चाँदनी हमाल
देशव्यापी अधिक वर्षाको सम्भावना
नेपालमा अबको केही दिन दोहोरो न्यूनचापीय प्रणालीका कारण मनसुन अधिक सक्रिय रहने भएको छ । जल तथा मौसम विज्ञान विभागले बुधबार विशेष मौसम बुलेटिन जारी गर्दै पूर्वबाट भित्रिएको मनसुनी
बाढीपहिरोको जोखिममा हिमाली बासिन्दा
अविरल वर्षाका कारण हिमाली भेगका बासिन्दा पनि बाढीपहिरोसहितका प्राकृतिक विपत्को उच्च जोखिममा परेका छन् । हिमाली भेगमा भएको वर्षाका कारण हिमपहिरोपछि आएको बाढीले मानवीय क्षतिका साथै बाढीले बस्ती नै डुबानमा पार्न थालेपछि जोखिम बढेको हो । मनाङको मस्र्याङ्दी नदीमा बाढी आउँदा नासों गाउँपालिका–१ स्थित तटीय गाउँ तालगाउँ डुबानमा परेको छ ।
प्रभावकारी बन्दै पूर्वसूचना प्रणाली
जल तथा मौसम विज्ञान विभागको मौसम पूर्वानुमान महाशाखाले देशव्यापी वर्षाको अनुमान गर्दै मौसमी पूर्वसूचना प्रवाह ग¥यो । गत बिहीबार प्रवाह गरेको त्यस्तै सूचनाका आधारमा गृह मन्त्रालय र
दुई दिनमा पन्ध्र जनाको मृत्यु
अविरल वर्षाका कारण देशको पूर्वदेखि सुदूरपश्चिम भेगसम्म बाढीपहिरो र डुबानले जनजीवन अत्यधिक प्रभावित बनेको छ । लगातारको वर्षाले मध्यपहाडी भे
-original-thumb.jpg)
बाढी पहिरोबाट नौ जनाको मृत्यु
राजधानी उपत्यकासहित देशका विभिन्न भूभागमा अधिक वर्षा हुँदा ठुलो जनधनको क्षति भएको छ । यो व्रmम शनिबार रातिदेखि पश्चिमतर्फ सर्दै गरेकाले त्यसतर्फ बाढी र पहिरोको उच्च जोखिम बढ्ने जल तथा मौसम विज्ञान विभागले जनाएको छ ।
मनसुन सुरु भएयता ५७ जनाको मृत्यु
मनसुन सुरु भएयता विभिन्न भूभागमा बाढी, पहिरो, भारी वर्षा, चट्याङ, सर्पदंश, जनावर आक्रमणलगायत विपत्बाट ५७ जनाको मृत्यु भएको छ । तीन जना बेपत्ता छन् । यस वर्षको मनसुन जेठ २८ गते नेपाल भित्रिएको हो । त्यसयता एक सय जना घाइते र एक हजार २३ घरपरिवार प्रभावित बन्न पुगेका छन् । २० करोड ७३ लाख बराबरको अनुमानित आर्थिक क्षति भएको छ । अबको केही दिन मनसुनी प्रभाव पूर्वदेखि सुदूरपश्चिमसम्म अझ बढ्ने सम्भावना छ । विगत २४ घण्टामा मात्र देशका विभिन्न भूभागमा २९ वटा पहिरो गएको राष्ट्रिय आपत्कालीन कार्य सञ्चालन केन्द्रले जनाएको छ । जल तथा मौसम विज्ञान विभागले अबको केही दिन मध्य तथा सुदूरपश्चिसम्मको भूभागमा मुसलधारेसम्म वर्षा हुने पूर्वानुमान गरेसँगै बाढी पहिरोसहितका विपत्को जोखिम थप उच्च बनेको छ ।
सावधानी अपनाएमा डिजिटल हिंसा कम
महिला पत्रकारले सामाजिक सञ्जाल र नयाँ प्रविधिहरूको प्रयोग गर्दा सावधानी अपनाएमा डिजिटल हिंसा कम हुन सक्ने सरोकारवाला निकायका वक्ताहरूले औँल्याउनुभएको छ ।
चोरी सिकारका कारण मासिँदै डाँफे
