विद्यार्थीलाई कृषितर्फ आकर्षित गर्न व्यावहारिक ज्ञान
पूर्वी नवलपरासीको एक सामुदायिक विद्यालयले विद्यालयमा अध्ययनरत विद्यार्थीलाई कृषि खेतीतर्फ आकर्षित गराउन व्यावहारिक ज्ञान दिन थालेको छ । बौदीकाली गाउँपालिकाको डेढगाउँ माध्यमिक विद्यालयका कक्षा ६ देखिमाथि अध्ययन गर्ने विद्यार्थीलाई गत वर्षदेखि कृषि विषयमा अध्यापन गराउने र खेर गइरहेको जग्गामा कृषिसम्बन्धी व्यावहारिक ज्ञान दिन थालेको प्रधानाध्यापक गङ्गा विश्वकर्माले बताउनुभयो ।
लगानी सम्मेलनका ‘सोकेस’ परियोजना स्वीकृत
वैशाख १६ र १७ गते आयोजना हुने तेस्रो लगानी सम्मेलनमा प्रस्तुत हुने ‘सोकेस’ परियोजनाहरूको सूची स्वीकृत भएको छ । प्रधानमन्त्री एवं लगानी बोर्डका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ को अध्यक्षतामा मङ्गलबार बसेको बोर्डको ५८ औँ बैठकले सम्मेलनमा प्रस्तुत हुने १४८ वटा परियोजना स्वीकृत गरेको हो । बैठकले सम्मेलनमा आशयपत्र आह्वान गरिने, मार्केट साउन्डिङ गरिने विभिन्न परियोजनाको सूची पनि स्वीकृत गरेको छ ।
बगर खेतीबाट मनग्गे आम्दानी गर्दै किसान
राप्ती नदीको बगर अहिले खरबुजासहितको तरकारीको बगर बनेको छ । नदीका कारण बगरमा परिणत भएको लमही नगरपालिका–४, बलरामपुर, सेम्रहवाको जमिन लामो समयसम्म प्रयोग हुनसकेको थिएन । पछिल्लो समय यहाँका पौरखी किसानले त्यही बगरमा बगर खेती गरेर राम्रो आम्दानी गरिरहेका छन् । लमही नगरपालिका–४, बलरामपुर निवासी ३३ वर्षीय रसिलाकुमारी चौधरीले खरबुजा, तरबुजा तरकारी गरेर करिब १० कट्ठा क्षेत्रफलमा खेती गर्दै आउनुभएको छ ।
हिमाल आरोहण गर्दै सन्ताउन्न देशका आरोही
वसन्त याममा हिमाल आरोहण गर्न नेपालसहित ५७ देशका नागरिकले अनुमति लिएका छन् । पर्यटन विभागका साहसिक पर्यटन तथा पर्वतारोहण शाखाका निर्देशक राकेश गुरुङका अनुसार विभिन्न २६ हिमाल आरोहणका लागि ५७ देशका ७६७ जना आरोहीले आरोहण अनुमति लिएका हुन् ।
घट्न थाल्यो सुनको मूल्य
स्थानीय बजारमा सुनको मूल्य घट्न थालेको छ । लामो समयदेखि बढ्दै निरन्तर बढ्दै गएको सुनको मूल्य यो सातादेखि घट्न थालेको हो । नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासङ्घका अनुसार सोमबार प्रतितोला एक लाख ३८ हजार दुई सय रुपियाँमा कारोबार भएको सुनको मूल्य मङ्गलबार एकै दिन तोलामा दुई हजार सात सय रुपियाँले घटेर एक लाख ३५ हजार पाँच सय रुपियाँमा झरेको छ ।
मलेसियाको श्रम नीतिले नेपाललाई असर
नेपालीको श्रम गन्तव्य मुलुक मलेसियाले यही वैशाख ९ गतेदेखि औपचारिक क्षेत्रमा विदेशी श्रमिक नलिने निर्णय गरेको छ । केहीदिनपहिले आप्रवासी श्रमिकलाई प्रवेशमा रोक लगाउने निर्णय गरेको मलेसियाको गृह मन्त्रालयले वैशाख ९ अथवा अप्रिल २१ तारिखदेखि पूर्ण रूपमा विदेशी श्रमिक नलिने निर्णय गरेको हो । मलेसिया सरकारले आफ्नो निर्णयबारे नेपाल सरकारलाई औपचारिक जानकारी नगराए पनि मलेसियाका आधिकारिक वक्तव्यमा विदेशी श्रमिक नलिने भनिसकेकाले यसको सिधा असर नेपालमा पर्ने देखिएको छ ।
देशको चालिस प्रतिशत वडामा कृषि कामदार अभाव
