तामाङ समुदायको अन्तरकथा ‘मासिन्या’
तामाङ समुदायको कथा बोकेको नाटक ‘मासिन्या’ मञ्चन हुने भएको छ । तामाङहरूले लामो समयदेखि खेप्दै, भोग्दै आएका विभिन्न समस्यालाई नाटक ‘मासिन्या’ मार्फत प्रस्तुत गर्ने जमर्को गरिएको छ ।
‘नेपाली साहित्य संसारको उत्कृष्ट’
नेपाली भाषा, साहित्यलाई विश्वव्यापी बनाउने अभियानमा लाग्न विश्वभरि छरिएर रहेका नेपाली भाषीहरूलाई आग्रह गरिएको छ । अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाजको स्थापना दिवसका अवसरमा
‘गाउँ आएको बाटो’ छनोटमा
नवीन सुब्बाको नेपाली चलचित्र ‘गाउँ आएको बाटो’ युरोपको ४७ औँ गोटेबर्ग अन्तर्राष्ट्रिय चलचित्र महोत्सव, २०२४ मा छनोट भएको छ । स्विडेनमा हुने महोत्सवमा यसको युरोपियन प्रिमियर हुने बताइएको छ ।
ललितकलामा कलासम्बन्धी अन्तरक्रिया
पछिल्लो समय सूचना प्रविधिले एकअर्काको कला बुझ्ने/बुझाउने कुरालाई अझ बढाएको नेपाल ललितकला प्रज्ञा–प्रतिष्ठानका उपकुलपति लालकाजी लामाले बताउनुभयो । नेपाल ललितकला प्रज्ञा–
अधिकांश दिन हल रित्तै
विश्वमा देखिएको आर्थिक मन्दीको असरले अरू क्षेत्र झैँ चलचित्र क्षेत्रलाई नराम्ररी प्रभाव पारेको छ । कुनै बेला हलमा चलचित्र हेर्ने दर्शकको चाप हुन्थ्यो भने अहिले हल खाली देखिन्छन् । नेपाली चलचित्र होस् वा हलिउड, बलिउड हलमा केवल पाँचदेखि १० प्रतिशत दर्शक मात्र भेटिने गरेको अनुभव चलचित्र हल व्यवसायीको छ ।
रङ्गमञ्च र चलचित्रमा एकसाथ
नाटकबाट आएका कलाकार किरण श्रेष्ठ ‘पर्खी बसेँ तिमीलाई’ मार्फत चलचित्रमा प्रवेश गर्न लाग्नुभएको छ । माघेसङक्रान्तिलाई लक्ष्य गर्दै पुस २७ गते प्रदर्शन हुने चलचित्रमा श्रेष्ठले पठाओ चालकको भूमिका निर्वाह गर्नुभएको छ । चलचित्रमा उहाँसँगै रक्षा बुढाथोकी र अनिशा रसाइली पनि प्रवेश गर्दै हुनुहुन्छ ।
‘चिसो मान्छे’ भिडियो पसल एपमा
दर्शक र समीक्षकले निकै नै मन पराएको चलचित्र ‘चिसो मान्छे’ नेपाली ओटिटी प्ल्याटफर्म ‘भिडियो पसल’ एपमा प्रदर्शन भएको छ । चलचित्र अहिलेका लागि नेपालबाहिरबाट मात्र हेर्ने व्यवस्था गरिएको छ । चलचित्र कोरोनाको समयमा प्रदर्शन भएको थियो । त्यस कारणले पनि विदेशमा बस्ने धेरै दर्शकमाझ नपुगेको हुनाले चलचित्रको माग उच्च रहेको भिडियो पसलका सहसंस्थापक नेहा कार्की बताउनुहुन्छ । अङ्ग्रेजी वर्ष २०२४ को अवसर पारेर विदेशमा रहेका नेपालीलाई लक्ष्य गरी चलचित्र रिलिज गरिएको हो ।
चार पुरुषको वाचा ‘पगला घोडा’
