अलपत्र नमुना थारूग्राम
थारू जातिले बसोबास गर्ने घरसँगै कला र संस्कृतिको संरक्षण गर्ने उद्देश्यले करिब १३ वर्ष पहिले स्थापना भएको सिसहनिया नमुना थारूग्राम अलपत्र अवस्थामा रहेको छ । आर्थिक अभावसँगै नमुना थारूग्राम सञ्चालनका लागि नयाँ पुस्तामा
विदेशबाट फर्केर गाईपालनबाट आम्दानी गर्दै
तुलसीपुर, वैशाख १६ गते । दाङको तुलसीपुर उपमहानगरपालिका–३ डाँडाखुट्टीका तेजबहादुर केसी कुनै समय विदेशमा चर्को घाममा मजदुरी गर्नुहुन्थ्यो । विदेशमा उहाँको पसिना त्यसै खेर गइरहेको थियो । पसिना आफ्नै देशमा बगाउने अठोटले घर फर्किनुभएका केसी पछिल्लो समय गाईपालनमा रमाउनुभएको छ । उहाँको आफ्नै गाईफार्म छ । केसी दिनभर गाईको गोबर सोहाेर्नुहुन्छ । गाईलाई दाना–घाँस खुवाउनुहुन्छ । साँझ बिहान भने उहाँ गाईको दूध दुहुनुका साथै बजारमा बेच्न निस्किनुहुन्छ । बाह्र वर्ष विदेश बसेर नेपाल फर्केपछि थालेको यो कामले केसीलाई आत्मसन्तुष्टि र इज्जत मिलेको छ । आम्दानी पनि उत्तिकै छ । केसी रोजगारकै सिलसिलामा तीन वर्ष मलेसिया, ६ वर्ष युनाइटेड अरब इमिरेटस्को दुबई र तीन वर्ष साउदी अरबमा बस्नुभयो । “यति मेहनत नेपालमै गरे आफ्नै ठाउँमा आम्दानी गर्न सकिन्छ भनेर विदेशबाट फर्किए”, उहाँले भन्नुभयो । केसीले २०७४ सालदेखि व्यावसायिकरुपमा गाईपालन गर्न थाल्नुभएको हो । उहाँले विदेशमा कमाउने पैसा यही गाईपालनबाट कमाउन सफल हुनुभएको छ । “मेहनत गरे नेपालमै मनग्य आम्दानी गर्न सकिँदोरहेछ, पसिना आफ्नै देशमा बगाउनुपर्दो रहेछ”, उहाँले भन्नुभयो, “अब विदेश जाने सोचै छैन ।” केसीले अहिले मासिक करिब रु. एक लाख २० हजार बराबरको कारोबार गर्दै हुनुहुन्छ । सबै खर्च कटाएर रु. ५० हजारदेखि रु ८० हजारसम्म नाफा हुने गरेको उहाँ बताउनुहुन्छ । घर परिवारसँग पनि छुट्नु नपर्ने र आम्दानी हुने भएपछि यो पेसाबाट निकै सन्तुष्ट भएको उहाँ बताउनुहुन्छ । केसीले स्वाबलम्बन लघुवित्त वित्तीय संस्थाको तुलसीपुर शाखाबाट ऋण लिएर गाईपालन सुरु गर्नुभएको हो । अहिलेसम्म उहाँले उक्त संस्थाबाट रु. पाँच लाखसम्म ऋण लिइसक्नुभएको छ । हाल १८ गाई पाल्दैआएकामा सात गाईले दूध दिन्छन् । त्यही दूध नै उहाँको आम्दानीको स्रोत हो । दैनिक ७० लिटरसम्म दूध उत्पादन हुन्छ । केसीले होलिस्टेन र जर्सी जातका गाई पाल्नु भएको छ । व्यवसायमा रु ३५ लाखको हाराहारीमा लगानी भएको छ उहाँले त्यो लगानी उठाइसक्नुभएको छ । लगानी उठेर चार कट्ठा जग्गा किनेको बेसीले बताउनुभयो । उहाँले रु. १० हजार तलब दिएर एक कर्मचारीसमेत राख्नुभएको छ । दूध बिक्री गर्न बजारीकरणको समस्या छैन । “किसानलाई सरकारले कम्तीमा सस्तो ब्याजदरमा ऋण उपलब्ध गराउनुपर्छ”, केसीले भन्नुभयो । उहाँले चितवनबाट एउटा गाई रु ८० हजारमा खरिद गरेर ल्याउनुभएको हो । केसी गाईपालनमा मात्र होइन् बाख्रापालनमा पनि लाग्नुभएको छ । हाल उहाँको खोरमा २६ बाख्रा छन् । बाख्राबाट वार्षिक रु एक लाखसम्म आम्दानी हुने गरेको उहाँले बताउनुभयो । यसलाई अझै व्यवस्थित बनाएर लैजाने केसीको योजना छ । उहाँको यो व्यवसायबाट परिवार पनि खुसी छ । “श्रीमान् विदेश हुँदा घरमा एक्लै हुनुपर्थ्याे”, श्रीमती सरिताले भन्नुभयो, “अहिले परिवारमा सँगै छौँ, घर चलाउन पनि सजिलो भएको छ ।”
रामपुर अस्पतालमा प्रसूति शल्यक्रिया सेवा पुनः सुरु
निस्दी गाउँपालिका– ७ ज्यामिरेस्थित सिन्दुरेकी २० वर्षीया बिलकुमारी रानाले बुधबार रामपुर अस्पतालमा शल्यक्रियामार्फत छोरी जन्माउनुभयो । गाउँकै अस्पतालमा सेवा पाउँदा उहाँ औधी खुसी हुनुहुन्छ । ज्यामिरेबाट सदरमुकाम तानसेन पुग्न सहज छैन । तानसेन आउजाउ गर्न झण्झट र आर्थिक समस्या पनि उत्तिकै छ ।
बाँकेका चार पालिकामा आफ्नो अनुकूलका गठबन्धन
