टर्नबेरी (बेलायत), साउन १२ गते । संयुक्त राज्य अमेरिका र युरोपेली सङ्घ (इयु) आइतबार एक व्यापार सम्झौता गरेका छन् । उक्त सम्झौताअन्तर्गत इयुको निर्यातमा १५ प्रतिशत कर लगाइनेछ । यो सम्झौता ट्रान्सअटलान्टिक भन्सार शुल्क विवादलाई समाधान गर्न गरिएको हो जसले पूर्ण व्यापारिक युद्धमा परिणत हुने खतरा थियो ।
अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प स्कटल्यान्डको आफ्नो गल्फ रिसोर्टमा युरोपेली आयोगका अध्यक्ष उर्सुला भोन डेर लेयनसँगको उच्चस्तरीय बैठकबाट बाहिर निस्किनुभयो र यो सम्झौतालाई ‘सबैभन्दा ठूलो’ भन्नुभयो । युरोपेली सामानमा ३० प्रतिशत अमेरिकी करबाट बच्नका लागि अगस्ट १ को समयसीमा समाप्त भएपछि नेताहरूले करिब एक घण्टामा सम्झौता गरेका थिए । “हामीले सम्झौता गरेका छौँ । यो सबैका लागि राम्रो सम्झौता हो । यो सायद कुनै पनि क्षेत्रमा गरिएको अहिलेसम्मकै सबैभन्दा ठूलो सम्झौता हो”, ट्रम्पले भन्नुभयो ।
ट्रम्पका अनुसार १५ प्रतिशतको आधारभूत कर युरोपको महत्वपूर्ण अटोमोबाइल क्षेत्र, फर्मास्युटिकल्स र सेमीकन्डक्टरहरू सहित सबैतिर लागू हुनेछ । ट्रम्पले सम्झौताको एक हिस्साका रूपमा २७-राष्ट्र इयु ब्लकले संयुक्त राज्य अमेरिकाबाट ‘सात खर्ब ५० अर्ब डलर मूल्यको ऊर्जा’ खरिद गर्न सहमत भएको र छ खर्ब डलर थप लगानी गर्न सहमत भएको बताउनुभयो । भोन डेर लेयनले रूसी स्रोतहरूबाट टाढा विविधीकरण गर्ने ब्लकको प्रयासको एक भागका रूपमा अमेरिकी तरलीकृत प्राकृतिक ग्यास, तेल र आणविक इन्धनको ‘महत्वपूर्ण’ खरिद तीन वर्षमा हुने बताउनुभयो ।
इयुका २७ देशको तर्फबाट वार्ता गर्दै भोन डेर लेयनले सामान र सेवाहरूमा वार्षिक १९ खर्ब डलरको व्यापारिक सम्बन्ध बचाउन कडा प्रयास गरिरहनुभएको थियो । “यो राम्रो सम्झौता हो”, इयु प्रमुखले पत्रकारहरूलाई भन्नुभयो, “यसले स्थिरता ल्याउनेछ । यसले पूर्वानुमान क्षमता ल्याउनेछ । अटलान्टिकको दुवै किनाराका हाम्रा व्यवसायका लागि यो धेरै महत्वपूर्ण छ ।”
उहाँले धेरै ‘रणनीतिक उत्पादनहरू’, विशेष गरी विमान, केही रसायन, केही कृषि उत्पादन र महत्त्वपूर्ण कच्चा मालमा द्विपक्षीय भन्सार शुल्क छुटमा सहमति भएको बताउनुभयो । इयुले विशेष गरी मदिराका लागि अझै पनि तथाकथित ‘शून्यका लागि शून्य’ सम्झौताहरू सुरक्षित गर्ने आशा गरेको उहाँले बताउनुभयो । उहाँले आउँदो दिनमा यो ‘समाधान’ हुने आशा गर्नुभयो । भर्खरै नाटोभित्र आफ्नो रक्षा खर्च बढाउने वाचा गरेका इयुका सदस्यहरूले ‘सयौँ अर्ब डलर मूल्यका सैन्य उपकरणहरू’ खरिद गर्ने पनि ट्रम्पले बताउनुभयो ।
-हामीले पाउन सक्ने सबैभन्दा राम्रो-
ट्रम्पले ह्वाइट हाउसमा पुनः पद बहाली गर्नुभएपछि इयुले भन्सार शुल्कका धेरै लहरको सामना गरेको छ । यो हाल कारहरूमा २५ प्रतिशत, स्टिल र एल्युमिनियममा ५० प्रतिशत र सम्पूर्ण वस्तुहरूमा १० प्रतिशत भन्सार शुल्कको अधीनमा छ । यसलाई वासिङ्टनले कुनै सम्झौता नभएको अवस्थामा ३० प्रतिशतसम्म बढाउने धम्की दिएको थियो ।
