गोरखापत्र
मतदान सामग्री पठाइयो
हिमाली जिल्ला सङ्खुवासभामा स्थानीय तह निर्वाचनका लागि निर्वाचन सामग्री मतदान केन्द्रमा पठाइएको छ। मुख्य निर्वाचन कार्यालयले शनिबार भोटखोला, मकालु र सिलिचोङ गाउँपालिकामा कर्मचारीसहित मतदान सामग्री पठाएको हो।
आचारसंहिताविपरीत प्रचार सामग्री बरामद
स्थानीय तह निर्वाचन आउन अब आठ दिन बाँकी छ । निर्वाचन नजिकिँदै जाँदा प्रचारलाई पनि तीव्रता दिइएको छ । पोखरा महानगरपालिकामा राजनीतिक दलले निर्वाचन आचारसंहिता उल्लङ्घन गर्दै प्रचार गरेको पाइएको छ । मुख्य निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय कास्कीले आचारसंहिता अनुगमन समितिले १५ थान लाउड स्पिकर बरामद गरेको छ ।
बागी उम्मेदवारको प्रभाव नगन्य छ
भरतपुर महानगरपालिकाको प्रमुखको भूमिका निर्वाह गरिसक्नुभएकी रेनु दाहाल दोस्रो पटक पुनः सोही पालिका प्रमुखको उम्मेदवार बन्नुभएको छ । नेकपा (माओवादी केन्द्र)का अध्यक्ष एवं पूर्वप्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालकी छोरी रेनु दाहाललाई सत्ता गठबन्धनका पाँच दलकोे समर्थन छ । उहाँ आफू महानगरको प्रमुख पदमा पुनः निर्वाचित हुनेमा विश्वस्त हुनुहुन्छ । प्रस्तुत छ उहाँसँग गोरखापत्रका समाचारदाता वसन्त पराजुलीले गर्नुभएको कुराकानी : भरतपुर महानगरमा दोस्रो कार्यकालका लागि तपाईंको उम्मेदवारी किन ?पाँच वर्षअघि म जुन प्रतिबद्धतासाथ मतदातासँग पुगेकी थिएँ त्यसकै आधारमा निर्वाचित पनि भएँ । यसबीचमा मैले सुन्दर र समृद्ध भरतपुर महानगर बनाउन थुप्रै काम गरेकी छु । देशकै हेर्न लायक सुन्दर सहर बनाउने मार्गचित्र तयार गरी काम अगाडि बढाएकी छु । धेरै काम सम्पन्न भएका छन् भने केही काम सुरु गरिएको छ । अरू थुप्रै कामअघि बढाउनु छ । आफूले सुरु गरेका काम आफ्नै नेतृत्वबाट मात्रै कुशल ढङ्गले सम्पन्न गर्न सकिन्छ भन्ने विश्वाससाथ मैले पुनः दोस्रो कार्यकालका लागि उम्मेदवारी दिएर निर्वाचनको मैदानमा उत्रिएकी छु ।तपाईं अहिले घरदैलो कार्यक्रम गर्दै हुनुहुन्छ । कस्तो प्रतिक्रिया पाउनुभएको छ ? मतदाताको घरदैलोमा पुग्दा अत्यन्तै ठूलो उत्साह, सद्भाव र हौसला प्राप्त गरेकी छु । यसबाट यो पाँच वर्षमा समग्र भरतपुरको बृहत्तर विकासमा मैले निर्वाह गरेको भूमिकालाई जनसमुदायले अनुमोदन गर्नुभएको अनुभूति भइरहेको छ । घरदैलोका क्रममा म जहाँजहाँ पुगेकी ती त्यहाँ सबै ठाउँमा विकासप्रेमी मेयर भनेर हौसला प्रदान गर्नुभएको छ । यसलाई साथ सहयोग गरी मतदान गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गर्नुभएको छ । यो सद्भावलाई मैले विगत पाँच वर्षमा प्रमुखको भूमिकामा रहेर जनचाहनाबमोजिम महानगरको समग्र विकासमा मैले निर्वाह गरेको भूमिकाको उपज हो भन्ने महसुस गरेकी छु । तपाईं यति धेरै उत्साहित हुनुहुन्छ तर काँग्रेस नेता जगन्नाथ पौडेलको स्वतन्त्रमा उमेदवारीले तपाईंलाई असर गर्छ भन्छन् नि ? मलाई त्यस्तो लाग्दैन । उहाँलाई काँग्रेसले कारबाही