नागरिक पत्रकारिताको जिम्मेवारी
एक्काइसौँ शताब्दी अर्थात् सूचना प्रविधिले क्रान्ति ल्याएको नवीन युगमा सञ्चार माध्यमको भूमिका दिनानुदिन बढिरहेको छ । आज हरेक व्यक्ति सूचना र सञ्चारबाट अलग भएर बाँच्ने सक्ने अवस्थामा रहेको पाइँदैन ।
एआईका पर्यावरणीय जोखिम
आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) अहिले हाम्रो ज्ञानको भोक मेटाउने, हरेक खालका उत्सुकता शान्त पार्ने र सिर्जनशीलतालाई मूर्त रूप दिने सर्वाधिक सहज साधन बनिरहेको छ । एआईले विश्व अर्थतन्त्र, राजनीतिक प्रणाली, सामाजिक सम्बन्ध, प्रविधि प्रयोग तथा ज्ञानको विकास र प्रवाहमा आमूल रूपान्तरण गरिरहेको छ । हामीले आज ससाना कुरा जान्नेदेखि गहन शोधका लागि सह
समावेशीकरणको दिशामा नयाँ फड्को : गोरखापत्रद्वारा प्रकाशित बाहिङ भाषा
समावेशीकरणको दिशामा नयाँ फड्को : गोरखापत्रद्वारा प्रकाशित बाहिङ भाषा
साधारण पूजासहित इन्द्रजात्रा सम्पन्न
इन्द्रजात्रा (येँया) को अन्तिम दिन महिलाहरूले जीवित देवी श्री कुमारी, श्री गणेश र श्री भैरवको रथयात्रा गरी जात्रा सम्पन्न गरिने चलन छ तर जेन जीको आन्दोलनका कारण देशको परिस्थिति अनुकूल नभएकाले श्री कुमारी, श्री भैरव र श्री गणेशको साधारण पूजा गरी बिहीबार योसी (लिङ्गो) ढालेर सम्पन्न गरिने भएको छ ।
जेन जीलाई प्रबलको समर्थन
फेसन डिजाइनर प्रबल गुरुङले नेपालको जेन जी आन्दोलनमा समर्थन जनाउनुभएको छ । सामाजिक सञ्जाल इन्स्टाग्राममार्फत प्रबलले भ्रष्टाचार, आर्थिक अस्थिरताविरुद्ध नेपालको युवा आन्दोलनप्रति ऐक्यबद्धता जनाउनुभएको छ ।
जुटे हुड्के नाच संरक्षणमा
मुख्य नाच भएर पनि जिल्लामा बिरलै रूपमा नाच्ने गरिएको हुड्के नाच साना विद्यार्थीले सिक्न थालेका छन् । यसको सांस्कृतिक महìव बचाउन र संरक्षण गर्न साना नानीहरूले यसलाई सिकेर आफ्नो कला प्रदर्शनी गर्न थाल्नुभएको हो ।
हल अनिश्चितकालका लागि बन्द
जेनजीको आन्दोलन तथा देशमा प्रतिकूल परिस्थितिको कारण मल्टिप्लेक्स हलहरू अनिश्चितकालका लागि बन्द गरिएको छ ।
नाटक ‘एक चिहान’ मञ्चन स्थगित
पोखरा थिएटरमा मञ्चन भइरहेको नाटक ‘एक चिहान’ स्थगित भएको छ । थिएटरले सूचना जारी गर्दै जेन जीको प्रदर्शनपछि उत्पन्न परिस्थितिले गर्दा अर्को सूचना नभएसम्म नाटक मञ्चन स्थगित गरिएको जनाइएको छ ।
खुले बैङ्क
जेन जी प्रदर्शनका कारण सोमबारदेखि बुधबार (भदौ २३ देखि २५ गते) सम्म बन्द रहेका बैङ्क तथा वित्तीय संस्था बिहीबारदेखि सञ्चालनमा आएका छन् । प्रदर्शनपछि तोडफोड र आगजनीका घटना बढेपछि बैङ्क तथा वित्तीय संस्थाले कार्यालय खोलेर कारोबार गरेका थिएनन् । यद्यपि उक्त अवधिमा डिजिटल कारोबार भने यथावत् नै थियो ।