यो समूहले विमानदेखि मदिरासम्मका महत्वपूर्ण उद्योगहरूका लागि भन्सार शुल्क छुटको कडा माग गरिरहेको थियो र फ्रान्स र जर्मनीका लागि महत्वपूर्ण यसको मोटरवाहन उद्योग पहिले नै लगाइएका भन्सार शुल्कहरूले पीडित छ । “पन्ध्र प्रतिशतलाई कम आँकलन गर्नुहुँदैन, तर यो हामीले प्राप्त गर्न सक्ने सबैभन्दा राम्रो हो”, भोन डेर लेयनले स्वीकार गर्नुभयो ।
कुनै पनि सम्झौतालाई इयु सदस्य राष्ट्रहरूद्वारा अनुमोदन गर्न आवश्यक छ । इयुका राजदूतहरू, ग्रिनल्यान्डको भ्रमणमा रहेकाले आयोगले आइतबार बिहान अद्यावधिक गरेको थियो । स्कटल्यान्डमा सम्झौता भएपछि उनीहरू फेरि भेट्ने तयारीमा थिए । जर्मन चान्सलर फ्रेडरिक मर्जले यो सम्झौताको द्रुत रूपमा प्रशंसा गर्दै यसले ‘ट्रान्सअटलान्टिक व्यापार सम्बन्धमा अनावश्यक वृद्धि’ हुनबाट जोगाएको बताउनुभयो ।
तर जर्मन निर्यातकर्ताहरू कम उत्साहित थिए । औद्योगिक समूहहरूको शक्तिशाली बिडिआई महासङ्घले उक्त सम्झौताले ‘पर्याप्त नकारात्मक परिणामहरू’ ल्याउने बताएको छ भने देशको भिसिआई रासायनिक व्यापार सङ्घले उक्त सम्झौताले दरहरू ‘धेरै उच्च’ छोडेको बताएको छ । संयुक्त राज्य अमेरिकाका लागि इयुको शीर्ष निर्यातकर्ताहरूमध्ये एक आयरल्यान्डले आइतबार यसले ‘धेरै आवश्यक निश्चितताको उपाय ल्याउने भन्दै सम्झौताको स्वागत गरेको छ, तर यसको विदेश मामिला र व्यापार विभागको एक बयानमा यसले आधारभूत करप्रति ‘खेद’ व्यक्त गरेको छ ।
इयुले स्टिलमा सम्झौताका लागि दबाब दिएको थियो जसले भन्सार शुल्क लागू हुनुअघि संयुक्त राज्य अमेरिकामा निश्चित कोटा प्रवेश गर्न दिन सक्छ । स्टिल ‘जस्तो छ त्यस्तै रहनेछ’ भन्दै ट्रम्पले यसलाई अस्वीकार गरेको देखिन्छ, तर इयु प्रमुखले पछि स्टिलका लागि ‘भन्सार शुल्क कटौती गरिनेछ र कोटा प्रणाली स्थापना गरिनेछ’ भनी जोड दिनुभयो ।
-ठूलो एक-
पन्ध्र प्रतिशत युरोपेली वस्तुहरूमा पहिलेका अमेरिकी भन्सार शुल्कहरू भन्दा धेरै उच्च छ, जुन औसत चार दशमलव आठ प्रतिशत वरिपरि छ । यसले वर्तमान स्थितिलाई प्रतिबिम्बित गर्छ । कम्पनीहरूले हाल १० प्रतिशतको अतिरिक्त समान दरको सामना गरिरहेका छन् । यदि वार्ता असफल भएको भए इयु मुलुकहरूले अगस्ट ७ देखि चरणबद्ध रूपमा प्रभावकारी हुन विमान र कारहरू सहित एक खर्ब नौ अर्ब डलर (९३ अर्ब युरो) को अमेरिकी वस्तुहरूमा प्रति-भन्सार शुल्कलाई अनुमति दिएको थियो ।
ट्रम्पले संसारसँग अमेरिकी व्यापारलाई पुनः आकार दिने अभियान सुरु गर्नुभएको छ र अगस्ट १ सम्ममा वासिङ्टनसँग सम्झौता नगरे दर्जनौँ देशलाई दण्डात्मक भन्सार शुल्क लगाउने वाचा गर्नुभएको छ । अर्को सम्झौता के हुनेछ भनेर सोधिएको प्रश्नमा ट्रम्पले जवाफ दिनुभयो, “यो ठूलो सम्झौता थियो। यी सबैमध्ये यो सबैभन्दा ठूलो हो ।” रासस/एएफपी
