परदेशमा स्थापित हुँदै दसैँ
विश्वव्यापीकरणसँगै नेपालीको बसोबास यति बेला विश्वका हरेक कुनाकाप्चामा फैलिँदै गएको पाइन्छ । दक्षिण एसियाली मुलुकसहित विश्वका अन्य मुलुकमा नेपालीको सङ्ख्या आधा करोडभन्दा बढी नाघेको अनुमान छ । अध्ययन, अनुसन्धान, रोजगारी र उच्चतम अवसरको खोजीमा नेपालीले परदेशलाई आफ्नो गन्तव्य बनाउँदै आएका छन ।
तीन महिनामा सोह्र अर्बभन्दा बढी विदेशी लगानी
चालु आर्थिक वर्षको तीन महिनामा साढे १६ अर्ब रुपियाँको प्रत्यक्ष विदेशी लगानी (एफडिआई) प्रतिबद्धता आएको छ । उद्योग विभागको तथ्याङ्क अनुसार साउनदेखि असोजसम्म १५१ परियोजनामार्फत १६ अर्ब ६० करोड ४३ लाख लगानी प्रतिबद्धता आएको हो । असोज महिनामा मात्र ४० परियोजनामार्फत एक अर्ब ९८ करोड ७३ लाख रुपियाँ लगानी प्रतिबद्धता आएको छ ।
विभिन्न ठाउँबाट चिनी बिक्री गरिँदै
नेपाल खुद्रा व्यापार सङ्घले समन्वय गरेर बुधबारदेखि राजधानीका विभिन्न ठाउँमा चिनी बिक्री गरिएको छ । केही दिनयता उपत्यकासहित देशका विभिन्न ठाउँमा चिनीको हाहाकार भएपछि सङ्घले बुधबारदेखि प्रतिकेजी ११५ रुपियाँमा प्रतिउपभोक्ता दुई केजी चिनी बिक्री गरिएको हो ।
‘बहुचर्चित पञ्चेश्वर बनाउनै पर्छ भन्ने माग जनताको छ’
बैतडी जिल्लाको दक्षिणपश्चिम भेगमा पर्ने पञ्चेश्वर गाउँपालिकाको पूर्वमा मेलौली नगरपालिका, पश्चिममा भारतको सिमाना, उत्तरमा दशरथचन्द नगरपालिका र दक्षिणमा शिवनाथ गाउँपालिका रहेका छन् । स्थानीय तहको पुनर्संरचनापछि छ वटा वडामा विभाजित यस गाउँपालिकाको कुल जनसङ्ख्या १८ हजार ७६६ रहेको छ । क्षेत्रफलका आधारमा १२०.४१ वर्गकिलोमिटरमा फैलिएको छ । बहुप्रतीक्षित पञ्चेश्वर आयोजना स्थल यही गाउँपालिकामा पर्छ । यद्यपि गाउँपालि
कोशीका मुख्यमन्त्रीले आज विश्वासको मत लिँदै
कोशी प्रदेशका मुख्यमन्त्री केदार कार्कीले आज विश्वासको मत लिँदै हुनुहुन्छ । संविधानको धारा १६८(५) अनुसार ४७ जना सांसदहरूको समर्थनमा मुख्यमन्त्री बन्नु भएका मुख्यमन्त्री कार्कीले नियुक्त भएको पाँच दिनभित्रै विश्वासको मत लिन लाग्नुभएको हो ।
नवरात्रको चौथो दिनः कुष्माण्डा देवीको पूजा आराधना गरिँदै
नवरात्रको चौँथो दिन दसँैघर वा पूजा कोठामा नौ दुर्गामध्येकी चौँथो चन्द्रघण्टा देवीको विधिपूर्वक पूजा आराधना गरिँदै छ ।
सुदूरपश्चिममा बिरामीका दुःख, डाक्टरविहीन अस्पताल
