क्षेत्रीय व्यापार सुधारका लागि ऋण स्वीकृत
नेपाल र बङ्गलादेशबीचको क्षेत्रीय व्यापार सुधार गर्न विश्व बैङ्कले बुधबार एक खर्ब २९ अर्ब रुपियाँ (एक अर्ब तीन करोड अमेरिकी डलर) स्वीकृत गरेको छ । यो सहयोगले खासगरी दुई देशबीचको व्यापार तथा यातायात लागत र समय घटाउन सहयोग पुग्ने अपेक्षा गरिएको छ ।
टनकपुरको पानीले पहिलो रोपाइँ
महाकाली सन्धिमा उल्लेख भएअनुसार नेपालले सिँचाइका लागि पाउने भनिएको पानी २६ वर्षपछि पाएको छ । बुधबार राष्ट्रिय धान दिवस तथा रोपाइँ महोत्सवको अवसर पारेर सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारका मुख्यमन्त्री त्रिलोचन भट्टले सो नहरको पानीले रोपाइँ गरेर नहर उद्घाटन गर्नुभएको हो ।
विधि र पद्धतिबाट बेरुजुका विषयमा अध्ययन गर्न आवश्यक : अर्थमन्त्री शर्मा
अर्थमन्त्री जनार्दन शर्माले बेरुजुका विषयमा सरकारले अपनाएका विधि र पद्धतिमा अध्ययन गर्न आवश्यक रहेको बताउनुभएको छ ।
नेप्से परिसूचक ४१.३९ अङ्कले वृद्धि
बुधवार नेप्से परिसूचक ४१.३९ अङ्क बढेर १९६२.७१ बिन्दुमा पुगेको छ ।
सामान्य बढ्यो सुनको मूल्यः चाँदीको घट्यो
सुनचाँदी बजारमा बुधबार छापावाल सुनको मूल्य प्रतितोला ९७ हजार ८०० तोकिएको छ ।
एक करोड ३३ लाखको हाटबजार गाडी पार्कमा परिणत
रेसुंगा नगरपालिकाले निर्माण गरेको हाटबजार अहिले गाडी पार्कको रुपमा परिणत भएको छ । किसाले उत्पादन गरेका वस्तुलाई सहज रुपमा विक्री वितरण गर्ने उद्देश्यले निर्माण गरिएको गुल्मी तम्घास बजार नजिकै चारिखोलामा रहेको हाटबजार अहिले नगरपालिकाका सवारी साधन र विद्यालयको बस पार्किङको रुपमा परिणत भएको छ ।
अब मोफसलमै हवाई बिसान
मोसफलका विमानस्थलबाट हवाई सेवा लिँदा काठमाडौँमा जानकारी लिएर जहाज चढ्न विमानस्थल जानुपर्ने अवस्थाको अन्त्य भएको छ । काठमाडौँ बाहिरका विमानस्थलमा रात्रि बिसान गरेका जहाजले पहिलो उडान सुरु गरेसँगै राजधानी बाहिरका विमानस्थलबाट बिहानै यात्रु सङ्घीय राजधानी काठमाडौँ आइपुगेका छन् ।
मल अभावले रोपाइँ प्रभावित
मल अभावका कारण यस पटक धान रोपाइँमा कमी देखिएको छ । देशैभर असार १५ गते ‘धानबालीमा जैविक विविधताको उपयोग ः आयात प्रतिस्थापनमा सहयोग’ भनी मूल नाराका साथ राष्ट्रिय धान दिवस तथा रोपाइँ महोत्सव मनाउँदै आएको छ तर विगतको तुलनामा किसानले निकै कम रोपाइँ गरेका छन् ।
मूल्य बढ्दा पनि घटेन पेट्रोलियमको माग