सहज बन्दै व्यापार व्यवसाय
दुई दिनदेखि पूर्ण रूपमा बन्द भएका बजार सामान्य व्यवसाय सञ्चालनमा आउन थालेका छन् । जेन जी पुस्ताले गरेको आन्दोलनका कारण बन्द भएका पसल नेपाली सेनाले बुधबार रातिदेखि जारी गरेको निषेधाज्ञा र कफ्र्यु खुकुलो बनाउँदै गर्दा काठमाडौँ उपत्यकाको बजार बिहीबारदेखि क्रमशः सञ्चालनमा आएको हो । बजार पसल खुल्न थालेपछि जनजीवनसमेत सामान्य अवस्थामा आउन थालेको छ ।
भाटभटेनीका १२ शाखामा पूर्ण क्षति
आगलागीबाट भाटभटेनी सुपर मार्केटका देशभर रहेका १२ शाखा पूर्ण रूपमा क्षतिग्रस्त भएका छन् । जेन जी पुस्ताले गरेको आन्दोलनका क्रममा आगलागीबाट १२ शाखा स्टोर पूर्ण क्षति र नौ शाखामा लुटपाट र तोडफोड भएको भाटभटेनी सुपर मार्केटले जनाएको छ ।
औद्योगिक क्षेत्रमा शून्यता
सुनसरी–मोरङ औद्योगिक कोरिडोरका उद्योगको उत्पादन तीन दिनयता ठप्प छ । उद्योगका सञ्चालक यो परिस्थितिका बारेमा केही बोल्न नसक्ने अवस्थामा रहेको प्रतिक्रिया दिन्छन् । चाडपर्व नजिकिँदै गर्दा बजार चलायमान हुने समयनजिक छ तर उद्योगका उत्पादन बन्द गरेर बस्नुपर्ने स्थिति धेरैका लागि तनाव बनेको छ ।
तरकारी आपूर्ति प्रभावित
विगत तीन दिनदेखि उपत्यकामा जारी निषेधाज्ञाका कारण सङ्घीय राजधानी काठमाडौँमा ताजा तरकारी आपूर्ति हुन छोडेसँगै अभाव हुन थालेको छ । देशकै ठुलो तरकारी बजार कालीमाटीमा जेन जी पुस्ताको आन्दोलनले निम्ताएको परिस्थितिका कारण जारी निषेधाज्ञामा उपत्यका र उपत्यकाबाहिरबाट तरकारी आपूर्ति हुन नसकेपछि तरकारी अभाव भएको हो ।
चितवन कारागारका ५४ कैदीबन्दी फर्किए
चितवनको भरतपुर कारागारबाट भागेका कैदीबन्दी फर्किन थालेका छन् । बुधबार बिहान आगजनी गरेर निस्किएका कैदीबन्दीमध्ये ५४ जना आफँै फर्किएका हुन् ।
संविधानभित्रैबाट सम्बोधन गर्न माग
राजनीतिक दल तथा दलका युवा नेताले संविधान र वर्तमान संसदीय प्रक्रियाभित्रबाटै जेनजी आन्दोलनको माग सम्बोधन हुन सक्नेमा विश्वस्त रहेको बताउनुभएको छ । उहाँहरूले जेनजी पुस्ताको माग लोकतन्त्र र संविधानविरुद्ध नरहेको आफूहरूको बुझाइ रहेको पनि बताउनुभएको छ ।
संवादमार्फत आफैँ समाधान खोजियोस्
नेपालमा पछिल्लो समय विकसित घटनाक्रमलाई लिएर संयुक्त राष्ट्रसङ्घ, मित्रराष्ट्रलगायत अन्तर्राष्ट्रिय मित्र तथा समुदायले शान्तिपूर्ण संवादमार्फत समाधान खोज्न आह्वान गरेका छन् ।