टीकापुर अस्पतालले केही समयअघि बालरोग विशेषज्ञ, अर्थोपेडिक सर्जन, इएनटी, एनेस्थेसियोलोजिस्ट, रेडियोलोजिस्ट, फिजिसियन एक/एक जना र पाँच जना मेडिकल अधिकृत गरी ११ जना भर्नाका लागि आवेदन माग्यो । रेडियोलोजिस्ट, फिजिसियन र मेडिकल अधिकृतमा एक/एक जनाको आवेदन प¥यो । तीनै जना छनोट पनि भए तर छनोट भएका रेडियोलोजिस्टले टीकापुरकै निजी अस्पताल रोज्नुभयो र सरकारी अस्पतालमा सम्झौता गर्न आउनुभएन । ११ जनाका लागि खुलेको विज्ञापनबाट दुई जना मात्रै चिकित्सक सम्पर्कमा आए । २५ शय्याको स्वीकृति पाएको टीकापुर अस्पतालमा ७५ शय्या सञ्चालनमा छ तर दरबन्दी २५ शय्या बराबर पनि छैन ।
यो वर्ष मनसुनजन्य प्राकृतिक विपत् उच्च, मानवीय क्षति भने तुलनात्मक रूपमा कम
यो वर्षको मनसुनजन्य प्राकृतिक विपत्मा परेर नेपालमा ९२ जनाको मृत्यु भएको छ । विपत्का घटना उच्च भए पनि विगतका वर्षको तुलनामा मानवीय क्षति भने यो वर्ष कम भएको राष्ट्रिय विपत् जोखिम न्यूनीकरण तथा व्यवस्थापन प्राधिकरणले जनाएको छ । प्राधिकरणले मङ्गलबार पत्रकार सम्मेलनको आयोजना गरी सो जानकारी दिएको हो । यो वर्षको मनसुन आइतबारदेखि नेपालबाट बाहिरिएको थियो । मनसुन अवधिमा बाढीपहिरो, भीषण वर्षा, चट्याङसहितको विपत्मा परेर १६८ जना घाइते भएका छन् । त्यस्तै अझै ३० जना बेपत्ता छन् । प्राधिकरणका प्रवक्ता धु्रवबहादुर खड्काले मनसुनजन्य विपत्मध्ये सबैभन्दा बढी पहिरोमा परेर ४५ जनाको ज्यान गएको बताउनुभयो ।
नापी कार्यालयका सर्वेक्षक एक लाख बढी घुससहित नियन्त्रणमा
अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले नापी कार्यालय भद्रपुर, झापामा कार्यरत सर्वेक्षक देव नारायण ठाकुर र विचौलिया उमेश यादवलाई घुससहित नियन्त्रणमा लिएको छ ।
कृषि क्षेत्र विशेष प्राथमिकतामा
सिद्धिचरण नगरपालिका ओखलढुङ्गा जिल्लाको सदरमुकाम हो । युगकवि सिद्धिचरण श्रेष्ठको नामबाट यस नगरपालिकाको नाम राखिएको हो । यस नगरपालिकामा साबिकका तलुवा, ठुलाछाप, बर्नालु, ओखलढुङ्गा, ज्यामिरे, सल्लेरी, बेतेनी, विगुटार, अँधेरी, जन्तरखानी र रुम्जा
प्रसूति केन्द्र बन्द हुँदा बाटोमै जन्मिन्छन् बच्चा
गाउँको प्रसूति केन्द्र एक वर्षदेखि बन्द हुँदा भारतसँग सीमा जोडिएको पञ्चेश्वरको विनायक गाउँका महिला अस्पताल पुग्न नपाई बिचबाटोमै बच्चा जन्माउन बाध्य छन्। प्रसूति बेथा लागेका महिलालाई भारतीय अस्पतालनजिक पर्ने भए पनि भारतीय सीमा सुरक्षा बलले महाकाली नदीको विनायकघाटमा नियमित डुङ्गा चल्न नदिँदा यस्तो समस्या भोग्न बाध्य हुने गरेका छन्। भारतसँग सीमा जोडिएको पञ्चेश्वर गाउँपालिका–४, विनायक गाउँमा ११२ घरधुरी रहेका छन्। गाउँमा स्वास्थ्य संस्थाको माग राख्दै स्थानीयले दुई रोपनी जग्गा दान गरेपछि गाउँपालिकाले छ लाख रुपियाँ खर्च गरेर दुई वर्षअघि प्रसूति केन्द्र स्थापना गरेको थियो।