बढ्दो सहरीकरण, न्यून ज्याला, कडा परिश्रम, वैदेशिक रोजगारीको आकर्षण जस्ता विभिन्न कारणले कृषिमा कामदारको अभाव देखिएको छ । राष्ट्रिय तथ्याङ्क कार्यालयले सार्वजनिक गरेको तथ्याङ्क अनुसार सबैभन्दा कामदारको अभाव मधेश प्रदेशमा देखिएका छन् भने सबैभन्दा कम कामदारको अभाव कर्णाली प्रदेशमा देखिएको छ । तथ्याङ्क कार्यालयले विवरण सङ्कलन गरिएको सातै वटा प्रदेशको वडामध्ये दुई हजार ४१७ अर्थात् ४० प्रतिशत वडामा कामदारको अभाव देखिएको छ
-original-thumb.jpg)
फर्सीबाट राम्रो आम्दानी
सुनसरीको भोक्राहा नरसिंह गाउँपालिका वडा नम्बर ७ का किसान राम मेहताको दैनिकी फर्सी खेत र फर्सी बिक्री वितरणमा बित्ने गरेको छ ।
निर्माण अलपत्र बनाउने पप्पु कन्स्ट्रक्सन सहित २९ कम्पनी कालो सूचीमा
प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद्को कार्यालयले निर्माण कार्य अलपत्र बनाउने पप्पु कन्स्ट्रक्सन प्रालि लगायत २९ वटा कम्पनीलाई कालो सूचिमा राखेको छ ।
लगानी प्रवर्धनका लागि ऐन संशोधन
निजी क्षेत्रलाई लगानीको वातावरण बनाउन अध्यादेशमार्फत लगानीसम्बन्धी कानुन संशोधन गरिएको अर्थमन्त्री वर्षमान पुनले बताउनुभएको छ । लगानी सम्मेलनको पूर्वसन्ध्यामा विभिन्न सञ्चार माध्यमका सम्पादकसँगको सोमबारको छलफलमा उहाँले निजी क्षेत्रबाट प्राप्त सुझावकै आधारमा एक दर्जन ऐनमा संशोधन गरिएको जानकारी दिनुभयो । “यसमा सरकारको कुनै स्वार्थ छैन । लगानीका लागि आवश्यक भएर संशोधन गरिएको हो,” उहाँले भन्नुभयो ।
सञ्चय कोषद्वारा मुनाफा वितरण
कर्मचारी सञ्चय कोषले आफ्ना सञ्चयकर्तालाई मुनाफा वितरण गरेको छ । कोष सञ्चालक समितिको मङ्गलबार बसेको बैठकले आर्थिक वर्ष २०७९/८० को वित्तीय विवरण स्वीकृत गर्दै मुनाफा वितरण गर्ने निर्णय गरेको हो । कोषले सञ्चय कोषका सञ्चयकर्ता तथा निवृत्तभरण कोषका योगदानकर्तालाई आव २०७९/८० को व्यक्तिगत खातामा रहेको सुरु मौज्दात रकममा १.१० प्रतिशतका दरले हुन आउने रकम मुनाफाका रूपमा वितरण गरेको हो । निर्णय भएसँगै सञ्चय कोषका सञ्चयकर्ता तथा निवृत्तभरण कोषका योगदानकर्ताको खातामा सो रकम जम्मा गरिएको कोषले जनाएको छ ।
सौराहामा रात्रिकालीन सेवा नदिन आग्रह
काठमाडौँको ठमेल र पोखराको लेकसाइडमा रात्रिकालीन सेवा खुला गर्ने निर्णय गरिएसँगै देशकै तेस्रो पर्यटकीय गन्तव्य चितवनको सौराहामा पनि चौबिसै घण्टा खुला गर्ने विषयमा चर्चा सुरु भएको छ । तर, व्यवसायी तथा चरा संरक्षणविज्ञले रात्रिकालीन पर्यटन सेवाले वन्यजन्तुको वासस्थान र जैविक विविधता संरक्षणमा असर पर्ने बताउँछन् । काठमाडौँ र पोखराको तुलनामा सौराहाको पर्यटनको अवस्था फरक भएकाले जङ्गल सफारी र जैविक विविधता अवलोकन गर्न आउने पर्यटकले शान्त वातावरणमा बस्न रुचाउने उहाँहरूको अनुभव छ ।
खरबुजा बिक्री नहुँदा लगानी नउठ्ने चिन्ता
गर्मी बढेसँगै सडक किनार तथा बजारमा खरबुजा बिक्री गर्न बसेकाहरूले पहिले झैँ व्यापार नभएको बताएका छन् । दिनानुदिन गर्मी बढिरहँदा सर्लाहीसहित तराईका जिल्लामा पूर्वपश्चिम राजमार्गसहित अन्य प्रमुख सडकका किनार र मुख्य बजार क्षेत्रमा जताततै खरबुजा बिक्री गर्न राखेको देखिन्छ । यसको बिक्री भने सन्तोषजनक नरहेको व्यापारीको भनाइ छ ।