पेट्रोलियम पदार्थको मूल्य लगातार बढे पनि स्थानीय बजारमा माग भने घटेको छैन । मूल्य बढ्दा माग घट्ने अपेक्षा गरिए पनि पेट्रोलियम पदार्थको खपत वार्षिक रूपमा १० प्रतिशतले वृद्धि भएको तथ्याङ्कले देखाउँछ । गत वर्षको तुलनामा सवारीसाधनको प्रयोग र बिक्री वितरण पनि बढ्दा पेट्रोलियमको मूल्य बढे पनि यसको खपत नघटेको हो । नेपाल आयल निगमका प्रवक्ता विनितमणि उपाध्यायका अनुसार पेट्रोल र डिजेलको खपत वार्षिक १० प्रतिशतका दरले बढेको छ । “मूल्य बढे पनि पेट्रोलियम पदार्थको खपत घटेको देखिँदैन,” उहाँले भन्नुुभयो, यो वर्ष इन्धनको परिणाम र मूल्य दुवै बढेको छ ।
फलफूलमा ‘कार्बाइड’ नराख्न आग्रह
खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभागले फलफूल पकाउनका लागि कार्बाइड नामक एसिटिलिन ग्यास प्रयोग नगर्न व्यवसायीलाई सचेत गराएको छ । विभागका अनुसार अहिले आँपको सिजन भएको र काँचो आँप पकाउन यस प्रकारको ग्यास प्रयोग हुने भएकाले त्यसो नगर्न आग्रह गरेको हो ।
लगानी गर्न आग्रह
नेपाल चेम्बर अफ कमर्सले नेपालमा लगानी गर्न अस्ट्रेलियासमक्ष आग्रह गरेको छ । नेपालका लागि अस्टे«लियन राजदूत फेलीसिटी वोल्कसँग मङ्गलबार भएको भेटमा चेम्बरका पदाधिकारीले जलविद्युत, वन, पर्यटन, कृषि एवं साना उद्योगमा लगानीका लागि आग्रह गरेका हुन् ।
राष्ट्रिय धान दिवस आज,आत्मनिर्भर हुने प्रयास जारी
बुधबार देशभर राष्ट्रिय धान दिवस मनाइँदै छ । आगामी वर्ष ‘धान रोपौं, खाद्यान्नमा आत्मनिर्भर बनौं’ भन्ने नाराका साथ राष्ट्रिय धान दिवस मनाउन लागिएको छ । विसं २०६१ मङ्सिर २९ गते मन्त्रिस्तरीय निर्णय गरी २०६२ साल असार १५ गतेदेखि राष्ट्रिय धान दिवस मनाउन थालिएको हो । कृषि प्रधान देश भएकाले नेपालका अधिकांश मानिसको पेसा खेतीपाती हो ।
इन्धनको मूल्य वृद्धिले विकास निर्माण प्रभावित
पेट्रोलियम पदार्थमा भएको लगातारको मूल्य वृद्धिले विकास निर्माणको काम प्रभावित भएको छ । डिजेलको मूल्य वृद्धिसँगै निर्माण सामग्रीमा मूल्य वृद्धि भएकाले निर्माण व्यवसायीले काम रोकेका छन् । आर्थिक वर्षको अन्तिम असार महिनामा विकास निर्माणको काम दुरत गतिमा हुनुपर्ने भए पनि यसपालि भने सुस्त गतिमा रहेको छ । नेपाल निर्माण व्यवसायी महासङ्घका अध्यक्ष रवि सिंहले डिजेलमा भएको मूल्य वृद्धिको कारणले विकास निर्माणको काम प्रभावित भएको जानकारी दिनुभयो । निर्माण व्यवसायी सार्वजनिक खरिद नियमावलीमा सुधार गर्नुपर्ने माग पनि राख्दै आएका छन् ।
पाँच वर्षपछि वार्षिक सत्तरी अर्बको बिजुली निर्यात हुने
ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाइमन्त्री पम्फा भुसालले अबको पाँच वर्षमा वार्षिक करिब ७० अर्ब रुपियाँको विद्युत् निर्यात हुने बताउनुभएको छ । आगामी आर्थिक वर्षको बजेट सम्बन्धमा राष्ट्रिय सभा सदस्यहरूले उठाउनुभएका प्रश्नको जवाफ दिँदै मन्त्री भुसालले आन्तरिक माग पूरा भएको अवस्थामा मात्र विद्युत् निर्यात गरिने स्पष्ट पार्नुभयो । मन्त्री भुसालले राष्ट्रिय सभामा दिनुभएको जानकारीअनुसार आगामी आर्थिक वर्ष वर्षायाममा करिब १५ देखि २० अर्ब रुपियाँको विद्युत् निर्यात गर्न सकिनेछ भने आगामी पाँच वर्षमा हरेक वर्ष करिब ७० अर्ब रुपियाँभन्दा बढीको विद्युत् निर्यात गर्न सकिने सम्भावना छ ।
