री सुरेन्द्रराज पाण्डेले लागुऔषध दुर्व्यसनीका कारण अपराध, स्वास्थ्य समस्या, बेरोजगारी, पारिवारिक विखण्डन समाजमा बढ्न थालेको बताउनुभयो।
विपन्न बस्तीमा ग्रामीण पोषण कार्यक्रम
लमजुङको चार वटा पालिकाको विपन्न बस्तीमा ग्रामीण पोषण सुरक्षण कार्यक्रम सञ्चालन गरिएको छ ।
खबरा गाउँ र केरा खेती
म्याग्दीको बेनी नगरपालिका–२ ज्यामरुककोटको खबरा गाउँ र गाउँमा गरिएको केरा खेती । यो गाउँमा प्रायाजसो कृषकले व्यावसायिक केरा खेती गरेको हुनाले यस गाउँलाई केराको गाउँ भनेर पनि भनिन्छ ।
भिमगिठे–मालारानी जोड्ने कालिरह पुल सञ्चालनमा
पश्चिम बागलुङको बडिगाड गाउँपालिका ७ भिमगिठे र वडा नं. ९ दर्लिङको मालारानी जोड्ने गरी बडिगाड खोलाको कालिरहमा निर्माण गरिएको मोटरेबल पुलको उद्घाटन गरिएको छ । पाँच वर्षमा निर्माण गरिएको पुल गत चैत्रदेखि सञ्चालनमा आए पनि गण्डकी प्रदेशका सांसद दोर्ण कुँवरले शनिबार पुलको उद्घाटन गर्नुभएको हो ।
ग्रामिण क्षेत्रको विकासमा प्राथमिकता
तनहुँको व्यास नगरपालिकाले गाउँको विकासको लागि प्राथमिकता दिएको छ ।
हिमालको सुन्दर दृश्य देखिने 'मोहरे डाँडा'
वरिपरि हिमालहरुको सुन्दर दृश्य । हरियाली वनपाखा, रमणीय हिमश्रृङ्लाको दृश्य अवलोकन गर्न सकिने उत्कृष्ट पर्यटकीय गन्तव्य हो मोहरे डाँडा । म्याग्दीको अन्नपूर्ण गाउँपालिका ८ राम्चे गाउँको शिरमा पर्ने मोहरे डाँडा ३ हजार तीनसय १० मिटरको उचाइमा पर्दछ ।
सिम्जुङ-महाभीर-घ्याच्चोक सडक कालोपत्रे सुरु
गोरखाको अजिरकोट गाउँपालिकाको सिम्जुङ–महाभीर र बारपाक सुलीकोट गाउँपालिका-३ जोड्ने मुख्य सडक झण्डै १५ वर्षपछि कालोपत्रे भएको छ ।
जैमिनीका घरविहीन आठ परिवारलाई नयाँ घर
बागलुङको जैमिनी नगरपालिकाले आठ घरविहीन परिवारलाई नयाँ घर बनाएर हस्तान्तरण गरेको छ । जैमिनीले आर्थिक रुपमा विपन्न परिवारलाई ओत लाग्न नयाँ घर हस्तान्तरण गर्नुका साथै प्राकृतिक विपतबाट प्रभावित तेह्र घर परिवारलाई घर निर्माण गरेको हो ।
जिपसँग मोटरसाइकल ठोक्किँदा चालकको मृत्यु
लमजुङको मर्स्याङ्दी गाउँपालिका–३, खुदीमा जिप र मोटरसाइकल एक आपसमा ठोक्किँदा गम्भीर घाइते भएका मोटरसाइकल चालकको उपचारको क्रममा मृत्यु भएको छ ।
ताकुकोट–हुँडीखोला सडक अनिश्चितकालका लागि बन्द
गोरखाको बारपाक सुलिकोट गाउँपालिका–६ ताकुकोटदेखि हुँडीखोला जोड्ने सडक अनिश्चियतकालको लागि बन्द भएको छ । गाउँपालिकाले सडक कालोपत्रे गर्र्न भन्दै ताकुकोट–हुँडीखोलासम्म पुग्ने सडक अर्को सूचना नआएसम्म लागि बन्द रहने बारपाक सुलीकोट गाउँपालिकाका अध्यक्ष विष्णु भट्टले जानकारी दिनुभयो ।
विपन्नको सहारा सामुदायिक वन
केही वर्ष पहिलेसम्म तनहुँको म्याग्दे गाउँपालिका–१, गुणादीकी राममाया सुनारलाई वर्षभरि काम गर्दा पनि बेसाएर खानुपर्ने बाध्यता थियो ।
-original-thumb.jpg)
प्राकृतिक स्रोत तथा वित्त आयोगद्वारा प्रतिवेदन पेस