पनि गरिसकेको बुझेकी छु । हामीले विगतका सबै निर्वाचनलाई हेर्दा बागी विद्रोही वा स्वतन्त्रले पार्ने प्रभाव नगन्य देखिन्छ । यो लोकतान्त्रिक गठबन्धन देशका लागि अहिलेको आवश्यकता हो । यस अर्थमा कुनै पनि काँग्रेसजनले पार्टीको निर्णयविपरीत गएर विद्रोही उम्मेदवारलाई भोट हाल्नुहोला भन्ने म कल्पना गर्न सक्दिन । हालै चुनावी सभामा तपाईंका पार्टी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले देश दुर्घटनामा पर्ने भनी दिनुभएको मन्तव्यलाई लिएर काँग्रेसजनले चित्त दुःखाएका छन् । यसलाई कसरी लिनुभएको छ ?कुरो त्यस्तो हैन । उहाँले गठबन्धनको आवश्यकता विस्तृत शान्ति सम्झौतादेखि यहाँसम्म आइपुग्दा नेपाली काँग्रेससँग भएको सहमति र सहकार्यका आधारलाई व्याख्या गर्दै र विगतका निर्वाचनमा पनि एकले अर्कालाई मतदान गरिसकेको अभ्यासलाई काँग्रेसले कसरी भुल्न सक्छ ? भन्ने प्रसङ्गमा त्यसो भन्नुभएको हो । उहाँले हामी गठबन्धनले दायाँबायाँ ग¥यौँ भने व्यवस्था विरोधी, संविधान विरोधी, तानाशाही प्रवृत्तिले मलजल पाउँछ भन्नुभएको हो । त्यस्ता प्रवृत्तिलाई परास्त गर्न काँग्रेसले माओवादी केन्द्र र गठबन्धनका अन्य दललाई मतदान गर्ने तथा माओवादी केन्द्रले काँग्रेस र गठबन्धनका अन्य दलका उम्मेदवारलाई मतदान नगर्न कसरी सकिन्छ ? भन्ने प्रसङ्गमा उहाँको कुरा आएको हो । यसलाई केहीले विषय प्रसङ्ग तोडमोड गरी भ्रम सिर्जना गरेका मात्रै हुन् । यसलाई कसैले पनि अन्यथा लिनु जरुरी छैन । अघिल्लो पटक प्रमुखमा निर्वाचित हुँदै गर्दा तपाईंले महानगरको विकासका लागि धेरै प्रतिबद्धता व्यक्त गर्नुभएको थियो । कतिपय पूरा गरिएनन् भन्ने आरोप छ नि ?यस्तो मैले त सुनेको छैन तर कसैले भन्छ भने त्यो पूर्वाग्रह हो । मैले विगतको निर्वाचनका क्रममा जेजति प्रतिबद्धता व्यक्त गरेकी थिएँ त्योभन्दा धेरै गुणा बढी विकास निर्माणको काम भएका छन् । अन्तर्राष्ट्रियस्तरको सभाहल निर्माणाधीन छ । पुलचोक गोन्द्राङ छ लेन सडक दु्रत गतिमा निर्माण भइरहेको छ । महानगरीय रिङरोड र लिङ्क रोडको डीपीआर तयार भई ४१ किलोमिटर निर्माण सम्पन्न भएको छ, अरू निर्माण हुँदैछ । आँपटारी केन्द्रीय बसपार्क बाइपास सडक चार लेनमा निर्माण अन्तिम चरणमा छ । हुलाकी सडक निर्माणाधीन छ । रामपुर मेघौली साहायक राजमार्ग बनिरहेको छ । ७८ किलोमिटर सडकमा उज्यालो भरतपुर कार्यक्रम स्मार्ट स्ट्रिट लाइट जडान भएका छन् । सहरका मुख्य सडकमा हाई माक्सलाइट जडान गरिएको छ । मुख्य राजमार्गहरूमा बिजुलीका तारहरूलाई भूमिगत बनाउने काम भइरहेको छ । यो बीचमा ६२२ किलोमिटर भित्री सडक कालोपत्रे भएको छ । नालाहरू बनेका छन् । जन सहभागितामा निर्माण गर्न लागिएको गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट रङ्गशाला धुर्मुस सुन्तली फाउन्डेसनले महानगरलाई बुझाएसँगै सङ्घीय सरकारको आगामी वर्षको बजेटमा समेट्ने गरी अगाडि बढेको छ र छिट्टै निर्माण सुरु हुनेछ । सार्वजनिक निजी साझेदारी