नौरङ्गी डाँफे नेपालको राष्ट्रिय पन्छी हो तर पछिल्लो समय अत्यधिक सिकारका कारण डाँफे सङ्कटमा परेको छ । डाँफेलाई नेपालको राष्ट्रिय पन्छीका रूपमा विसं २०१९ को संविधानमा पहिलो पटक उल्लेख गरिएको हो । नेपालको संविधान २०१९ को धारा ६ (२) मा नेपालको राष्ट्रिय फूल लालीगुराँस, राष्ट्रिय रङ सिम्रिक, राष्ट्रिय जनावर गाई र राष्ट्रिय पन्छी डाँफे भनेर उल्लेख गरिएको थियो । राष्ट्रिय चिह्नहरू छनोट गर्ने सिलसिला भने संविधान निर्माण गर्नुअघि सुरु भएको थियो । तत्कालीन राजा महेन्द्रले पञ्चायती शासन सुरु गरेसँगै नयाँ संविधान बनाउँदा नेपालको राष्ट्रिय फूल, जनावर, रङ र राष्ट्रिय पन्छी तोक्न बालकृष्ण समलाई संयोजक तोकिएको थियो ।
बाढी, पहिरो र चट्याङबाट १८ जनाको मृत्यु
देशका विभिन्न स्थानमा गएको बाढी, पहिरो, चट्याङसहितको प्राकृतिक विपत्बाट बुधबार १८ जनाको मृत्यु भएको छ भने २४ जना घाइते भएका छन् । यो वर्षको मनसुन देशव्यापी रूपमा सव्रिmय भएसँगै प्राकृतिक विपत्बाट जनधनको क्षति हुन थालेको हो । पहिरोमा परेर ओखलढुङ्गामा एक, लमजुङका दुई स्थानमा गएको पहिरोमा परेर पाँच र कास्कीका दुई स्थानमा गएको पहिरोमा परेर दुई गरी आठ जनाको मृत्यु भएको प्राधिकरणका सूचना विश्लेषक रञ्जना श्रेष्ठले जानकारी दिनुभयो । त्यस्तै बाढीले बगाउँदा मोरङमा एक जनाको मृत्यु भएको छ । चट्याङ लागेर झापामा दुई, सु
नेपाल–चीन सम्बन्ध विस्तार गर्ने सहमति
नेपाल र चीनबिच सहकार्य र साझेदारीलाई सहमतिका आधारमा थप विस्तार गर्ने सहमति भएको छ । मङ्गलबार काठमाडौँमा बसेको परराष्ट्र मन्त्रालयस्तरीय कूटनीतिक परामर्श संयन्त्रको १६ औँ बैठकमा आपसी हितका क्षेत्रमा सहयोगलाई थप प्रवर्धन गर्दै पारस्परिक लाभका एवं आर्थिक अवसर प्राप्तिका लागि अग्रसर रहने प्रतिबद्धतासहितको सहमति भएको हो ।
देशैभर फैलियो मनसुन
सोमबारदेखि मनसुन देशैभर फैलिएको छ । गत वर्ष जस्तै यस वर्ष पनि मनसुन देशभर फैलन १५ दिन लागेको छ । अब छिट्टै वर्षा हुने भएकाले धान रोपाइँ गर्र्ने किसानमा खुसी छाएको छ । जल तथा मौसम विज्ञान विभागले दिएको जानकारी अनुसार नेपालको पूर्वी भूभागदेखि सुदूरपश्चिमसम्म नै मनसुनी वायु फैलिएको छ । यससँगै नेपालमा अब पश्चिमी वायुको असर हटेको छ । विभागका अनुसार पश्चिमी वायुले पूर्वी वायुलाई अघि बढ्न नदिँदा मनसुन फैलन समय लागेको हो । मनसुनी वर्षा गराउने जलवाष्प प्रणाली सक्रिय हुन भने अझै समय लाग्ने विभागले औँल्याएको छ । मनसुन देशभर फैलिए पनि तीन दिनपछि मात्र धेरै भूभागमा राम्रो वर्षाको सम्भावना रहेको मौसम पू
चट्याङको त्रासदीमा पूर्वी नेपाल
