कसैले दर्शन गर्न नपाउने विमलेश्वर शिव मन्दिर
काठमाडौँको मरु टोलको प्रख्यात अशोक विनायक वा गणेश मन्दिरभन्दा केही अगाडि बायाँतर्फ अर्थात नवनिर्मित काष्ठमण्डप नजिक रहेको छ ।
इन्द्रजात्रामा आकाशभैरव
नेपालका भैरवहरूको आ–आफ्नै विशेषता छन् । भैरवसँग सम्बन्धित जात्रा र पर्वहरू पनि निकै छन् । काठमाडौँ उपत्यकामा भैरवको रूपलाई उत्तिकै श्रद्धा र भक्तिका साथ पूजाआजा गर्ने परम्परा छ । आकाशभैरवलाई विशेषतः इन्द्रजात्राको दिन फूलैफूलले सजाएर राखिने गरिन्छ । काठमाडौँको इन्द्रचोकस्थित आकाशभैरवको टाउकोलाई नेपालभाषामा आजुद्यः भनिन्छ । नेपालभाषामा बाजेबराजुलाई ‘आजु’ र देवतालाई ‘द्यः’ भन्ने प्रचलन छ । तसर्थ भैरवलाई पुख्र्यौली देवताका रूपमा लिइने गरिन्छ । ‘त्रिरत्न सौन्दर्यगाथा’ नामक ग्रन्थमा आकाशभैरवबारे यसरी लेखिएको छ ः हुनाले शिवको अंश बनी आकाशभैरव,
वसन्तपुरमा इन्द्रजात्रा (फोटो फिचर)
शुक्रबार काठमाडौं उपत्यकाको ठूलो पर्व इन्द्रजात्राको अवसरमा वसन्तपुरमा आयोजित विशेष कार्यक्रममा शुक्रबार राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारी सहभागी हुनुभएको छ।
जितिया पर्वको अवसरमा शुभकामना आदानप्रदान
थारू तथा मधेशी समुदायका महिलाले मनाइने जितिया पर्वको अवसरमा सप्तरी महिला समूहले शुक्रवार शुभकामना आदान–प्रदान कार्यक्रम आयोजना गरेको छ। एक साताअघि नेपाल पत्रकार महासंघ शाखा सप्तरीको सभाहलमा सप्तरी महिला समूहको आयोजनामा गरिएको जितिया समारोहमा उपस्थित हुँदै अधिकारकर्मी, शिक्षिका, अधिवक्ता, राजनितीकर्मी, पत्रकार आदीबासी महिलाको सहभागिता थियो ।
भगवान् इन्द्रलाई पाता कसेर चौबाटोमा राखेपछि...
फूलका लागि भगवान् इन्द्रले पृथ्वीलोकका राजाको अनुमतिबिना पारिजात र फल सुटुक्क चार्ने प्रयास गर्नुभयो ।
धूमधामसँग जाँत मनाइँदै
गौरा पर्व समापन भएपछि डडेल्धुरामा देवताका मन्दिर एवं थानमा धमाधम जाँत (देवीको शोभायात्रा) भइरहेका छन्। गौराघरमा गौरादेवी भित्र्याएपछि यहाँ विभिन्न मन्दिर एवं देवताका थानमा धार्मिक परम्पराअनुसार पूजाआजासहित जाँत मेला भइरहेका छन्। स्थानीयले आ–आफ्ना इष्ट कुलदेवताको पूजाआजा गरी जाँत मनाइरहेको पण्डित लोकराज भट्टले बताउनुभयो। गौरापर्वपछि भाद्र शुक्ल दशमीका दिन अजयमेरुको शिखरमा जाँत सम्पन्न भएको छ। अजयमेरु गाउँपालिका–१ को समैजी क्षेत्रको उच्च पहाडको घना जङ्गलमा रहेको भगवान् शङ्करको शिला रहेको मानिने शिखरमा पूजाआजा गरी मनाइएको छ। शिखरमा समजैजी क्षेत्रका भट्ट, भण्डारी, ऐर, बोहरा, साउद, महर, ताम्राकार जातिका एक दर्जनभन्दा बढी गाउँका स्थानीयले पूजाआजा गर्ने प्रचलन रहेको पण्डित भट्टले बताउनुभयो। यसै दिन अमरगढी नगरपालिका–७ को उच्च पहाड शिखरमा समेत पूजाआजा गरी शिखर जाँत मनाइन्छ।
‘इन्द्रजात्रा उपत्यकाको पहिचान’
इन्द्रजात्रामा कुमारी, भैरव र गणेशका रथलाई तयारी अवस्थामा राखिएको छ। भदौ २२ गते बिहानको शुभ साइतमा इन्द्रध्वज योसीः उठाएपछि विधिवत् रूपमा सुरु भएको हो। शुक्रबार २४ गते इन्द्रजात्राका दिन राष्ट्रपतिलगायतका उच्च पदस्थ व्यक्तिहरू सहभागी भई जात्रा अवलोकन गर्ने परम्परा छ।
