समस्या केही दिन मात्रै
चैतदेखि नै विद्युत् आपूर्ति व्यवस्थापनमा दबाब झेलिरहेको नेपाल विद्युत् प्राधिकरण अहिले झन् समस्यामा परेको छ । मागको तुलनामा आन्तरिक उत्पादन कम भएको यो अवस्थामा प्राधिकरणले भारतबाट विद्युत् आयात गरी आपूर्ति गर्दै आएको थियो तर तीन दिनयता आयात गर्न पनि सक्ने स्थिति छैन ।
रातो मच्छिन्द्ननाथ बुंग जात्राको तयारी (फोटो फिचर)
वैशाख २१ गतेदेखि रातो मच्छिन्द्ननाथको रथ जात्रा सुरु हुँदैछ। मच्छिन्द्ननाथलाई रथमा भने वैशाखको १७ गते नै राखिन्छ। ललितपुरको पुल्चोकमा रथ जात्राको लागि रथ बनाउने काम भइरहेको छ। नेवारी पात्रोको तिथिअनुसार मच्छिन्द्ननाथको रथ 'पारु' दिनदेखि निर्माण गर्न सुरु गरिन्छ। त्यसको निर्माण १५ दिनमा सक्नुपर्ने परम्परा रहेको निर्माणका सहायक नाइके प्रेम महर्जनले जानकारी दिनुभयो।
संसदको बन्द सूचीमा रहेका १५ जनाकाे मनाेनयन खारेज
विगतका निर्वाचनमा समानुपातिकतर्फको बन्दसूचीमा नाम रहेका तर स्थानीय निर्वाचनका लागि उम्मेदवारी पनि दिएकाको उम्मेदवारी खारेज भएको छ । निर्वाचन आयोगका अनुसार करिब १५ जना त्यस्ता व्यक्तिको उम्मेदवारी खारेज भएको हो ।
स्थानीय निर्वाचन : एक लाख ५२ हजार ४६५ उम्मेदवार
काठमाडौं, वैशाख १४ गते। स्थानीय तह सदस्य निर्वाचन–२०७९ को कार्यक्रमअन्तर्गत यही वैशाख ११ र १२ गते परेका उम्मेदवारी मनोनयन दर्तामा हालसम्म एक लाख ५२ हजार ४६५ जनाको विवरण सङ्कलन भएको छ। यही वैशाख ३० गते हुने निर्वाचनमा ३५ हजार २२१ पदका लागि मतदान हुँदैछ।निर्वाचन आयोगको प्रणालीमा बुधबार साँझसम्म प्रविष्ट भएको विवरणअनुसार दलगत र स्वतन्त्रसहित गरी प्रमुखमा तीन हजार ४९४, अध्यक्षमा तीन हजार ३८७, उपप्रमुखमा दुई हजार ५६ जनाले मनोनयन दर्ता गरेका हुन्। त्यसैगरी उपाध्यक्षमा दुई हजार एक, वडाध्यक्षमा ३५ हजार २५६ र सदस्यमा ५५ हजार ४७१ जनाको उम्मेदवारी परेको छ। आयोगको सूचना तथा प्रविधि शाखाका अनुसार छुटपुट भएका र विवरण सच्याइएका तथ्याङ्क प्रणालीमा प्रविष्ट हुने क्रम जारी रहेको छ। आयोगले उम्मेदवारको पूर्ण विवरण बुधबार सार्वजनिक गर्ने भने पनि साँझ ढिलासम्म सार्वजनिक हुन सकेको छैनस्थानीय निर्वाचन : एक लाख ५२ हजार ४६५ उम्मेदवार काठमाडौं, वैशाख १४ गते। स्थानीय तह सदस्य निर्वाचन–२०७९ को कार्यक्रमअन्तर्गत यही वैशाख ११ र १२ गते परेका उम्मेदवारी मनोनयन दर्तामा हालसम्म एक लाख ५२ हजार ४६५ जनाको विवरण सङ्कलन भएको छ। यही वैशाख ३० गते हुने निर्वाचनमा ३५ हजार २२१ पदका लागि मतदान हुँदैछ।निर्वाचन आयोगको प्रणालीमा बुधबार साँझसम्म प्रविष्ट भएको विवरणअनुसार दलगत र स्वतन्त्रसहित गरी प्रमुखमा तीन हजार ४९४, अध्यक्षमा तीन हजार ३८७, उपप्रमुखमा दुई हजार ५६ जनाले मनोनयन दर्ता गरेका हुन्। त्यसैगरी उपाध्यक्षमा दुई हजार एक, वडाध्यक्षमा ३५ हजार २५६ र सदस्यमा ५५ हजार ४७१ जनाको उम्मेदवारी परेको छ। आयोगको सूचना तथा प्रविधि शाखाका अनुसार छुटपुट भएका र विवरण सच्याइएका तथ्याङ्क प्रणालीमा प्रविष्ट हुने क्रम जारी रहेको छ। आयोगले उम्मेदवारको पूर्ण विवरण बुधबार सार्वजनिक गर्ने भने पनि साँझ ढिलासम्म सार्वजनिक हुन सकेको छैन। रासस