मोडलमा दुई अर्ब रुपियाँभन्दा बढीको लगानीमा बहुतले व्यावसायिक भवन बन्दैछ । चार अर्ब रुपियाँभन्दा बढीका साना ठूला खानेपानी आयोजना निर्माणाधीन छन् । झन्डै पाँच अर्बको लगानीमा नारायणी नदीमा तटबन्धनको योजना बोलकबोल भई ठेकेदार छनोटको प्रक्रियामा छ । यसले नदी तटीय क्षेत्रका जनताको जिउधनको सुरक्षाको ग्यारेन्टी गरेको छ । यो आयोजना सकिँदै गर्दा भरतपुरले बहुआयामिक लाभ हासिल गर्नेछ । शिक्षा, पर्यटन, कृषि, सुशासन र सामाजिक सुरक्षाका क्षेत्रमा हामीले अत्यन्तै ठूलो काम गरेका छौँ । अहिले मतदातालाई भेट्दै गर्दा तपाईं आफू जित्नेमा कत्तिको विश्वस्त हुनुहुन्छ ? सर्वप्रथम चितवन आफैँमा ७८औँ जिल्ला हो । यहाँको जनसमुदाय सचेत छ । मेरो उम्मेदवारीलले सुन्दर नगरी भरतपुरको विकास र समृद्धिमा केन्द्रीय स्रोतसाधनसँग जोडेर नमुना सहर बनाउने प्रण गरेकी छु । यो जनसमुदायले बुझेको छ । जनता नै निर्णायक शक्ति हो । मेरो जन्मभूमिमा दोस्रो पटक जनसेवा गर्ने अवसर दिनुहुन्छ भन्नेमा म विश्वस्त छु । तपाईंले जित्नुभयो भने महानगरमा गर्ने विकास योजना के–के छन् त ? अघिल्लो कार्यकालमा सञ्चालनमा रहेका योजनालाई पूर्णता दिनु मेरो पहिलो कर्तव्य रहनेछ । महानगरमा इन्टरनेट सर्भिस प्रोभाइडर स्थापना गरी सार्वजनिक ठाउँमा निःशुल्क वाइफाइ जडान गरी हरेक विद्यार्थीलाई निःशुल्क इन्टरनेट वितरण गर्नेछु । महानगरभित्र विभिन्न रुटमा विद्युतीय बस सञ्चालन गर्ने जसमा महिला, ज्येष्ठ नागरिक, अपाङ्गता भएकालाई निःशुल्क र विद्यार्थीलाई ५० प्रतिशत छुट दिइने छ । छोरी शैक्षिक बीमा कार्यक्रममार्फत हरेक छोरीलाई कक्षा १ मा भर्ना गर्दादेखि नै बीमा गरी २० वर्ष उमेरसम्म रकम बुझाइनेछ । किसान पेन्सन, घर–घरमा स्वास्थ्य, एक टोल एक उद्यम कार्यक्रम, टोल विकास संस्थाहरूको सशक्तीकरण, कृषि उपजको ब्रान्डिङ, कक्षा १२ सम्म निःशुल्क शिक्षा, नारायणी र राप्ती नदीको तटबन्धन गर्दै यहाँ उकास हुने दुई सय बिघा जग्गामा वृक्षरोपणसहित पर्यटन उद्योगको विकासमा लागिनेछ । रोजगार बैङ्कको स्थापना गरी बेरोजगारलाई रोजगारी दिइनेछ । भूमिहीनलाई पुर्जा, फोहोर व्यवस्थापनमा आधुनिक मोडलद्वारा व्यवस्थापन गर्ने, देशको खेलकुद केन्द्र चितवनलाई बनाउने, आधुनिक ढल निकास योजना अगाडि बढाइनेछ । नारायणी नदीमा सिबिज आयोजनालगायतका कार्यक्रम मेरो कार्यकालभित्रै पूरा गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गर्दछु ।
उम्मेदवारद्वारा साझा प्रतिबद्धतापत्रमा हस्ताक्षर
नेपालगञ्ज उद्योग वाणिज्य सङ्घले नेपालगञ्ज उपमहानगरपालिकाको प्रमुखका सबै उम्मेदवारलाई साझा प्रतिबद्धतापत्रमा हस्ताक्षर गराएको छ । सङ्घले नगरप्रमुखका उम्मेदवारसँग नेपालगञ्जमा गरेको प्रत्यक्ष संवाद कार्यक्रममा गठबन्धनबाट नेपाली काँग्रेसका प्रशान्त विष्ट, नेकपा एमालेका पशुपतिदयाल मिश्र, राप्रपाका नन्दलाल वैश्य, राप्रपा नेपालका अभय बस्नेत, स्वतन्त्र दिनेश थापा र विकासबहादुर सिंहले १२ बुँदे प्रतिबद्धता पत्रमा हस्ताक्षर गर्नुभएको छ