इन्द्रजात्राको ऐतिहासिक महत्त्व
काठमाडौँमा येँयाः अर्थात् इन्द्रजात्रा यंलाथ्व (भाद्र शुक्ल) द्वादशीदेखि आश्विन कृष्ण चतुर्थी आठ दिनसम्म मनाइने नेवाः समुदायको विशेष पहिचान बोकेको पर्व हो। इन्द्रजात्रामा नेवार समुदायले आआफ्ना घरमा समयबजि खाने र टोलछिमेकमा पनि समेबजि बाँड्ने चलन छ। नेवाः समुदायको बस्तीमा विशेष गरेर गणेशको मन्दिरअगाडि कलात्मक रूपले समेबजि, मिठाई र फलफूल सजाएर प्रदर्शन गरिन्छ।
पशुपति क्षेत्रको मृगस्थलीमा शतबीज मार्ग बनाइने
विश्व सम्पदा सूचीमा सूचिकृत पशुपति क्षेत्रको मृगस्थलीमा शतबीज मार्ग बनाइने भएको छ । पशुपति क्षेत्र विकास कोष सञ्चालक परिषद्को बैठकले आर्थिक वर्ष २०७९/८० का लागि प्रस्तुत कार्यक्रम र बजेटमा मार्ग बनाइने उल्लेख छ ।
गाउँको नीति नियम बनाउन भुजुङमा भदौ सभा
लमजुङको पर्यटकीय गाउँ भुजुङमा नीति नियम तथा ऐन निर्माण तथा संशोधनका लागि भदौ सभा सुरु भएको छ।
पशुपतिको बजेट पारित, मृगस्थली क्षेत्रमा शतबीज मार्ग बनाइने
संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयमा परिषद्का अध्यक्ष एवम् पर्यटनमन्त्री जीवनराम श्रेष्ठको अध्यक्षतामा बसेको बैठकमा कोषाध्यक्ष नारायणप्रसाद सुवेदीले ९६ करोड ८४ लाख ४७ हजार रुपियाँ बजेट प्रस्तुत गर्नुभएको हो ।
इन्द्रजात्राको रौनक सुरु
काठमाडौँ, भदौ २२ गते। हनुमानढोका दरबारअगाडि बुधबार लिङ्गो उठेपछि आधिकारिक रूपमा इन्द्रजात्रा (येँया पुन्ही ) सुरु भएको छ। आठ दिनसम्म चल्ने पर्व उपत्यकावासीको महत्वपूर्ण जात्राका रूपमा लिने गरिन्छ। भाद्र शुक्ल द्वादशीका दिन हनुमानढोकाअगाडि धार्मिक विधिपूर्वक इन्द्रध्वजासहितको योंसी (लिङ्गो) बिहान ७ बजेर १७ मिनेटमा ठड्याउने साइत नेपाल पञ्चाङ्ग निर्णायक समितिले निकालेको हो। नालास्थित जङ्गलमा छोडिएको बोकाले छोएको रुख काटी एकादशीका दिन विधिपूर्वक इन्द्रध्वजाको लिङ्गो तयार पार्ने गरिन्छ।
चेपाङले मनाए ‘न्वागी’
चितवनका चेपाङ समुदायले बुधबार ‘न्वागी’ पर्व मनाएका छन् । हरेक वर्ष भदौ महिनामा चेपाङ समुदायले यो पर्व मनाउँदै आएका छन् ।
सम्पदाहरूको संरक्षणबाटै पर्यटन प्रवर्द्धन सम्भव : प्रमुख साह
काठमाडौं महानगरपालिकाका प्रमुख वालेन्द्र साहले नेपालका सम्पदाहरुको संरक्षणबाट नै पर्यटन क्षेत्रको विकास गर्नसकिने बताउनुभएको छ । प्रमुख साहले नेपालमा भएका सम्पदाहरु संरक्षण गर्नसके मात्रै पर्यटन विकासमा ठूलो योगदान पुग्ने बताउनुभयो ।
इन्द्रजात्रालाई अन्तर्राष्ट्रियकरण गर्न आवश्यक छ : उपप्रमुख डङ्गोल
काठमाडौं महानगरपालिकाका उपप्रमुख सुनिता डङ्गोलले इन्द्रजात्रालाई राष्ट्रिय र अन्तर्राष्ट्रियकरण गर्न आवश्यक रहेको बताउनुभएको छ ।
इन्द्रजात्रा सांस्कृतिक पर्यटनको प्रमुख आकर्षण : पर्यटन मन्त्री श्रेष्ठ
संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री जीवनराम श्रेष्ठले इन्द्रजात्रा नेपालको सांस्कृतिक पर्यटनको लागि प्रमुख आकर्षण रहेको बताउनुभएको छ ।
इन्द्रजात्रा विधिवत् रुपमा सुरु (फोटो/भिडियो)
इन्द्रजात्रा आजदेखि विधिवत् रुपमा शुरु भएको छ । आज बिहान (बुधबार) ७:१७ बजेको शुभ साइतमा इन्द्रध्वजोत्थान (यःसिं) पश्चात विधिवत रुपमा इन्द्र जात्रा सुरु भएको मानिन्छ ।
