ओखलढुङ्गा एमालेले टुङ्ग्यायो उम्मेदवार
नेकपा एमालेले ओखलढुङ्गाले जिल्लाको आठ वटै स्थानीय तहमा उम्मेदवारको टुंगो लगाएको छ । जिल्ला कमिटीले सिफारिस गरेका उम्मेदारहरुको नामावालीमध्येबाट प्रदेश कमिटीले सबै स्थानीय तहका प्रमुख र उपप्रमुखलगायतको उम्मेदवारको टुंगो लगाएको हो ।
राज्य पुनर्संरचनाको खिल्ली उडाइँदै
संविधानअनुसार राज्य पुनर्संरचना भई तीनवटै तहको निर्वाचन भएको पाँच वर्ष पुग्नै लाग्दा पनि कतिपय सरकारी, गैरसरकारी, निजी तथा सामुदायिक संस्थाले अझै आफ्नो संस्थाको बोर्डमा नयाँ ठेगाना राखेका छैनन् ।
इच्छाशक्तिले कमाएको नाम र दाम
विराटनगर, वैशाख ११ गते । इच्छाशक्ति भएमा नाम र दाम दुवै आर्जन गर्न सकिने उदाहरण प्रस्तुत गर्नुभएको छ सुनसरी देवानगञ्ज गाउँपालिकाका किसान रामवृक्ष मेहताले । निजी लगानीका बीउबिजन उत्पादन तथा प्रशोधन केन्द्र स्थापना गरेर लाखौँ आम्दानी गर्न उहाँ सफल हुनुभएको छ । विगतमा लागत धेरै लागेको र आर्जन थोरै गर्न सकिए पनि व्यवसायमा दिएको निरन्तरताले अहिले अपेक्षित लाभ लिइरहनु भएको छ ।देवानगञ्ज गाउँपालिका–२ निवासी मेहताले सुरुमा रु एक करोडभन्दा बढी लागत लगाएर बीउ प्रशोधन केन्द्र स्थापना गर्नुभयो । यसका लागि पालिकाले रु चार लाख र कृषि ज्ञान केन्द्र सुनसरीले रु आठ लाख सहयोग गरेको उहाँले जानकारी दिनुभयो । सानैदेखि कृषि पेशामा समर्पित मेहताले रु २० लाखमा बीउ प्रशोधन मेसिन खरिद गर्नुभएको छ ।उहाँले गएको वर्षमा प्रशोधित १६० मेट्रिक टन धानको बीउ बिक्री गर्नुभयो । मसिनो धान प्रतिकेजी रु १०० र अन्य धान प्रतिकेजी रु ५५ देखि ६० सम्म बिक्री गर्नुभएको हो । बीउ वृद्धिका लागि स्थानीय किसानका गहुँका लागि ६० हेक्टर र धानका लागि ८० हेक्टर जग्गा उपयोग गर्दै आउनुभएको छ । बजार मूल्यभन्दा २० प्रतिशत बढी मूल्य दिएर बीउ वृद्धिका लागि किसानलाई प्रोत्साहन गर्दै उत्पादनका लागि खेत उपभोग गरिरहेको पाइएको छ ।यस वर्ष मेहताले धान १२५ मेट्रिक टन र गहुँ १२५ मेट्रिक टन बीउ उत्पादन गर्ने लक्ष्य लिनुभएको छ । उहाँले यसमा मात्र सीमित नरहेर अग्र्यानिक मल पनि उत्पादन गरिरहनुभएको छ । अग्र्यानिक मलका लागि आवश्यकताअनुसार भैँसी र गाईवस्तु पनि पाल्नुभएको छ । गोबर, घाँसपातलाई कुहाएर बनाउने अग्र्यानिक मलको गुणस्तर जाँच तथा प्रमाण्ीकरणका लागि पहिलो वर्ष नार्क नामक संस्थालाई रु चार लाख भुक्तानी गरेको र त्यसपछि वर्षेनी रु छ हजार मल जाँच गरेको शुल्क तिर्ने गरेको प्रशोधन सञ्चालक मेहताले बताउनुभयो ।उहाँले भन्नुभयो, “अग्र्यानिक मल उत्पादन गर्दा रासायनिक मल विस्थानपन हुने र रासायनिक मल प्रयोग गर्दा उत्पादन लागत बढ्दै जाने र मुनाफा कम हुने भएकाले यस क्षेत्रका किसान अग्र्यानिक मलतर्फ रुचि बढेको पाइएको छ ।”प्रतिकेजी रु २० दरले बिक्री हुने अग्र्यानिक मल गएको वर्षमा ६० मेट्रिक टन बिक्री भएको छ । यस वर्ष अग्र्यानिक मल उत्पादन वृद्धि गर्ने सोच र उद्देश्य रहेको मेहताको भनाइ छ । परिवार सबै मिलेर गरिरहेको यस कामका लागि उहाँले एक कृषि अधिकृत र एक जना जेटिएलाई जागिर पनि दिनुभएको छ । दैनिक १५ जनालाई प्रत्यक्षरूपमा रोजगारी दिँदै आउनुभएका कृषक मेहताले जिल्लास्तरबाट राष्ट्रपति पुरस्कार र बीउबिजन उत्कृष्ट राष्ट्रिय पुरस्कार पाउनुभएको छ, खर्च काटेर वर्षमा रु ३० लाख आम्दानी गर्छु, भन्नुभयो ।यही आम्दानीबाट उहाँले एक छोरा आनन्दलाई एमबिबीएस उत्तीर्ण गराएर एमडीमा भर्ना गर्नुभएको छ भने एक छोरी अम्बिका बिएससी नर्स र अर्की छोरी आरती बिएससी एजीसम्मको शिक्षा दिनुभएको छ । उहाँले यस अतिरिक्त दुई बिघा पाँच कठ्ठा जग्गामा तरकारी खेती गर्नुभएको छ । बजारको समस्या नभएको बताउने कृषक मेहताको तरकारी खेतीमा पर्वल, करेला, भिण्डी, खुर्सानी, काँक्रा अहिले बेजोडले फलेको देख्न पाइन्छ । व्यापारीले खेती भएकै ठाउँमा तरकारी खरिद गर्ने गरेकाले कहीँकतै भौतारिनु नपरेकामा खुसी व्यक्त गर्नुभयो ।आनन्द सिड्स एण्ड अग्र्यानिक फर्टिलाइजर नाम दिएको आफ्ना कारखानाबाट प्रभावित भई उहाँकै सहोदर भाइ उमेशकुमार मेहताले पनि अग्र्यानिक मल उत्पादन सुरु गर्नुभएको छ । गएको वर्षमा उहाँले १० मेट्रिक टन अग्र्यानिक मल बिक्री गर्नुभएको थियो भने यस वर्ष उत्पादन बढाउने दिशातर्फ अग्रसर देखिनुभएको छ । उहाँले १० वटा गाई पाल्नुभएको छ भने दैनिक १५ लिटर प्रतिलिटर रु ५० कार दरले दूध पनि बेच्दै आउनुभएको छ । आफ्नो पेशामा समर्पित मेहताका श्रीमती अनिता भारतीले दिनरात नभनी श्रीमान्को काममा सघाउँदै आउनुभएको छ ।प्रदेश नं १ का कृषि मन्त्रालयका सचिव मेघनाथ तिमिल्सेनाले निरीक्षण एवं अनुगमन गर्दै आफ्नै सीप, ज्ञान र क्षमता प्रयोग गरेर कृषि क्षेत्रमा गरेको योगदानको कदर गर्दै प्रदेश सरकार कृषिलाई प्राथमिकतामा राखेकाले कृषकको मागलाई सक्दो सम्बोधन गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गर्नुभयो । कृषि ज्ञान केन्द्र सुनसरी मोरङ सम्पर्क कार्यालय विराटनगरका प्रमुख रामदेव सिंहले किसानले गरेको मेहेनतबाट नै राष्ट्र निर्माण हुने भएकाले कृषि उत्पादन बजार बिचौलियाको हातमा पर्न नहुने भन्दै श्रम, सीप र लागत लगाउने किसानले बाली उत्पादनबाट उचित लाभ लिनुपर्नेमा जोड दिनुभयो ।