दुई दिन सार्वजनिक बिदा : ‘व्यापार घाटा मासिक १० प्रतिशतले घट्छ’
अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा पेट्रोलियम पदार्थको मूल्य निरन्तर उकालो लागेको छ। ‘दुई दिन बिदा भएपछि इन्धन खपत कम हुन्छ र मुद्रा विदेशिनेक्रम घट्दै अन्तर्राष्ट्रिय व्यापार घाटा पनि कम हुन्छ।’
उपत्यकामा ज्याकारान्डाको सुन्दरता (फोटो फिचर)
मन्दिरको सहर भनेर चिनिने काठमाडौं उपत्यका यत्तिबेला भने ज्याकारान्डाको सुन्दरताले ढपक्क छोपिएको छ।
सातामा दुई दिन बिदा दिने सरकारकाे निर्णय
नेपाल सरकारले परीक्षणको रुपमा सातामा दुई दिन साप्ताहिक बिदा दिने निर्णय गरेको छ।
डिजास्टर रिकभरी सेन्टरमा पूर्वाधारको अभाव
हेटौँडामा स्थापना भएको डिजास्टर रिकभरी केन्द्र चार वर्ष पुग्नै लाग्दा डाटा ब्याकअपका लागि पूर्वाधारमा कमी हुँदा समस्या निम्तिएको छ । सूचना प्रविधि केन्द्रमा कुनै समस्या आए तत्काल डाटालाई अनलाइन रिकभरी गर्न कठिनाइ भएको छ ।
विभिन्न १० प्रकारका विलासीका वस्तु आयातमा रोक
विदेशी मुद्राको सञ्चिति घट्न थालेपछि असार मसान्तसम्मकाे लागि आयातमा कडाइ गरेको छ । उद्योग वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयले नेपाल राजपत्रमा प्रकाशित गरेर विभिन्न १० प्रकारका विलासीका वस्तु आयातमा रोक लगाएको हो ।
स्रोत छैन, छुट मात्रै
स्थानीय तह निर्वाचनको मिति नजिकिँदै गर्दा राजनीतिक दलहरूले धमाधाम आफ्ना घोषणापत्र सार्वजनिक गरेका छन् । मुलुकका प्रमुख राजनीतिक दलले स्थानीय तह निर्वाचनलाई लक्षित गरेर सङ्कल्प, घोषणापत्र, अपिलको नाउँमा आफ्ना योजना र कार्यक्रम सार्वजनिक गरेका हुन् । पार्टीहरूले सार्वजनिक गरेका घोषणापत्रमा स्थानीय तहलाई आर्थिक रूपमा सबल र सक्षम बनाउनेभन्दा पनि कर
स्थानीय तहमा महिला प्रतिनिधित्व घट्ने
स्थानीय निर्वाचन २०७९ मा महिलाको प्रतिनिधित्व अघिल्लो निर्वाचनभन्दा कम हुनेभएको छ । निर्वाचन आयोगका अनुसार हालसम्म प्रविष्ट सूचीबमोजिम कुल उम्मेदवारको करिब ३८ प्रतिशत मात्रै महिला उम्मेदवार छन् ।
मनोनयन फिर्ता लिन अपिल गरिने
सत्ता साझेदार पाँच दलले गठबन्धनका साझा उम्मेदवारबाहेक स्थानीय तह निर्वाचनका लागि मनोनयन दर्ता गराएका उम्मेदवारहरूलाई उम्मेदवारी फिर्ता लिन आह्वान गर्ने भएका छन् ।
स्थानीय करको औचित्य
सापेक्षिक रूपमा स्थानीय कर वित्तशास्त्रको नयाँ विषय हो । कर लगाउने अधिकार राज्यमा मात्र हुन्छ तर स्थानीय नागरिक निकायहरू राज्यका सार्वभौम अधिकार प्रयोग गर्ने हैसियतमा हुन्छन् भन्ने मान्यतापछि मात्र स्थानीय कर अभ्यासमा आएको हो । इतिहास हेर्दा स्थानीय करभन्दा पनि नगरपालिका करका रूपमा यसले प्रवेश पाएको देखिन्छ ।
