आम्दानीको स्रोत बन्दै रायो साग खेती
भीमेश्वर नगरपालिका–७ मकैवारिका किसानहरूले गरेको बेमौसमी रायो साग खेतीबाट करोडौँ आम्दानी गर्न सफल भएका छन् ।
साना उद्योगमा लगानीकर्ता आकर्षित
चालु आर्थिक वर्षको नौ महिनामा २८६ उद्योगमा (स्वदेशी र विदेशी) एक खर्ब ६५ अर्ब लगानी प्रतिबद्धता आएको छ । उद्योग विभागको तथ्याङ्क अनुसार चालु आवको साउनदेखि चैत मसान्तसम्म २८६ उद्योग दर्ता भएका हुन् । जसमा सबैभन्दा धेरै साना उद्योग दर्ता भएका छन् । चालु आवमा दुई सय वटा साना उद्योग दर्ता गर्ने लक्ष्य रहेकोमा नौ महिनामै लक्ष्यभन्दा बढी २२३ वटा उद्योग दर्ता भएका छन् । ती उद्योगबाट २० हजार १३७ जनाले रोजगारी पाउने प्रस्ताव गरिएको छ ।
भाडा नबुझाउने सटरमा ताला
नेपालगन्ज उपमहानगरपालिकाले सटरको भाडा बुझाउन अटेरी गर्ने पाँच सटरमा ताला लगाएको छ । पाँच वटा सटरबाट उपमहानगरले करिब २१ लाख ८५ हजार रकम राजस्व उठाउन बाँकी रहेको छ ।
बन्द भएका उद्योग सञ्चालन गर्न नयाँ नीति ल्याइने : मन्त्री भण्डारी
उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्तिमन्त्री दामोदर भण्डारीले विभिन्न कारणले बन्द हुन पुगेका र रुग्ण अवस्थाका उद्योग सञ्चालनका लागि सरकारले चाँडै नयाँ नीति ल्याउने बताउनुभएको छ ।
तोलामा सात सयले बढ्यो सुनको मूल्य
स्थानीय बजारमा पहेँलो धातुका मूल्य शुक्रबार पनि उकालो लागेको छ । नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासङ्घका अनुसार, छापावाला सुन प्रतितोला सात सयले उकालो लागेको छ ।
तीन वर्षभित्र पिपिआर र बङ्गुर हैजामुक्त गरिने
पशु सेवा विभागले भेडाबाख्रामा लाग्ने पिपिआर रोग र बङ्गुर हैजा तीन वर्षमा पूर्ण रूपमा नियन्त्रण गर्ने गरी योजना अगाडि बढाएको छ । त्यसका लागि विभागले आगामी आर्थिक वर्षको बजेट कार्यक्रममा त्यसलाई समावेश गरेको छ । पशु सेवा विभागका महानिर्देशक डा. उमेश दाहालले खोप उत्पादनमा वृद्धि गरी आगामी तीन वर्षमा यी दुई वटै रोग मुक्त गर्ने लक्ष्य बनाएको बताउनुभयो । “हालसम्म उत्पादन भइरहेको खोपबाट ५०–६० प्रतिशत बङ्गुर तथा भेडाबाख्रामा मात्र खोप लगाइन्थ्यो । आगामी आर्थिक वर्षदेखि खोप उत्पादन वृद्धि गरी ९० प्रतिशतमा लगाउने तयारी भइरहेको छ,” उहाँले भन्नुभयो, “अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता अनुसार ९० प्रतिशतमा खोप लगाइयो भने रोग उन्मूलन भएको मानिन्छ, हालसम्म हामी ५०–६० प्रतिशतभन्दा अगाडि बढ्न सकेका छैनौँ ।”
नेपालको ऊर्जा क्षेत्रीयस्तरमै महत्वपूर्ण
