'बल्दे अम्कोट वैकल्पिक सडक सुचारु गर्न आवश्यक'
बाजुराको साँफे–मार्तडी राजमार्ग अन्तर्गत पर्ने बल्दे, अम्कोट सडक अनुगमन गरिएको छ ।
बार्जुकोट भ्युटावर : विकृतिको अखडा बन्दै
बाजुराको बुढीगङ्गा नगरपालिका–४ स्थित बार्जुकोटमा निर्माण गरिएको बार्जुकोट भ्युटावर पछिल्लो समय विकृतिको अखडा बन्दै गएको छ । भ्युटार घुम्ने नाममा स्थानीय युवकयुवतीले अश्लील क्रियाकलाप गर्नुका साथै मदिरा र धूमपान सेवनको अखडा बनेको छ । आर्थिक वर्ष २०७७/७८ मा ३५ लाख रुपियाँ लागतमा निर्माण सुरु गरिएको भ्युटावर पूर्ण रूपमा सञ्चालन नहुँदा स्थानीय युवकयुवतीको भिड लाग्ने गरेको छ । त्यहाँ पुग्नेले अश्लील क्रियाकलापका साथै जाँडरक्सी र चुरोटलगायत धूमपान र मद्यपान गर्ने गरेको बताइन्छ ।
बर्खा लागेसँगै शिवरत्नपुरवासी चिन्तित
मनसुन लाग्ने समय आएपछि कैलारी गाउँपालिका–३ स्थित शिवरत्नपुरवासीमा चिन्ता बढेको छ । विपत् जोखिम न्यूनीकरण नभएका कारण नदी कटानको उच्च जोखिममा रहेका गाउँवासी बाढी आउने भएकाले चिन्तित बनेका हुन् । विसं २०७९ मा आएको बाढीले तीव्र रूपमा कटान गरेपछि १६ परिवार विस्थापित भएका थिए । उनीहरूको पुनस्र्थापना हुन सकेको छैन । मोहना नदीको धार बस्तीतिर भएका कारण शिवरत्नपुर गाउँ नै जोखिममा रहेको छ ।
सरकार गठनको एक महिना, मन्त्रीपरिषद्ले पाएन पूर्णता
सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकार गठनको एक महिना बिते पनि मन्त्रीपरिषद्ले भने अझै पूर्णता पाउन सकेको छैन । मुख्यमन्त्री दीर्घबहादुर सोडारीले विश्वासको मत पाएको एक साता बित्दा पनि प्रदेश सरकार मन्त्रीपरिषद् विस्तार हुन सकेको छैन । विश्वासको मत प्राप्तिपछि पनि सरकार विस्तार तथा मन्त्रीपरिषद्ले पूर्णता नपाउँदा प्रदेश सरकारको नियमित कामकारवाही तथा नीतिगत निर्णयमा समस्या देखिएको छ । मुख्यमन्त्री सोडारीलाई नेकपा (एमाले), नेकपा (माओवादी केन्द्र), नागरिक उन्मुक्ति पार्टीका सात जना प्रदेश सभा सदस्यमध्ये दुईले र एक जना स्वतन्त्र प्रदेश सभा सदस्यले विश्वासको मत दिनु भएको थियो ।
‘विशेषज्ञ वडा स्वास्थ्य क्लिनिक’ प्रभावकारी बन्दै
कैलालीको धनगढी उपमहानगरपालिकाले सञ्चालनमा ल्याएको ‘विशेषज्ञ वडा स्वास्थ्य क्लिनिक’प्रभावकारी बन्दै गएको छ ।
‘महिला, बालबालिका तथा ज्येष्ठ नागरिकका लागि राम्रो बजेट आउँछ’
महिला, बालबालिका तथा ज्येष्ठ नागरिकमन्त्री भगवती चौधरीले यस पटक महिला, बालबालिका तथा ज्येष्ठ नागरिकको पक्षमा राम्रो बजेट आउने बताउनुभएको छ । धनगढी विमानस्थलमा प्रेस चौतारी कैलालीले आयोजना गरेको पत्रकार भेटघाटमा उहाँले सो कुरा बताउनुभएको हो ।
रानाथारू सङ्ग्रहालय
