समावेशीकरणको दिशामा नयाँ फड्को : गोरखापत्रद्वारा प्रकाशित मगही भाषा
समावेशीकरणको दिशामा नयाँ फड्को : गोरखापत्रद्वारा प्रकाशित मगही भाषा
खानेपानी आएपछि खुसीयाली
“पहिले बिहान सबेरै उठेर तल खोलामा जान्थ्यौँ, गर्भवती महिलाले समेत पानी बोक्नुपर्ने बाध्यता थियो । अब त घरमै धारा छ, पानीको पिरै छैन ।” यो भनाइ हो शारदा नगरपालिका–१३, स्यानीखालकी ५५ वर्षीय तिलसरी घर्तीको । उहाँजस्तै ७० वर्षीय विष्णी बुढाको पनि उस्तै थियो दैनिकी । लाइनमा उभिँदा झगडा पर्ने र तनाव उत्पन्न हुने सामान्य जस्तै हुन्थ्यो सल्यान शारदा नगरपालिका–१३ का सयौँ बासिन्दाका लागि ।
पहिरो खसेपछि बस्ती विस्थापित
अविरल बर्सातका कारण छेडागाड नगरपालिका–४, टाटाजेवा ढाँडटोल र गोया टोलको माथिबाट खसेको पहिरोले तल्लो बस्तीमा रहेका ३२ घरपरिवार विस्थापित भएका हुन् । पहिरो खसेपछि सर्वसाधारण नजिकैको विद्याज्योति आधारभूत विद्यालय, सिद्धडाँडास्थित छिमेकीको घरगोठमा बसेका छन् । पहिरोले गाउँबस्तीमा उच्च जोखिम भएपछि विस्थापित भएका परिवार बिचल्लीमा परेका हुन् ।
पहिरोले ग्रामीण सडक अवरुद्ध
लगातारको वर्षासँगै आएको पहिरोले रुकुमपश्चिमका करिब एक दर्जन ग्रामीण सडक अवरुद्ध भएका छन् । मध्यपहाडी राजमार्ग, राप्ती राजमार्ग र भेरी कोरिडोरको रुकुमपश्चिम खण्डमा हरेक दिनजसो आउने पहिरो हटाएर यातायात सुचारु हुने गरिए पनि ग्रामीण सडक भने बन्द अवस्थामा छन् ।
एकतिस वर्षदेखि न्यायको पर्खाइ
जनयुद्धको क्रममा साबिक रुकुममै प्रथम सहिद हुनुभएका रुकुमपश्चिमको चौरजहारी नगरपालिका–११, खोलागाँउका सहिद गणेश शाहको हत्या भएको ३१ वर्ष बितेको छ । हालसम्म पनि राज्यबाट राहतसमेत नपाएको मृतकका परिवारले ३१ वर्षसम्म न्याय नपाएको बताएका छन् ।
दशकपछि पुनः देखा पर्न थाले हुँडार
सुदूरपश्चिम प्रदेशको शुक्लाफाँटा राष्ट्रिय निकुञ्जमा एक दशकयता फेला नपरेको धारीदार हुँडार पुनः देखा पर्न थालेका छन् । निकुञ्जले बाघ गणनालगायत विभिन्न प्रयोजनका लागि क्यामरा ट्र्याप गर्दा क्यामरामा सधैँ जसो हुँडार देखिन थालेका छन् । अघिल्लो वर्षको तुलनामा यस वर्ष अझ बढी हुँडार फेला परिरहेको निकुञ्जका सूचना अधिकारी पुरुषोत्तम वाग्लेले जानकारी दिनुभयो ।
पुरातात्त्विक सम्पदाको संरक्षण हुने
पुरातत्व विभागले यो वर्ष बैतडीको जगन्नाथ मन्दिर, कैलालीको गर्भा दरबारसहित सुदूरपश्चिम प्रदेशका सात वटा जिल्लामा रहेका १० वटा पुरातात्त्विक सम्पदाको संरक्षण, विस्तृत अध्ययन प्रतिवेदन तयार, अनुसन्धान र उत्खनन गर्ने भएको छ ।