अर्थमन्त्री वर्षमान पुनले नेपालले जलविद्युत्मा गरिरहेको प्रगति दक्षिण एसियाली क्षेत्रमा स्वच्छ र नवीकरणीय ऊर्जा प्रवर्धनका लागि महत्वपूर्ण रहेको बताउनुभएको छ । विश्व बैङ्क र अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोषको संयुक्त वसन्तकालीन बैठकमा सहभागी हुन संयुक्त राज्य अमेरिकामा रहनुभएका अर्थमन्त्रीले ‘एसियामा नवीकरणीय ऊर्जा सङ्रक्रमण’ शीर्षक सत्रलाई सम्बोधन गर्दै नेपालको बिजुली आन्तरिक खपत मात्र नभई छिमेकी भारत र बङ्गलादेशसमेत निर्यात हुन लागेको जानकारी गराउनुभयो । सौर्य ऊर्जासँगै जलविद्युत्को क्षमतालाई पूर्ण रूपमा उपयोग गर्ने प्रयासमा नेपाल रहेको पनि उहाँले बताउनुभयो ।
बजार भाउ बढ्दा उपभोक्ता मारमा
दैनिक उपभोग्य वस्तुको भाउ बढेको बढ्यै छ । पछिल्लो एक वर्षको बिचमा भाउ नबढेको उपभोग्य वस्तु भेटिँदैन पनि । सानोतिनो कमाइले परिवार धान्न गाह्रो भएको अनुभव सहकारीमा पैसा सङ्कलनको काम गर्ने विष्णुमाया क्षेत्रीले सुनाउनुभयो । दैनिक एक हजार रुपियाँले चार जनाको परिवारलाई सामान्य खाएर दुई छाक टार्न गाह्रो भएको अनुभव विष्णुमायाको छ । उहाँले भन्नुभयो, “काम गरेको ठाउँमा तलब बढेको छैन, एक वर्षको बिचमा खाने कुराको भाउ बढेर कहाँ पुग्यो कसरी बाँच्ने हो ? गरिबलाई त बाँच्नै गाह्रो भइसक्यो ।”
पस्मिना उद्योग प्रवर्द्धनमा सरकार प्रतिबद्ध छ : मन्त्री भण्डारी
उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्तिमन्त्री दामोदर भण्डारीले पस्मिना उद्योगको उत्पादन र निर्यात प्रवर्द्धनका लागि सरकारले निजी क्षेत्रसँग सहकार्य गर्नुपर्नेमा जोड दिनुभएको छ ।
रुपन्देहीको रोहिणी खोला किनारमा पेट्रोलियम भण्डारण गृह निर्माण प्रक्रिया अघि बढ्यो
नेपाल आयल निगमले रुपन्देहीको रोहिणी खोला किनारमा पेट्रोलियम भण्डारण गृह निर्माण प्रक्रिया अघि बढाएको छ । रुपन्देहीको ओमसतिया र रोहिणी गाउँपालिकाको सीमा क्षेत्रस्थित रोहिणी खोला किनारमा तटबन्ध निर्माण र जमिन पुर्ने कार्यको थालनी गरिएको छ ।
तोलामा एक हजार सात सयले बढ्यो सुनको मूल्य
स्थानीय बजारमा पहेँलो धातु (सुन)को मूल्य प्रतितोला एक हजार सात सयले उकालो लागेर कीर्तिमान कायम गरेको छ । लगातार उकालो लागेको सुनको मूल्य आजको वृद्धिपछि हालसम्मकै उच्च विन्दुमा पुगेको हो ।
ऋणसँगै थपिँदै भुक्तानीको भार