हाम्रो समाजले महिला र पुरुषबिचको सम्बन्धलाई कसरी लिन्छ ? यसले विपरीत लिङ्गीहरूको सम्बन्धलाई कस्तो असर पार्छ र यहीभित्र परिवार र समाजले हेर्ने दृष्टिकोणले कस्तो उतारचढाव ल्याउँछ ? यी सबै कुराको मिश्रित सम्मिश्रण हो, नाटक ‘पगला घोडा’ । नाटक मनोवैज्ञानिक कथा श्रेणीमा बुनिएको छ । यसभित्र पितृसत्तात्मक समाजमा महिलाको अधीनतालाई विशेष रूपले चित्रण गरिएको छ । एक युवतीको अन्त्येष्टिमा मसानघाटमा उपस्थित भएका विभिन्न क्षेत्रका चार पुरुषले गरेका वाचाको वरिपरि नाटक घुमेको छ ।
नवीनालाई अवार्ड
नेपालमा पहिलो पटक नृत्य निर्देशकहरूको अवार्ड ‘प्रथम एनडिए नृत्य निर्देशक अवार्ड (२०८०)’ सम्पन्न भएको छ । राष्ट्रिय नाचघर जमलमा अवार्ड कार्यक्रम आयोजना गरियो । कार्यक्रममा २४ नृत्य विधामा अवार्ड प्रदान गरिएको थियो भने राई जातिको लोकनृत्यमा निर्देशक नवीना केसी उत्कृष्ट हुनुभयो ।
‘पर्खि बसेँ तिमीलाई’मा नयाँ अनुहार
निर्देशक दीपक श्रेष्ठले ‘पर्खि बसेँ तिमीलाई’ मार्फत चलचित्र उद्योगले दुई नवकलाकार प्राप्त गर्ने बताउनुभयो । शनिबार साँझ यहाँ आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा उहाँले नवअभिनेता किरण श्रेष्ठ र अभिनेत्री रक्षा बुढाथोकीले पुरानाझैँ काम गरेको जानकारी दिनुभयो ।
पुरस्कार तथा प्रमाणपत्र प्रदान
मिसेस नेपाल वर्ल्ड २०२३ का विजेतालाई पुरस्कार तथा प्रमाणपत्र प्रदान गरिएको छ । राजधानीमा आयोजित एक समारोहबिच मिसेस नेपाल वर्ल्ड २०२३ का विजेतालार्ई विभिन्न पुरस्कार र प्रमाणपत्र प्रदान गरिएको हो ।
समाजको चित्र ‘डुङ्गा चिया घर’
एउटा कलाकारका लागि उसले देखेको, भोगेको र सुनेको कुरा नै सिर्जनाका स्रोत बन्ने गर्छन् । चित्रकार रवीन्द्र श्रेष्ठले डुङ्गामार्फत् समाजमा प्रत्यक्ष भोगेका अनुभव र देखिएका दृश्यलाई समेटेर समाजका अरू मान्छेसामु ल्याउने कोसिस गर्नुभएको छ । नेपालमा २०५२ सालदेखि चलेको माओवादी जनयुद्ध, रोल्पा रुकुमको दलित लाइभ म्याटर, जर्ज फ्लोइडको घटना, ब्लाक लाइभ म्याटर, रसिया–युक्रेनको चलिरहेको युद्ध उहाँका लागि राम्रा विषयवस्तु भएका छन् । रवीन्द्रको औँठाछाप सिरिज यही युद्ध–शान्ति, मानवीय संवेदना, एकतामाथि चल्दै आएका कलाका विषयवस्तु हुन् ।
एकानब्बे वर्षमा पनि कलासाधना
क्रोधकला शिरोमणिको उपाधिबाट विभूषित ९१ वर्षीय कलाकार कालु कुमाले (कुम्हा) सौम्य र शीतल व्यक्तित्वका धनी हुनुहुन्छ । विसं १९९० मा ललितपुरको थपाटोल ओकुबहालमा जन्मिई क्रोधकलामा विशेषज्ञता हासिल गर्नुभएका कलाकार कुमालेको कलाकर्म अहिले पनि जारी छ ।
पारिवारका उतारचढावमा आधारित फिल्म 'चित्रा'