कैलालीको धनगढी उपमहानगरपालिका–१३, राजपुरमा रानाथारू सांस्कृतिक सङ्ग्रहालय निर्माण गरिएको छ । कैलाली र कञ्चनपुरमा बसोबास गर्दै आएका आदिवासी जनजाति रानाथारूको कला तथा संस्कृतिको संरक्षण एवं प्रदर्शनी गर्ने उद्देश्यले सङ्ग्रहालय निर्माण गरिएको हो ।
खप्तड राष्ट्रिय निकुञ्जबाट सङ्कलन हुने राजस्वमा कमी
खप्तड राष्ट्रिय निकुञ्जबाट सङ्कलन हुने राजस्वमा बर्सेनि कमी हुँदै गएको पाइएको छ । निकुञ्जले आयोजना गरेको सरोकार भएकासँगको समन्वय बैठकमा राजस्व सङ्कलन चुनौती बनेको बताइएको छ ।
उपाध्यायलाई सञ्चार गृह पत्रकारिता सम्मान
नेपाल पत्रकार महासङ्घ सुदूरपश्चिम प्रदेश समितिले पश्चिम टुडे दैनिकका प्रधान सम्पादक दीर्घराज उपाध्यायलाई सञ्चार गृह पत्रकारिता सम्मान प्रदान गरेको छ ।
अछामका जनप्रतिनिधि पूर्वी रुकुममा
विद्यालयमा आधारित दिवा खाजालाई प्रभावकारी बनाउने उपाय सिकाइका लागि अछाम जिल्लाका जनप्रतिनिधि र कर्मचारीको टोली पूर्वी रुकुम पुगेको छ । स्थानीय उत्पादित खाद्यान्नमा आधारित दिवा खाजाको निरन्तरता र असल अभ्यास सिकाइका लागि स्थानीय तहका प्रमुख, शिक्षा र कृषि शाखामा कार्यरत कर्मचारीको टोली पूर्वी रुकुम पुगेको हो ।
नरभक्षी चितुवा धपाउन सहअस्तित्व अभियान
नरभक्षी चितुवाले २८ जना बालबालिकाको सिकार गरिसकेको बैतडी जिल्लामा घाइतेहरू पनि उत्तिकै छन् । चितुवाले विशालपुर गाउँमा मात्रै छ बालकको ज्यान लिएको छ । १७ जना घाइते अवस्थामा जीवन बिताइरहेका छन् । बैतडीमा चितुवाको जोखिम बढेपछि मान्छे र चितुवाबिच एकअर्काको शत्रुता घटाउन सहअस्तित्व अभियान सञ्चालन गरिएको छ । यस अभियानमा लागेका मेलौली नगरपालिका–९, विशालपुरका शङ्करदत्त भट्ट चितुवा र मावनबिच सहअस्तित्व बढाउने समूहको अध्यक्ष बन्नुभएको छ । आँगनमा खेल्दै गरेको छोरा चितुवाको सिकार बनेपछि उहाँ जङ्गली जनावर चितुवा भगाउने र बचाउने अभियानमा लाग्नुभएको हो । त्यस्तै विशालपुर गाउँकी गुनडी लोहारकी छ वर्षीय छोरी चितुवाको आहारा बनिन् । यस गाउँमा लगातार छ बालबालिकालाई चितुवाले सिकार बनाएपछि
आँगनमा खानी र जडीबुटीको भण्डार
कृषि मलमा प्रयोग हुने ‘फस्फोराइट’ खानीदेखि क्यान्सर रोग निको पार्ने ट्याक्सल नामको रसायनयुक्त जडीबुटीका लागि बैतडी जिल्ला भण्डार मानिन्छ । यहाँ विभिन्न खनिज पदार्थका अतिरिक्त उपयोगी जडीबुटीसमेत पाइन्छ । खानी र जडीबुटीको उपयोग नहुँदा माल पाएर पनि चाल नपाए जस्तै गरी युवा रोजगारीको खोजीमा विदेश पलायन हुन थालेका छन् । युवा जनशक्ति पलायन हुँदा गाउँमा वृद्ध, महिला, केटाकेटीबाहेक कोही भेटिँदैनन् । अधिकांश युवा कामको खोजीमा भारत जाने गरे पनि पछिल्लो समय खाडी मुलुक र मलेसिया जानेको सङ्ख्या बढेको छ । मलेसिया गएका सिगास गाउँपालिका–१ का लोकराज भट्ट उतै बेपत्ता भएपछि घरमा वृद्ध आमाबुवा आठ वर्षदेखि छोराको बाटो कुरेर बसिरहनुभएको छ ।