खर्च दायित्व अनुसार आम्दानी बढ्न नसक्दा बजेट स्रोतका रूपमा सार्वजनिक ऋणको आकार बढ्दै जाने क्रम नियमित जस्तै बनेको छ । कुल बजेटको औसतमा एक चौथाइ स्रोत सार्वजनिक ऋणबाटै व्यवस्थापन गरिरहेको सरकारका लागि पछिल्लो समय त्यसको भुक्तानीको दायित्व पनि बढ्दै गएको देखिन्छ । चालु आवमा ऋण भुक्तानीकै लागि वित्तीय व्यवस्थातर्फको खर्च बढाएको सरकारले तेस्रो त्रैमास पूरा हुँदासम्म लिएको ऋण र भुक्तानी भएको रकम करिब बराबरजस्तै हुन पुगेको छ । यस्तो प्रवृत्तिले सरकारले ऋण उठाएर पुनः ऋणकै भुक्तानीका लागि खर्च गर्नुपर्ने अवस्था आएको देखाउँछ ।
नागढुङ्गा सुरुङ मार्गमार्फत नेपाल नयाँ युगमा प्रवेश
उपप्रधान एवम् भौतिक पूर्वाधार तथा यातायातमन्त्री रघुवीर महासेठले नेपाल नागढुङ्गा सुरुङ मार्गमार्फत नयाँ युगमा प्रवेश गरेको बताउनुभएको छ ।
प्रधानमन्त्रीद्वारा नागढुङ्गा सुरुङमार्गको ‘ब्रेक थ्रु’
नेपाललाई सुरुङ युगमा लैजाने महत्त्वपूर्ण आयोजनाका रूपमा रहेको नागढुङ्गा सुरुङमार्ग छिचोलिएको छ ।
विमानस्थलमा एक्सरे मेसिन नभएपछि कार्गो व्यवसायीद्वारा सामान निकासी बन्द
त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा सामान निकासी जाँचपास एक्सरे (स्क्यानिङ) मेसिन नभएको भन्दै कार्गो व्यवसायीहरुले सामान निकासी गर्न बन्द गरेका छन् ।
लगानी सम्मेलनको दुईदिने कार्यतालिका सार्वजनिक
यहि वैशाख १६ र १७ गते (अप्रिल २८ र २९) काठमाडौंमा आयोजना हुन लागेको तेस्रो लगानी सम्मेलनको दुई दिने कार्यतालिका सार्वजनिक भएको छ ।
तोलामा सात सयले बढ्यो सुनको मूल्य
स्थानीय बजारमा पहेँलो धातुको मूल्य आज प्रतितोला सात सय रुपियाँले बढेको छ । नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासङ्घका अनुसार आइतबारको तुलनामा सोमबार छापावाला सुन प्रतितोला सात सय रुपियाँले वृद्धि भई एक लाख ३७ हजार पाँच सय रुपियाँ निर्धारण भएको छ ।
‘प्रतिबद्धता जनाएको लगानी किन भित्रिएन’
मुलुकमा लगानी गर्ने भनेर प्रतिबद्धता जनाए पनि सो अनुपातमा लगानी भित्रिन नसकेकाले किन लगानी भित्रिएन भनेर फलोअप र अध्ययन गर्न विज्ञहरूले जोड दिनुभएको छ । तेस्रो लगानी सम्मेलनको पूर्वसन्ध्यामा नेपाल प्रज्ञा–प्रतिष्ठान र नेपाल वैकल्पिक अध्ययन समाज आइतबार राजधानीमा आयोजना गरेको ‘नेपालको आर्थिक सामाजिक क्षेत्रमा वैदेशिक लगानीको प्रभाव’ विषयक अन्तर्क्रिया कार्यक्रममा विज्ञहरूले प्रतिबद्धता अनुसार लगानी के कारणले आउन सकेन भनेर त्यसको फलोअपसँगै अध्ययन गर्नुपर्ने बताउनुभएको हो ।
सुनको मूल्य प्रतितोला दुई हजार दुई सयले घट्यो
स्थानीय बजारमा पहेँलो धातु सुनको मूल्य घटेको छ । नेपाल सुन चाँदी व्यवसायी महासङ्घका अनुसार गत शुक्रबारको तुलनामा आइतबार छापावाल सुन प्रतितोला रु. दुई हजार दुई सयले घटेर रु एक लाख ३६ हजार आठ सय कायम भएको छ ।
बिमा व्यवसायलाई पारदर्शी बनाए बजार विस्तार हुने