नेपालगञ्ज, वैशाख १५ गते । केन्द्रमा सत्ता साझेदार दलहरुले पाँच दलबीच गठबन्धन गरेर निर्वाचनमा जाने सहमति गरे अनुरुप दलहरुले आफ्नो अनुकूल गठबन्धन बनाएका छन् । सो अनुसार २०७४ सालको निर्वाचनमा कुनै पनि पालिका प्रमुख जित्न नसकेको नेकपा माओवादी केन्द्रले यस पटक जिल्लाका चारवटा पालिकामा एक–एकवटामा काँग्रेस र जनता समाजवादी पार्टीसँग र दुईमा नेकपा एससँग गठबन्धन गरेको छ । माओवादी केन्द्रले गत निर्वाचनमा एमालेले जितेको खजुरा गाउँपालिकामा नेपाली काँग्रेससँग गठबन्धन गरेर अध्यक्षमा माओवादी केन्द्र बाँकेका संयोजक डम्बर विक र उपाध्यक्षमा नेपाली काँग्रेसका मन्जु मल्ललाई उम्मेदवार बनाएको छ । यसैगरी, गत निर्वाचनमा एमालेले जितेको कोहलपुर नगरपालिकामा माओवादीले नेकपा एससँग गठबन्धन गरेर प्रमुखमा नेकपाका पूर्व विद्यार्थी नेता नरेन्द्र न्यौपाने र उपप्रमुखमा नेकपा एसका नारायणी वलीलाई उम्मेदवार बनाएको छ । सो गठबन्धनका कारण कोहलपुरमा निर्वाचनको माहोल तात्दै गएको छ । सोही प्रकारले गत निर्वाचनमा एमालेले जितेको जानकी गाउँपालिकामा पनि माओवादीले जसपासँग गठबन्धन गरेर जसपाबाट अध्यक्षमा राजीव बर्मा र उपाध्यक्षमा माओवादीका रक्षाराम बर्मालाई उम्मेदवार बनाएको छ । सो पालिकामा २–२ वडामा गठबन्धन र २ वडामा मित्रवत् प्रतिस्पर्धा गरिने निर्णय गरिएको छ । यस्तै, बैजनाथ गाउँपालिकामा पनि माओवादी र नेकपा एसबीच गठबन्धन गरेर उम्मेदवार उतारिएको माओवादी केन्द्र बाँकेले जनाएको छ । जिल्लाका आठ पालिकामध्ये माओवादी केन्द्रले एमालेले जितेका चार पालिकामा गठबन्धन गरेर निर्वाचनमा होमिएकाले ती सबै पालिकामा जित्ने सम्भावना अत्यधिक बढेको नेकपा माओवादी केन्द्र बाँकेका निवर्तमान अध्यक्ष आइपी खरेलले बताउनुभयो । उहाँले माओवादी केन्द्रले बाँकेमा गरेको गठबन्धन सत्तासाझेदार गठबन्धन दलबीच केन्द्रमा गरिएको गठबन्धनको उद्देश्यसँग मेल खाएको बताउनुभयो । जिल्लाका अन्य पालिकामध्ये नरैनापुर, राप्तीसोनारी र डुडुवा गाउँपालिकामा भने सबै दलले आ–आफ्ना उम्मेदवार उतारेर प्रतिस्पर्धा गरिरहेका छन् ।
आधाभन्दा बढी रोगीसहित एउटै कोठामा ८३ बालक कोचाकोच
नेपालगञ्ज, वैशाख १५ गते । देशकै सबैभन्दा बढी गर्मी हुने सहरको रुपमा परिचित बाँकेमा अहिले तातो हावा ‘लु’ र प्रचण्ड गर्मीले जनजीवन अस्तव्यस्त छ । यस्तो प्रचण्ड गर्मीको बेला बाल बिजाइँमा संलग्न बालबालिकालाई सुधार्नका लागि सञ्चालनमा ल्याइएको बाँकेको डुडुवा गाउँपालिका–६ आसमानपुरमा रहेको जयेन्दु बालसुधार गृह यातनागृहमा परिणत भएको छ । अत्यधिक गर्मीमा क्षमता भन्दा करिब तेब्बर बालकहरु सो बालसुधार गृहमा कोचाकोच गरेर राखिएकाले उनीहरुको दैनिकी निकै कष्टकर बन्दै गएको छ । सो बालसुधार गृहमा प्रचण्ड गर्मीको समयमा पनि एकै कोठामा ७३ देखि ८३ जनासम्म बालकलाई कोचाकोच राखिएको छ । बाँकी रहेका बालकहरु साना कोठामा र केही शौचालय अगाडिको भागमा सुत्ने गरेको बालसुधार गृहकी इन्चार्ज विमला काउचा मगरले बताउनुभयो । उहाँले ७० जनाको क्षमता भएको सो बालसुधार गृहमा अहिले १८३ जना बालक रहेको बताउनुभयो । ‘ठूलो समस्या भनेकै क्षमताभन्दा बढी बालक हुनु हो,’ काउचा मगरले भन्नुभयो, ‘सीमित कोठामा धेरै बालक राख्नुपर्दा व्यवस्थापन गर्न निकै समस्या छ ।’अत्यधिक गर्मीको बेला पनि बालसुधार गृहमा क्षमताभन्दा तेब्बरजति बालक राख्दा बसाइ साह्रै कष्टकर देखिएको एड्भोकेसी फोरमका अधिवक्ता वसन्त गौतमले बताउनुभयो । ‘एउटै कोठामा धेरैजना बस्दा बालसुधार गृहमा छालासम्बन्धी रोगको संक्रमण फैलिएको छ,’ उहाँले भन्नुभयो, ‘सुधारगृहका ५० भन्दा बढी बालकमा यस्तो सङ्क्रमण पुष्टि भएको छ ।’ सुधारगृहमा रहेका १८३ बालकका लागि चार वटा मात्र शौचालय छन् । बिहानमा पालो पर्खेर शौच जानुपर्ने बाध्यताले धेरै कष्ट उठाउनुपरेको छ । त्यहाँ ढलको व्यवस्थापन हुन नसक्दा भान्सापछाडि ढलको पानी गन्हाउने, अत्यधिक लामखुट्टे लाग्ने गर्दा सुधारगृह यातना गृह बनेको बालकहरुले नै बताएका छन् ।