ओखलढुङ्गामा नेकपा एस र जसपा एक्ला एक्लै चुनाव लड्ने
ओखलढुङ्गामा नेकपा (एकीकृत समाजवादी) र जनता समाजवादी पार्टीले एक्ला एक्लै चुनावमा जाने तयारी गरेका छन् ।
ओखलढुङ्गामा चुनावी सुरक्षामा १२ सय सुरक्षाकर्मी
शेरबहादुर राईओखलढुङ्गा, वैशाख १० गते । ओखलढुङ्गामा चुनावी सुरक्षाका लागि बाह्रसय सुरक्षाकर्मी खटिने भएका छन् । जिल्लाको आठ वटै स्थानीय तहमा हुने चुनावलाई शान्तिपूर्ण र मर्यादित बनाउन १२ सयभन्दा बढी सुरक्षाकर्मी परिचालन हुने भएका हुन् । जिल्लामा चुनावी सुरक्षाका लागि नेपाल प्रहरी, शसस्त्र प्रहरी, नेपाली सेना र म्यादी प्रहरी गरि १२ सय भन्दा बढी सुरक्षाकर्मी खटाइने निर्णय भएको जिल्ला सुरक्षा समितिका सदस्य तथा जिल्ला प्रहरी कार्यालय प्रमुख प्रहरी नायव उपरीक्षक सुकदेव खनालले बताउनुभयो । जिल्ला सुरक्षा समितिका संयोजक तथा प्रमुख जिल्ला अधिकारी दिलकुमार तामाङ लगायत सुरक्षा निकायका प्रमुखहरुको टोलीले मतदान केन्द्रहरुको अनुगमन गरी संवेदनशील केन्द्रहरुको पहिचान गरेको पनि प्रहरी नायव उपरिक्षक खनालले जानकारी दिनुभयो ।सुरक्षाकर्मी अपुग भएमा प्रदेशबाट थप सुरक्षा व्यवस्था मिलाउन पहल भईरहेको छ । स्थानीय तहको निर्वाचनलाई शान्तिपूर्ण र भयरहित वातावरणमा सम्पन्न गराउन विशेष सुरक्षा व्यवस्था योजना तयार पारिएको जिल्ला सुरक्षा समितिले जनाएको छ ।
निर्वाचनले नछोएको सुकुम्बासी बस्ती
विराटनगर महानगरपालिकाका चोकदेखि गल्लीसम्म निर्वाचनका चहलपहल बढ्न थाल्दा महानगरकै एउटा बस्ती भने सुनसान छ । महानगरको पूर्वतर्फ कटहरी गाउँपालिकासँगको सिमाना छुट्याउँदै अविरल बगेको सिङ्घिया खोलाको डिलमा रहेको सुकुम्बासी बस्तीमा भने निर्वाचनको रौनक पुगेकै छैन । दैनिक ज्यालादारीबाट बिहान बेलुकीको गाँस टार्ने बाध्यतामा रहेका बस्तीका स्थानीयला
व्यवस्था र संरचना फेरियो बोर्ड फेरिएन
हरिप्रसाद कोइराला उर्लाबारी,बैशाख ९ गते । संविधान अनुसार राज्य पुनसंरचना भई तीन वटै तहको निर्वाचन भएको ५ वर्ष पुग्नै लाग्दा पनि कतिपय सरकारी, गैर सरकारी, नीजि तथा सामूदायिक संस्थाहरूले अझै आफ्नो संस्थाको बोर्डमा नयाँ ठेगाना राखेका छैनन् । सरकारी कोषबाट सञ्चालन खर्च प्राप्त नहुने संस्था मात्र होइन, वार्षिक करोडौं रुपियाँको आर्थिक कारोवार र लाखौं रुपियाँ सञ्चालन खर्च गर्ने सरकारी र सामूदायिक संस्थाले समेत पुनसंरचनाको खिल्ली उडाएका छन् । मोरङको मिक्लाजुङ गाउँपालिकाको मुख्य प्रवेशद्वारमा नै हालसम्म मधुमल्ला गाविस लेखिएको छ । राज्य पुनर्संरचना पछि तत्कालिन मधुमल्ला गाविसको कार्यालयमा मिक्लाजुङ गाउँपालिका कार्यालय बसिरहेको छ । करोडौंको भवन र पुनर्निर्माण गर्ने रकम पुग्दा बोर्ड फेर्न भने गाउँपालिकाले वास्ता गरेको छैन् । मोरङ कै गोविन्दपुर गाविस कार्यालयमा हाल रतुवामाई नगरपालिकाको वडा नम्बर– ५ को कार्यालय रहेको छ । वडाले वार्षिक ७५ लाखको बिकास बजेट बनाउँछ । तर, प्रमुख गेटमा रतुवामाई नगरपालिका वडा नम्बर– ५ को कार्यालय गोविन्दपुर लेख्ने खर्च वडा कार्यालयलाई पुगेको छैन । गाउँपालिका र वडा कार्यालय मात्र होइन । मोरङको कानेपोखरी–५ ,भौंसावारी स्थित रमाइलो बहुमुखी क्याम्पसको मुल गेटमा नै ठेगाना परिवर्तन गरिएको छैन् । क्याम्पस प्रमुख टीकाराम खरेलले भन्नुभयो– सडक पश्चिम सर्ने भएपछि गेट ढल्ने भयो । त्यसैले किन खर्च गर्ने भनेर नयाँ बोर्ड नराखेको हो । तर, छ वर्ष बितिसक्दा पनि न सडक सर्यो न गेट ढल्यो । मोरङ कै कानेपोखरी –४ हात्तीडुब्बाको सूर्योदय आधारभूत बिद्यालयले पनि बोर्ड फेर्न सकेको छैन । विद्यालयका प्रधानाध्यापक गङ्गाराम अधिकारीले भन्नुभयो– ‘साना तर महत्वपूर्ण काममा ध्यान नपुगेकै हो । अब एक साता भित्र बोर्ड फेरिने छ ।’साविक बाहुनी– ९ को गौथली चौकमा रहेको सिंहदेवी सामूदायिक वन उपभोक्ता समूहले पनि बोर्ड फेर्न सकेको छैन । बाहुनी– ९ हाल बेलबारी नगरपालिका वडा नम्बर– १० मा पर्छ । उता मिक्लाजुङ–३ को कालिदह खानेपानी तथा सरसफाइ आयोजनाले आफ्नो बोर्डबाट टाँडी – ८ हटाएको छैन । मिक्लाजुङ –३ टाँडी लेख्दा फरक पर्दैनथ्यो । तर, कसैको ध्यान पुगेको छैन्। स्थानीय एक उपभोक्ताले भन्नुभयो । मोरङका अधिकांश गाउँ तथा नगरपालिकाका सहकारी, सामूदायिक बन, विद्यालय र नीजि संस्थाले बोर्ड परिवर्तन नगर्दा आगन्तुकहरू भने अल्मलिने गरेका छन् । गुगलमा समेत नयाँ ठाउँका नाम आउन थालेका छन् । तर, स्थानीय संघ,संस्थाहरूले बोर्ड फेर्न भ्याएका छैनन् । जसले गर्दा मोरङ बाहिरबाट आउने जो कोही अल्मलिने गरेका छन् ।
मिर्चाडाँगीको दुःख
मोरङको तराईका नगरपालिकाका विद्यार्थी एक किलोमिटर धाएर आधारभूत विद्यालयको शिक्षा लिइरहेका छन् भन्दा धेरैलाई पत्यार नलाग्न सक्छ । देशकै प्रमुख औद्योगिक नगर छ मोरङमा । प्रदेश १ को राजधानी पनि मोरङमै पर्छ । रतुवामाई नगरपालिका–३, को दक्षिण–पूर्वी कुनामा रहेको मिर्चाडाँगी गाउँका बालबालिका कक्षा ३ देखि माथिको अध्ययन गर्न रतुवा नदी पार गरेर एक किलोमिटर पश्चिमको पिढालीसम्म पुग्ने गर्छन् ।