बिमा व्यवसायलाई स्वच्छ र पारदर्शी बनाउन सके मात्रै यसको बजार विस्तार हुन सक्ने सरोकारवालाले बताएका छन् । नयाँ वर्ष २०८१ को अवसरमा बिमा सर्भेयर सङ्घ नेपालले यहाँ आयोजना गरेको शुभकामना आदानप्रदान कार्यक्रममा उनीहरूले यस्तो बताएका हुन् । बिमा समितिका पूर्वअध्यक्ष प्राडा फत्तेबहादुर केसीले बिमाको विस्तारले अर्थतन्त्रमा विशेष योगदान पु¥याउन सक्ने भन्दै यसका निर्जीवन बिमा व्यवसायको तीन वटा महत्त्वपूर्ण स्टेकहोल्डर नियामक, बिमक र सर्भेयरको भूमिका महत्त्वपूर्ण हुने बताउनुभयो ।
योगदानमा आधारित सामाजिक सुरक्षा योजना, आठ अर्ब छपन्न करोड भुक्तानी
सरकारले योगदानमा आधारित सामाजिक सुरक्षा योजना अन्तर्गत आठ अर्ब ५६ करोड रुपियाँ भुक्तानी गरेको छ । योगदानमा सुरक्षा योजना लागु गरेको पाँच वर्षको अवधिमा ५२ अर्ब ८९ करोड रुपियाँ सङ्कलन गरेको कोषले विभिन्न चार वटा योजनाका लागि कोषमा सङ्कलित रकमको १५ प्रतिशत भुक्तानी गरेको हो ।
सिमकोटको वित्तीय प्रगति ४४ प्रतिशत
सिमकोट गाउँपालिकाले ४४ प्रतिशत वित्तीय प्रगति हासिल गरेको पाइएको छ । गाउँपालिकाले अर्धवार्षिक सार्वजनिक सुनुवाइ कार्यक्रममा सो कुरा सार्वजनिक गरिएको हो ।
प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रम प्रभावकारी सञ्चालनमा जोड
श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षामन्त्री डोलप्रसाद अर्यालले प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रमलाई प्रभावकारी रूपमा सञ्चालन गर्न यसको ढाँचा परिवर्तन गर्नुपर्ने बताउनुभएको छ । शुक्रबार श्रम मन्त्रालयको आयोजनामा रोजगार सेवा केन्द्रमा कार्यरत कर्मचारीको क्षमता अभिवृद्धिका लागि आयोजित चारदिने तालिमको समापन कार्यक्रममा श्रममन्त्री अर्यालले सो कुरा बताउनुभएको हो ।
सुनको मूल्यको नयाँ रेकर्ड कायम
यो वर्ष बजारमा सुनको मूल्यले नयाँ रेकर्ड कायम गरेको छ । वर्षको अन्तिम दिन चैत ३० गते नेपाली बजारमा छापावाल सुनको मूल्य एक लाख ३९ हजार रुपियाँको रेकर्ड कायम गर्न पुगेको छ । एक वर्षको अवधिमा सुनको मूल्य तोलामा ३३ हजार तीन सय रुपियाँले बढेको छ । अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा मूल्य बढ्दै गएपछि त्यसको प्रभाव स्थानीय बजारमा पर्न गएको हो । चालु आर्थिक वर्षको सुरुवातदेखि निरन्तर बढ्दै गएको छ । अमेरिकी फेडरल रिजर्ब बैङ्कले ब्याजदर घटाउने हल्लाले लगानीकर्ता सुनमा लगानी गर्न आकर्षित हुनु, मुद्रा स्फीति दर, केन्द्रीय बैङ्कले सुनको मौज्दात बढाएका कारणले गर्दा पनि सुनको मूल्य एक्कासि बढ्न गएको हो ।