कानुनविद्को सुझाव : संविधानभित्रबाटै विकल्प छन्
संवैधानिक कानुनका जानकारहरूले जेनजीका माग सम्बोधन हुने गरी संवैधानिक सीमाबाटै सरकार गठन प्रक्रिया अघि बढाउन सकिने सुझाएका छन् । संविधानसम्मत विकल्पबाट अघि बढ्न सकिने उनीहरूले सुझाएका हुन् । नेपाल बार एसोसिएसनले गरेको सल्लाहकारसँगको छलफलमा उनीहरूले संविधान र त्यसका आधारभूत संरचनाविपरीत हुने सम्झौता मान्य नहुने पनि बताएका छन् । सरकार निर्माणका क्रममा संवैधानिक निकायको सट्टा सेनाको सक्रियतामा पनि उनीहरूले प्रश्न गरेका छन् ।
संवाद जारी निष्कर्षको प्रतीक्षा
राष्ट्रपति एवं नेपाली सेनाका परमाधिपति रामचन्द्र पौडेल र नेपाली सेनाका प्रधानसेनापति अशोकराज सिग्देलले जेनजी आन्दोलनलाई सुरक्षित अवतरण गरी राष्ट्रको निकासका लागि बृहत् संवाद गरिरहनुभएको छ ।
राष्ट्रिय सम्पत्ति र सम्पदा खरानी
‘जेनजी समूह’ को नाममा मङ्गलबार भएको प्रदर्शनमा आगजनी र लुटपाट हुँदा काठमाडौँ उपत्यकामा रहेका मुख्य सरकारी भवनमा ठुलो क्षति पुगेको छ । आगजनीले कार्यपालिका, व्यवस्थापिका र न्यायपालिकाका मुख्य भवन जलेर नष्ट भएका छन् ।
जनजीवन सामान्य बन्दै
नवयुवा (जेनजी) को नेतृत्वमा काठमाडौँलगायत देशभर भएको प्रदर्शन हिंसात्मक भई अकल्पनीय जनधनको क्षतिसँगै लगभग नियन्त्रणबाहिर पुगेको सुरक्षा अवस्था बिस्तारै लयमा फर्किन थालेको छ । मुलुकको विषम परिस्थितिलाई दृष्टिगत गर्दै थप जनधनको क्षति हुन नदिन नेपाली सेनाले मङ्गलबार रातिदेखि सुरक्षाको ‘कमान्ड’ सम्हालेसँगै थप हिंसात्मक गतिविधि रोकिएका छन् ।
कपिलबस्तु कारागारबाट भागेका ९० कैदीबन्दी पक्राउ
कपिलबस्तु कारागारबाट भागेका ९० जना कैदीबन्दीहरु पक्राउ परेका छन् । जिल्ला प्रहरी कार्यालयका प्रहरी नायब उपरीक्षक रिपेन्द्रकुमार सिंहका अनुसार मंगलबार बिहान तोडफोड गरेर कपिलबस्तु कारागारबाट भागेकामध्ये ९० जनालाई नियन्त्रणमा लिएर पुनः कारागार पठाएको बताउनुभयो ।
चट्याङ लागेर एक जनाको मृत्यु, ३५ घाइते
बागलुङको तमानखोला गाउँपालिमा चट्याङ लागेर एक जनाको मृत्यु भएको छ ।
भारतबाट पक्राउ परेका १२ जना कैदी महोत्तरी प्रहरीको जिम्मामा
भारतीय प्रहरीले पक्राउ गरेको १२ जना कैदीबन्दीहरुलाई नेपाल प्रहरीको जिम्मा लगाइएको छ ।
नेपालगन्ज कारागारमा आगजनी, गोली चल्दा कैदी घाइते
देशभरका कैदी बन्दीजस्तै आफूहरु पनि भाग्न पाउनु पर्ने माग गर्दै नेपालगन्ज कारगारका कैदी बन्दीले कारागारभित्र नाराबाजी गर्दै आगजनी गरेका छन् ।