-original-thumb.jpg)
चौध वर्षको शिक्षक पेशा छाडेर पशुपालमा रमाउनुहुँदै चौधरी
रुपन्देहीको तिलोत्तमास्थित एक विद्यालयमा गौतमप्रसाद चौधरी (थारु) कुनै समय शिक्षक हुनुहुन्थ्यो ।
नेपालगञ्ज र कोहलपुरमा दाजुभाइको मनोनयन
नेपालगञ्ज, वैशाख १४ गते । नेपालगञ्ज उपमहानगरपालिका र कोहलपुर नगरपालिकामा एकै घरका दुई दाजुभाइले मनोनयन दर्ता गर्नुभएको छ । उपमहानगरपालिका–१ मा फरक–फरक पार्टीबाट दाजुभाइले उम्मेदवारी दर्ता गराउनुभएको हो । सो वडाको वडाध्यक्षमा नेपाली काँग्रेसको तर्फबाट विनोद रिजाल र नेकपा (एमाले)को तर्फबाट प्रमोद रिजालले उम्मेदवारी दिनुभएको छ । काँग्रेसबाट उम्मेदवारी दिनुभएका विनोदले २०४६ देखि विद्यार्थी राजनीति सुरु गर्नुभएको हो । उहाँ हाल तरुण दल बाँकेको सचिव हुनुहुन्छ । विनोदका प्रतिस्पर्धी आफ्नै सहोदर भाइ प्रमोद अघिल्लो कार्यकालको पनि वडाध्यक्ष हुनुहुन्छ । । उहाँ उपमहानगरपालिकाको प्रवक्तासमेत हुनुहुन्थ्यो । वडाध्यक्ष हुनुअघि प्रमोद कानुन व्यवसायी हुनुहुन्थ्यो त्यस्तै कोहलपुर नगरपालिकामा पनि दुई सहोदर दाजुभाइबीच प्रतिस्पर्धा हुने भएको छ । नगरपालिकाको वडा नं ३ मा भाइ माधव रिजाल र दाजु तारकेश्वर रिजालबीच प्रतिस्पर्धा हुने भएको छ । माधव २०७४ सालमा निर्वाचित वडाध्यक्ष हुन् भने दाजु तारकेश्वर त्यतिबेला उहाँसँग ६५ मतले पराजित हुनुभएको थियो । माधव एमालेबाट तथा तारकेश्वर नेकपा (माओवादी) केन्द्र)बाट वडाध्यक्षका लागि भिड्दै हुनुहुन्छ । जिल्लाको आठ स्थानीय तहमा ४२१ पदका लागि दुई हजार ३२९ जनाको उम्मेदवारी परेको छ ।
प्रमुखमा महिला मात्रै उम्मेदवार
जिल्लाको बगनासकाली गाउँपालिकाको अध्यक्षमा चार जना महिलाले मात्र उम्मेदवारी दिनुभएको छ । नेकपा एमालेका तर्फबाट सरस्वती चिदी, गठबन्धनबाट नेपाली काँग्रेसकी सुनिता अधिकारी र स्वतन्त्रबाट पनि महिलाले नै अध्यक्षमा उम्मेदवारी दिनुभएको हो ।
पाल्पामा एक हजार १३३ जनाको उम्मेदवारी
आसन्न स्थानीय तह निर्वाचनका लागि पाल्पामा एक हजार १३३ जनाको उम्मेदवारी परेको छ । दुई नगरपालिका र आठ गाउँपालिकाका ८१ वडामा ४२५ पदका लागि उम्मेदवारी परेको हो । जिल्ला निर्वाचन कार्यालयका सूचना अधिकारी कल्पना पौडेलका अनुसार पालिका प्रमुख÷अध्यक्षमा ५१, उपप्रमुख÷उपाध्यक्षमा ३८, वडाध्यक्षमा २४४, महिला सदस्यमा १९७, दलित महिला सदस्यमा १८१ र खुला सदस्यमा ४२२ जनाको उम्मेदवारी परेको छ । स्वतन्त्र उम्मेदवारले पनि मनोनयन दर्ता गराएका छन् ।
बुद्धजयन्ती भव्यताका साथ मनाइने
लुम्बिनीसहित विभिन्न बौद्ध स्थलमा २५६६औँ बुद्धजयन्ती तथा लुम्बिनी दिवस विशेष कार्यक्रम गरेर मनाउने तयारी गरिएको छ । विगत दुई वर्षदेखि कोरोना भाइरस सङ्क्रमणको उच्च जोखिमका कारण स्थगित हुँदै आएको बुद्धजयन्ती तथा लुम्बिनी दिवस यस पटक विभिन्न कार्यक्रम गरी भव्यताका साथ मनाउने तयारी भएको लुम्बिनी विकास कोषले जनाएको हो ।
उत्साहपूर्वक मनोनयन दर्ता
वैशाख ३० गते हुने स्थानीय तहको निर्वाचनका लागि दलहरूले लुम्बिनी प्रदेशमा उत्साहपूर्वक मनोनयन दर्ता गरेका छन् । आइतबार र सोमबार दुुई दिन मनोनयन दर्ताको समय निर्वाचन आयोगले तोकेको थियो ।
बुटवल उपमहानगरपालिकाको प्रमुखमा गठबन्धनबाट काँग्रेसका पाण्डेको उम्मेदवारी
नेपाली काँग्रेसका खेलराज पाण्डेले बुटवल उपमहानगरपालिकाको प्रमुखमा उम्मेदवारी मनोनयन गर्नुभएको छ ।
नेपालगन्जमा सत्ता गठबन्धनका उम्मेदवारद्वारा उम्मेदवारी दर्ता
यही वैशाख ३० गते हुने स्थानीय तहको निर्वाचनका लागि नेपालगन्जमा सत्ता साझेदार गठबन्धनका उम्मेदवारहरुले सोमबार उम्मेदवारी दर्ता गराएका छन् ।
मालपोत र नापीशाखाको सेवा एक साताका लागि बन्द