मुगुमा धार्मिक मेला सुरु
मुगुमा गुरादेव, बिजयगुरादेव लगायतका धार्मिक मेलाहरू सोमबारदेखि सुरु भएका छन् । ऐतिहासिक धार्मिक महत्त्व राख्ने मेलाहरू कोरोनाका कारण अघिल्ला दुई वर्ष हुन सकेका थिएनन् । यस पटक मेला सुरु भएपछि जिल्लाका गाउँ बस्तीमा चहलपहल सुरु भएको छ।
इन्द्रजात्रा (येँयाः) को तयारी तीव्र गतिमा (फाेटाे फिचर)
हनुमानढोका दरबार क्षेत्रमा इन्द्रजात्रा (येँयाः) को तयारी तीव्र गतिमा भइरहेको छ ।आउँदो बुधबार शुरु हुने यस पर्वकाे लागि उक्त क्षेत्रको सरसफाइ र रङ्गरोहनका कार्य भइरहेको हो ।
जापानी नागरिक काकिमीले चौरासी पूजा गर्ने
तीन दशकदेखि जिल्लाको विकास निर्माण तथा सामाजिक कार्यमा सक्रिय रहनुभएका जापानी नागरिक काजुमासा काकिमी ‘ओके बाज’ले चौरासी पूजा आफ्नो कर्मथलो पाल्पामै गर्ने हुनुभएको छ ।
काभ्रेको यःसि (इन्द्रध्वज) काठमाडौं भित्र्याइयो
काभ्रेको नाला बाट ल्याइएको यःसि (इन्द्रध्वज) आज (आइतबार) बिहान ७ः२४ बजे नगर भित्र्याइएकाे छ । भदौ १३ गते सोमबार बिहान ९ः१७ बजे को साइतमा वनयात्रा गरी बेलुकी ८ः०९ बजेको साइतमा यःसिः (इन्द्रध्वजा)का लागि वृक्ष कटन गरिएको थियो ।
टुँडिखेलमा गौरा पर्वको रौनक (फोटो फिचर)
सुदूरपश्चिम प्रदेशमा विशेष रुपमा मनाइने गौरापर्व राजधानीको टुँडिखेलमा मनाइएको छ। हरेक वर्षजस्तै शनिबार सुदूरपश्चिममबाट काठमाडौं आएर बसोबास गर्ने समुदायले सद्भाव र एकताको सन्देश दिने गौरा पर्व मनाएका हुन्।
गौरा पर्वको अन्तिम दिन आज दूर्वाष्टमी व्रत
सुदूरपश्चिम प्रदेशको मौलिक गौरा पर्वको अन्तिम तथा महत्वपूर्ण दिन आज व्रतालु महिलाले दूर्वाष्टमी व्रत बसी मनाउँदै छन् । यस दिनलाई अठवाली पनि भन्ने गरिएको छ ।
छायो देउडाको लहर...
गौरा पर्व तिथिअनुसार दुई किसिमका हुन्छन् । शुक्ल पक्षमा पर्ने गौरा पर्वलाई उजेली गौरा र कृष्ण पक्षमा पर्ने गौरा पर्वलाई अनेरी गौरा भन्ने चलन छ । नव विवाहिता महिलाले पहिलो उपवास लिँदा उजेली गौरा परेको वर्षदेखि सुरु गर्ने चलन छ । गौरा पर्वको पहिलो दिन बिरुडा पञ्चमीमा पञ्च अन्नहरू गहुँ, केराउ, गहत, मास, गुरौसलाई तामाको भाँडामा राखी परिवारका सदस्य र नातागोताहरू एक ठाउँमा बसेर मङ्गलगान गाउँदै बिरुडा भिजाएर गौरा पर्वको सुरुवात गरिन्छ । त्यसकै भोलिपल्ट षष्ठीका दिन घर नजिक टोलका सबै मानिसको पायक पर्ने कुवा, पँधेरो वा जलाशयमा बिरुडा धुने काम गरिन्छ । बिरुडा धुने बेलासमेत छुट्टै सगुन फाग गाउने गरिन्छ । धोइसकेपछि आ–आफ्नो घरमा लगिन्छ । गौरा पर्वको तेस्रो दिन अर्थात् सप्तमीमा हरियो धान र तिलको बोटमा अन्य कपडालगायतका वस्तु प्रयोग गरी गौराको मूर्ति तयार पारिन्छ । उक्त मूर्ति डालोमा राखी
दिव्यनगरः जहाँ छ प्राचीन कालिका देवीको मन्दिर
चितवन जिल्लाको ज्योतिनगर वडा नं २६ अर्थात यसलाई दिव्यनगर पनि भनिन्छ। यही स्थलमा रहेको छ प्राचीन कालिका देवीको मन्दिर। भनिन्छ, पौराणिककालमा पाण्डवहरुले यहाँ मन्दिर बनाउन लगाएका थिए। यस स्थलमा ४ वटा माटोको ढिस्का अर्थात स्तुपा जस्तो थियो।