पुरानो हुँदैमा भत्काउनु पर्दैन घर
पुरानो घरलाई भत्काएर सोही स्थानमा नयाँ घर निर्माण गर्ने सोच्दै हुनुहुन्छ ? पुरानो घर प्रबलीकरण गर्न मिल्ने वा नमिल्ने भन्ने बारेमा प्राविधिकलाई देखाउनुहोस् । प्राविधिकले मिल्ने सल्लाह दिएमा घर निर्माण गर्नुभन्दा प्रबलीकरण गर्दा एक तिहाइ कम खर्च गरे पुग्नुका साथै पुरानो घर उत्तिकै बलियो हुनेछ ।
स्थानीय निर्वाचन : एक लाख ५० हजार ४७९ उम्मेदवार
काठमाडौं, वैशाख १३ गते। वैशाख ३० गते हुने स्थानीय निर्वाचनका लागि एक लाख ५० हजार ४७९ जना उम्मेदवारले मनोनयन दर्ता गराएका छन्। देशभरका महानगर, उपमहानगर, नगर र गाउँपालिकाका प्रमुख र उपप्रमुखसँगै वडाअध्यक्षदेखि सदस्यसम्मले आइतबार र सोमबार मनोनयन दर्ता गराएका हुन्।निर्वाचन आयोगका अनुसार स्थानीय तहको चुनावका लागि देशभरबाट महानगर, उपमहानगर र नगरपालिका प्रमुखका लागि ३४ सय बढीले उम्मेदवारी दर्ता गराएका छन्। देशभर ३४ सय ६६ जनाले प्रमुख (मेयर) पदका लागि उम्मेदवारी दर्ता गराएको आयोगले उल्लेख गरेको छ। त्यसैगरी उपप्रमुख पदमा २१ सय ३५ जनाले उम्मेदवारी दर्ता गराएका छन्। सँगै गाउँपालिका अध्यक्षका लागि ३३ सय ७८ जनाले मनोनयन दर्ता गर्दा उपाध्यक्ष पदमा २३ सय ९२ जनाले मनोनयन दर्ता गराएका छन्। आयोगले सार्वजनिक गरेको बुलेटिन अनुसार वडाध्यक्षका लागि ३४ हजार ९४२ जनाले मनोनयन दर्ता गरेका छन्। महिला सदस्यका लागि २६ हजार ६१, दलित महिला सदस्यका लागि २३ हजार ४५६ र खुला सदस्यका लागि ५४ हजार ६४० जनाले उम्मेदवारका लागि मनोनयन दर्ता गराएका छन्। वैशाख ३० गते हुने स्थानीय तहको निर्वाचनका लागि उम्मेदवारी दर्ताका लागि निर्वाचन आयोगले आइतबार र सोमबार दुई दिन समय दिएको थियो।
किन ढिला भयो मनोनयन दर्ताको विवरण सार्वजनिक गर्न ?
स्थानीय तह निर्वाचनका लागि आइतबार र सोमबार भएको मनोनयन दर्ताको अन्तिम विवरण मंगलबार अपराह्नसम्म सार्वजनिक हुन सकेको छैन।
उम्मेदवारको सूची सार्वजनिक नहुँदा दाबी विरोधमा समस्या
वैशाख ३० हुने स्थानीय तह निर्वाचनका लागि उम्मेदवारी दर्ता गरेका उम्मेदवारमाथि मङ्गलबार दाबी विरोधको समय निर्धारण गरिएको छ । तर, अधिकांश निर्वाचन अधिकृतको कार्यालयले उम्मेदवारहरुको अन्तिम नामावलीको सूची प्रकाशन गर्न ढिलाइ गर्दा दाबी विरोधको उजुरी गर्न पनि समस्या भएको छ ।
कर्णाली र सुदूरपश्चिम प्रदेशका १३ जिल्लामा मतपत्र ढुवानी
निर्वाचन आयोगले कर्णाली र सुदूरपश्चिम प्रदेशमा मतपत्र पठाएको छ । वैशाख ३० गते हुने स्थानीय तह निर्वाचनका लागि आयोगले कर्णाली र सुदूरपश्चिम प्रदेशमा मङ्गलबार मतपत्र पठाएको हो । आयोगमा सहसचिव तुलसीबहादुर श्रेष्ठले मङ्गलबार कर्णाली र सुदूरपश्चिम प्रदेशका १३ जिल्लामा मतपत्र ढुवानी गरिएको जानकारी दिनुभयो ।