कर्णालीका विमानस्थलमा नेपाल एयरलाइन्सले थप्यो उडान
कर्णाली प्रदेशका हिमाली जिल्लाहरूमा नेपाल वायुसेवा निगमको जहाज नेपाल एयरलाइन्सले उडान सङ्ख्या बिस्तार गरेको छ । नपालीहरुको महान् चाड वडा दसैँमा यात्रुहरू सहज रूपमा आफ्नो गन्तव्यमा पुर्याउनका लागि नेपाल एयरलाइन्सले उडान बिस्तार गरेको हो ।
१३ दिन ढिलो गरी बाहिरियो मनसुन
नेपालमा गत जेठ ३१ गते भित्रिएको यस वर्षको मन्सुन आजदेखि बाहिरिएको छ ।
मेलम्चीको मुहान सारिने
मेलम्ची खानेपानी आयोजनाको मुहान (हेडवर्क्स) सारिने भएको छ। अहिले सिन्धुपाल्चोकको हेलम्बुमा रहेको हेडवक्र्स सो क्षेत्रको भूबनोट तथा बाढीपहिरोको जोखिमका कारण सार्नुपर्ने भएको मेलम्ची खानेपानी आयोजना विकास समितिले जनाएको छ। समितिका प्रवक्ता राजेन्द्रप्रसाद पन्तले एसियाली विकास बैङ्क (एडिबी) ले गरेको अध्ययन प्रतिवेदनका आधारमा आयोजनाको हेडवर्क्स अहिले भएको स्थानभन्दा करिब एक किलोमिटर माथि सार्नुपर्ने भएको जानकारी दिनुभयो। एडिबी सो आयोजनाको दातृ निकाय हो। मेलम्ची खोलामा आएको पटक पटकको बाढीपहिरोले सो हेडवर्क्स क्षतिग्रस्त हुँदै आएको छ।
सबल स्थानीय सरकार
नेपालको संविधानले समानुपातिक, समावेशी र सहभागितामूलक सिद्धान्तका आधारमा समतामूलक समाज निर्माणको सङ्कल्प गरेको छ । विगतमा राज्यको व्यवहारबाट पछाडि पारिएका वा परेका वर्ग, जाति, समुदाय वा सांस्कृतिक समूह वा क्षेत्रको राज्यका सबै प्रक्रियामा अधिकतम पहुँच बढाउने, सहभागी बनाउने, यसका निम्ति उपयुक्त र सहज वातावरण निर्माण गर्ने सङ्घीय राज्य प्रणालीको मूल उद्देश्य हो । समानताको हकबमोजिम सामान्य कानुनको प्रयोगमा उत्पत्ति, धर्म, वर्ण, जात, जाति, लिङ्ग, शा
दुर्घटनाको डरलाग्दो तस्बिर
नेपालमा सडक दुर्घटनाबाट हुने मानवीय क्षतिको स्थिति हेर्दा निकै डरलाग्दो देखिन्छ । दैनिक औसत ८ देखि १० जनासम्मको सडक दुर्घटनाबाट मृत्यु हुने गरेको छ । अझ चाडबाडको बेला यो तथ्याङ्क उकालो लाग्छ । दसैँको बेला घर फकर्ने यात्रुहरूको चाप अत्यधिक भए पनि सडकमार्गको अवस्था भने नाजुक छ । पूर्वपश्चिम राजमार्गका सडकहरू बढी व्यस्त हुँदा दसैँमा घर फकर्नेलाई सकस हुने गर्छ भने सडक दुर्घटना पनि अत्यधिक बढ्ने गरेको छ ।
