काठमाडौं, भदौ २८ गते । राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले उपेक्षित उष्ण प्रदेशीय रोगहरूको निवारणका क्षेत्रमा केही उपलब्धि हासिल भएता पनि अझै थुप्रै चुनौती विद्यमान रहेको बताउनुभएको छ ।
मङ्गलबार होटल याक एण्ड यतिमा उपेक्षित उष्णप्रदेशीय रोग (एनटीडी) सबद्ध गैरसरकारी संस्थाको अन्तर्राष्ट्रिय सञ्जाल तथा लेप्रोसी मिसन नेपालद्वारा आयोजित ‘उपेक्षित ट्रोपिकल रोगसम्बन्धी अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलन’लाई सम्बोधन गर्नुहुँदै राष्ट्रपति भण्डारीले सो कुरा बताउनुभएको हो ।
राष्ट्रपति भण्डारीले भन्नुभयो, ‘‘उपेक्षित उष्ण प्रदेशीय रोगहरूको निवारणका क्षेत्रमा केही उपलब्धि हासिल भएता पनि अझै थुप्रै चुनौती विद्यमान रहेका छन् । कैयौँ नयाँ चुनौती समेत थपिएका छन् । कुनै समय नेपालमा नामै नसुनिएको डेंगु रोग हिजोआज देशव्यापी रूपमा फैलिएको छ । यस प्रकारका रोगको रोकथाम, निदान र उपचारका लागि आवश्यक पूर्वाधार, प्रविधि र दक्ष जनशक्तिको विकास र व्यवस्थापनमा सम्बद्ध निकायको ध्यान आकर्षण गर्न चाहन्छु ।’’
राष्ट्रपतिले उपेक्षित उष्ण प्रदेशीय रोग निवारणका क्षेत्रमा हासिल भएका उपलब्धिलाई निरन्तरता दिन र यस प्रकारका रोगको रोकथामका लागि समुदाय स्तरमा जनचेतना अभिवृद्धि गर्न शैक्षिक क्षेत्र एवम् सञ्चारकर्मीसँग समेत सहकार्य गर्दै यसलाई स्वास्थ्य सेवासँगै एकीकृत गरिनुपर्ने बताउनुभयो ।
यसैगरी, स्थानीय तहका जनप्रतिनिधि एवम् स्वास्थ्यकर्मीलाई थप सशक्तीकरण गर्दै सबै नेपालीमा उपेक्षित उष्ण प्रदेशीय रोगसम्बन्धी सेवा पुर्याउने प्रयासमा आइपर्ने अवरोधलाई हटाउन सकिने उहाँको भनाइ छ ।
उहाँले भन्नुभयो, ‘‘विश्व स्वास्थ्य सङ्गठन (डब्लूएचओ) द्वारा उपेक्षित उष्ण प्रदेशीय रोगहरूको सूचीमा सूचिकृत कुष्ठरोग, रेबिज, हात्तीपाइले, कालाजार, ट्रकोमा (खस्रे रोग) लगायतको उन्मूलनका लागि नेपाल पनि लामो समयदेखि प्रयासरत रहेको छ । यसमा हामीले केही उल्लेखनीय सफलता समेत हासिल गरेका छौँ । उदाहरणका रूपमा, अन्धोपनको लागि एक प्रमुख कारकका रूपमा चिनिने आँखाको सरुवा रोग ट्रकोमा (खस्रेरोग) उन्मूलन गर्न नेपाल सफल भएको छ । विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनले सन् २०१८ मा यसलाई प्रमाणीकरण समेत गरिसकेको छ ।’’
नेपाल विश्वभरिमा ट्रकोमा उन्मूलन गर्ने राष्ट्रहरूमध्ये छैटौँ र दक्षिणपूर्वी एसियामा पहिलो राष्ट्र भएको राष्ट्रपति भण्डारीले बताउनुभयो ।
राष्ट्रपति भण्डारीले यी सबै प्रयासहरू सफल हुनुका पछाडि नेपाल सरकारले अवलम्बन गरेका उपयुक्त जनस्वास्थ्यसम्बन्धी नीति, रणनीति‚ कार्यक्रम र एकीकृत अभियानका साथै तिनको कार्यान्वयनका लागि आवश्यक स्रोत र साधनको समुचित परिचालन, विभिन्न राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय सङ्घसंस्थाका साथै दातृ निकायसँगको निरन्तर सहकार्यको योगदान रहेको बताउनुभयो ।
उहाँले यो सम्मेलन उपेक्षित उष्णप्रदेशीय रोगहरूको निवारणको क्षेत्रमा हासिल भएका उपलब्धि तथा प्राप्त अनुभवको आदानप्रदान गर्दै यस सम्बन्धमा देखिएका साझा चुनौतीलाई सामना गर्नका लागि आवश्यक उपायहरूको खोजी गर्ने कार्यमा सफल हुनेमा विश्वास व्यक्त गर्नुभयो ।
साथै, यस महत्त्वपूर्ण सम्मेलनमा सहभागिताको लागि निमन्त्रणाको लागि सम्मेलनका आयोजक उपेक्षित उष्णप्रदेशीय रोग (एनटीडी) सम्बद्ध गैरसरकारी संस्थाको अन्तर्राष्ट्रिय सञ्जाल (एनएनएन) तथा लेप्रोसी मिसन नेपाललाई हार्दिक धन्यवाद समेत दिनुभयो ।