आयोजनाको सुरुङ खन्न टिबिएम प्रयोग गर्ने तयारी
नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले एक हजार ६३ मेगावाट माथिल्लो अरुण र ६३५ मेगावाटको दुधकोशी जलविद्युत् आयोजनाको सुरुङ खन्न टनेल बोरिङ मेसिङ (टिबिएम) प्रयोग गर्ने तयारी गरेको छ । जलविद्युत् आयोजनाको सुरुङ हाल ड्रिलिङ गरी विस्फोटक पदार्थको प्रयोग गरी विस्फोट गराएर निर्माण हुँदै आएको छ ।
मह उत्पादनमा कमी, कृषक निराश
यो वर्ष महोत्तरीको जङ्गलबाट मह उत्पादनमा कमी आएको छ । माहुरी कृषकका अनुसार मौसमी प्रतिकूलता, सिकारी चराको प्रकोप र रोगव्याधीले गर्दा मह उत्पादन अनपेक्षित रूपले घटेको हो । चौतर्फी व्यवधान आइलागेपछि मौरी कृषक समयअगावै घर फर्किएका छन् । चितवनको खैरेनीबाट मेलिफेरा जातका मौरीका घार लिएर आगन्तुक मह कृषक हरेक वर्ष फागुन महिनातिर महोत्तरीको जङ्गल क्षेत्रमा आउने गर्छन् । फागुन महिनादेखि मधेशका गाउँघरमा लिची र सोहिजनका बोट पनि फुल्ने भएकाले मह कृषकको आकर्षण बढेको हो । मह कृषकहरू २०६४ देखि मौरी चराउन महोत्तरी आउने गरेका छन् ।
स्टार्टअप उद्यम कर्जाका लागि ३९४ परियोजना छनोट
स्टार्टअप उद्यम कर्जाका लागि पहिलो चरणमा ३९४ परियोजना छनोटमा परेका छन् । औद्योगिक व्यवसाय विकास प्रतिष्ठानले पहिलो चरणमा ३९४ परियोजना छनोट गरेको हो । स्टार्टअप उद्यम कर्जा सञ्चालन कार्यविधि २०८० बमोजिम प्रतिष्ठानले गत माघ १९ गते प्रस्ताव आह्वान गरेका प्रस्तावमध्ये योग्य प्रस्तावको सूचीमा परेको परियोजनाको नाम सार्वजनिक गरिएको हो । स्टार्टअप उद्यम कर्जाका लागि एक हजार ६५८ वटा आवेदन परेका थिए । मूल्याङ्कन समितिले अध्ययनबाट गरेर ३९४ परियोजना छनोटमा परेका हुन् । पहिलो चरणमा परेका प्रस्तावकले व्यावसायिक प्रस्तावको पेस गर्नुपर्ने छ । प्रस्तावकले व्यापारिक प्रस्तुतीकरण गर्दा संलग्नबमोजिम ढाँचामा केन्द्रित भई प्रस्तुतीकरण गर्नुपर्ने छ ।
नौ महिनामा श्रम स्वीकृति लिएर विदेश जाने साढे पाँच लाख
चालु आर्थिक वर्ष २०८०/८१ को नौ महिनामा रोजगारीका लागि श्रम स्वीकृति लिएर विदेश जाने नेपाली युवाको सङ्ख्या साढे पाँच लाखको हारहारीमा पुगेको छ । वैदेशिक रोजगार विभागका अनुसार चालु आवको साउनदेखि चैत महिनासम्म रोजगारीका लागि पाँच लाख ४२ हजार १७३ जनाले श्रम स्वीकृति लिएका छन् । चालु आवको आठ महिनामध्ये सबैभन्दा धेरै मङ्सिरमा ७१ हजार २७६ जना र सबैभन्दा कम कात्तिकमा ४३ हजार ६२२ जना बिदेसिएका छन् ।
कैलालीमा पाँच अर्ब राजस्व सङ्कलन
कैलाली भन्सार कार्यालय धनगढीले नौ महिनामा रु. पाँच अर्ब ७३ करोड ४३ लाख राजस्व सङ्कलन गरेको छ । भन्सार कार्यालयले चालु आव २०८०-८१ को साउनदेखि चैत मसान्तसम्म उक्त राजस्व सङ्कलन गरेको हो ।
भारतद्वारा नेपालगन्ज आइसीपी नेपाललाई हस्तान्तरण
उद्घाटन भएको करिब एक वर्षपछि भारत सरकारले नेपालगन्जमा निर्माण गरिएको एकीकृत जाँच चौकी (आइसीपी) नेपाललाई हस्तान्तरण गरेको छ ।