हेलिकोप्टरमार्फत सुत्केरीको उद्धार
किमाथाङ्का, वैशाख ९ गते । सङ्खुवासभाको सिलिचोङ गाउँपालिका–३ ताम्कुबाट हेलिकोप्टरमार्फत एक सुत्केरीको उद्धार गरिएको छ । सिलिचोङ–३ कोल्वाकी १८ वर्षीया मेलिना राईलाई नेपाली सेनाको हेलिकोप्टरमार्फत उद्धार गरिएको जिल्ला प्रहरी कार्यालयका प्रहरी नायब उपरीक्षक लालध्वज सुवेदीले जानकारी दिनुभयो । सुत्केरी राईको राष्ट्रपति महिला उत्थान कार्यक्रमअन्तर्गत उद्धार गरिएको हो ।ब्यथा लागेपछि उनलाई बुधबार राति १० बजे प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र ताम्कु भर्ना गरिएको थियो । उच्च रक्तचापबाट समेत पीडित राईको त्यहाँ उपचार हुन नसकेपछि बिहीबार हेलिकोप्टरमार्फत काठमाडौँ लगिएको सिलिचोङ गाउँपालिकाका स्वास्थ्य संयोजक दिपेन्द्र कुलुङले जानकारी दिनुभयो ।
निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय स्थापना
प्रदेश ब्युरो विराटनगर, वैशाख ९ गते । विराटनगर प्रदेश निर्वाचन कार्यालयका सूचना अधिकारी तीर्थ अधिकारीले प्रदेश १ का १३७ स्थानीय पालिकामा बिहीबार नै मुख्य निर्वाचन तथा निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय स्थापना गरिएको बताउनुभयो । निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय स्थापना भएसँगै वैशाख ३० गते हुने निर्वाचनको काम औपचारिक रूपबाट सुरु भएको छ । रङ्गेली समाचारदाताका अनुसार स्थानीय तह निर्वाचनका लागि मोरङमा प्रमुख निर्वाचन अधिकृतको कार्यालयसहित जिल्लाका १७ स्थानीय तहमा निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय बिहीबार स्थापना गरिएको छ । विराटनगर महानगरपालिकाको निर्वाचन हेर्नेसहित विराटनगरमा मुख्य निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय शनिहाटस्थित रेडक्रस भवनमा स्थापना गरिएको हो । मोरङका मुख्य निर्वाचन अधिकृत एवं मोरङ जिल्ला अदालतका न्यायाधीश भरत लम्सालले कार्यालयको उद्घाटन गर्नुभएको थियो । उहाँले जिल्लाका १७ स्थानीय तहसँगको समन्वयमा निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय स्थापना गर्ने कार्य एकैदिन सम्पन्न भएको बताउनुभयो । निर्वाचनसँग सम्बन्धित कार्यक्रम गर्नका लागि मुख्य तथा निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय स्थापना गरिएसँगै निर्वाचनको आवश्यक कामहरू अगाडि बढेको छ । मोरङका प्रमुख जिल्ला अधिकारी काशीराज दाहालले निर्वाचन अधिकृतको कार्यालयको सुरक्षामा सशस्त्र प्रहरी बललाई खटाइने बताउनुभयो । स्थानीय तहको समन्वयमा निर्वाचन अधिकृतको कार्यालयका लागि आवश्यक भवन, सीसी क्यामेरा जडान, सवारी साधन, फर्निचर, सञ्चारलगायतका सुविधा उपलब्ध गराउने व्यवस्था रहेको प्रजिअ दाहालले जानकारी दिनुभयो । निर्वाचनलाई स्वच्छ, स्वतन्त्र र भयरहित रूपमा सम्पन्न गराउन दल, उमेदवार तथा सरोकारवालासँग छलफल आयोजना गरेर वैशाख ११ गते मनोनयनको कार्यक्रम गरिने मुख्य निर्वाचन अधिकृत लम्सालले जानकारी दिनुभयो । मनोनयनमा उम्मेदवारले ध्यान दिनुपर्ने कुरालाई मुख्य तथा निर्वाचन अधिकृतका कार्यालयले सरोकारपक्षसँग छलफल वैशाख ११ अगावै गरिसक्ने तयारी गरेको छ । मुख्य निर्वाचन अधिकृतले प्रजिअसँगको समन्वयमा सुरक्षा व्यवस्था, निर्वाचन आचारसंहिता, अनुगमन, मतदान स्थलको बारेमा जानकारी लिने काम गर्नका लागि कार्यालय स्थापनासँगै सुरु गरिएको छ । मुख्य निर्वाचन अधिकृत लम्सालले आगामी २२ दिनभित्र सबै प्रक्रिया पूरा गरेर निर्वाचन सम्पन्न गराउन सबैसँग अपिल गरिने बताउनुभयो । दलहरू अनिर्णित गाईघाट समाचारदाताका अनुसार आठवटा स्थानीय तह रहेको उदयपुर जिल्लामा आसन्न स्थानीय तह निर्वाचन प्रयोजनका लागि सदरमुकाम गाईघाटमा मुख्य निर्वाचन अधिकृत र अन्य सातवटा पालिकाको केन्द्र रहेको स्थानमा बिहीबारदेखि निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय स्थापना गरिएकोे छ । निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय सञ्चालनमा आएसँगै सम्बन्धित पालिकाका लागि निर्वाचन अधिकृत खटाइएको र सबै पालिका बिहीबार नै स्थानीय तह सदस्य निर्वाचन सम्बन्धी कार्यक्रम प्रकाशन गरिएको उदयपुरका मुख्य निर्वाचन अधिकृत दीपक खनालले बताउनुभयो ।निर्वाचनमा भाग लिने राजनीतिक दलले भने बिहीबारसम्म स्थानीय तहका लागि कुनै पनि उम्मेदवारको टुङ्गो लगाउन सकेका छैनन् । सत्तारुढ पाँच दलीय गठबन्धनको पटक–पटक बैठक बसे पनि अहिलेसम्म निर्णयमा पुगिनसकेको प्रदेश १ सरकारका सडक पूर्वाधार तथा सहरी विकासमन्त्रीसमेत रहनुभएका नेपाली काँग्रेस उदयपुरका पार्टी सभापति हिमाल कार्कीले बताउनुभयो । जिल्लाका ७५ वटा वडा र आठवटा पालिकामा कति ठाउँमा गठबन्धन हुने र कति ठाउँमा मित्रवत् प्रतिस्पर्धा गरिने भन्ने कुराको टुङ्गो लगाउन बैठक चलिरहेको र शुक्रबार साँझसम्ममा निर्णयमा पुगिने सभापति कार्कीले बताउनुभयो । मतदान स्थलमा स्वास्थ्यकर्मीदमक समाचारदाताका अनुसार स्थानीय तहको निर्वाचनमा झापामा हरेक मतदान स्थलमा कम्तीमा पनि एक जना स्वास्थ्यकर्मी पर्ने गरी व्यवस्थापन गर्ने तयारी सुरु भएको छ । निर्वाचन आयोगले स्थानीय तह निर्वाचनका लागि झापामा मुख्य निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय बिहीबार स्थापना गरेर आफ्नो काम सुरु गरिसकेको छ ।