रेखीराम रानापाल्पा, बैशाख ११ गते । जिल्लाको मालपोत कार्यालय र नापी कार्यालयको सेवा आजदेखि एक साताका लागि बन्द भएको छ । विशालबजार र असनटोलमा भाडामा रहेका यी दुई कार्यालयले नयाँ भवनमा कार्यालय व्यवस्थापन गर्न भन्दै सेवा बन्द गरेको हुन् । मालपोत र नापीको एकीकृत कार्यालय घरेलु कार्यालयसँगै निर्माण सम्पन्न भएकोले कार्यालय स्थानान्तरणका लागि सेवा बन्द गर्नुपरेको मालपोत कार्यालय पाल्पाका प्रमुख विष्णु खनालले जानकारी दिनुभयो । मालपोतले सूचना जारी गरेर ११ देखि १६ गतेसम्म कार्यालयको श्रेस्ता, लिखतलगायतका कागजात नयाँ भवनमा सार्ने र त्यसपछि नयाँ भवनबाटै सेवा सुचारु गरिने जनाएको छ । नापी कार्यालयले पनि सोहीअनुसारको सूचना जारी गरेको छ । पाल्पामा मालपोत र नापी कार्यालय टाढा हुँदा सेवाग्राहीलाई समस्या परेको थियो ।
रेसुङ्गा नगरपालिकामा पन्थीलाई उम्मेदवार बनाउने काँग्रसको निर्णय
गुल्मी नेपाली काँग्रेसले स्थानीय तहको निर्वाचनको लागि रेसुङ्गा नगरपालिका प्रमुखमा खिलध्वज पन्थीलाई प्रमुख पदमा उम्मेदवार बनाउने निर्णय गरेको छ ।
पाल्पामा सत्ता साझेदारदलद्वारा उम्मेदवार बाँडफाँड
पाल्पामा सत्तासाझेदार दलले आसन्न स्थानीय तहको निर्वाचनमा पालिकामा बाँडफाँडको टुङ्गो लगाएका छन् । नेपाली कांग्रेसलाई छ, नेकपा (माओवादी केन्द्र)लाई दुई, नेकपा (एकीकृत समाजवादी)लाई दुई पालिका प्रमुखमा उम्मेदवारी बनाउने निर्णय भएको छ ।
उम्मेद्वार बन्न दल फेर्दै स्थानीय नेता
जानु पाण्डे कपिलवस्तु, वैशाख १० गते । स्थानीय निर्वाचनमा आफ्नो दलबाट टिकट नपाउँने संकेत मिले पछि कपिलवस्तुमा पार्टी परिवर्तन गर्ने लहर चल्न लागेको छ । उम्मेद्वार नहुने संकेत मिल्न लागेपछि जनप्रतिनिधि र राजनैतिक दलका नेताहरु धमाधम पार्टी परिवर्तन गर्न लागेको छन् । स्थानीय निर्वाचनको मनोनयन गर्ने दिन नजिकिदै जाँदा नेताहरुमा दल परिवर्तन गर्ने लहर चल्न लागेको छ । कपिलवस्तुमा गठबन्धन नहुने संकेत देखिएको र दल विच उम्मेद्वारीको आकांछी धेरै भएपछि आन्तरिक मिलाउन समेत सकस भएको छ ।जिल्लाको विजयनगर गाउँपालिकाको अध्यक्ष पदको उम्मेद्वार नहुँने भएपछि काँग्रेस नेता जानकी प्रसाद यादव जसपा प्रवेश गर्नु भएको छ । यादव अघिल्लो स्थानीय निर्वाचनमा स्वतन्त्र उम्मेद्वारी दिनु भएको थियो । निर्वाचनमा पराजय भए पछि काँग्रेस सांसद अभिशेख प्रताप शाहको पहलमा उहाँ काँग्रेस प्रवेश गर्नुभएको थियो । यादव काँग्रेस अधिवेशनमा क्षेत्रिय सभापतिमा समेत पराजित हुनु भएको थियो । यता यादव जसपा प्रवेश गरेपछि पार्टी समिति बेवास्था गरेको भन्दै विरोध प्रकट गरेका छन् । यसैगरी कपिलवस्तु नगरपालिका वडा नम्बर १ का वडा अध्यक्ष सुदीप पौडेल नगरप्रमुखको टिकट नपाउने भएपछि जसपा प्रवेश गर्नुभएको छ । उहाँ एक महिना अगाडि एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीको हातबाट टिका लगाई एमाले प्रवेश गर्नुभएको थियो । पौडेल जसपा प्रवेश गरेपछि जसपाबाट नगरप्रमुखका आकांक्षी रामअचल यादवले जसपा त्यागेको घोषणा गर्नुभएको छ । यसैगरी कपिलवस्तुको महाराजगन्ज नगरपालिकाका दुई वडा अध्यक्ष र काँग्रेस क्षेत्रिय सचिवले पार्टी परित्याग गरेका छन् । वडा नं. ११ का वडा अध्यक्ष जगदिश तिवारी वडा नं. १ का अध्यक्ष शिवप्रसाद वानियाले काँग्रेस परित्याग गर्दै एमाले प्रवेश गर्नुभएको छ । यसैगरी क्षेत्रीय सचिव गंगेश नाथ तिवारी समेत एमाले प्रवेश गर्नुभएको हो । वडा अध्यक्षको उम्मेद्वार बन्नका लागि जसपा शिवराज नगरकमिटिका सचिव पारस केवट लोसपा प्रवेश गरेका छन् । केवट कार्यकर्ता माझ लोकप्रिय नेता रुपको चिनिदै आएका छन् । उहाँले पार्टी परित्याग गरेपछि जसपामा तरंग मच्चिएको छ ।
इँटा उद्योगका बाल श्रमिकलाई शैक्षिक सामग्री सहयोग