‘नेपाल डे’ मा नाचगान
नर्थ क्यारोलिनाको मोरिसभिलमा आठौँ नेपाल डे भव्य रूपमा सम्पन्न भएको छ । नेपाल सेन्टर अफ नर्थ क्यारोलिना (एनसिएनसी) ले नेपाल डे औपचारिक रूपमा प्रत्येक वर्ष अप्रिल महिनाको तेस्रो शनिबार मनाउँदै आएको छ । नेपालीको घना बसोबास रहेको मोरिसभिलमा सो कार्यक्रम मनाइएको हो ।
त्रियासी अस्पतालबाट स्वास्थ्य सेवा लिने व्यवस्था
योगदानमा आधारित सामाजिक सुरक्षा कोषले योगदानकर्ताका लागि देशभरका ८३ अस्पतालबाट स्वास्थ्य सेवा लिने व्यवस्था गरेको छ । कोषका अनुसार योगदानकर्ताको सुविधाका लागि हालसम्म देशभरका ८३ वटा अस्पतालसँग अनलाइन सम्झौता गरेको हो । योगदानकर्ताले उपचारपछि कोषको कार्यालयमा पुगेर दाबी भुक्तानी लिनु नपर्ने गरी देशभरका ती अस्पतालसँग अनलाइन सम्झौता गरिएको कोषले जनाएको छ ।
अर्थतन्त्र सुस्ताउँदा आयातनिर्यात दुवै घट्यो
चालु आर्थिक वर्षको नौ महिना (साउन–चैतसम्म) मा नेपालको आयातनिर्यात दुवै खस्किएको छ । मुलुकमा आर्थिक क्रियाकलाप सुस्ताउँदा त्यसको असर आयात निर्यात दुवैमा परेको देखिएको छ । भन्सार विभागको तथ्याङ्क अनुसार समीक्षा अवधिमा आयात २.८४ प्रतिशतले घटेको छ भने निर्यात ३.६६ प्रतिशतले घटेको छ । विभागका अनुसार चैतसम्म नेपालले ११ खर्ब ६७ अर्ब ३६ करोड रुपियाँको वस्तु आयात गरेको छ । जुन अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा गरेको १२ खर्ब एक अर्ब ५० करोडको तुलनामा २.८४ प्रतिशतले कमी हो ।
बेमौसमी मकै खेतीबाट आम्दानी लिँदै किसान
दाङमा किसानले बेमौसमी मकै खेतीबाट राम्रो आम्दानी गर्न थालेका छन् । मकै खेतीका लागि किसानलाई तालिमसँगै बिउ र यान्त्रिकीकरणमा प्रधानमन्त्री कृषि परियोजनाले सहयोग गर्न थालेपछि पछिल्लो समय धेरै किसान बेमौसमी मकै खेतीतर्फ आकर्षित भएका छन् । सुक्खा समयमा पनि मकै खेतीबाट आम्दानी लिन सकिने भएपछि अन्य काम छोडेर मकै खेतीमा लागेको लमही नगरपालिका–४, सेमरहवा निवासी किसान राजबहादुर चौधरी बताउनुहुन्छ । पहिले घरमा खानका लागि मात्रै मकै खेती गर्दै आउनुभएका चौधरीले पछिल्लो समय करिब एक बिघा क्षेत्रफलमा व्यावसायिक रूपमा मकै खेती गर्न थाल्नुभएको छ ।
गण्डकी प्रदेशमा खाद्यान्नको न्यूनतम समर्थन मूल्य बढी
नेपालमा मुख्य बाली बर्खे धान, गहुँ, मकै र कोदाको मूल्य प्रदेश अनुसार फरक फरक देखिएको छ । सरकारले विभिन्न बालीको देशभरका लागि न्यूनतम समर्थन मूल्य तोके पनि प्रदेश अनुसार किसानले फरक फरक मूल्य प्राप्त गरेको एक तथ्याङ्कले देखाएको छ । राष्ट्रिय तथ्याङ्क कार्यालयले पालिकाको वडा तहसम्म गरेको तथ्याङ्क सङ्कलन अनुसार गण्डकी प्रदेशका किसानले सबैभन्दा बढी मूल्य पाएका छन् । धान, गहुँ, मकै, कोदोको मूल्यमा सबैभन्दा अगाडि गण्डकी प्रदेश रहेको तथ्याङ्कले देखाएको छ ।
निगमको न्यारो बडी जहाज मर्मतपछि सोमबार काठमाडौँ आइपुग्ने
राष्ट्रिय ध्वजावाहक नेपाल वायुसेवा निगम (नेपाल एयरलाइन्स)को न्यारो बडी जहाज इजरायलमा मर्मतपछि सोमबार काठमाडौँ आइपुग्ने भएको छ।