चराको अनुसन्धान सुरु
कैलालीस्थित घोडाघोडी चरा अभय आरण्य क्षेत्रमा चरा गणना तथा अनुसन्धान सुरु गरिएको छ । प्रदेश सरकारको सहयोग र नेपाल पन्छी संरक्षण सङ्घ (बिसिएन) को व्यवस्थापनमा डिभिजन वन कार्यालय पहलमानपुरले चराको गणना तथा अनुसन्धान सुरु गरेको हो । गर्मीयाममा चराको सङ्ख्या, अवस्था र प्रजाति पत्ता लगाउने उद्देश्यले चरा गणना तथा अनुसन्धान गरिएको जनाइएको छ । घोडाघोडीलगायत सबै क्षेत्रमा चरा गणना तथा अनुसन्धानको कार्य गरिने चराविद् हिरूलाल डङ्गौराले बताउनुभयो ।
दुर्गममा खाद्यान्न वितरण सुरु
बाजुराको अति दुर्गम गाउँपालिका स्वामीकार्तिक खापर गाउँपालिका–१, मुक्तिकोटमा खाद्यान्न बिक्रीवितरण सुरु गरिएको छ । नेपाल खाद्य तथा व्यापार कम्पनी लिमिटेडले मुक्तिकोट बिक्री केन्द्रमा पाँच सय क्विन्टल चामल आपूर्ति गरेर बिक्रीवितरण सुरु गरेको हो । स्वामीकार्तिक खापर गाउँपालिकाका अध्यक्ष भरतबहादुर रोकायाले मुक्तिकोटबाट पायक पर्ने स्वामीकार्तिक खापर–१ र २ का स्थानीयका लागि प्रतिकेजी ६६ रुपियाँका दरले मोटा चामल बिक्रीवितरण सुरु गरिएको बताउनुभयो ।
बालबालिकालाई पोलियो खोप
यस जिल्लामा रहेका छ हजार बालबालिकालाई पोलियो रोगविरुद्धको (आइपिभी) खोप लगाइने भएको छ । जेठ १३ देखि २६ सम्म सो अभियान सञ्चालन गरेर आइपिभी खोप लगाइने भएको हो । करिब छ हजार १८६ जना बालबालिकालाई खोप लगाइने जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालयका स्वास्थ्य अधिकृत केशर साउदले जानकारी दिनुभयो । यो खोप नपाएका बालबालिकालाई लगाइन लागेको हो । २०७३ वैशाखदेखि २०७५ साल भदौसम्म जन्मिएका बालबालिकाले यो खोप नपाएकाले खोप अभियान प्रारम्भ हुन लागेको स्वास्थ्य कार्यालयका भेक्टर कन्ट्रोलर निरीक्षक हरिप्रसाद भट्टले जानकारी दिनुभयो । सो अवधिमा जन्मिएका बालबालिकाको सङ्ख्या छ हजार १८६ रहेको छ । स्वास्थ्य कार्यालयले जिल्लाका सात वटै स्थानीय तहमा खोप सञ्चालनका लागि आवश्यक तयारी थालेको छ ।
मझगाउँ विमानस्थल स्तरोन्नतिका लागि छलफल
कञ्चनपुरको महेन्द्रनगरस्थित मझगाउँ विमानस्थल स्तरोन्नतिका लागि रक्षामन्त्री हरि उप्रेती र नेपाली कांग्रेसका प्रमुख सचेतक रमेश लेखकसहितको टोलीबिच आज छलफल भएको छ ।
घोडाघोडीमा चरा उत्सव र फोटो प्रदर्शनी
जैविक विविधताले महत्वपूर्ण विश्व रामसार क्षेत्र कैलालीको घोडाघोडी तालमा चरा उत्सव तथा चरा फोटा प्रदर्शनी कार्यक्रम सुरु भएको छ ।
कैलालीमा आलु उत्पादन बढ्यो