जानु पाण्डेकपिलवस्तु, वैशाख १० गते । कपिलवस्तुका इँटा उद्योगमा रहेका बाल श्रमिकलाई विद्यालय शैक्षिक सामग्री सहयोग गरिएको छ । इँटा उद्योगमा काम गर्दैआएका १ सय ६८ बालबालिकालाई स्कुल व्याग, स्टेश्नरी सामग्री र खाद्यान्न सहयोग गरिएको छ । नयाँ शैक्षिक सत्रमा इँटा उद्योगमा काम गर्ने बालबालिकालाई भर्ना गर्न र विद्यालयमा अध्ययन गर्दै आएकालाई पढाइमा निरन्तरता दिनका लागि सहयोग गरिएको दलित मानव अधिकार निगरानी समितिका अध्यक्ष मिना परियारले बताउनुभयो ।समितिले कपिलवस्तुको शिवराज, महाराजगन्ज, कृष्णनगर र बुद्धभूमि नगरपालिकाका इँटा उद्योगमा काम गर्ने बालबालिकालाई लक्षित गर्दै कार्यक्रम गर्दैआएको छ । उद्योगबाट संकलन गरेको तथ्यांकअनुसार जोखिममा देखिएका बालबालिकालाई सहयोग गरिएको थियो । बालबालिकालाई झोला, कापी, कलम, कलर, इरेजर सँगै नुन, चामल, तेल दाललगायतका खाद्यान्न सहयोग गरिएको छ । बुद्धभूमि नगरपालिका ६ का वडा अध्यक्ष नन्दलाल यादवले सहयोगपछि बालबालिकाको पढाई निरन्तर हुनुपर्ने बताउनुभयो । सञ्चालनमा रहेका अधिकांश इँटा उद्योगमा बालबालिका काँचो इँटा ओसार्ने, माटो बोक्ने, फ्रेममा राखेर इँटा बनाउनेजस्ता काममा लगाइएका छन् । गत वर्षको तथ्यांकअनुसार ४ पालिकामा गरेको सर्वेक्षणमा ७५० भन्दा धेरै बाल श्रमिक इँटा उद्योगमा कामदारको रुपमा फेला परेको थिए । यो वर्ष बाल श्रमिकको संख्या ५ सयको हाराहारीमा पुगेको बताइएको छ ।
पाठेघर खस्ने रोगको निःशुल्क उपचार
जानु पाण्डेकपिलवस्तु वैशाख १० गते । कपिलवस्तुको विजयनगर गाउँपालिकामा पाठेघर खस्ने रोगको निःशुल्क शिविर सञ्चालन गरिएको छ । गाउँपालिका १ मा रहेको दूधाधारी माध्यमिक विद्यालय गुगौलीमा शनिबार स्वास्थ्य शिविर सुरु भएको गाउँपालिकाका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत गोविन्द भट्टराईले बताउनुभयो ।भारतीय सीमा क्षेत्रसँग जोडिएको पालिकामा ग्रामीण क्षेत्र र विपन्न परिवारको महिलालाई लक्षित गर्दै उपचार सिविरको आयोजना गरिएको गाउँपालिका अध्यक्ष गोेपालवहादुर थापाले बताउनुभयो । गाउँपालिकाको आर्थिक सहयोगमा सिविर सञ्चालन गरिएको छ ।गाउँपालिका स्वास्थ्य शाखा प्रमुख यज्ञप्रसाद अधिकारीका अनुसार पाठेघर खस्ने रोगका समस्या भएका महिलाको पहिचान गरी उपचारको व्यवस्था मिलाएको बताउनुभयो । महिला स्वास्थ्य स्वयम्सेविकासँग टोल टोलमा पुगेर पाठेघर खस्ने समस्या भएका बिरामीको पहिचान गरी उपचारको प्रवन्ध मिलाइएको छ । उपचारका लागि शिवराज अस्पताल र विजयनगर गाउँपालिकाका स्वास्थ्यकर्मी खटेका थिए ।
प्रचण्ड गर्मीमा विद्युत अनियमितताले सर्वसाधारणलाई सास्ती
नेपालगञ्ज, वैशाख १० गते । सरकारले देशैलाई लोडसेडिङ मुक्त घोषणा गरिरहेका बेला नेपालगञ्जसहित बाँकेमा विद्युतको अघोषित लोडसेडिङ र समस्याबाट चर्को गर्मीको समयमा आमनागरिकले सास्ती खेप्न बाध्य छन् । केही समययता बढेको अत्याधिक गर्मीकाबीच अघोषित रुपमा भैरहेको घण्टौको लोडसेडिङ र विद्युत आपूर्ति असहज हुँदा आम नागरिकको जीवन कष्टकर बन्दै गएको छ । प्रचण्ड गर्मीको बेला पटक पटक विद्युत आपूर्ति बन्द हुने र घण्टौसम्म नआउने हुँदा अधिकांश जिल्लावासी अत्याधिक सास्ती खेप्न बाध्य भएको स्थानीय अगुवा कृष्णप्रसाद श्रेष्ठले बताउनुभयो । उहाँले विद्युतमा भैरहेको अघोषित लोडसेडिङका बारेमा पटक पटक प्राधिकरणको ध्यान आकर्षण गराउँदा समेत कुनै सुधार नभएको विद्युत अनियमितता जारी नै रहेको गुनासो गर्नुभयो । बढ्दो गर्मीले सास्ती खेप्दै आएका स्थानीय बासिन्दा विद्युत आपूर्ति असहज हुँदा झन आक्रोशित बनेको नेपालगञ्ज उद्योग वाणिज्य संघका महासचिव चिरन्जीवि ओलीले बताउनुभयो । उहाँले विद्युत अनियमित हुँदा एकातिर गर्मीको बेला स्थानीयलाई समस्या भएको र अर्कोतिर उद्योग व्यवसायमा पनि अत्याधिक नराम्रो प्रभाव परेको बताउनुभयो । विद्युत समस्याकै कारण अधिकांश