निर्वाचन कार्यालय झापाका अनुसार जिल्लामा २८६ मतदान स्थलमा ७५५ वटा मतदान केन्द्र रहने छन् । एक हजार ६४ मतदाता बराबर एक मतदान केन्द्रको व्यवस्था गरिएको जिल्ला निर्वाचन कार्यालय झापाका प्रमुख तुलसी नेपालले बताउनु भएकोछ । जिल्लामा छ लाख ४६ हजार २३४ जना मतदाता छन् । जिल्लास्थित सम्पूर्ण कार्यालय प्रमुखको बैठकले मतदानका दिन मतदान स्थलमा कर्मचारी खटाउँदा सम्भव भएसम्म प्रत्येक मतदान स्थलमा एक जना स्वास्थ्यकर्मी पर्ने गरी खटाउन मुख्य निर्वाचन अधिकृतलाई अनुरोध गर्ने निर्णय भएको छ । गर्मी महिना भएकाले स्वास्थ्यमा कसैलाई समस्या आउनसाथ प्राथमिक उपचारका लागि सहज हुने भएकाले यस्तो निर्णय गरिएको बताइएको छ ।झापाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी छविराज रिजालका अनुसार कार्यालय प्रमुखको बैठकले सरकारी तथा अर्धसरकारी र सामुदायिक रूपमा सञ्चालन भएका सम्पूर्ण एम्बुलेन्सको अद्यावधिक गर्ने पनि निर्णय भएको छ । स्थानीय तह, अस्पताल, जनस्वास्थ्य, स्वास्थ्य संस्था, सामुदायिक तथा गैर सरकारी संस्था जस्ता विभिन्न सङ्घ संस्थाबाट सञ्चालित एम्बुलेन्स, दमकलको विवरण अद्यावधिक गर्ने र चालु हालतमा राख्न पत्राचार गर्ने निर्णय भएको प्रजिअ रिजालको भनाइ छ ।सबै तहमा कार्यालय ओखलढुङ्गा समाचारदाताका अनुसार ओखलढुङ्गाको एक नगरपालिकासहित सातवटा गाउँपालिका केन्द्रमा निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय स्थापना गरिएको छ । ओखलढुङ्गा सदरमुकामस्थित भेटेनरी अस्पताल तथा पशु सेवा विज्ञ केन्द्रको भवनमा मुख्य निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय स्थापना गरिएको मुख्य निर्वाचन अधिकृत तथा जिल्ला न्यायाधीश दलबहादुर केसी बताउनुभयो । सदरमुकामस्थित मुख्य निर्वाचन अधिकृतको कार्यालयमा सहायक निर्वाचन अधिकृत, अधिकृत, लेखा अधिकृत, सहायक कर्मचारी, कम्प्युटर अपरेटर गरेर एक–एक जना कर्मचारी नियुक्त गर्ने प्रक्रिया सुरु गरिने जिल्ला निर्वाचन अधिकारी प्रेम न्यौपानेले जानकारी दिनुभयो ।निर्वाचन अधिकृतको कार्यालयबाट उम्मेदवार मनोनयन दर्तादेखि दाबी विरोधको उजुरी लिने, निर्णय गर्ने, उम्मेदवारलाई चुनाव चिन्ह प्रदान, मतगणनादेखि विजय घोषणा र प्रमाणपत्र वितरणलगायतका काम हुने जिल्ला निर्वाचन कार्यालय ओखलढुङ्गाका प्रमुख न्यौपानेले बताउनुभयो । यसका साथै मतदाता नामावली प्रकाशन गर्ने, उम्मेदवारको मनोनयन दर्ता, छानबिन र स्वीकृत गर्ने, सुरक्षा समन्वय गर्ने जिम्मेवारी निर्वाचन अधिकृतको कार्यालको हुनेछ ।ताप्लेजुङ समाचारदाताका अनुसार ताप्लेजुङ सदरमुकाम फुङ्लिङस्थित जिल्ला अदालत परिसरमा मुख्य निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय स्थापना गरिएको छ । मुख्य निर्वाचन अधिकृत एवं जिल्ला न्यायाधीश प्रकाश राउतले बिहीबार बिहान मुख्य निर्वाचन अधिकृतको कार्यालयको स्थापना गर्नुभएको हो । बिहीबार नै जिल्लाका बाँकी आठवटै स्थानीय तहमा निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय पनि स्थापना गरिएका छन् ।
काँग्रेसको निर्वाचन सुरक्षा निकाय समन्वय उपसमितिको संयोजकमा खतिवडा
ओखलढुङ्गा, बैशाख ८ गते । निर्वाचन सुरक्षा निकाय समन्वय उपसमितिको संयोजकमा नेपाली काँग्रेसका केन्द्रीय सदस्य रामहरि खतिवडा मनोनयन हुनुभएको छ । नेपाली काँग्रेस स्थानीय तह निर्वाचन केन्द्रीय परिचालन समितिको बैठकले केन्द्रीय सदस्य खतिवडालाई संयोजकमा मनोनयन गरेको हो । पार्टीका उपसभापति एवम् संयोजक पूर्णबहादुर खड्काले हस्ताक्षर गर्नुभएको पत्रमा उहाँलाई सो जिम्मेवारी तोकिएको हो । निर्वाचन प्रचार अभियानलाई स्वस्थ र मर्यादित बनाउँदै स्वतन्त्र, निष्पक्ष एवं भयरहित वातावरणमा मतदान गर्न पाउने मतदाताको मौलिक हकलाई सुनिश्चित गर्न यस निर्वाचन सुरक्षा निकाय समन्वय उपसमितिको मुख्य भूमिका हुनेछ । मतदान स्थल, मतदान प्रक्रियाका सबै चरण तथा मतगणनाको अन्तिम परिणाम घोषणा नहुन्जेलसम्मको निर्वाचनको सबै सुरक्षा व्यवस्था सुनिश्चितताका लागि सुरक्षा निकायसँग आवश्यकताअनुसार सम्पर्क समन्वय गरेर काम गर्ने संयोजक खतिवडाले बताउनुभयो । देशभरका नेपाली काँग्रेसका मतदातालाई भयरहित, शान्ति सुरक्षा सुनिश्चितता गर्नका लागि जोड दिइने नेपाली काँग्रेसका केन्द्रीय सदस्य समेत रहनुभएका निर्वाचन सुरक्षा निकाय समन्वय उपसमितिको संयोजक खतिवडाको भनाइ छ ।
गठबन्धनमा सहमति, उम्मेदवारीमा अडान
आगामी वैशाख ३० गते हुने स्थानीय तहको निर्वाचनमा प्रदेश १ का चौध जिल्लाका अधिकांश स्थानीय तहमा सत्ता साझेदार दलबीच गठबन्धन गरेर जाने सहमति भएको छ । प्रदेश १
पाठकको रुचिअनुसार गोरखापत्र प्रकाशन