गत वर्षको तुलनामा यो वर्ष कैलालीमा आलु उत्पादन ६ प्रतिशतले बढेको छ । जिल्ला कृषि ज्ञान केन्द्रका सूचना अधिकारी श्यामराज जोशीका अनुसार गत वर्ष चार हजार पाँचसय १२ हेक्टर क्षेत्रफलमा आलुखेती गरिएकामा ६७ हजार सातसय ६० मेट्रिक टन आलु उत्पादन भएको थियो ।
मुक्त हलिया, कमलरी र कमैया नअटाएको गुनासो
नेपाल सरकारको नीति, कार्यक्रम तथा बजेटमा मुक्त हलिया, कमैया, कमलरी र हरवाचरवाको समस्या नसमेटिएको भन्दै सहभागीले गुनासो पोखेका छन् । मङ्गलबार आयोजित एक कार्यक्रममा उक्त समुदायका अगुवाले आफ्नो समुदायको न्यायोचित पुनस्र्थापनाको माग गरेका छन् । मुक्त कमैया महिला विकास मञ्चका अध्यक्ष सीमाकुमारी चौधरीले विगतमा नीति तथा कार्यक्रममा आफूहरूका सवाल समेटिएको भए पनि यस पटक नपर्नु दुःखद भएको बताउनुभयो ।
स्वास्थ्य सञ्जालमा जोडिँदै कर्णालीपारिका बस्ती
बाजुरा जिल्लाको पूर्वीउत्तर क्षेत्रमा पर्ने कर्णाली नदीपारिको स्वामीकार्तिक खापर गाउँपालिकाका दुर्गम गाउँबस्ती स्वास्थ्य सञ्जालमा जोडिँदै गएका छन् । पालिकाले प्रत्येक गाउँबस्तीमा प्राथमिक तथा सामुदायिक स्वास्थ्य एकाइ विस्तार गरेसँगै दुर्गम गाउँबस्ती स्वास्थ्य सञ्जालमा जोडिँदै गएका हुन् ।
दीर्घरोगी आयुर्वेद उपचारतिर आकर्षित
लामो समयदेखि स्वास्थ्य समस्याबाट ग्रसित दीर्घरोगी आयुर्वेदिक उपचार रोज्न थालेका छन् । आयुर्वेदिक औषधीको असर (साइड इफेक्ट) एलोपेथिकभन्दा कम हुने गरेकाले दीर्घरोगीले विभिन्न समस्याबाट छुटकारा पाउनका लागि आयुर्वेदिक उपचार रोज्न थालेका हुन् । प्रदेश सरकारले धनगढीमा प्रादेशिक आयुर्वेद चिकित्सालय सञ्चालन गरेपछि त्यस्ता बिरामीलाई स्वास्थोपचार गराउन झनै सहज भएको छ । ज्येष्ठ नागरिकलगायत गम्भीर रोगको उपचारका लागि चिकित्सालय पुग्ने बढेका छन् ।
घोडाघोडीमा चरा गणना तथा अनुसन्धान हुँदै
नेपालको पहिलो चरा आरक्ष कैलालीस्थित घोडाघोडी चरा अभय आरण्य क्षेत्रमा गर्मी याममा चरा गणना तथा अनुसन्धानको कार्य थालिएको छ ।
धनगढीमा हरियाली प्रवर्द्धन कार्यक्रम सुरु
धनगढी उपमहानगरपालिकाले तेस्रो चरणको हरियाली प्रवर्द्धन कार्यक्रम सुरु गरेको छ । धनगढी नगर क्षेत्रलाई स्वच्छ बनाउने उद्देश्यका साथ उपमहानगरपालिकाले तेस्रो चरणको हरियाली प्रवर्द्धनको कार्यक्रम अगाडि बढाएको हो ।
बाह्रसिङ्गेको बथान
कञ्चनपुरको शुक्लाफाँटा राष्ट्रिय निकुञ्जको घाँसे मैदानमा देखिएको बाह्रसिङ्गेको बथान । शुक्लाफाँटामा दुई हजार तीन सय भन्दा बढीको विश्वमै दुर्लभ बाह्रसिङ्गेको झुन्ड देख्न पाइन्छ। बाह्रसिङ्गेले परिचित यो निकुञ्जमा आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटकको आगमन भने न्यून हुने गरेको छ ।