अवसर खोज्दै विदेशको यात्रा
नेपालमा भने जस्तो अवसर नपाएरै हामी बिदेसिएकाहरू पक्कै पनि अवसरको खोजीका लागि बाहिरिएका हौँ । कोही नेपालमा अवसर नै नपाएर बिदेसिएका छौँ होला । कोही नेपालमा अवसर हुँदाहुँदै पनि गुणात्मक अवसरका लागि वा आफ्नो शैक्षिक दायरालाई फराकिलो गराउनका लागि विदेश पुगेका छौँ होला । कोही बिदेसिने सजिला अवस
समृद्धिको आधार गुणस्तरीय शिक्षा
केही समयअघि नेपाल सरकार र सङ्घर्षरत शिक्षकबिच सहमति भयो । आन्दोलन टुङ्गियो तर आगामी शैक्षिक भविष्यलाई मार्गनिर्देशन गर्ने ऐन बन्न बाँकी छ । विधेयक अहिले विचाराधीन छ । नेपालको भविष्य र समृद्धि असल शिक्षा नीतिमै निर्भर हुने छ । खास गरी सरकारले प्रदान गर्ने शिक्षालाई गुणस्तरीय, सिपमूलक र विद्यालयस्तरमा निःशुल्क र अनिवार्य गराउने संरचना तयार हुनु पर्छ । निजी क्षेत्रलाई मात्र बढोत्तरी दिने, विपन्नका छोराछोरी मात्र सामुदायिक शिक्षा लिन बाध्य हुने अवस्था अब हुनु हुँदैन ।
कृषि उत्पादन र बजारीकरणमा सहजीकरण गर्छौँ
स्थानीय तहको दोस्रो निर्वाचनमा नेपाली कांग्रेसको तर्फबाट दोलखाको वैतेश्वर गाउँपालिकाको अध्यक्षमा छवि लामा निर्वाचित हुनुभएको छ । दोस्रो पटक गाउँपालिका अध्यक्षमा निर्वाचित लामासँगै गाउँपालिकाका जनप्रतिनिधिले डेढ वर्षको
दसैँको प्रतीक
बर्खालाई बिदा गर्दै मनसुन टाढिएको छ । आकाश छ्याङ्ङ उघ्रिएको छ । शरद् ऋतुले छपक्कै छोपेको छ । गर्मी उत्तरार्धतिर छ । सिरसिर चलेको मन्द चिसो हावाले शीतकाललाई स्वागत गरिरहेको छ । महान् चाड दसैँ दैलोमै आइपुगेको छ । मनलाई मोहित पार्ने शारदीय मौसम र दसैँको यो सम्मिलनका बिच विशिष्ट नाता जोडिएको एउटा सांस्कृतिक पहिचान हो– चङ्गा । नेपाली शब्दकोष पल्टाउने हो भने ‘चङ्गा’ को अर्थ ‘धागो छोडेर हावामा उडाइने कागज वा प्लास्टिकको खेलौना’ मा मात्रै सीमित छैन । चङ्गाले तन्दुरुस्त, फुर्तिलो र स्वच्छतालाई प्रतिविम्बित गर्दछ । चङ्गा उडाउँदा मनमस्तिष्क
कथा जस्तै लाग्ने विगत
चलचित्रको नायकलाई पनि मात दिने व्यक्तित्वसँगै देखिएको सक्रियताले तीसको दशकमा नाम जस्तै बन्नुभएको थियो राजकुमार थापा । यतिखेर उहाँको नाम धेरैले थाहा नपाएको नाम पनि हुन सक्छ । हामी विगत बिर्सन्छौँ, वर्तमानमा रमाउँछौँ, सुनौलो भविष्यको कल्पनामा । जीवनको उर्वर समय साहित्य, सङ्गीत, खेलकुद, प्रशासनमै
‘मास्टर्नी’ को अर्थ नबुझ्दा...
