विद्यालयको अवस्था नाजुक, जोखिम मोलेरै पढ्नुपर्ने बाध्यता

जनकपुरधाम समाचारदाता

जनकपुरधाम, भदौ २५ गते । मधेश प्रदेशको राजधानीसमेत रहेको जनकपुरधाम उपमहानगरपालिकामा विगत ३४ वर्षदेखि सञ्चालित एक सामुदायिक विद्यालयको अवस्था नाजुक बन्दै गएको छ । 

वडा नं. २, पुलचोकस्थित २०४७ सालमा स्थापित मिथिला विहारी प्राथमिक विद्यालयको भौतिक संरचना हेर्दा कुनै पुरानो जीर्ण भवन जस्तो देखिन्छ । विद्यालयको बोर्डसमेत लगाइएको छैन । कक्षाकोठाभित्र भ्वाङ परेका छन् । ससाना बालबालिका पढ्ने विद्यालयको भ-याङमा कुनै रेलिङ छैन । 

खोलाको डिलमा नै रहेको विद्यालय परिसरमा पर्खाल छैन । बालबालिका कतिबेला खोलामा खस्लान भन्ने पिरलो विद्यालय परिवारलाई भइरहन्छ । 

 विद्यालयलाई व्यवस्थित बनाउन नसक्दा १५० विद्यार्थी भएको विद्यालयमा मुस्किलले ५० प्रतिशत विद्यार्थी नियमित विद्यालय आउने गरेको विद्यालय प्रशासनले जानकारी दिएको छ । 

विद्यालयमा तीन वटा कक्षाकोठा छन् ।  त्यसमा पाँच वटा कक्षा सञ्चालन हुँदै आएका छन् । एउटा कक्षामा पाँच÷छ जना विद्यार्थीको मात्र उपस्थिति रहेको हुन्छ । त्यसमा पनि एउटा कक्षा विद्यालयको बरन्डामा सञ्चालन हुँदै आएको छ । कक्षाकोठा अभावमा बालविकास कक्षा सञ्चालन भएको छैन । 

विद्यालयमा अधिकांश विपन्न तथा दलित समुदायका बालबालिका अध्ययनरत छन् । त्यति मात्र नभएर गत वर्ष विद्यालयको शिशु कक्षा सञ्चालन हुँदै आएको कोठामा भ्वाङ परेको थियो, त्यही कक्षाकोठाको भ्वाङबाट विद्यालय तल रहेको खोलासमेत देखिन्थ्यो तर पनि त्यही कोठामा बालविकास कक्षा सञ्चालन हुँदै आएको थियो भने अहिले विद्यालयछेउमा रहेको खोलामा पुल बन्न थालेपछि उक्त कक्षाकोठा भत्काइएको छ । 

विद्यालयको अवस्थाबारे प्रधानाध्यापक गीता यादव भन्नुहुन्छ, “विद्यालयको जग्गा मन्दिरको अधीनमा रहेका कारण विद्यालयलाई थप व्यवस्थित बनाउन नसकिएको हो । त्यस कारण विद्यालयको अवस्था नाजुक छ । विद्यालयमा कक्षाकोठाको अभाव छ । उपलब्ध कोठामा मन्दिरका पुजारी र पसलका लागि सटर बनाइको छ । त्यसमा पनि भवन सुरक्षित  छैन । जसोतसो विद्यालय सञ्चालन गरेका छौँ ।” 

उहाँका अनुसार यहाँ अधिकांश विपन्न र दलित समुदायका बालबालिका पढ्छन् । अरू विद्यालयमा गाभिँदा विद्यार्थीलाई विद्यालय टाढा पर्न जान्छ । यो विद्यालयलाई व्यवस्थित बनाउन सबैबाट पहल हुनुपर्ने उहाँको भनाइ छ । 

जनकपुरधाम उपमहानगरपालिकाका शिक्षा शाखा प्रमुख मञ्जु पाण्डेले उक्त विद्यालयलाई व्यवस्थित बनाउने योजना बनाइरहेको बताउनुभयो । विद्यालयको अवस्था र विद्यार्थी सङ्ख्या हेरेर विद्यालयलाई समायोजन गर्ने योजना  रहेको उहाँको भनाइ छ ।

विद्यालयमा प्रधानाध्यापकदेखि शिक्षकसम्म महिला मात्रै रहेका छन् । दरबन्दीका तीन, राहतका दुई र बालविकासका दुई गरी जम्मा सात जना शिक्षिका विद्यालयमा छन् । विद्यालयमा करिब १५० विद्यार्थी सङ्ख्या रहेको छ तर नियमित उपस्थित भने २० जनाको मात्र रहने गरेको छ ।

विद्यालयमा अध्ययनरत बालबालिकालाई छात्रवृत्तिबापत दिइने रकमको साटो विद्यालयको पोसाक वितरण गरिएको छ । विद्यालय प्रशासनले विद्यार्थीलाई दिइएको पैसा अविभावकले खर्च गरिदिने हुँदा पोसाक वितरण गरिएको बताइएको छ तर विद्यालय प्रशासनले पोसाक वितरणको विवरण भने उपलब्ध गराउन सकेन । प्रशासनले भन्यो, “सम्पूर्ण विवरण र कागजात उपमहानगरपालिकालाई बुझाइएको छ ।” मिथिला विहार मन्दिरको परिसरमा स्थापित विद्यालयलाई मन्दिरकै कारण समस्या भइरहेको विद्यालय प्रशासनको गुनासो छ ।