गण्डकी प्रदेश प्रमुख डिल्लीराज भट्टसमक्ष राष्ट्रिय प्राकृतिक स्रोत तथा वित्त आयोगले छैटौँ वार्षिक प्रतिवेदन पेस गरेको छ ।
गाउँमै मोतियाबिन्दुको उपचार
रघुगङ्गा गाउँपालिका–७ चिमखोलाकी ८१ वर्षीया सुकुमा नेपालीले तीन वर्षदेखि आँखामा मोतियाबिन्दुको समस्या देखिएपछि राम्रोसँग आँखा देख्न छाड्नुभएको थियो ।
लोमान्थाङमा ‘तिजी’ पर्व सुरु
उत्तरी चीनको स्वशासित क्षेत्र तिब्बतसँग सिमाना जोडिएको उपल्लो मुस्ताङको लोमान्थाङ गाउँपालिका लोमान्थाङमा शनिबारदेखि सदियाँै वर्षदेखि चल्दै आइरहेको ऐतिहासिक, धार्मिक तथा सांस्कृतिक पर्व तिजी औपचारिक रूपमा सुरु भएको छ ।
मादी नदी जिप दुर्घटना : मृतक तीन जनाको सनाखत
तनहुँ, जेठ ११ गते । पृथ्वीराजमार्गअन्तर्गत तनहुँको व्यास नगरपालिका–३ र ४ जोड्ने मादी नदी पुलबाट गएराति जिप खस्दा मृत्यु भएका तीन जनाको सनाखत भएको छ । मृत्यु हुनेमा व्यास –५ पाटन बस्ने अन्दाजी ३५ वर्षीय प्रविन थापा मगर, सोही ठाउँ बस्ने २२ वर्षीय कुमार थापा र २०र२२ वर्षीय कुशल थापा रहेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय तनहुँका प्रहरी निरीक्षक राजु अधिकारीले जानकारी दिनुभयो । दुर्घटनामा जिप चालक व्यास नगरपालिका–४ बस्ने २५ वर्षीय रोहित गुप्ता र वीरगञ्ज घर भई दमौली बस्ने २० वर्षीय धीरज रौनियार घाइते भएका छन् । घाइतेमध्ये धीरजलाई थप उपचारका लागि पोखरा पठाइएको छ । दुर्घटनाका घाइतेलाई नेपाल प्रहरी र नेपाली सेनाले उद्धार गरेका थिए ।
मर्स्याङ्दीमा पूर्ण क्षमतामै विद्युत् उत्पादन
तनहुँको आँबुखैरेनी गाउँपालिका–४ स्थित मस्र्याङ्दी जलविद्युत् केन्द्रद्वारा पूर्ण क्षमतामै विद्युत् उत्पादन भएको छ । हिउँदमा ४० प्रतिशत मात्रै विद्युत् उत्पादन हुँदै आएकोमा वर्षायाम सुरु भएसँगै हाल पूर्ण क्षमतामै सञ्चालनमा आएको केन्द्रले जनाएको छ ।
सञ्चार क्षेत्रमा नीतिगत सुधार हुँदै
सञ्चार तथा सूचना प्रविधिमन्त्री पृथ्वीसुब्बा गुरुङले समग्र पत्रकारिता र सञ्चार क्षेत्रलाई व्यवस्थित गर्न आमसञ्चार विधेयक ल्याउने तयारी मन्त्रालयले गरेको बताउनुभएको छ ।
सेतीमादी सगमस्थल र दमौली बजार
तनहुँको व्यास नगरपालिका–१३ बेनीकोटबाट शनिबार देखिएको सेती मादीनदी सगमस्थल, दमौली बजार र आसपासका दृश्य ।
समृद्धिका लागि प्रत्यक्ष निर्वाचित कार्यकारी व्यवस्था आवश्यक छ: प्रचण्ड
नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (माओवादी केन्द्र) का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ ले देशमा प्रत्यक्ष निर्वाचित कार्यकारी राष्ट्रपतीय शासन प्रणाली आवश्यक रहेको बताउनुभएको छ।
मनाङका माटाका घर जोखिममा
माटाका छानो भएका मनाङका घरहरू हराउँदै गएका छन् । रैथाने सीप, ज्ञान र प्रविधिमा घरको छतमै माटो जमाएर बनाइएका घरहरू जलवायु परिवर्तनको चेपुवामा पर्न थालेका छन् ।
