आगलागीबाट उखु खेतीमा क्षति
पश्चिम नवलपरासीको प्रतापपुर गाउँपालिकामा उखुको खेतमा आगलागी हुँदा लाखौँ रुपियाँको उखु क्षति भएको छ । प्रतापपुर–५, बसहियाका बेलास सिंहको उखु खेतबाट सुरु भएको आगलागीले प्रतापपुरका सात किसानको खेतमा काट्न तयार भएको उखु जलेर नष्ट भएको इलाका प्रहरी कार्यालय, बेलाटारीका प्रमुख प्रहरी निरीक्षक नवराज केसीले बताउनुभयो ।
सङ्कटमा ह्याचरी उद्योग
कोभिड–१९ को कहरले थला परेका ह्याचरी उद्योग अहिले बैङ्क ऋणको ब्याज र उत्पादित चल्ला बिक्री नभएपछि थप सङ्कटमा छन् । यही सङ्कटले अहिले ह्याचरी उद्योग बन्द हुन थालेका छन् । नेपाल ह्याचरी उद्योग सङ्घका पूर्वअध्यक्ष एवं नेपाल पोल्ट्री व्यवसायी मञ्चका उपाध्यक्ष टीकाराम पोख्रेलले देशैभरि रहेका झन्डै तीन सय ह्याचरी उद्योगमध्ये अहिले सयवटाले मात्रै उत्पादन गरिरहेको जानकारी दिनुभयो । “अहिले धमाधम उद्योग बन्द भइरहेका छन् । चल्ला बिक्री हुन छाडेपछि उद्योग बन्द गर्नुको विकल्प रहेन,” उहाँले भन्नुभयो ।
चार अर्ब मुद्दतीमा राख्दै राष्ट्र बैङ्क
नेपाल राष्ट्र बैङ्कले विभिन्न बैङ्क तथा वित्तीय संस्थामा चार अर्ब ३२ करोड रुपियाँ एकवर्षे मुद्दती खातामा राख्ने भएको छ । राष्ट्र बैङ्कले उपदान तथा पेन्सन कोषको तीन अर्ब चार करोड र कर्मचारी सुरक्षण कोषमा रहेको एक अर्ब २७ करोड रुपियाँ मुद्दती निक्षेपमा राख्न लागेको हो । राष्ट्र बैङ्कले ‘क’, ‘ख’ र ‘ग’ वर्गका वित्तीय संस्थालाई रकम बाँडफाँटसमेत गरेको छ । उपदान तथा पेन्सन कोषको रकमबाट वाणिज्य बैङ्कमा दुई अर्ब ४३ करोड, विकास बैङ्कमा ४५ करोड र १५ करोड रुपियाँ वित्त कम्पनीमा राख्ने गरी सूचना जारी गरिएको छ ।
आलु र दूधको गुणस्तरमा नोक्सान
आलु र दूधको गुणस्तर र परिमाणमा अत्यधिक नोक्सान हुने गरेको एक अध्ययनले देखाएको छ । खाद्य तथा कृषि सङ्गठन (एफएओ)ले दूध र आलुको उत्पादन बढी हुने बागमती प्रदेशका चार जिल्ला (काभ्रे, सिन्धुपाल्चोक, मकवानपुर र चितवन)मा पाँच महिना लगाएर गरेको अध्ययनले आलु र दूधको उत्पादन र गुणस्तरमा समस्या देखिएको हो । काभे्र र चितवन जिल्लाका ७७ किसान, सात दूध सङ्कलन केन्द्र र तीनवटा दुग्ध उद्योगमा अध्ययन गरिएको थियो । उत्पादन स्थलदेखि प्रशोधन केन्द्रमा दूधको गुणस्तरमा समस्या देखिएको अध्ययनमा संलग्न खाद्यविज्ञ डा. आलोक श्रेष्ठले जानकारी दिनुभयो ।
तरकारीको थोक मूल्य घट्यो
काठमाडौँमा तरकारी आपूर्ति बढेसँगै तरकारीको थोक मूल्य घटेको छ । पछिल्लो डेढ सातामा रातो आलु, काउली, मुला, बन्दा, सागलगायतका मौसमी तरकारीको मूल्य आधा भएको छ तर खुद्रा मूल्य नघट्दा उपभोक्ताले राहत पाउन सकेका छैनन् । कालीमाटी फलफूल तथा तरकारी विकास समितिका अनुसार मङ्सिरको पहिलो सातासम्म थोकमा प्रतिकेजी एक सय रुपियाँमा कारोबार भएको स्थानीय काउली अहिले घटेर ४० रुपियाँमा झरेको छ । रातो आलु पनि प्रतिकेजी ७५ रुपियाँबाट घटेर ५५ रुपियाँमा झरेको छ । मुला, बन्दा, सागलगायतका तरकारी पनि थोक कारोबारमा सस्तिएका छन् ।
अलैँचीको योगदान प्रदेश १ कै एक नम्बर