उद्योगले आवश्यक परेको उत्पादन गर्न नसकेर घाटा सहन बाध्य भएको गुनासाहरु दैनिजसो संघको कार्यालयमा आइरहेको बताउनुभयो । यस्तै, सामाजिक अभियन्ता विवेक कुमार श्रेष्ठले दिनदिनै जतिबेला मन लाग्यो त्यति बेला विद्युत कटौती गरिने गर्दा नेपालगञ्जवासी हैरान बनेको बताउनुभयो । उता, विद्युत प्राधिकरण नेपालगञ्ज वितरण केन्द्रले नेपालको लाइनबाट विद्युत आपूर्तिमा लोडका कारण समस्या भैरहेकाले विद्युत अनियमित हुने गरेको वितरण केन्द्र प्रमुख दिवाकर प्याकुरेलले बताउनुभयो । उहाँले सो आपूर्ति सिस्टमबाट हुने गरेकाले अलिकति लोड बढ्ने वित्तिकै सिस्टमबाटै विद्युत आपूर्ति बन्द हुने गरेको जनाउँदै त्यसका लागि कोहलपुरमा थप उपकरण जडान गरिएकोले समस्या समाधान हुने बताउनुभयो । प्रमुख प्याकुरेलका अनुसार नेपालगञ्जमा भारतीय क्षेत्रबाट १० मेगावाट र नेपालको राष्ट्रिय प्रसारण लाइनबाट २० मेगावाटसम्म विद्युत आपूर्ति भइरहेको भए पनि राष्ट्रिय प्रसारण लाइनबाट हुने आपूर्तिमा सिस्टमबाटै समस्या भैरहेको छ । गर्मीका बेला हरेक वर्ष नेपालगञ्जको विद्युत आपूर्तिमा यस्तै समस्या हुँदै आए पनि यसको दीर्घकालीन निकासका लागि ठोस काम हुन सकेको छैन ।
भारतमा सङ्क्रमण बढ्न थालेपछि नाकामा कडाइ
केही समयअघिदेखि निकै घटेको कोभिड–१९ सङ्क्रमण भारतमा पुनः बढ्न थालेपछि बाँकेको जमुनाह नाकामा उच्च सतर्कता अपनाउन थालिएको छ । सङ्क्रमण बढ्दै गएपछि भारतबाट नेपाल आउनेमाथि निगरानी बढाउनुका साथै नाकामा रहेको हेल्थ डेस्कले फेरि एन्टिजेन परीक्षणको दायरा बढाउँदै लगेको छ ।
नमुना ढल प्रशोधन केन्द्र निर्माण
बुटवल समाचारदाताबुटवल, वैशाख १० गते । रुपन्देहीको सैनामैना नगरपालिकामा नमुना ढल प्रशोधन केन्द्र निर्माण सम्पन्न भई सञ्चालनमा आएको छ । घरबाट निस्किने फोहोर पानीलाई व्यवस्थित ढलमा जोडेर प्रशोधन केन्द्रसम्म पु¥याउने र त्यहाँ प्रशोधनपछि सिँचाइलगायतमा प्रयोग गर्न मिल्नेगरी १६ करोड रुपियाँको लगानीमा निर्माण गरिएको ढल प्रशोधन केन्द्रबाट त्यस क्षेत्रका हजारौँ स्थानीय लाभान्वित भएका छन् । सङ्घीय सरकारको सहयोगमा खानेपानी उपभोक्ता समितिमार्फत निर्माण भएको यो परियोजना प्रदेशकै नमुना ढल परियोजनाका रूपमा रहेको बताइएको छ । सैनामैना–३ को रामबस्ती र वडा नम्बर ४ को करबलामा व्यवस्थित ढल प्रशोधन केन्द्र निर्माण भएको हो । वडाका विभिन्न टोलबाट फोहोर पानी ढलमार्फत प्रशोधन केन्द्रसम्म पुग्नेगरी व्यवस्थित पाइपलाइन जडान गरिएको छ । सङ्घीय आयोजनामार्फत यी दुई ठूला आयोजनाले सैनामैनाको फोहोर व्यवस्थापनमा महìवपूर्ण टेवा पु¥याएका छन् । सैनामैना नगरपालिकाले नर्कटको प्रयोगबाट प्राकृतिक रूपमै ढलको फोहोर पानी प्रशोधन गरेर मात्रै नदीमा छाड्ने गरेको छ । वडा नम्बर ३ को रामबस्तीमा सैनामैनाका १५० भन्दा बढी घरधुरीको ढल प्रशोधन गरी व्यवस्थित गरिँदै आएको छ भने वडा नम्बर ४ मा पाँच सय घरको ढल प्रशोधन केन्द्रमा लगिएको छ । सङ्घीय खानेपानी तथा ढल व्यवस्थापन आयोजनाको सहयोगमा निर्माण भएको प्रशोधन केन्द्र निर्माणमा मुर्गिया खानेपानी तथा उपभोक्ता संस्थाले सहकार्य गरेको छ भने नगरपालिकाले खानेपानी संस्थामार्फत पाँच हजारभन्दा धेरै उपभोक्तालाई अभियानमा सरिक बनाएको छ । यसका बारेमा सचेतनाका काम पनि अगाडि बढाइएको मुर्गिया खानेपानी तथा उपभोक्ता संस्थाका अध्यक्ष शालिकराम भण्डारीले बताउनुभयो । नगरपालिकाकै पहलमा सैनामैनाको करिब एक लाख जनसङ्ख्यालाई स्वच्छ खानेपानीको प्रबन्ध गर्नुका साथै घरदेखि उत्सर्जन हुने फोहोरको प्रभावकारी व्यवस्थापन गरिएको छ । ढल प्रशोधन केन्द्रमा घरको फोहोर पानी ल्याउनका लागि मुर्गिया बजारदेखि घमाहा खोलासम्म करिब चार हजार मिटर लम्बाइको ढल निर्माण गरिएको छ ।ढल प्रशोधन गरी पानी पुनः खोलामा मिसाउन थालेपछि खोलाको पानी सफा हुनुको साथै हिउँदयाममा सुक्खा रहने घमाहा खोलामा पानी बग्न थालेको छ ।