मनसुनपूर्वको अवस्थामा ठुलो स्वरमा आकाश गर्जनु र चट्याङ पर्नु मौसम विज्ञानमा सामान्य विषय हुन् तर मनसुन भित्रिसकेको अवस्थामा ठुलो आवाजसहित चट्याङ पर्नुलाई भने सामान्य मानिँदैन । गत वर्ष काठमाडौँसहित मध्य नेपालका विभिन्न भेगमा प्रिमनसुनमा लगातार चट्याङ परेको थियो । यो वर्ष भने मनसुन भित्रिसके पनि पूर्वी नेपालमा अस्वाभाविक रूपमा चट्याङ परिरहेको छ । नेपालमा मनसुन प्रवेश गरेको १० दिन बित्यो । अझै देशव्यापी रूपमा फैलिइसकेको छैन । पूर्वबाट पश्चिम सर्न लागेको मनसुनी वायु दुई दिनअधि पूर्वमै रोकियो । परिणाम स्वरूप मङ्गलबार र बुधबार पूर्वी नेपालमा जनजीवन त्रसित बनाउने गरी चट्याङ परेको जल तथा मौसम विज्ञान विभागको झापा चन्द्रगढीस्थित फिल्ड कार्यालयका प्रतिनिधि सुमन भट्टराईले बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “आजभोलि दिन हो कि रात हो, छुट्याउनै नसक्ने गरी झिलिमिली उज्यालो हुन्छ, अनि ठुलो गोलाबारुद धर्तीमा खसे जस्तो गरी चट्याङ बज्रिन थालेको छ ।” उहाँका अनुसार रातको समयमा आवाज र उज्यालो यति डरलाग्दो गरी आउँदा अधिकांश मानिस अबेरसम्म निदाउनै सकिरहेका छैनन् । घरभित्रै पसे जस्तो लगातारको मिलिक मिलिक उज्यालो र डरलाग्दो तर्साउने आवाज आउँदा आमनागरिक भयभित बन्न पुगेका छन् । यस्तै खालको मेघगर्जनसहितको चट्याङ गत वर्ष पनि एक दिन देखिएको भट्टराईले बताउनुभयो ।
फरक भूगोल उस्तै पीडा : मुस्कान र नतालिया
सन् २०२० मा एसिड आक्रमणमा परेकी नेपालकी १८ वर्षीया मुस्कान खातुन आफू जस्तै किशोरीलाई त्यस्ता हिंसाको मारबाट बचाउन अग्रसर हुनुहुन्छ । यस कार्यमा उहाँलाई साथ दिन सन् २०१४ मा एसिड आक्रमणमा पर्नुभएकी कोलम्बियाकी ४३ वर्षीया नतालिया पोन्से डे लियोनले काठमाडौँसम्म आएर हौसला बढाउने काम गर्नुभएको छ ।
वैदेशिक रोजगारदाता कम्पनीको मागपत्र अनलाइनबाटै प्रमाणीकरण
वैदेशिक रोजगारदाता कम्पनीहरूले अब सिधै अनलाइनमार्फत वैदेशिक रोजगारसम्बन्धी मागपत्र प्रमाणीकरण गर्न पाउने भएका छन् । हालसम्म सम्बन्धित दूतावास तथा कन्सुलर विभागमा भौतिक रूपमा उपस्थित भएर कागजी प्रक्रियामार्फत भइरहेको प्रमाणीकरण अब अनलाइनबाट हुने भएको हो ।
मनसुनजन्य विपतको जोखिम, उच्च सतर्कता अपनाउन आवश्यक
यो वर्षको मनसुन नेपाल भित्रिन करिब एक साता मात्र बाँकी छ । मनसुनमा कर्णाली र कोशी प्रदेशका पहाडमा पहिरो ज्यादा जाने सम्भावना रहेकाले सतर्कता बढी अपनाउनुपर्ने भएको छ । गत वर्ष जाजरकोटको रामीडाँडा केन्द्रबिन्दु भएर ६.४ म्याग्निच्युडको भूकम्प गएपछि जाजरकोट र रुकुम आसपासका पहाड कमजोर बनेका छन् । त्यसैले पनि यो वर्षको मनसुनमा बढी पहिरो त्यता जाने सम्भावना बढेकाले उच्च सतर्कता अपनाउन जरुरी रहेको राष्ट्रिय विपत् जोखिम न्यूनीकरण तथा व्यवस्थापन प्राधिकरणले औँल्याएको छ ।