कुल ग्राहस्थ उत्पादन (जिडिपी)मा प्रदेश १ भरीका कृषि उत्पादनमध्ये अलैँचीको योगदान एक नम्बरको भएको भएको निष्कर्षसहित यसको उत्पादन र उत्पादकत्व वृद्धि अनिवार्य रहेको औँल्याइएको छ।
नेपालको हवाई सेवालाई प्रभावकारी बनाएर लैजानुपर्छ : पर्यटनमन्त्री श्रेष्ठ
संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्री जीवनराम श्रेष्ठले नेपालको हवाई सेवालाई विस्तार र प्रभावकारी बनाएर लाने बताउनुभएको छ।
नेप्से परिसूचक १६.६१ अङ्कले घट्यो
पछिल्लो समय नेप्से परिसूचक निरन्तर रूपमा ओरालो लागेको छ।
ढुङ्गेसाँघुका किसानलाई तोरीको बिउँ वितरण
ताप्लेजुङको मैवाखोला गाउँपालिका–१ ढुङ्गेसाँघुका किसानलाई तोरीको उन्नत बिउँ वितरण गरिएको छ। तोरी बालीको उत्पादन वृद्धि गर्ने उद्देश्यले किसानलाई उन्नत तोरीको बिउँ वितरण गरिएको हो।
उद्यमशीलता विकास गर्न ‘दुनाटपरी’ बनाउने प्रतिस्पर्धा
पछिल्लो समय आधुनिकता र प्रविधिको प्रयोगसँगै हातले बनाइने दुनाटपरी लोप हुँदै गएका छन् । गाउँघरमा अझै पनि हातले बनाएर प्रयोग गरिए पनि सहरी क्षेत्रमा मिसिनले बनाइन्छ ।
सुन चाँदीको मूल्य स्थिर
सुनचाँदी बजारमा आज छापावाल सुनको मूल्य अघिल्लो कारोबार दिनका तुलनामा स्थिर रही प्रतितोला रु ९९ हजार तीन सय तोकिएको छ ।
आयात रोक्न प्याजमा अनुदान
प्याज आयातमा सरकारले बर्सेनि करिब रु पाँच अर्बभन्दा बढी रकम खर्च गर्ने गरेको छ । नेपालमा भारत, चीन, बङ्गलादेशलगायतका मुलुकबाट प्याज आयात हुने गर्दछ ।
मूल्य बढेपछि किसान तोरीखेतीतर्फ आकर्षित
नवलपरासी (बर्दघाट सुस्तापूर्व) मा किसान तोरीखेतीमा आकर्षित भएका छन् । केही वर्षदेखि तोरीको मूल्य बढेपछि तोरी लगाउने किसानको सङ्ख्या बढेको हो । तोरीको पकेट क्षेत्र मानिएको यस जिल्लामा अधिकांश स्थानमा अहिले तोरी फुलेको देख्न सकिन्छ ।
आलुको बजारीकरण जिम्मेवारी लिँदै ‘रामपुर नगरपालिका’
रामपुर नगरपालिका–६ की सीता देवकोटालाई खेतमा आलु खन्ने बेला भएपछि कसरी बिक्री गर्ने भन्ने चिन्ताले निकै पिरोल्थ्यो । उहाँले हरेक वर्ष करिब १० क्विन्टल आलु उत्पादन गर्नुहुन्छ ।
नवीकरण गर्न आग्रह
कतारस्थित नेपाली दूतावासले कतारमा कार्यरत नेपाली श्रमिकलाई श्रम स्वीकृतिको अवधि समाप्त हुनुअघि नै नवीकरण गर्न आग्रह गरेको छ । दूतावासले एक सूचनामार्फत श्रम अवधि सकिएपछि विदेशमा रहँदा कुनै दुर्घटना वा गम्भीर बिरामी भए कानुनअनुसार पाउने सेवा सुविधाबाट वञ्चित हुने भन्दै अवधि सकिनुअघि नै नवीकरण गर्न अनुरोध गरेको हो ।
अर्थतन्त्र सुधार्ने प्रतिबद्धता
प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले अर्थतन्त्रमा देखिएका समस्या समाधान गर्न सरकारले आवश्यक पहल गर्ने बताउनुभएको छ । नेपाल उद्योग वाणिज्य महासङ्घका पदाधिकारी प्रतिनिधिमण्डलसँग मङ्गलबार बिहान बालुवाटारमा भएको भेटवार्तामा उहाँले अर्थ मन्त्रालय र राष्ट्र बैङ्कसँग छलफल गरी समाधान निकाल्ने बताउनुभयो । त्यस्तै उहाँले यस विषयमा निजी क्षेत्रसहित सबैलाई बोलाएर समस्या समाधानमा नेतृत्व लिने प्रतिबद्धता पनि जनाउनुभयो ।
खुल्यो आयात प्रतिबन्ध