जसपा र माओवादीमा असन्तुष्टि
नेपालगञ्ज समाचारदातानेपालगञ्ज, वैशाख ९ गते । सत्ता साझेदार पाँचदलीय गठबन्धनले नेपालगञ्ज उपमहानगरपालिकाको बारेमा गरेको सहमतिप्रति जनता समाजवादी पार्टी बाँके र नेकपा माओवादी केन्द्र नेपालगञ्जले असन्तुष्टि जनाएका छन् । केन्द्रले नेपालगञ्जको मेयर नेपाली काँग्रेस र उपमेयर जसपालाई दिने सहमति गरेपछि बाँकेका जसपा र माओवादीले कडा आपत्ति प्रकट गर्दै सच्चाउन चेतावनी दिएका छन् । जनता समाजवादी पार्टी बाँकेले जिल्लाका चारवटा पालिकामा कसैसँग गठबन्धन नगरी एक्लै निर्वाचनमा जाने निर्णय गरेर केन्द्रमा पठाए पनि बेवास्ता गरेर उपमेयरमा सहमति गरिएको जनाउँदै त्यसलाई नमान्ने घोषणा गरेर सबै ठाउँमा उम्मेदवारी दिने जनाएको छ । जसपा बाँकेका अध्यक्ष कमरुद्दीन राईले आफूहरूले केन्द्रको गलत निर्णय कुनै पनि हालतमा नमान्ने जनाउँदै सो सहमति नसच्याए विद्रोह गर्ने चेतावनी दिनुभयो । उहाँले पार्टीले नमाने अर्को चुनाव चिह्नबाट पनि निर्वाचनमा जाने तयारी भइरहेको बताउनुभयो । उक्त निर्णय नसच्याए पार्टीका सबै नेता कार्यकर्ताले सामूहिक राजीनामा दिने पनि जसपा बाँकेले जनाएको छ । सोही प्रकारले उक्त सहमतिको नेकपा माओवादी केन्द्र नेपालगञ्जले पनि कडा विरोध गरेको छ । माओवादीको नेपालगञ्ज नगरकमिटीले बैठक गरेर माओवादीलाई बाइपास गरेर कुनै पनि स्थान नदिई अपमान गरिएको ठहर गरेर सहमति सच्चाउन माग गरेको छ । नेपालगञ्जमा माओवादीको पकड राम्रो रहेको निष्कर्ष निकाल्दै बैठकले सो सहमति हटाएर बरु गठबन्धनभित्रका सबैले मित्रवत् प्रतिस्पर्धा गर्ने छुट दिनुपर्ने ठहर गरिएको माओवादी केन्द्र नेपालगञ्जका अध्यक्ष रतन शाहीले बताउनुभयो । उहाँले सहमति फेरबदल नगर्ने हो भने माओवादीले वैकल्पिक गठबन्धन गर्न सक्ने चेतावनी दिनुभयो । केन्द्रले गरेको नेपालगञ्ज उपमहानगरको सहमतिप्रति जसपा र माओवादी केन्द्रले असहमति जनाइसकेपछि यहाँ सो गठबन्धन नहुने देखिएको छ । नेपालगञ्ज उपमहानगरमा गत निर्वाचनमा राप्रपाले जितेकोले गठबन्धनभित्रका सबै दललाई मित्रवत् प्रतिस्पर्धा गर्ने छुट दिनुपर्ने अधिकांशको माग छ ।
-(1)-original-thumb.jpg)
गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल सञ्चालनमा
भैरहवा, वैशाख ८ गते । गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल बिहीबारदेखि विधिवतरुपमा सञ्चालनमा आएको छ । त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल सञ्चालनमा आएको ७४ वर्षपछि अर्को नयाँ विमानस्थल सञ्चालनमा आएको हो । सरकारको राष्ट्रिय गौरवको आयोजनाको रूपमा रहेको भैरहवाको गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको निर्माण दुई महिनाअघि मात्रै सकिएको थियो ।नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणका महानिर्देशक इन्जिनियर प्रदीप अधिकारीका अनुसार बिहीबारदेखि गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको नयाँ धावनमार्ग औपचारिकरुपमा सञ्चालनमा आएको हो । यो ७४ वर्षको नागरिक उड्डयनको क्षेत्रमा महत्वपूर्ण कोसेढुंगा भएको पनि उहाँले बताउनुभयो । अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल सञ्चालनमा आएसँगै विमानस्थलको पुरानो एक हजार ५०० मिटर लामो धावनमार्ग बन्द गरिएको छ भने अन्तर्राष्ट्रियतर्फको तीन हजार मिटर लामो नयाँ धावनमार्ग सञ्चालन गरिएको छ । विमानस्थलमा नयाँ धावनमार्ग सञ्चालनमा आए पनि अन्तर्राष्ट्रिय उडान भने आगामी जेठ २ गते बुद्ध पूर्णिमाका दिन गरिने महानिर्देशक अधिकारीले बताउनुभयो । अब विदेशी एयरलाइन्सको जहाजले काठमाडौँ विमानस्थल बन्द भएको अवस्था वा अन्य कुनै आपत्कालीन अवस्थामा भैरहवा विमानस्थलमा जहाज अवतरण गर्न सक्नेछन् । विमानस्थलका महाप्रबन्धक गोविन्दप्रसाद दाहालले अब नयाँ धावनमार्गबाट सबै उडान सञ्चालन हुने जानकारी दिनुभयो । भैरहवामा सन १९५८ जुलाई ४ मा आन्तरिक विमानस्थल सञ्चालनमा आएको थियो । भैरहवामा आन्तरिक विमानस्थल सञ्चालनमा आएको ६४ वर्षपछि अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल सञ्चालनमा आएको हो ।