मतदाता शिक्षाको अभाव हुुँदा अन्योल
स्थानीय तहको निर्वाचनको रौनक सुरु भए पनि मतदातामा भने कसरी मतदान गर्ने भन्ने अन्योल देखिएको छ । दार्मा गाउँपालिका–२ का रमेश रोकायले यसपालि मतदान गर्न पाउने हुनुभएको छ तर उहाँलाई कसरी मतदान गर्ने जानकारी छैन ।
रोजाइमा काम गर्न सक्ने उम्मेदवार
स्थानीय निर्वाचनमा पहिलो पटक मतदान गर्न लागेका युवा मतदाता निकै उत्साहित भएका छन् ।
मतदाताबीच स्वतन्त्र उम्मेदवार
सिन्धुपाल्चोकका १२ स्थानीय तहमा स्वतन्त्र उम्मेदवारहरू आकर्षक चुनावी मुद्दासहित घरदैलोमा व्यस्त छन् । उनीहरूको चुनावी मुद्दालाई मतदाताले मनसमेत पराएका छन् । तीन नगरपालिका र नौ गाउँपालिका रहेको सिन्धुपाल्चोकमा स्वतन्त्र उम्मेदवार मत माग्दै मतदातसमक्ष पुगिरहेका छन् ।
परीक्षणमा विद्युतीय बस
साझा यातायातले तीनवटा विद्युतीय बस काठमाडौँ ल्याएको छ । पहिलो चरणमा ल्याइएका ती बसको परीक्षण सफल भएपछि थप ३७ वटा बस ल्याइने साझा यातायातले जनाएको छ । परीक्षणपछि यी बस काठमाडौँमा सञ्चालन गरिने साझा यातायातले जनाएको छ ।
जिम्मेवार पत्रकारिता लोकतन्त्रमा अपरिहार्य
राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता र प्रेस स्वतन्त्रताबिना लोकतन्त्रको संस्थागत विकास हुन नसक्ने बताउनुभएको छ । सातौँ राष्ट्रिय पत्रकारिता दिवस २०७९ का अवसरमा आयोजित राष्ट्रिय पत्रकारिता पुरस्कार र वरिष्ठ पत्रकार सम्मान वितरण कार्यक्रममा बोल्नुहुँदै उहाँले नेपालको प्रेस जगत्ले समाज रूपान्तरणमा महìवपूर्ण भूमिका निर्वाह गरेको बताउनुुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “जिम्मेवार पत्रकारिता लोकतन्त्रमा अपरिहार्य कुरा हो । नागरिकलाई सही तथ्य र सूचना प्रवाह गराउने काम प्रेसले गर्नुपर्छ ।”
नेपाली पत्रकारिताको गौरव
नेपाली छापा पत्रकारिताको गौरवमय इतिहास बोकेको गोरखापत्र शनिबार १२२ वर्षमा प्रवेश गरेको छ । लगभग सवा शताब्दी पाठकलाई निरन्तर योगदान दिएको गोरखापत्र नेपालको सूचना क्रान्तिको जग मात्र होइन, दक्षिण एसियामै सय वर्ष नाघेको सीमित अखबारमध्ये एकसमेत हो । नेपाली पत्रकारिता क्षेत्रमा एउटा अध्याय रचिएको दिन वैशाख २४ को यो ऐतिहासिक दिनलाई सम्मान गर्दै सरकारले राष्ट्रिय पत्रकारिता दिवससमेत मनाउन थालेको छ । यसले गोरखापत्र र यसका प्रकाशनले आम पाठकमा पु¥याउँदै गरेको योगदानलाई राज्यले थप संस्थागत गरेको छ । थप गौरवमय बनाएको छ । निश्चय नै उदारवादी राणा प्रधानमन्त्री देवशमशेरले छापा पत्रकारिताको कल्पना र त्यस
‘गोरखापत्र इतिहासको साक्षी’