म सानो छँदा घरमा मुवालाई ‘मास्टर्नी’ भनेर बोलाएको सुन्थेँ । जिजुमुवाले प्रायः मुवालाई मास्टर्नी बुहारी भन्नुहुन्थ्यो । जिजुबुवाले पनि मास्टर्नी नै भनेर बोलाउनुहुन्थ्यो । परिवारका अरूले पनि मास्टर्नीकै पछाडि साइनो जोडेर नै बोलाएको सुनेँ । गाउँका मानिसले पनि मास्टर्नी नै भनेर बोलाउँथे । मुवाको नाम त के थियो, त्यतिबेला मलाई थाहा थिएन । कतै मास्टर्नी भन्ने शब्द सुन्यो भने मेरो मुवा नै हो भन्ने लाग्थ्यो मलाई । विस्तृत कुरामा त ध्यान पनि गएन । मेरो मुवाको नाम नै मास्टर्नी हो भन्ने लागेको थियो ।
सम्झनलायक होङजाउ एसियाड
उत्कृष्ट व्यापारिक केन्द्र घोषित चीनको होङजाउले एसियाली खेलकुदलाई प्रतिष्ठाको विषय बनाएको थियो । कोरोना महामारीले एक वर्ष ढिला सुरु भएपछि होङजाउले तयारीका लागि थप एक वर्ष समय पनि पायो । त्यसैले होङजाउ एसियाडमा रौनकताको कुनै कमी भएन । होङजाउ एसियाडलाई एक सफल आयोजना मानिएको छ । नेपालको सन्दर्भमा पनि होङजाउ सहभागिता सम्झनलायक बन्यो । हुन त कराँते खेलाडी एरिका गुरुङको रजत पदक र नेपाली महिला कबड्डीले दिलाएको कांस्य पदक मात्र होङजाउ एसियाडमा नेपालका लागि सफलताका रूपमा रह्यो । यसबाहेक नेपाली क्रिकेट टिमले
इजरायल सुरक्षित देश होइन भन्ने सोचेर हामी देश फर्केका हौँ: शिवशङ्कर लोनीया
लेबनानको सीमाक्षेत्रमा रहेको एउटा गाउँमा च्याउ फर्ममा काम गर्दै गर्दा साइरन बज्यो कि बङ्करमा जान्थ्यौं । यसरी दुई तिन दिनसम्म बित्यो त्यसपछि सुरक्षित क्षेत्रमा गयौँ तर पनि सुरक्षित नभएपछि त्यसपछि हामी त्रसित भयौँ शुक्रवार इजरायलबाट नेपाल फर्कनु भएका रुपन्देहीका शिव शङ्कर लोनीयाले भन्नुभयो । उहाँ त्रिभुवन विश्वविद्यालयबाट कृषि अध्ययनका लागि इजरायल जानुभएका उहाँ भन्नुहुन्छ, इजरायल देशनै सुरक्षित नभएपछि घर फर्किएका हौ । सानो देश भए पनि छिमेकीसँग राम्रो सम्बन्ध नभएकाले पनि जहिल्यै लडाइ र आक्रमण हुने गरेको उहाँको अनुभव छ ।
हामी त बाँचेर आइयो अरूको पनि उद्धार होस्: श्वेता भट्ट महेन्द्रनगर
महेन्द्रनगरकी श्वेता भट्ट भन्नुहुन्छ, इजरायलको लडाइ प्रत्यक्ष हेरे । यो मेरो पहिलो अनुभव हो जीवनकै । एकदमै खुसी छु । यो उद्धार प्रक्रिया यति छिटो हुन्छ भन्ने कल्पना पनि गरेको थिएन । हामी त बाँचेर आयौँ । बाँकी साथीहरूको पनि छिटो उद्धार होस । उहाँले सरकारसँग आग्रह गर्नुभयो । हामी अव देशमै केही गर्नुपर्छ भन्ने सन्देश यो घटनाले दिएको उहाँ बताउनुहुन्छ ।