निर्देशक घनश्याम लामिछानेले फिल्म 'चित्रा'लाई बाबुछोरीको सम्बन्धमा आधारित फिल्मको रूपमा मात्रै बुझ्न नहुने बताउनुभएको छ । पत्रकार भेटघाटमा निर्देशक लामिछानेले आफ्नो फिल्ममा बाबुले छोरी बचाउन गर्ने सङ्घर्ष मात्रै नभएर सम्बन्ध, मित्रता, पारिवारका उतारचढाव लगायतका कुरा समेटिएको बताउनुभएको हो ।
६६ वर्षीय गुरुङको स्वर प्रशंसनीय
६६ वर्षको उमेरमा पनि नयाँ नयाँ गीत रेकर्डिङ गरेर गीत सङ्गीत क्षेत्रमा सक्रिय रहनु भएका वरिष्ठ गायक शशी गुरुङको प्रयास प्रशंसनीय छ।
म्युजिकल सिनेमा ‘तिमी छौ र त’
गायक यश कुमारको शब्द, सङ्गीत र स्वर रहेको गीत ‘तिमी छौ र त’ को भिडियो सार्वजनिक गरिएको छ । राजधानीमा आयोजित म्युजिकल सिनेमा भनिएको भिडियो सार्वजनिक कार्यक्रममा संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री सुदन किरातीले गीतसङ्गीतले समाजमा सकारात्मकता प्रवाह गर्ने भन्दै सर्जकको प्रशंसा गर्नुभयो ।
बढ्यो चिसो, घटे नेपाली चलचित्र
चिसो बढेसँगै चलचित्र हलमा नेपाली चलचित्रको खडेरी लागेको छ । दसैँतिहारमा जुन सङ्ख्यामा नेपाली चलचित्र प्रदर्शनमा आएका थिए, त्यसपछि हलमा नेपाली चलचित्र एकदमै न्यून देखिन थालेका छन् । दसैँपछि चलचित्र ‘बासेन्जी’, ‘दिमाग खराब’, ‘जम्प’ र ‘दुई कदम’ प्रदर्शनमा आए । ‘दिमाग खराब’ बाहेक अन्य कुनै चलचित्रले बक्स अफिसमा सोचे जस्तो कमाइ गर्न सकेनन् ।
‘पर्खी बसेँ तिमीलाई’ सार्वजनिक
पुस २७ गते प्रदर्शन हुने चलचित्र ‘पर्खी बसेँ तिमीलाई’ मा समावेश शीर्ष गीत सार्वजनिक गरिएको छ । सार्वजनिक गीतमा प्रमोद खरेल र अनु चौधरीको स्वर, महेश खड्काको सङ्गीत र कृष्णहरि बरालको शब्द रहेको छ । हिमाली तथा पहाडी भूभागको रमणीय दृश्यमा छायाङ्कन गरिएको गीतमा चलचित्रमार्फत डेब्यु गर्दै गरेका अभिनेता किरण श्रेष्ठ र अभिनेत्री रक्षा बुढाथोकी देखिनुभएको छ । गीतमा प्रेम र समर्पणलाई चित्रण गरिएको छ । दीपक श्रेष्ठको निर्देशनमा तयार भएको चलचित्रको ट्रेलरमा हाँसो, रोदन, एक्सन, बिछोडलगायतका कुराको मिश्रण छ ।
विदेश जानेको पीडा : चलचित्र ‘डन्की’
बिदेसिनु युवाको रहर होइन, बाध्यता हो । त्यसमा पनि जो कोही युवालाई एक पटक विदेशको यात्रा गर्ने रहर मनभित्र जागेकै हुन्छ । विदेश जाने बाटो जस्तोसुकै किन नहोस्, विदेश जाने लक्ष्य मनमा बोकेपछि त्यसलाई कसैले रोक्न सक्दैन । विदेश जानका लागि अध्यागमन परामर्शदातालाई भेट्न आउनेहरू ‘डन्की’ शब्दसँग पक्कै परिचित होलान् तर सर्वसाधारणलाई भने नौलो लाग्न सक्छ । विदेश जान दुई वटा बाटो छन्, एउटा वैध र अर्को अवैध बाटो, जसलाई डन्की पनि भनिन्छ ।