गोरखापत्र संस्थानका प्रकाशनलाई समयानुकूल परिमार्जन गरी सामग्रीलाई अझ उत्कृष्ट बनाइने भएको छ । नेपालको सबैभन्दा पुरानो पत्रिका गोरखापत्र दैनिकलगायत संस्थानका प्रकाशनलाई थप परिमार्जित गर्दै पाठकको रुचिको पत्रिका बनाउन योजना सुरु भएको छ ।
ताप्लेजुङका दुई स्थानीय तहको आफ्नै प्रशासकीय भवन
ताप्लेजुङमा पाँच वर्षको अवधिमा दुईवटा स्थानीय तहले आफ्नो प्रशासकीय भवन निर्माण गरेका छन् । जिल्लामा रहेका नौ वटा स्थानीय तहमध्ये फुङ्लिङ नगरपालिका र सिरिजङ्घा गाउँपालिकाले स्थायी प्रशासकीय भवन निर्माण गरेका हुन् ।
रतुवा पारीको मिर्चाडाँगीको दुःख, तीन महिना नेपालसँग सम्पर्कविहीन
हरिप्रसाद कोइराला उर्लाबारी, वैशाख ६ गते । मोरङको तराईका नगरपालिकाका विद्यार्थी एक किलोमिटर धाएर आधारभूत विद्यालयको शिक्षा लिइरहेका छन् । देशको प्रमुख औद्योगिक नगर तथा प्रदेश नं. १ को राजधानीमा अहिलेसम्म यस्तो अवस्था छ । रतुवामाई नगरपालिका वडा नं. ३ को दक्षिण पूर्वी कुनामा रहेको मिर्चाडाँगी गाउँका बालबालिका कक्षा ४ मा अध्ययन गर्न रतुवा नदी पार गरेर एक किलोमिटर पश्चिममा पर्ने पिढालीसम्म पुग्नु बाध्यता छ । मिर्चाडाँगीमा कक्षा ३ सम्म मात्र पढाइ हुन्छ । पिढाली पुग्न बालबालिकालाई धेरै गाह्रो छ । वर्षमा दुई महिना रतुवा नदीमा आएको बाढीले विद्यालय जान पाउँदैनन् । रतुवा नदीको बगर मात्र छ सय मिटर हिँड्नुपर्छ । चैत वैशाखमा चल्ने हावाहुरीले आँखामा बालुवा हालिदिन्छ । पिढालीको भानु आधारभूत विद्यालयमा कक्षा ४ मा पढिरहेकी शीतलकुमारी गनगाईंले भन्नुभयो, ‘गाउँमा विद्यालय छैन, खोलामा बाढी आउँदा विद्यालय जान पाइँदैन । विद्यालयबाट फर्किँदा ठूलो बाढी आएर घर जान पाएका छैनौं ।’ निशाकुमारी हरिजनले भन्नुभयो– ‘वर्खाको बेला विद्यालय जान पाइँदैन । अरु बेला धुलो र हिलोले दुःख दिन्छ । रतुवाको बगरैबगर ४० मिनेट हिँड्न गाह्रो छ । अझ चैत वैशाखको घाममा घर पुग्दा गलेर भुतुक्कै भइन्छ ।’ मिर्चाडाँगीबाट १२/१३ जना विद्यार्थी खोला तरेर पिढालीमा पढ्न आउँछन् । सीमाकुमारी गनगाईंले भन्नुभयो –‘हामीलाई विद्यालयले छात्रावासको व्यवस्था गरिदिए राम्रो हुने थियो । अर्की छात्रा प्रियङ्का गनगाईंले विद्यालय टाढा भएकोले मिर्चाडाँगीका बालबालिकाले बीचैमा पढ्न छोड्ने गरेको बताउनुभयो । रतुवापारीको मिर्चाडाँगीको पूर्व र दक्षिणमा भारत पर्छ । नेपाल भारतको दशगजा सीमाबाट ४० फिट उत्तर पश्चिमको मिर्चाडाँगीबाट झापा पुग्न भारत टेक्नै पर्छ । पश्चिमतर्फ रतुवा नदी पर्छ, रतुवामा पुल छैन । जसले गर्दा उनीहरू वर्षको तीन महिना नेपालसँग सम्पर्कविहीन जस्तै हुन्छन् । मिर्चाडाँगीका गान्धीप्रसाद सिंहले भन्नुभयो– ‘हामी यहाँ एक सय १५ घर धुरी छौँ ।’ मिर्चाडाँगीको सबैभन्दा पूर्व दक्षिणको गाउँमा जनप्रतिनिधि आएपछि मात्र विजुली बल्यो । हरिजन(दलित) बस्ती रहेको उक्त स्थानमा १३ घर परिवार बस्दै आएका छन् । उनीहरूको घरबाट भारतको दशगजा २० फिट पूर्व –दक्षिण छ । जनप्रतिनिधि आएपछि बल्ल सशस्त्र प्रहरीको सीमा प्रहरी कार्यालय स्थापना भएको छ
निर्वाचन निर्धारित समयमा हुनुपर्छ : अध्यक्ष ओली
सन्तोष राउतसोलुखुम्बु, वैशाख ५ गते । नेकपा (एमाले) का अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले तोकिएको समयमा निर्वाचन हुनुपर्ने बताउनुभएको छ । एमाले सोलुखुम्बुले सदरमुकाम सल्लेरीमा सोमबार आयोजना गरेको चुनावी सभा तथा पार्टी प्रवेश कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै उहाँले सो कुरा बताउनुभयो । निर्वाचनमा एमाले र गठबन्धन दलबीच मुख्य प्रतिस्पर्धा हुने उहाँले चर्चा गर्नुभयो । गठबन्धन दलको सामना गर्न एमाले तयार रहेको पनि उहाँले बताउनुभयो । एमाले विजयी भएमात्र मुलुकमा आर्थिक समृद्धि कायम हुने भन्नुहुँदै अध्यक्ष ओलीले सहयोग गर्न आग्रह गर्नुभयो ।प्रदेस १ का पूर्व मुख्यमन्त्रि शेरधन राईले आगामी निर्वाचनमा एमालेले धेरै सिट जित्ने दाबी गर्नुभयो । राईले एमाले विकासको बाहक भएको बताउनुभयो । कार्यक्रममा नेपाली काँग्रेसका महाधिबेशन प्रतिनिधि आङकाजी शेर्पाको नेतृत्वमा विभिन्न पार्टी परित्याग गरेका नेता कार्यकर्ता एमालेमा प्रवेश गरेका थिए । महाधिबेशन प्रतिनिधि शेर्पालाई एमालेबाट मेयरमा टिकट दिने सहमति भएको एमाले स्रोतको बुझाई छ ।
घर मतान जलेर नष्ट
ताप्लेजुङको फुङ्लिङ नगरपालिका–३ मा स्थानीय बाबुराम गुरागाईं र भगीरथ गुरागाईंको घर मतान थलेर नष्ट भएको छ । सोमबार दिउँसो भएको आगलागीबाट गुरागाईं परिवारको घर र मतान थलेर नष्ट भएको हो ।
ताप्लेजुङको याङ्मा केन्द्रमा ६० जना मतदाता
ताप्लेजुङमा आसन्न स्थानीय तहको निर्वाचनमा याङ्मा मतदान केन्द्रमा जिल्लाकै थोरै मतदाता सहभागी हुने भएका छन् । फक्ताङ्लुङ गाउँपालिका–७ ओलाङ्चुङगोलाको याङ्मास्थित याङ्मा आधारभूत विद्यालय मतदान केन्द्रमा ६० जना मात्र मतदाता सहभागी हुने भएका हुन् ।
रेडपान्डा अध्ययन केन्द्र निर्माण