औषधि उद्योगलाई आत्मनिर्भर हुने वातावरण बनोस्
औषधि उद्योगीले राज्यबाट आवश्यक सहयोग नपाएको गुनासो गर्नुभएकाे छ । उहाँहरुले नेपाललाई औषधिमा आत्मनिर्भर बनाउने वातावरण बन्दै गए पनि सहयाेग नभएकाे बताउनुभयाे । नेपाल औषधि उत्पादन संघ (एपोन)ले आयोजना गरेको एक कार्यक्रममा औषधि उत्पादकहरूले नेपाल औषधिमा आत्मनिर्भर बन्न सक्ने अवस्था हुँदाहुँदै पनि राज्यले प्रोत्साहन नगरेको बताउनुभयाे ।
रसुवामा एमालेका अध्यक्ष पदको मनोनयन दर्ता रद्द
रसुवाको आमाछोदिङमो गाँउपालिकामा नेकपा ९एमाले० का तर्फबाट अध्यक्षको उम्मेदवारमा गरिएको मनोनयन रद्द भएको छ । २०७४ सालमा वागमती प्रदेश संसदको बन्दसूचिमा नामवली रहेका टेम्रेल तामाङले अध्यक्षमा उम्मेदवार दिनुभएपछि उहाँको मनोनयन दर्ता नगरिएको सहायक निर्वाचन अधिकृत अमरबहादुर जिसिले गोरखापत्र अनलाइनलाई जानकारी दिनुभयो ।
चुनावी माहौल बढ्यो तर महिलाको उम्मेदवारी भने घट्यो
यस पटकको स्थानीय निर्वाचनमा महिलाको प्रतिनिधित्व अघिल्लो निर्वाचनको भन्दा कम हुने देखिएको छ । स्थानीय तहको प्रमुख वा उपप्रमुखमध्ये एक पदमा महिला हुनुपर्ने व्यवस्था गठबन्धनबाट उम्मेदवारी दिँदा लागू नहुने भएपछि महिलाको प्रतिनिधित्व घट्ने देखिएको हो । महानगर र उपमहानगरमा गठबन्धनबाट उम्मेदवारी दिँदा दुबै पदमा पुरुष परेका छन् । तर दुबै पदमा महिला भने कतै परेका छैनन् ।
भक्तपुरमा ३४ दलबीच प्रतिस्पर्धा हुने
वैशाख ३० गते स्थानीय तहको निर्वाचन हुँदैछ । निर्वाचन आयोगको कार्यतालिकाअनुरुप वैशाख ११ र १२ गते उम्मेदवार मनोनयन दर्ताको क्रम जारी छ । भक्तपुर जिल्लामा भक्तपुर नगरपालिका, चाँगुनारायण नगरपालिका, मध्यपुर थिमि र सूर्यविनायक नगरपालिका गरी जम्मा चार स्थानीय पालिका छन् । जिल्ला निर्वाचन कार्यालय भक्तपुरका अनुसार स्थानीय निर्वाचनमा भक्तपुर जिल्लाबाट एक लाख ८४ हजार पाँच सय ८९ मतदाता संख्या रहेको छ ।
काठमाडौंमा दैनिक आठ करोड लिटर मेलम्चीको पानी वितरण
काठमाडौंमा दैनिक आठ करोड लिटर मेलम्चीको पानी वितरण शुरु भएको छ । १५ करोड लिटर पानी दैनिक रुपमा वितरण गर्ने लक्ष्य राखेको आयोजनाले आइतबार देखि वितरण प्रकृया सुरु गरेको छ ।
उत्पादन वृद्धि प्राथमिकतामा
अर्थमन्त्री जनार्दन शर्माले आयात प्रतिस्थापनका लागि उत्पादन वृद्धि गर्न आग्रह गर्नुभएको छ । मन्त्रालयगत बजेट छलफलका क्रममा सोमबार उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयसँगको बैठकमा उहाँले उत्पादन वृद्धि र रोजगारी सिर्जनाका कार्यक्रम राख्न आग्रह गर्नुभएको थियो । उहाँले उद्योगका क्षेत्रअनुसार उत्पादन वृद्धि र रोजगारी सिर्जनाको तथ्याङ्कसमेत राखेर अर्को बैठकमा उपस्थित हुन आग्रह गर्नुभयो ।