यो विमानस्थलमा अन्तर्राष्ट्रिय उडान भर्नका लागि जजीरा एयरले सम्पूर्ण तयारी गरिसकेको छ । जेठ २ गतेदेखि अन्तर्राष्ट्रिय उडान सञ्चालन हुनेछ । हालसम्म औपचारिकरुपमा जजीराले अनुमति लिएको छ । अन्य एयरलाइन्सले पनि सम्पर्क गरिरहेका छन् । विमानस्थलको भ्रमणदेखि विभिन्न प्रक्रियामा चासो दिएका छन् । छिट्टै अन्य एयरलाइन्सले पनि उडान गर्ने विमानस्थलले जनाएको छ ।गौतमबुद्ध विमानस्थलमा न्यारोबडी र वाइडबडी जहाजले उडान अवतरण गर्नेछन् । यो विमानस्थलमा यान्त्रिक परीक्षण उडान (क्यालिब्रेसन फ्लाइट) सम्पन्न भइसकेको छ । राष्ट्रिय गौरवको आयोजनाको रुपमा रहेको गौतमबुद्ध विमानस्थल व्यावसायिक रुपमा सञ्चालनमा आउनु मुलुकको हवाई उड्डयन इतिहासमा नयाँ फड्को भएको अधिकारीहरु बताउँछन् ।यतीको पहिलो उडानगौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको नयाँ धावनमार्ग बिहीबारदेखि विधिवरुपमा सञ्चालनमा आएसँगै आन्तरिक एयरलाइन्सले उडान सुरु गरिसकेका छन् । नयाँ धावनमार्गबाट बिहीबार पहिलो उडानको रुपमा निजी क्षेत्रको हवाई सेवा प्रदायक यती एयरलाइन्सले उडान भरेको विमानस्थलले जनाएको छ ।बिहान ७ः४५ बजे पहिलो उडान भरेको यती एयरलाइन्सका प्रवक्ता सुदर्शन बर्तौलाले जानकारी दिनुभयो । निजी क्षेत्रको बुद्ध एयर, यती एयरलाइन्स, श्री एयरलाइन्स, सौर्य एयरलाइन्सलगायत कम्पनीले उडान भर्दै आएका छन् ।त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलकै क्षमतामा गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल सञ्चालन हुने प्राधिकरणले जनाएको छ । गौतमबुद्ध विमानस्थल रुग्ण अवस्थामा पुगेर चाँडो प्रगति हासिल गरेको आयोजना हो । राष्ट्रिय गौरवका आयोजनामध्ये चाडो प्रगति हासिल गर्ने नमूना आयोजना भएको प्राधिकरणको भनाइ छ ।कूल ४५ मिटर चौडाइ र तीन हजार मिटर लामो धावनमार्गको यो विमानस्थललाई व्यावसायिकरुपमा सञ्चालनमा आउँदा हालको त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको चाप न्यूनीकरण हुने विश्वास लिइएको छ । गौतमबुद्ध विमानस्थलमा व्यावसायिक उडान गर्न ११ भन्दा बढी मुलुकका कम्पनीहरुले चासो देखाएका छन् । अहिलेसम्म नेपाल वायुसेवा निगम, जजिरा, श्रीलङ्कन एयरवेज, ओमानको सलाम एयवेज, थाइ स्माइल, कतार एयरवेज, फ्लाई दुवई, गल्फ एयर, गो एयर, एयर विज, ओमान एयरले यहाँबाट अन्तर्राष्ट्रिय उडानका लागि इच्छा देखाएका हुन् ।
जबरजस्ती करणी गरी फरार रहेका आरोपी पक्राउ
तिलाचन पाण्डेतम्घास, बैशाख ८ गते । गुल्मीमा जवरजस्ती करणी गरी फरार रहेका आरोपी बुटवलबाट पक्राउ परेका छन् । जिल्लाको इश्मा गाउँपालिका ३ का २९ वर्षीय कृष्णबहादुर नेपालीले वैशाख ४ गते साँझपख सोही स्थानकी २७ वर्षीय सुस्त मनस्थिति महिलालाई जबरजस्ती करणी गरी फरार थिए । नेपालीले जबरजस्ती करणी गरी फरार रहेको भन्ने कार्यालयमा प्राप्त सूचनाको आधारमा खोजतलासी गर्दा निजलाई बुटवलबाट पक्राउ गरी गुल्मी ल्याइएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय गुल्मीका प्रमुख प्रहरी उपरीक्षक (एसपी) भीमबहादुर दाहालले जानकारी दिनुभयो ।नेपालीले ठाडढुङ्गाको खोल्सामा जवरजस्ती करणी गरी फरार रहेको भन्ने आरोप लागेको छ । निजलाई वैशाख ७ गते जिल्ला अदालत गुल्मीबाट म्याद थप गरी जबरजस्ती करणीको मुद्दा दर्ता गरिएको र घटनाबारे थप अनुसन्धान भइरहेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय गुल्मीले जनाएको छ ।