वैदेशिक रोजगारीलाई ऐच्छिक बनाइने
नवनियुक्त श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षामन्त्री शेरबहादुर कुँवरले वैदेशिक रोजगारीलाई मर्यादित, व्यवस्थित र सुरक्षित बनाउने कामलाई पहिलो प्राथमिकतामा राख्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गर्नुभएको छ । सोमबार पदभार ग्रहण गर्दै उहाँले वैदेशिक रोजगारीमा भएका बेथिति अन्त्य गरी यस क्षेत्रलाई भरपर्दो बनाउँदै लैजाने प्रतिबद्धता व्यक्त गर्नुभएको हो । श्रममन्त्री कुँवरले यसअघिका मन्त्रीबाट भएका राम्रा कामलाई निरन्तरता दिँदै आन्तरिक रोजगारी सिर्जना गरेर सकेसम्म स्वदेशमै रोजगारीका अवसर खोजिने बताउनुभयो ।
अब महँगी घट्छ
उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्तिमन्त्री दिलेन्द्रप्रसाद बडूले पेट्रोलियम पदार्थको मूल्यमा भएको कटौतीले दैनिक उपभोग्य वस्तु तथा सेवाको मूल्य घट्ने बताउनुभएको छ । आइतबार राष्ट्रिय सभामा सांसदले आगामी आर्थिक वर्षको बजेटका सम्बन्धमा उठाउनुभएका प्रश्नको जवाफ दिने क्रममा मन्त्री बडूले दैनिक उपभोग्य वस्तु तथा सेवाको मूल्य घटे-नघटेको अनुगमन गर्न विषयगत मन्त्रालय तथा नियामकीय निकायलगायत सरोकारवाला सबैलाई समेटेर संयुक्त अनुगमन संयन्त्रको व्यवस्था मिलाइएको जानकारी गराउनुभयो । उहाँले ७७ जिल्लाकै सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारीलाई स्थानीय तहसमेतको सहभागितामा नियमित बजार अनुगमन गर्ने र त्यसको जानकारी केन्द्रमा पठाउने गरी गृह मन्त्रालयमार्फत व्यवस्था गराइएको जानकारी गराउनुभयो ।
‘महिलाले पनि घर बनाउन सक्छन्’
उतिबेला कलिली उमेरकी कान्छी तामाङको अरू युवतीका जस्तै अनेक रहर थिए तर २०७२ वैशाख १२ गते आएको शक्तिशाली भूकम्पले गर्दा उहाँका रहर पनि बदलिए । भूकम्पपछि भत्केका घर तथा अन्य भौतिक संरचना पुनर्निर्माण गर्न स्थानीयवासीको सहभागितालाई तत्कालीन पुनर्निर्माण प्राधिकरण र दातृ निकायले जोड दिए । त्यसपछि कान्छीजस्तै धेरै युवतीको बाटो मोडियो । सामान्य लेखपढ गर्नेका लागि ज्याला मजदुरी गर्नुको विकल्प थिएन तर डकर्मीको तालिम लिएपछि उहाँको काम फेरियो । सीपयुक्त डकर्मी भएर पनि सु
स्थिर नीति लिन आग्रह
ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाइमन्त्री पम्फा भुसालले जलविद्युत् आयोजनाको बीमाको विषयमा देखिएका समस्या समाधान गर्न मन्त्रालय तयार भएको बताउनुभएको छ ।आइतबार राजधानीमा आयोजित ‘जलविद्युत्को शक्ति : सेतो सुन’ विषयक अन्तक्र्रियामा उहाँले बीमा क्षेत्रलाई नाफाका रूपमा मात्रै नहेरी सेवा प्रवाहका दृष्टिले पनि हेर्न आग्रह गर्नुभयो । उहाँले दीर्घकालीन सोचसहित स्थिर नीति ल्याउन नेपाल राष्ट्र बैङ्क र बीमा समितिलाई आग्रह गर्नुभयो ।
घट्यो सवारीसाधनको भाडा
सरकारले अन्तर प्रदेश चल्ने सार्वजनिक यातायातमा भाडा घटाएको छ । नेपाल आयल निगमले शनिबार डिजेल र पेट्रोलको भाउ कम गर्ने निर्णय गरेपछि सोही आधारमा यात्रुबाहक र मालबाहक सवारीसाधनको भाडादर कम गरिएको हो ।
एक वर्षमै एक करोड प्रयोगकर्ता थपिए
नेपालमा फोरजी सार्वजनिक भएको पाँचौँ वर्षमा मात्रै यसका प्रयोगकर्ताको सङ्ख्या व्यापक बढेको छ । दूरसञ्चार सेवा प्रदायकले फोरजी पु-याउन गरेको लगानी र नियामक नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणले सन् २०२२ भित्र देशैभर यो प्रविधि पु-याउन दिएको समयसीमाको प्रभाव यतिबेला फोरजीमा देखिन थालेको छ ।
स्थानीय तहका प्राथमिकतामा पुरानै कुरा
महोत्तरीका १० नगरपालिकामध्ये आठ र पाँच गाउँपालिकामध्ये तीनले आ–आफ्ना तहको गाउँ–नगरसभा सम्पन्न गरेका छन् । भव्य समारोहबीच सम्पन्न भएका यी कार्यक्रमबाट ‘हामीले के पायौँ ’ भन्ने जिल्लाका आम किसानको चासो छ ।
महँगीले बढाउँदै छ गरिबी
कीर्तिपुरमा घरेलु श्रमिकका रूपमा कार्यरत बिन्दु थापाको भान्सामा भातको सितन दाल र तरकारी एकै पटक पाक्न छोडेको चार महिना भइसक्यो । कि त दाल मात्रै पाक्छ कि तरकारी मात्रै । अरूकै घरमा काम गरेर थापाले कमाएको मासिक १५ हजार रुपियाँले आफूसहित दुई साना छोराछोरीको खाना, स्वास्थ्य उपचार, शिक्षा र कोठा भाडालगायत सबै खर्च पु-याउनुपर्छ । “आम्दानी बढेको छैन, दुई वर्षदेखि एउटै तलबमा काम गरिरहेकी छु। महँगी भने बढेको बढ्यै छ,” उहाँले भन्नुभयो ।
सामूहिक स्याउ र ओखर खेतीमा युवा
नाम्खा गाउँपालिका–१, हेक्पा गाउँका युवाले व्यावसायिक रूपमा स्याउ र ओखर खेती सुरु गरेका छन् । सानासाना टुक्रा जग्गामा बिरुवा लगाउनुभन्दा जग्गाको चक्लाबन्दी गरेर धेरै क्षेत्रफलका एक साथ व्यावसायिक खेती गर्नु लाभदायक हुने भएकाले युवा त्यसतर्फ लागेका हुन् । हे
क्षतिपूर्ति दिलाउन कानुनी व्यवस्था
गत वर्ष चीनको सिचुवान सिड विज्ञान तथा प्रविधि कम्पनी लिमिटेडको ‘डीवाई २८’ हाइब्रिड जातको धानको बीउ लगाएका किसानले धान उत्पादन गर्न सकेनन् । धानको बोट राम्रो आए पनि दाना नलागेपछि बीउ बिक्रेता काष्ठमण्डप ट्रेड प्वाइन्टविरुद्ध किसानले उजुरी गरे र क्षतिपूर्ति माग गरे ।