सरकारले आठ महिनापछि आयातमा लगाएको प्रतिबन्ध खुला गरेको छ । आउँदो पुसदेखि लागू हुने गरी गाडी, मोबाइल, मदिरा र मोटरसाइकलको आयात प्रतिबन्ध फुकुवा गरिएको हो । मङ्गलबार बसेको मन्त्रिपरिषद्को बैठकले आयातमा लाग्दै आएको प्रतिबन्ध खुला गर्ने गरी सैद्धान्तिक निर्णय गरेको उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्तिमन्त्री दिलेन्द्रप्रसाद बडूले जानकारी दिनुभयो ।
लागत घट्ने अपेक्षा
उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयले व्यापार सहजीकरण गर्न ‘व्यापार लजिस्टिक्स नीति’ २०७९ ल्याएको छ । व्यापार लागत न्यूनीकरण गरी व्यापारको प्रतिस्पर्धात्मक क्षमता अभिवृद्धि गर्ने लक्ष्यसहित सो नीति ल्याइएको हो । सो नीति मन्त्रिपरिषद्ले पारित गरेसँगै अब कार्यान्वयन प्रक्रियामा रहेको छ । एकीकृत व्यापार पूर्वाधार विकास, व्यापार प्रणाली सम्बद्ध आपूर्ति शृङ्खलाको व्यवस्थापन, सुशासन प्रवद्र्धन गर्ने उद्देश्यसहित नीति ल्याइएको सरकारले जनाएको छ ।
अर्थतन्त्रमा १५.७ प्रतिशत हिस्सा
प्रदेश १ ले नेपालको कुल अर्थतन्त्रमा १५.७ प्रतिशत हिस्सा ओगटेको पाइएको छ । नेपाल राष्ट्र बैङ्कले तयार गरेको ‘प्रादेशिक आर्थिक गतिविधि अध्ययन वार्षिक प्रतिवेदन’का अनुसार गत आर्थिक वर्ष २०७८/७९ मा उक्त प्रदेशको कुल गार्हस्थ्य उत्पादन उपभोक्ता मूल्यमा सात खर्ब ६३ अर्ब हुने देखाएको हो ।
अन्योलमा ‘इन्डक्सन’ वितरण
सफा भान्सा र विद्युत् खपत विस्तारका लागि सरकारी प्रयासका रूपमा अगाडि सारिएको इन्डक्सन चुलो वितरण कार्यक्रम नै अन्योलमा परेको छ । काठमाडौँ उपत्यकामा बसोबास गर्ने दुर्गम क्षेत्रका विद्यार्थीलाई निःशुल्क र विभिन्न स्थानीय निकायसँग साझेदारीमा सहुलियतपूर्ण दरमा सर्वसाधारणलाई लक्षित गर्दै वैकल्पिक ऊर्जा प्रवद्र्धन केन्द्रले गत आर्थिक वर्षमै सम्पन्न गर्ने गरी दुई कार्यक्रम ल्याएको थियो । तर, इन्डक्सन चुलो आपूर्तिकर्ताको बदमासीले अहिले सो कार्यक्रम नै अन्योलमा परेको छ ।
प्रधानमन्त्री देउवाले सुदूरपश्चिम महोत्सव उद्घाटन गर्नुहुने
प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले यही मङ्सिर २२ गते कैलालीको धनगढीमा सुरु हुने सुदूरपश्चिम महोत्सव उद्घाटन गर्नुहुने भएको छ ।
दक्षिण कोरियाबाट फर्केर बङ्गुरपालन
गत जेठमा बङ्गुरमा लाग्ने ‘अफ्रिकन स्वाइन फ्लु’को प्रकोप देखियो । मुलुकका विभिन्न क्षेत्र हुँदै यसको सङ्क्रमण काभ्रेपलान्चोकका बङ्गुर फार्मसम्म पुग्यो । यसले त्यस क्षेत्रका बङ्गुरहरू फार्मभित्रै मर्न थाले ।
म्याग्दीमा धान र कोदो उत्पादन घट्यो
म्याग्दीमा यसवर्ष धान र कोदो खाद्यबालीको उत्पादन घटेको छ । गत वर्षको तुलनामा धान ११.५० प्रतिशत र कोदो ६.८७ प्रतिशतले उत्पादन घटेको हो ।
सुनको मूल्य घट्यो
सुनचाँदी बजारमा आज छापावाल सुनको मूल्य अघिल्लो कारोबार दिनका तुलनामा प्रतितोला रु छ सयले घटेको छ । अघिल्लो दिन प्रतितोला रु ९९ हजार नौ सयमा कारोबार भएको सुनको मूल्य आज प्रतितोला रु ९९ हजार तीन सय तोकिएको छ ।
तोरी खेतीमा किसानको आकर्षण बढेन
पछिल्लो समय व्यावसायिक तोरी खेतीमा किसानको आकर्षण बढेको छैन ।