ताप्लेजुङ समाचारदाताताप्लेजुङ, वैशाख ५ गते । ताप्लेजुङको पर्यटकीय क्षेत्र सुकेटार नजिक देउरालीमा रेडपान्डा अध्ययन तथा अनुसन्धान केन्द्र निर्माण गरिएको छ । फुङ्लिङ नगरपालिका–९, हाङ्देवास्थित देउराली सामुदायिक वनमा दुर्लभ वन्यजन्तु रेडपान्डाको अध्ययन तथा अनुसन्धान केन्द्र निर्माण गरिएको हो । जिल्लास्थित हिमाली संरक्षण मञ्च र रेडपान्डा नेटवर्कले रेडपान्डा अध्ययन तथा अनुसन्धान केन्द्र निर्माण गरेका हुन् । जैविक विविधता तथा वन्यजन्तुको अध्ययन र अनुसन्धान गर्ने गरी केन्द्र निर्माण गरिएको हिमाली संरक्षण मञ्चका कार्यक्रम संयोजक रमेश राईले जानकारी दिनुभयो । राईका अनुसार अध्ययन तथा अनुसन्धान केन्द्र स्थापनाका लागि कुल एक करोड ५७ लाख रुपियाँको लागतमा भवनसहितका संरचना निर्माण गरिएको छ । मञ्चको सहजीकरण र रेडपान्डा नेटवर्कको आर्थिक सहयोगमा भौतिक संरचना निर्माण गरिएको राईले जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार वातावरणमैत्री संरचना भएकाले जैविक निर्माण सामग्री प्रयोग गरिएको छ । निर्माण कम्पनी एसएनपीका आयोजना सुपरभाइजर अमृत भट्टराईका अनुसार संरचना निर्माणमा वातावरणमैत्री कच्चा पदार्थ र स्थानीय उत्पादनका सामग्री प्रयोग भएको छ । भट्टराईले गोबर, खरानी, अन्डाको खोल, शुद्ध तोरीको तेल, चुना, माटो, परालको टुक्रालाई मुछेर (मिश्रण) स्रोत केन्द्र निर्माण कार्यमा प्रयोग गरिएको बताउनुभयो । उल्लेखित निर्माणसामग्री प्रयोगले संरचना वातावरणमैत्री बन्नुका साथै बलियो, टिकाउ र मौसम अनुकूूलित प्रकृतिको हुने पनि उहाँले बताउनुभयो । अहिले भवन निर्माणको कार्य करिब ९९ प्रतिशत सम्पन्न भएको र चाँडै सञ्चालनमा आउने बताइएको छ ।यता केन्द्र स्थापनाले वन र दुर्लभ वन्यजन्तुको संरक्षणमा सहयोग पुग्ने विश्वास राखिएको देउराली भित्री सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहका अध्यक्ष निमाक्रिक्या शेर्पाले बताउनुभयो । स्थानीय जैविक विविधता संरक्षणलगायत वातावरणमैत्री सेवाको प्रवर्धन, सदुपयोगसहित पर्यटन प्रवर्धन गरी उपभोक्ता समूहको आयआर्जनमा वृद्धि गर्ने उद्देश्यले पनि केन्द्र निर्माण गरिएको शेर्पाले बताउनुभयो । दुर्लभ रेडपान्डासहित संरक्षित जङ्गली जनावर, जडीबुटीलगायत प्रजातिको प्रदर्शनी स्थलका रूपमा विकास गर्ने योजना रहेकोस उहाँको भनाइ छ ।
महिला मजदुरले खेतीपाती धान्दै
जयकृष्ण यादव इनरुवा, बैशाख ४ गते । सुनसरीका अधिकांश श्रमिक पुरुषहरु बैदेशिक रोजगारमा गएकाले कृषि तथा खेतीपाती गर्न पुरुष मजदुरको अभाव भएको छ । वार्षिक सुनसरीबाट १६ हजार पुरुष बैदेशिक रोजगारमा जानेगरेकाले कृषि क्षेत्रमा पुरुष मजदुरको अभाव भएको कृषकहरुको भनाई छ । प्रत्येक गाउँटोलबाट रोजगारीका लागि पुरुषहरु विदेश गएकाले खेतीपातीका लागि कृषि मजदुर तथा श्रमिकको अभाव भएको भोक्रहा नरसिंह गाउँपालिका २ का अगुवा कृषक चन्दन मेहताले बताउनुभयो । गाउँमा पुरुषहरु विदेश गएकाले जसोतसो महिला मजदुरले खेतीलाई धान्दैआएको महेताको भनाई छ ।गाउँमा राम्रो आम्दानी नहुने, रोजगारीको ग्यारेण्टी नभएको र सधै काम पनि नपाइने भएकाले बैदेशिक रोजगारमा बाध्य भएर पुरुषको आकर्षण बढेको स्थानीयको बुझाई छ । स्वदेशमा खेतीपाती र कृषिमा काम लाग्ने मजदुरको अभाव भएको भोक्राहा नरसिंह २ का किसान सुरेन्द्र मेहताले बताउनुभयो । पुरुषहरु विदेश गएकाले जेनतेन भएपनि गाउँका महिला मजदुरले खेतीलाई धानिरहेको उहाँको भनाई छ । जिल्लाको १२ स्थानीय तहको १२४ वटै वडामा बैदेशिक रोजगारले पुरुषलाई मोहित पारेकाले कृषि मजदुरको अभाव भएको अधिकारकर्मी सहजादी प्रविणले बताउनुभयो । पुरुष मजदुर कम भएको र महिलाले पनि ८ घण्टा काम गर्नुपर्ने भएकाले धेरै महिला काममा नआएको उहाँले बताउनुभयो । हाल गहुँ र मकै बाली भित्र्याउन सीमावर्ती गाउँपालिका बर्जु, कोशी, भोक्राहा नरसिंह, हरिनगर र देवानगञ्ज गाउँपालिकाका किसानलाई पूर्णरुपमा मजदुर अभाव भएको देवानगञ्जका डुमरलाल मेहताले बताउनुभयो ।सुनसरीमा १७ हजार हेक्टर क्षेत्रफलमा गहुँ बाली, ८ हजार हेक्टर क्षेत्रफलमा मकैं र ५४ हजार हेक्टर क्षेत्रफलमा धान तथा १२ हजार हेक्टर क्षेत्रफलमा तरकारी खेती लगाइदआएको छ । भोक्राहा नरसिंह गाउँपालिका किसानलाई पुरुष मजदुर अभाव समस्याले सताएपछि केही महिला मजदुरको सहयोगमा मकैं खेती गरिएको स्थानीय कृषक सुरेश मेहताले बताउनुभयो ।
निर्माणमा ढिलाइ भएको भन्दै दुहबी बजारक्षेत्रमा सडक अवरोध