मुलुककै पहिलो पत्रिका गोरखापत्र १२२ वर्षमा प्रवेश गरेको छ । यस वर्ष प्रवेशसँगै गोरखापत्र डिजिटल प्रविधिमैत्री भई पाठकसामु जाने भएको छ । गोरखापत्र दैनिकको १२२औँ वर्ष प्रवेश तथा गोरखापत्र संस्थानको ६०औँ स्थापना दिवसका अवसरमा आयोजित कार्यक्रममा गोरखापत्र र गोरखापत्रका सहप्रकाशनलाई स्मार्ट बनाउने प्रतिबद्धता व्यक्त गरियो । गोरखापत्रको १२२औँ वर्ष प्रवेशका अवसरमा शुभकामना सन्देश दिनुहुँदै प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले गोरखापत्रले वर्तमान डिजिटल युगसुहाउँदो परिवर्तन र सुधार गर्नुपर्नेमा जोड दिनुभयो । उहाँले गोरखापत्रलाई सन्तुलित, प्रतिस्पर्धी र व्यावसायिक बनाउन संस्थानका उत्पादनको गुणस्तर अझै परिष्कृत गर्दै प्रविधिमैत्री बनाउनु आवश्यक रहेको बताउनुभयो ।
दुई दिन बिदाको औचित्य
नेपालका तत्कालीन राणा प्रधानमन्त्री देवशमशेरको पालादेखि सरकारी कार्यालयमा शनिबार सार्वजनिक बिदा दिने प्रचलन आरम्भ भएको हो । जो अहिले पनि कायमै छ । यसरी हप्तामा एक दिन सार्वजनिक बिदाको अतिरिक्त वर्षमा करिब ३०÷३५ दिन अन्य सार्वजनिक बिदा दिने प्रचलन यथावत् राखी हप्तामा अर्को एक दिन पनि सार्वजनिक बिदा थपिएको छ । यसरी, एकातिर हामी दुई दिन सार्वजनिक बिदा दिएर अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्डअनुरूप भएका छौँ भने अर्कोतिर वर्षमा ५२ दिन बिदा बढाएका छौँ । यसको सबै पक्षबाट विवेचना हुन जरुरी छ ।
सामाजिक अपेक्षासँग जोडिएको भविष्य
समाज र राजनीतिबीच गहिरो सम्बन्ध हुन्छ । त्यसैले सामाजिक अपेक्षा र राजनीतिक भविष्य एक–अर्काका परिपूरक हुन् । समाजमा कस्तो अपेक्षा जन्मिन्छन्, त्यसमा विद्यमान राजनीतिक अवस्थाको ठूलो प्रभाव रहन्छ । त्यसैगरी राजनीतिक भविष्यको सुनिश्चिततामा सामाजिक अपेक्षाको भूमिकालाई पनि कम आकलन गर्न सकिन्न । समाजमा कस्ता अपेक्षा जन्मिन दिने, कस्ता अपेक्षा समाजका लागि हितकारी छन् तथा कस्ता अपेक्षालाई निरुत्साहित गर्ने चेत राजनीतिमा हुन आवश्यक हुन्छ ।
निर्वाचनमा राजनीतिक नैतिकता
चुनाव सार्वजनिक पदका लागि कुनै व्यक्तिलाई चयन गरेर मतदानद्वारा राजनीतिक प्रस्तावलाई स्वीकार या अस्वीकार गर्ने औपचारिक प्रक्रिया हो । यस्तो प्रक्रिया कहिलेदेखि सुरुवात भयो भन्ने आधिकारिक जबाफ नभए पनि प्राचीन रोमको एथेन्समा पोप र पवित्र रोमन सम्राट्को चयन प्रक्रियामा चुनाव गरिएको थियो तर समकालीन दुनियाँमा १७औँ शताब्दीको सुरुवातताका युरोप र उत्तर अमेरिकामा प्रतिनिधि सरकारद्वारा शासन व्यवस्था हुन थालेपछि चुनाव सुरुवात गर्ने गरिएको हो । नेपालमा २००४ सालमा राणा शासकहरूले वीरगञ्ज र काठमाडौँमा जनप्रतिनिधि चुन्न चुनाव सुरुवात गरेको देखिन्छ ।
मतदाताको परीक्षा
सङ्घीयतासहितको संविधान जारी भएपछि स्थानीय तहका जनप्रतिनिधिका लागि दोस्रो पटकको निर्वाचन हुन अब केही दिन मात्र बाँकी छ । यस पटक सबै स्थानीय तहमा एकै पटक निर्वाचन हुनेगरी निर्वाचन आयोगले कार्यक्रम अघि बढाइ पनि सकेको छ । गत वैशाख ११ र १२ गते भएको उम्मेदवार मनोनयनको अवस्था हेर्दा ७५३ स्थानीय तहको निर्वाचनका लागि उम्मेदवारको उपस्थिति उत्साहजनक देखिएको छ । कतिपय ठाउँमा नयाँ अनुहार त कतिपय ठाउँमा पुरानै अनुहार विभिन्न पदका लागि आकाङ्क्षी बनेर देखापरेका छन् ।