एनजीएफको समन्वयमा बाल श्रम मुक्त अभियान
बाल श्रम मुक्त नगरपालिका बनाउने अभियान अन्तर्गत कागेश्वरी मनोहरा नगरपालिका–७ को आयोजना तथा नेपाल गुडवीभ फाउण्डेसन (एनजीएफ) को समन्वयमा उद्योग व्यवसायीहरुसँग अन्तरक्रिया कार्यक्रम आयोजना गरिएको छ ।
नेपालका अकाट्य प्रमाण
दार्चुला जिल्ला व्यास गाउँपालिका–१ का गाउँ नाबी, कुटी र गुञ्जीसहित लिपुलेक, लिम्पियाधुरा र कालापानी क्षेत्र नेपालको भूभाग हो । यसको आधिकारिक तथ्य र अकाट्य प्रमाण नेपालसँग सुरक्षित छ । त्यही तथ्य र प्रमाणका आधारमा नेपालले यो भूभाग आफ्नो भएको दाबी गरेको हो । यसबारे नेपालमा कुनै विमति र विवाद छैन । यसमा सम्पूर्ण नेपालीको एउटै आवाज र एउटै म
सुशासनमा चिनियाँ एआई
विश्व कृत्रिम बौद्धिकता (एआई) सम्मेलन तथा कृत्रिम बौद्धिकता वैश्विक शासन उच्चस्तरीय बैठक २०२५ जुलाई २६ मा चीनको साङ्घाई सहरमा सम्पन्न भयो । सम्मेलनको उद्घाटन सत्रमा सहभागी हुँदै चिनियाँ प्रधानमन्त्री ली छि
विप्लवी प्रजातन्त्रवादी कलमजीवी
राजेश्वर नेपालीसँग मेरो चिनजान पैँतीस वर्षजति पुरानो हो । चिनजान २०४५ सालको प्रारम्भमै गोरखापत्रमा जागिर खाँदा भएको हो ।
विश्वव्यवस्थामा नयाँ समीकरण
विश्वका आणविक सम्पन्न तीन शक्तिशाली राष्ट्र चीन, रुस र भारतका नेताहरूले विश्वलाई नयाँ सन्देश दिनुभएको छ । पश्चिमी हेराइमा अनुदार मानिए पनि देश र जनताका लागि महत्वपूर्ण काम गर्नुभएका चीनका
कर्जा निक्षेप अनुपातको प्रभाव
कर्जा निक्षेप अनुपातलाई सिडी रेसियो भन्ने गरिन्छ । बैङ्क तथा वित्तीय संस्थामा रहेको निक्षेप रकमको कति प्रतिशत रकम कर्जा प्रवाह गरेका छन् भन्ने अनुपात देखाउने एउटा इन्डिकेटर हो सिडी रेसियो । सिडी रेसियो बढी हुँ
मौलिक कला संस्कृति जगेर्ना गर्न पहल
आधुनिकताको नाममा मौलिकता हराउँदै गएपछि सुदूरपश्चिमको मुख्य मौलिक चाडपर्वसँग जोडिएका मौलिक कला संस्कृति जोगाउन स्थानीय तहले रकम छुट्याउन थालेको छ । यसले लोप हुँदै गएको कला संस्कृति पुनः ब्युँताउन सहयोग भएको छ ।
ग्लोरी अवार्ड प्रदान
युएनआइपी युएन ग्लोरी अवार्ड–२०२५ तथा ग्लोबल मिट थाइल्यान्डको राजधानी बैङ्ककमा सम्पन्न भएको छ । युनाइटेड नेचर इन्टरनेसनल पिस (युएनआइपी) र ग्लोरी मिडिया नेपालको संयुक्त आयोजनामा भएको कार्यक्रम विश्व शान्ति यात्रा तथा एक सातासम्म चल्ने विशेष ग्लोबल मिट अन्तर्गत राखिएको हो ।
-(1)-original-thumb.jpg)
‘जाली रुमाल फूलबुट्टे’ सार्वजनिक