नवराज कट्टेलविराटनगर, वैशाख ४ गते । सुनसरीको दुहवी बजारक्षेत्रका स्थानीयले निर्माणमा ढिलासुस्ती भएको भन्दै सडक जाम गरेका छन् । सडक निर्माण सम्झौता गरेको साह निर्माण सेवा कम्पनीले काममा ढिलासुस्ती गरेको भन्दै स्थानीयहरु विरोधमा उत्रिएका हुन् ।इलाका प्रहरी कार्यालय दुहवीका प्रहरी निरीक्षक घनेन्द्र हाङका अनुसार विस्तारको कामका लागि भत्काएको सडकमा सवारी गुड्दा धुलो धेरै उड्न थालेपछि स्थानीयले केहीबेर सडक अवरोध गरेका छन् । स्थानीयको विरोधपछि ठेकेदार कम्पनीले भत्काएको सडकमा नियमित पानी हाल्ने र निर्माणको कामलाई अगाडि बढाउने सहमति जनाएपछि अवरोध हटेको प्रहरी निरीक्षकले जानकारी दिनुभयो ।६ लेन सडक आयोजनासँग निर्माण सम्झौता गरेको साह निर्माण सेवाका प्रोपाइटर जयप्रकाश साहले निर्माणका क्रममा रहेको सडकमा धुलो उडेको भन्दै विरोध गरिएको बताउनुभयो । निर्माणका लागि आवश्यक पर्ने सामग्री अभाव भएका कारण पनि कामलाई अगाडि बढाउन असजिलो भएको बताउनुभयो । ठेक्का सम्झौता हुँदादेखि अहिले दुई गुणाले वस्तुको मूल्य वृद्धि भएको छ, साहले भन्नुभयो–“सम्झौता रकमले सडक निर्माणको काम बढाउन नसक्ने स्थिति आएको छ । सरकारसँग निर्माण व्यवसायीले पछिल्लो मूल्यवृद्धिको अवस्थाबारे जानकारी गराइसकेकाले त्यसबेलाको बोलकबोल रकमले निर्माणको काम गर्न नसक्ने स्थिति आएको छ ।”दुहवीका स्थानीयले समयमै सडक विस्तारको काम गर्न नदिएका कारण अहिले सास्ती बेहोर्नुपरेको छ । ६ लेन सडकको सीमाक्षेत्र समयमै क्लियर गर्न नदिएका कारण ठेक्का ढिलो लागेको बताइएको छ । दुई करोड रुपियाँमा मर्मत गर्नेगरी ठेक्का लिइएको सडकको काम पछिल्लो डेढ महिना यता भइरहेको छ । साहले २० दिन सडक क्लियर गर्न लागेको र बाँकी काम अगाडि बढिरहेको बताउनुभयो ।कोशी राजमार्ग ‘रानी–विराटनगर–इटहरी–धरान’ ६ लेन सडक विस्तार आयोजना २०६८ सालदेखि नै सुरु भएको थियो । सुनसरीको दुहबी बजार ६३० मिटर दूरीलाई सरकारले ‘बिल्टअप एरिया’घोषणा गरेको थियो । त्यही प्रावधानमा टेकेर स्थानीय सडक विस्तार गर्न नदिएका कारण अहिले सास्ती बेहोर्नुपरिरहेको छ । उत्तर–दक्षिण व्यापारिक मार्ग विस्तार आयोजना निर्देशानालयले सुनसरीको दुहवी बजारक्षेत्रमा विस्तार बाँकी राखेको २ किलोमिटर दूरीमध्ये १३७० मिटरको निर्माण र ६३० मिटर क्षेत्र मर्मतको काम गरिरहेको छ । सडक ऐन २०३१ अनुसार राष्ट्रिय राजमार्गको मापदण्ड २०३४ सालमा केन्द्रबिन्दुबाट २५–२५ मिटर निर्धारण गरिएको थियो । तर २०५४ सालमा तत्कालीन भौतिक पूर्वाधारमन्त्री विजयकुमार गच्छदारको सिफारिसमा दुहवी बजारको ६३० मिटर क्षेत्रलाई ‘बिल्टअप एरिया’ घोषणा गर्दै सडक सीमालाई केन्द्रबिन्दुबाट दायाँ–बायाँ ८.३–८.३ मिटर निर्धारण गर्ने निर्णय गरिएको थियो । व्यापारिक राजमार्ग नामकरण गरिएको रानी–किमाथाङ्का सडकको पहिलो खण्ड रानी–तरहरासम्मको ३४.६ किलोमिटर दूरीको काम दुहबी बजारबाहेक करिब ९० प्रतिशत काम सम्पन्न भइसकेको बताइएको छ ।
देउरालीमा रेडपाण्डा अध्ययन केन्द्र निर्माण
चन्द्र पन्दाकताप्लेजुङ,,वैशाख ४ गते । ताप्लेजुङको पर्यटकीय क्षेत्र सुकेटार नजिक देउरालीमा रेडपान्डा अध्ययन तथा अनुसन्धान केन्द्र निर्माण गरिएको छ । फुङ्लिङ नगरपालिका–९ हाङ्देवास्थित देउराली सामुदायिक वनमा दुर्लभ वन्यजन्तु रेडपान्डाको अध्ययन तथा अनुसन्धान केन्द्र निर्माण गरिएको हो ।जिल्लास्थित हिमाली संरक्षण मञ्च र रेडपान्डा नेटवर्कले रेडपान्डा अध्ययन तथा अनुसन्धान केन्द्र निर्माण गरेका हुन् । जैविक विविधता तथा वन्यजन्तुको अध्ययन र अनुसन्धान गर्नेगरी केन्द्र निर्माण गरिएको हिमाली संरक्षण मञ्चका कार्यक्रम संयोजक रमेश राईले जानकारी दिनुभयो । राईका अनुसार अध्ययन तथा अनुसन्धान केन्द्र स्थापनाका लागि कुल एक करोड ५७ लाख रुपियाँको लागतमा भवनसहितका संरचना निर्माण गरिएको छ ।मञ्चको सहजीकरण र रेडपान्डा नेटवर्कको आर्थिक सहयोगमा भौतिक संरचना निर्माण गरिएको राईले जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार वातारणमैत्री संरचना भएकाले जैविक निर्माण सामग्री प्रयोग गरिएको छ । निर्माण कम्पनी एसएनपीका आयोजना सुपरभाइजर अमृत भट्टराईका अनुसार संरचना निर्माणमा वातावरणमैत्री कच्चापदार्थ र स्थानीय उत्पादनका सामग्री प्रयोग भएको छ ।भट्टराईले गोबर, खरानी, अण्डाको खोल, शुद्ध तोरीको तेल, चुना, माटो, परालको टुक्रालाई मुछेर स्रोतकेन्द्र निर्माण कार्यमा प्रयोग गरिएको बताउनुभयो । उल्लेखित निर्माण सामग्री प्रयोगले संरचना वातावरणमैत्री बन्नुका साथै बलियो, टिकाउ र मौसम अनुकूलित प्रकृतिको हुने पनि उहाँले बताउनुभयो । अहिले भवन निर्माणको कार्य करिब ९९ प्रतिशत सम्पन्न भएको र चाँडै सञ्चालनमा आउने बताइएको छ ।यता केन्द्र स्थापनाले वन र दुर्लभ वन्यजन्तुको संरक्षणमा सहयोग पुग्ने विश्वास राखिएको देउराली भित्री सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहका अध्यक्ष निमाक्रिक्या शेर्पाले बताउनुभयो । स्थानीय जैविक विविधता संरक्षणलगायत वातावरणमैत्री सेवाको प्रवर्धन, सदुपयोगसहित पर्यटन प्रवर्धन गरी उपभोक्ता समूहको आयआर्जनमा वृद्धि गर्ने उद्देश्यले पनि केन्द्र निर्माण गरिएको शेर्पाले बताउनुभयो । दुर्लभ रेडपान्डासहित संरक्षित जङ्गली जनावर, जडीबुटीलगायत प्रजातिको प्रदर्शनी स्थलका रुपमा विकास गर्ने योजना रहेको उहाँको भनाइ छ ।
सहरबाट गाउँ फर्केर गाईपालन
