गोरखापत्र अनलाइन
साझा कार्यक्रमको सार्थकता
प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’को नेतृत्वमा एक सय दिनभित्रै दोस्रो पटक संयुक्त सरकारको साझा न्यूनतम कार्यक्रम सार्वजनिक गरिएको छ । निर्वाचनपछि गठित सात दलीय संयुक्त सरकारको साझा न्यूनतम कार्यक्रमका सकारात्मक कार्यसूचीसमेत समेटेर वर्तमान सरकारको मूल प्राथमिकतासहितको कार्यक्रम ल्याएको छ । संविधानको रक्षा गर्दै आर्थिक तथा सामाजिक विकासमा अग्रसर हुने यो सरकारको लक्ष्य छ । त्यसक्रममा सङ्घीय लोकतान्त्रिक ग
सम्झनामा चैत २६ गते !
चैत २६ को सम्झना दुई कारणले अत्यन्त रोमाञ्चक बन्न पुगेको छ– नेपालको प्रजातान्त्रिक आन्दोलनको इतिहासका सन्दर्भमा । पहिलो हो, २०१७ साल पुस १ गते राजा महेन्द्रले शाही घोषणाका माध्यमबाट अपहरण गरेको संसदीय प्रजातन्त्र, राजा वीरेन्द्रको २०४६ साल चैत २६ गतेको शाही घोषणाले पुनस्र्थापित गरेको अविस्मरणीय घटना ! त्यसबाट राजाले सैनिक बल प्रयोग गरेर हस्तगत गरेको शासकीय अधिकार, निहत्था जनताको शान्तिपूर्ण आन्दोलनले खोसेर फिर्ता गरेको मात्र होइन,
ऐक्यबद्धताको खाँचो
भारत स्वतन्त्र भएको दशकौँ बिते पनि संसद्मा प्रतिनिधित्व गर्नेहरूमध्ये ४३ प्रतिशत निर्वाचित सांसद विगतमा अपराधमा मुछिएको ‘हिन्दु’ अङ्ग्रेजी दैनिकमा छापियो । सन् २०१९ को मे २६ मा प्रकाशित खबरमा भारतीय जनता पार्टीका ११६ जना सांसद अपराधमा मुछिएको उल्लेख छ । यस्तै कङ्ग्रेस पार्टीका २९ जना ‘पूर्वअपराधी’ संसदीय चुनाव जितेर तल्लो सदन (लोक सभा)भित्र प्रवेश गरेको समाचारमा उल्लेख छ । सन् २०१४ को चुनावपछि राजनीतिलाई अपराधीकरण हुन नदिने प्रतिज्ञा गर्दै कतिपय नेताले भाषण गरे पनि त्यसको पाँच वर्षपछि (सन् २०१९)मा निराशाजनक अवस्था देखियो । केही सञ्चारमाध्यम
जनअपेक्षा अनुकूल बजेट
गत फागुन महिनादेखि नै अर्थ मन्त्रालय तथा अन्य सङ्घीय मन्त्रालय प्राविधिक रूपले आर्थिक वर्ष २०८०/८१ को बजेट निर्माणमा लागे पनि अर्थ र विषयगत मन्त्रालयहरूले संस्थाको नेतृत्व गर्ने मन्त्री नपाइसकेकाले बजेट निर्माण प्रक्रियाले गति लिन सकेको थिएन । अघिल्लो साताबाट अर्थ मन्त्रालयसमेतका मन्त्रालयले मन्त्री पाएपछि बजेट निर्माण कार्यले गति लिने अपेक्षा गरिएको छ । अबको करिब सात हप्ताको समयमा थुप्रै नीतिगत र प्रक्रियागत कार्य सम्पन्न गरेपछि मात्र सङ्घीय संसद्का दुवै सदनको संयुक्त बैठकमा अर्थमन्त्रीबाट बजेट प्रस्तुत हुनेछ । यसअगाडि क्षेत्रगत मन्त्रालय तथा राष्ट्रिय योजना आयोगले समष्टिगत वित्त तथा का
निर्वाचन प्रणालीमा पुनर्विचार
निर्वाचन सार्वभौम जनतालाई आफ्ना प्रतिनिधि छनोट गर्ने अवसर हो । निर्वाचन समग्रमा प्रत्यक्ष र अप्रत्यक्ष गरी दुई प्रकारका हुन्छन् । लोकतान्त्रिक मुलुकमा प्रायः प्रत्यक्ष निर्वाचनको विधि अपनाइन्छ भने कतै मिश्रित (प्रत्यक्ष र अप्रत्यक्ष) विधि अपनाउने गरिन्छ । प्रत्यक्ष निर्वाचन नेताका लागि जनतामाझ आफ्नो परीक्षण गर्ने वा लोकप्रियता मा
निःशुल्क स्वास्थ्य शिविरबाट पाए २७६ जनाले स्वास्थ्य सेवा
धुलिखेल अस्पतालद्वारा सञ्चालित दोलखा अस्पताल, कालिन्चोक गाउँपालिका–८ र दोलखा ल्यान्स क्लबको संयुक्त आयोजनामा आयोजित दुई दिने बृहत् निःशुल्क स्वास्थ्य शिविर एवं सचेतनात्मक कार्यक्रमबाट २७६ जनाले स्वास्थ्य सेवा पाएका छन् ।
सीमा क्षेत्रमा बाघको त्रास