हरिवंशसँगै विपिन र दुई रवीन्द्र
फिल्म ‘महाजात्रा’ फस्र्ट लुक्स सार्वजनिक गरिएको छ । जहाँ अभिनेता हरिवंश आचार्यसँगै शृङ्खलाका तीन कलाकार विपिन कार्की, रवीन्द्रसिंह बानियाँ र रवीन्द्र झा देखिनुभएको छ । पोस्टरमा ‘जात्रा’ देखि नै फडिन्द्र (विपिन), जोएश (रवीन्द्र बानियाँ) र मुन्ना (रवीन्द्र झा) को भूमिकामा देखिँदै आएका तीन पात्रले अभिनेता आचार्यलाई ह्विलचेयरमा बोकेको दृश्य छ ।
महेश्वर पन्तको 'जिउँदा देवता' सार्वजनिक
गायक प्रवीन बेडवालको सुमधुर स्वरमा रहेको नयाँ गीत जिउँदा देवता को साङ्गीतिक लघु चलचित्र सार्वजनिक भएको छ। कृष्णा पन्त स्मृति प्रतिष्ठानको प्रस्तुति गीतकार सङ्गीतकार महेश्वर पन्तको रचना तथा सङ्गीत रहेको मार्मिक गीतको साङ्गीतिक लघु चलचित्र सार्वजनिक भएको छ।
मनाइयो तमु ल्होसार पर्व
आइतबार राजधानीको टुँडिखेलमा महिलाहरू शिरबन्दी, मखमली चोली, घलेक, पटुकी, छिट्को गुन्यु र मजेत्रो लगाएर सजिएका थिए भने पुरुषहरूले टोपी, भोटोमाथि भाङ्ग्रो लगाई कछाड र पटुकी बाँधी समूह बनाएर घाटु, सोरठी, कौडा नाचमा व्यस्त थिए । गुरुङ समुदायले पुरानो वर्ष (बिरोलो वर्ष) लाई बिदाइ गरी नयाँ वर्ष (गरुड वर्ष) लाई स्वागत गर्ने दिनका रूपमा आइतबार तमु ल्होसार धुमधामसँग मनाउने क्रममा यस्तो दृश्य देखिएको हो । तमु ह्युल छोंज धीं गुरुङ राष्ट्रिय परिषद् केन्द्रीय समितिले काठमाडौँको टुँडिखेलमा विशेष कार्यक्रमको आयोजना ग¥यो ।
‘जात्रा यात्राको’ सांगीतिक महोत्सव सम्पन्न
काठमाडौंको डल्लु आवासमा ‘जात्रा यात्राको’ सांगीतिक महोत्सव सम्पन्न भएको छ।
सन् २०२३ : कलाकारले जगाएको वर्ष
सन् २०२३ मा धेरै बलिउड कलाकारले आफ्नो पेसामा पुनरागमन गरे र कतिपय ठुलो पर्दामा आफ्नो प्रभुत्व जमाउन सफल पनि भए । कतिपय चलचित्रले विश्वव्यापी रूपमा एक अर्बभन्दा बढीको व्यापार गरे भने केही बक्स अफिसमा मात्र सीमित रहे । यो वर्ष बलिउड कलाकारका लागि निकै विशेष रह्यो । कोरोना महामारीपछि बलिउड चलचित्रले बक्स अफिसमा औसत व्यापार गरिरहेका थिए तर सन् २०२३ को सुरुवातसँगै केही कलाकार यसरी जुर्मुराउँदै आए कि उनीहरूले कोरोनाकालको खडेरी पूर्ण रूपमा समाप्त गरिदिए ।
पोखरा थिएटरमा ‘१२ दुर्वासा’
अमेरिकन नाटककार रेग्नाल्ड रोजले लेख्नुभएको नाटक १२ एङ्ग्री मेन अर्थात् ‘१२ दुर्वासा’ पोखरा थिएटरमा मञ्चन हुने भएको छ । रोजले उक्त ‘कोर्ट रुम’ नाटक सन् १९५४ लेख्नुभएको थियो । अमेरिकामा व्याप्त वर्ण विभेदमाथि लेखिएको नाटकमा आधारित रहेर थुप्रै भाषामा नाट्य रूपान्तरण तथा चलचित्र बनिसकेको छ ।