उर्लाबारी, वैशाख ४ गते । औसत मानिसहरू सहरबाट गाउँ पस्दैनन् । शहरबाट गाउँ पसेर कृषिकर्म गर्नेहरूप्रति समाजको दृष्टिकोण सकारात्मक हुँदैन । तर लगनशील भएर काम गर्ने हो भने पैसा कमाउन शहर पस्नुपर्दैन भन्ने दरिलो उदाहरण बन्नुभएको मोरङको रतुवामाई- ५ परेवाखोपीका लीला श्रेष्ठ । श्रेष्ठले २०७० देखि २०७५ सम्म उर्लाबारीको स्कुलडाँडामा होटल सञ्चालन गर्नुभयो । होटल गज्जब चलेको थियो । ग्राहकको उच्च चाप थियो । पाँच वर्ष पूर्वपश्चिम राजमार्गसँगै जोडिएको उर्लाबारीको स्कुलडाँडामा होटल चलाउँदा श्रेष्ठको आम्दानी खातामा मात्र देखियो । हातमा पैसा छैन । त्यति हुँदा पनि श्रेष्ठ दम्पतीको होटल चलाउने धित मरेको थिएन । दैनिक सय लिटर दूध सहकारीमा बिक्री गरेर मासिक सरदर एक लाख ५० हजार रुपियाँसम्म आम्दानी गरी ६० हजार रुपियाँ मासिक खुद बचत गर्दै आएको श्रेष्ठले बताउनुभयो । चलिरहेको होटल बिक्री गरेर उहाँ गाउँ फर्किनुभयो र घरमै गाईपालन सुरु गर्नुभयो । २०७५ सालको मङ्सिरमा पाँच वटा गाई पालेर श्रेष्ठ अहिले नगरको नमुना गाई फर्म सञ्चालन गरिरहनुभएको छ । श्रेष्ठको खेमु गाई फर्ममा यतिबेला १५ वटा गाई छन् । जसमध्ये १२ वटा लैना छन् । दैनिक एक सय लिटर दूध बिक्री गरिरहनुभएका श्रेष्ठ भन्नुहुन्छ, सहरबाट गाउँ आएर गाईपालन सुरु गर्दा छिमेकी र आफन्तले नेवार माइलो सकिने भयो भनेर खिसी गरे । कसैले सानोतिनो व्यापार गर्न सुझाए । तर श्रेष्ठ दम्पती जे सोचेर गाउँ फर्किनुभएको थियो । त्यही काममा दत्तचित्त भएर लाग्नुभयो । हाल दैनिक सय लिटर दूध सहकारीमा बिक्री गर्नुहुन्छ । सामान्यतया प्रति लिटर ५५ रुपियाँमा दूध बिक्री हुने गर्छ । श्रेष्ठ भन्नुहुन्छ, मासिक सरदर एक लाख ५० हजार रुपियाँ आम्दानी हुन्छ । खर्च कटाउँदा ६० हजार रुपियाँ बचत भइरहेको उहाँले सुनाउनुभयो । लीलाले हालसम्मको सबै आम्दानी गाईपालन फर्म विस्तारमा खर्च गरिरहनुभएको छ । चार लाख रुपियाँमा सुरु गरेको फर्ममा ४० लाख लगानी पुगिसक्यो । बैंकले सहुलियत कर्जामा पत्यायो । सरकारले एक पटक घाँस खेतीका लागि ४० हजार र अर्को पटक गाईपालनका लागि दुई लाख ४० अनुदान दियो । अहिले पनि उहाँ घाँसका बिरुवा हरेक वर्ष बिक्री गरिरहनुभएको छ । श्रेष्ठले आफ्नो तीन बिघा खेतमा लगाएको परालले नपुगेर थप डेढ बिघा जग्गा ठेक्कामा लिएर घाँस लगाउनुभएको छ । उन्नत जातका ५० माउ गाई पु¥याउने लक्ष्य राख्नु भएका श्रेष्ठले पशुका औषधि र प्राविधिकहरू गाउँगाउँमा उपलब्ध हुनुपर्ने बताउनुभयो । ठूला गाई फर्मलाई दक्ष पशु प्राविधिक आवश्यक रहेको बताउँदै उहाँले भन्नुभयो, सरकारले दाना र चोकरको मूल्य वृद्धिसँगै दूधको मूल्य पनि बढाउनुपर्छ । अन्यथा किसानहरू पेशाबाट विमुख हुनेछन् ।
काँग्रेसका उम्मेदवारले जित्छन् : कोइराला
जयकृष्ण यादव इनरुवा, वैशाख ३ गते । नेपाली काँग्रेसका केन्द्रीय सदस्य तथा प्रदेश १ संसदीय दलका नेता राजिव कोईरालाले स्थानीय तहको निर्वाचनमा सबै ठाउँमा काँग्रेसका उम्मेदबार जित्ने दावी गर्नुभएको छ । शनिबार सुनसरी सदरमुकाम इनरुवा ९ बबियामा पार्टी प्रवेश कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्नुहुदै उहाँले सो कुरा बताउनुभयो । काँग्रेस सुनसरीको १२ वटै पालिका तथा १२४ वटै वडामा जित्ने दावी गर्नुभयो । नेता कोईरालाले भन्नुभयो, एक महिने ‘घरघर जाऔं, काँग्रेस जिताऔं’ अभियानको कार्यक्रममा देखिएको लहर र अन्य पार्टी त्यागेर काँग्रेस प्रवेश गर्नेहरुको जनलहरले काँग्रेस उम्मेदबार जित्ने बताउनुभयो । उहाँले स्थानीय तहको निर्वाचनमा काँग्रेसको अवस्था देशभर नै विगतभन्दा सुध्रिने विश्वाश व्यक्त गर्नुभयो । एमाले साविक बबिया गाविस गाउँ सचिव तथा हाल टोल समितिका अध्यक्ष किसोर चौधरीसहितका नेता कार्यकर्ताहरुलाई काँग्रेसमा प्रवेश गराउनुहँुदै काँग्रेस ऐतिहासिक पृष्ठभूमि भएको पार्टी, जनताको पार्टी, लोकतन्त्रको रक्षक पार्टी र संविधान निर्माण गर्ने पार्टी भएकाले पार्टीका उम्मेदबार जित्ने बताउनुभयो ।पार्टी जिल्ला सभापती केदार भण्डारीले देशभरमा कम्जोर रहेकोबेला पनि सुनसरी जिल्लामा धेरै सिट जित्ने काँग्रेस पार्टी भएकाले त्यसलाई कायम राख्दै थप जित्नेगरी नेता कार्यकर्तालाई लागिपर्न आग्रह गर्नुभयो ।पार्टी प्रवेश कार्यक्रममा एमालेका टोल कमिटि अध्यक्ष किसोर चौधरी, सतनी चौधरी, रामप्रसाद चौधरी, रामबाबु चौधरी, भुवनेश्वर चौधरी, सरिता चौधरीसहितले पार्टी प्रवेश गर्नुभयो ।
लिखु नदीमा डुवेर बालिकाको मृत्यु
शेरबहादुर राईओखलढुङ्गा, बैसाख ३ गते । लिखु नदिमा डुवेर ओखलढुङ्गाकी एक बालिकाको ज्यान गएको छ । चम्पादेवी गाउँपालिका–२ पलापुका भोजबहादुर मगरको नौ वर्षीया छोरी अञ्जुली मगरको शुक्रबार डुवेर मृत्यु भएको हो । शुक्रबार साथिहरु सँग लिखु नदिमा नुहाउने क्रममा डुवेर अञ्जुलीको ज्यान गएको ओखलढुङगा प्रहरीले जनाएको छ । लडेर बृद्धाको मृत्युसिद्धिचरण नगरपालिका–८ सल्लेरीका ८९ वर्षीय बलराम तामाङ्गको लडेर ज्यान गएको छ । गाउँ नजिकैको चम्पादेवी मन्दीरमा पुजाका लागि जानेक्रमा लडेर तामाङ्गको ज्यान गएको हो । लडेर गम्भीर घाईते भएका तामाङलाई ओखलढुङ्गा सामुदायिक अस्पतालमा उपचारका लागि लैजाने क्रमममा बाटोमै मृत्यु भएको ओखलढुङ्गा प्रहरी प्रमुख प्रहरी नायव उपरिक्षक सुकदेव खनालले जानकारी दिनुभयो । घटनाका विषयमा थप अनुसन्धान भईरहेको खनालले जानकारी दिनुभयो ।