कञ्चनपुरको दक्षिणी क्षेत्र पुनर्बास, बेलौरी नगरपालिकाको नेपाल–भारत सीमा क्षेत्रमा बाघको त्रास बढेको छ। सीमा आसपासको विभिन्न स्थानमा बाघ देखा परेको स्थानीयले बताएका छन्।
बिसुपर्व मनाउन घर फर्किंदै परदेशी
सुदूरपश्चिम र कर्णाली प्रदेशबाट रोजगारीका लागि भारत गएकाहरू बिसुपर्व मनाउन झुलाघाट नाका भएर स्वदेश फर्किन थालेका छन्। नयाँ वर्षलाई सुदूरपश्चिम र कर्णालीमा बिसुपर्वका रूपमा मनाउने चलन छ। बिसुपर्व नजिकिएसँगै झुलाघाट नाकाबाट दैनिक दुई सयभन्दा बढी परदेशी स्वदेश फर्किने गरेको सीमा प्रहरी चौकी झुलाघाटले जनाएको छ। बैतडी, दार्चुला, डडेल्धुरा, बझाङ, डोटी, दैलेख, बाजुरा, डोल्पा र हुम्लालगायत विभिन्न जिल्लावासी स्वदेश फर्किरहेको प्रहरी चौकी इन्चार्ज योगेशबहादुर पालले बताउनुभयो।
एकै थलोमा थारू कुलदेवता
थारू समुदायमा जगन्नथिया, भेँरुवा, पीठगुन्नी, बथवा, सपलेहरी, जखवा–जखिनियाँ, मदुवालगायत फरक–फरक कुलघरानले मान्ने कुलदेवता हुन्। यी छुट्टाछुट्टै स्थानमा हुन्छन्। फरक कुलका विभिन्न देवीदेवतालाई अब कैलालीमा भने एकै थलोमा देख्न पाइने भएको छ। कैलारी गाउँपालिका–७, रामपुरमा देउथानको स्थापना गरेर एउटै ठाउँमा सबै कुलदेवता राखिएको हो।
गण्डकी प्रदेशका जिल्लामा घुम्ती चलचित्र कार्यक्रम
चलचित्र विकास बोर्डले दोस्रो चरणमा गण्डकी प्रदेशका जिल्ला गोरखा, लमजुङ, कास्की, पर्वत र बागलुङमा घुम्ती चलचित्र तथा चलचित्र साक्षरता अभियान कार्यक्रम सञ्चालन गरेको छ । ती जिल्लाका चलचित्र भवनहरू नभएका क्षेत्रमा विद्यालयको भवन, सामुदायिक भवन, क्लब एवं खुला स्थानमा चलचित्र प्रदर्शन गरिएको थियो ।
भाषाको सरलीकरण (सम्पादकीय)
साधारण अर्थमा मानवबीच विचार, अनुभव र सन्देश सम्पे्रषण गर्ने मौखिक वा लिखित माध्यमलाई भाषा भन्न सकिन्छ । मानवशास्त्रीका अनुसार करिब १० हजार वर्षअघिसम्म भाषा प्रचलित थिएन तर मानिसबीच विचार,
राजस्व तिर्न नसक्दा लालपुर्जा थन्किए
राष्ट्रिय भूमि आयोगले रुपन्देही जिल्लामा १० हजार थान जग्गाधनी लालपुर्जा तयार गरेको छ तर लालपुर्जा लिँदा तिर्नुपर्ने राजस्व बढी तोकिँदा सेवाग्राहीले पुर्जा लिन खासै चासो नै दिएका छैनन्। रुपन्देही जिल्लामा भूमिहीन सुकुम्बासी, भूमिहीन दलित र अव्यवस्थित बसोबासीका लागि जग्गाको क्षेत्र र प्रकृति हेरी प्रति कठ्ठा १७ हजारदेखि ४९ लाख रुपियाँसम्म जग्गाको मूल्याङ्कन दर तय गरिएको छ।
तिलौराकोटको उत्खननमा भेटिएको गजुर सङ्ग्रहालयमा
राजा शुद्धोधनको प्रशासनिक राजदबार क्षेत्र एवं प्राचीन तिलौराकोट सँगैको कन्थक स्तूपको दक्षिणतर्फ उत्खनन गर्दा भेटिएको गजुर कपिलवस्तु सङ्ग्रहालयमा प्रदर्शनका लागि राखिएको छ। कन्थक स्तूप नजिकै रहेको बिहार र पोखरीको उत्खननमा सो गजुर भेटिएको थियो। माटोबाट निर्मित उक्त गजुर ४२ सेन्टिमिटर रहेको छ। कपिलवस्तुको उत्खननमा यस खालको वस्तु पहिलो पटक भेटिएको पुरातत्वविद् बताउँछन्। भेटिएको गजुर कुन समयमा बनेको भन्ने कुरा गजुरको परीक्षणपछि मात्र थाहा हुने बताइएको छ।
रास्वपालाई जनताको प्यारो बनाउँछौँ
राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका सभापति रवि लामिछानेले राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीलाई जनताको सबैभन्दा प्यारो पार्टी बनाउने बताउनुभएको छ। शनिबार तनहुँको आँबुखैरेनीमा सभालाई सम्बोधन गर्दै लामिछानेले छोटो समयमा नै जनताले विश्वास गरेर मलजल गरेर ठूलो पार्टी बनाएको र आगामी चुनावसम्ममा सबैभन्दा ठूलो बनाउने विश्वास व्यक्त गर्नुभयो।