गायक आनन्द कार्की र ममता गुरुङको युगल स्वरमा ‘जाली रुमाल फूलबुट्टे’ गीतको म्युजिक भिडियो सार्वजनिक भएको छ । हाइटेक इन्टरटेनमेन्टले निर्माण गरेको गीतमा सुषमा सिग्देलको शब्द रचना र अनिल शाहीको सङ्गीत रहेको छ ।
हीरक महोत्सवमा मधुमय सन्ध्या
नेपालको जेठो शिक्षण संस्थाका रूपमा परिचित पद्मकन्या बहुमुखी क्याम्पसले हीरक महोत्सव मनाएको छ ।
जालीले छोपेर जङ्गली धानको संरक्षण
कीट संरक्षण अभियन्ता पुरमल बस्नेत हिजोआज जम्ने खाल्डा, तलाउ तथा जलीय कुण्डतिर बढी भेटिनुहुन्छ ।
आउन थाल्यो मल
धान बालीको सिजन सकिन थालेपछि बजारमा रासायनिक मल भित्रिन थालेको छ । चालु आर्थिक वर्ष २०८२/८३ को कोटामध्येको रासायनिक मल भित्रिन थालेको हो ।
रोजगारदाताले लागत खर्च बेहोर्ने गरी साउदी अरबसँग श्रम समझदारीको तयारी
सरकारले साउदी अरबमा कार्यरत नेपालीको २४ घन्टे बिमा हुने गरी श्रम समझदारीको तयारी गरेको छ । श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालय र साउदी अरब सरकारको मानव संसाधन तथा सामाजिक विकास मन्त्रालयबिच श्रम समझदारीपत्रमा छिट्टै हस्ताक्षर हुने जनाइएको छ ।
‘लगानीको वातावरण बनेको छ’
ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाइमन्त्री दीपक खड्काले निजी क्षेत्रलाई अनुकूल हुने गरी लगानीमैत्री वातावरण बनाइएको बताउनुभएको छ ।
स्याउ पाके लटरम्म बाटो छैन बजारसम्म
बाजुरामा स्याउमा पाक्न सुरु भयो तर बाटो बन्द भएका कारण टिपेको स्याउ बारीमै थन्किएको छ । मार्तडी–कोल्टी सडक लामो समयदेखि अवरुद्ध भएपछि टिपेको स्याउ बारीमै थन्किएको हो । मार्तडी–कोल्टी गत असारदेखि नै बन्द भएको हो ।
चीन भ्रमण फलदायी
प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली चीन भ्रमण सम्पन्न गरी बुधबार राति स्वदेश फर्कनुभएको छ । उहाँ राति करिब १० बजे त्रिभुवन विमानस्थलमा अवतरण गर्नुभएको हो ।
निजामती दिवसका कार्यक्रम
सरकारले निजामती सेवा दिवस, २०८२ लाई विभिन्न कार्यक्रम गरी सप्ताहव्यापी रूपमा मनाउने भएको छ । निजामती सेवा दिवसलाई उल्लास रूपमा मनाउन विभिन्न कार्यक्रम तय गरिएको सङ्घीय मामिला तथा सामान्य प्रशासन मन्त्रालयले जनाएको छ ।
सूचना अधिकारीले नै पाउँदैनन् सूचना
कानुन अनुसार सबै सरकारी कार्यालयले सूचना अधिकारीको व्यवस्था गरे पनि सूचना अधिकारीसँग नै सूचना नहुँदा सेवाग्राहीले समयमा नै सूचना प्राप्त गर्नबाट वञ्चित रहँदै आएका छन् । संविधान र कानुनले नागरिकलाई सूचना माग्ने अधिकार दिएको छ
